Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 02.01.1886, Side 68

Drukknaii
f orkels Eyólfssonar.
j^egar eg rannsakaði i Breiðafjarðardölum, pórsnesþingi, og um
hina nyrðri Strönd 1881, skýrði eg frá öllum þeim helztu atriðum
eða sögustöðum í Laxdœla s., sem þar voru, að þessu undanteknu,
sjá Árb. Fornleifaf. 1882, bls. 67—92; og er eg var í Borgarfirði
1884, skýrði eg einnig frá því, sem Laxd. við kemr í því héraði,
sjá Árb. 1884—1885, bls. 77—96. Enn með því drukknan porkels
er einn meðal merkra viðburða sögunnar, skal eg og lýsa honum
í sambandi við sögustaðina, — enn það er ekki langt mál í sjálfu
sér, — og þá einnig tala um nokkur örnefni, sem eg hefi ekki
getið um áðr.
Eins og kunnugt er, var þ>orkell Eyólfsson af hinni miklu
Breiðfirðingaætt, sem margir höfðingjar voru komnir afhér á landi.
Hann var sonr Eyólfs grá frá Otrardal, þ>órðarsonar gellis o. s. frv.
J>orkell fékk Guðrúnar Osvífrsdóttur að ráði Snorra goða, eftir öll
hennar mannráð og stórvirki, sem hún kom til leiðar, og settist í
bú að Helgafelli í pórsnesi og var þar höfðingi um hríð. Hann var
langafi Ara fróða.
Af því að Helgafell, sem bœrinn er við kendr, er það fell,
sem mest helgi hefir verið á lögð hér á landi, að því er sögur
fara af, skal eg tala um það frekara.
Helgafell stendr einstakt, nær í miðju þ>órsnesi eða heldr aust-
ar og sunnar, snýr i austr og vestr, og þó það sé ekki allhátt, sést
það víða að og um 5 vikur af sjó; er fellið einkennilegt til að sjá,
og með stuðlabergi að norðan með grasstöllum i; enn að sunnanverðu
er það lægra og engir klettar, enn brekkur niðr, og er þar auðvelt
að komast upp á það. þ>eim meginn er það og enn nokkuð grasi
vaxið og hefir að miklu leyti verið það i gamla daga, að sögn;
fell þetta er því fallegt mjög, og ólíkt flestum öðrum fellum, er
eg hefi séð.
f>órólfr mostrarskegg hafði svo mikinn átrúnað á þessu felli,
„at þangat skyldi engi maðr ópveginn líta, ok engu skyldi tortíma í
fjallinu, hvárki fé né mönnum, nema sjálft gengi i brott. þ>at fjall
kallaði hann Helgafell, ok trúði er at hann mundi þangat fara þá er
hann dœi, ok allir á nesinu hans frændr11, Eyrbyggja s. bls. 6—7.
þ>orsteinn þorskabítr son J>órólfs drukknaði um haust, er hann fór