Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 02.01.1886, Blaðsíða 44

44
til mjölkaupa1; hann kom til Hávars, og fékk þar léðan hest, með
þeim skildaga, að skila honum, er hann fœri þar um til baka; og
er hann fór utan með (iruimafirði um bœ Hávars, þá rœddu
förunautar Jöðurs, að hann skyldi skila hestinum, sögðu að Hávari
myndi ekki ella vel líka. Jöðurr vildi það ekki, enn hafa hestinn
heim; Hávarr sér ferð þeirra, fer á móti þeim, og er hann fær
ekki hestinn, höggr hann ofan klyfjarnar, tekr í tauma hestinum
og snýr á leið, enn Jöðurr leggr hann þá gegn með krókaspjóti,
bls. 7—8. Heimamenn fundu Hávar dauðan; enn ekki er hér
neinn haugr nefndr. J>að er mikið efamál, hvort Hávarr er nokk-
uð heygðr að fornum sið; því víg hans mun hafa orðið löngu nokk-
uð eftir iooo. Miklu heldr hefir þá lík hans verið fœrt til kirkju,
hafi hún þá nokkur verið komin þar nálægt. Víg Jöðurs mun hafa
orðið ioio, og þá var forgeir 15 vetra, að vitni þ>ormóðar, bls. 10.
Er hann þá fœddr 995. forgeir var þá vestr f ísajirði, er hann
frétti víg föður síns, og er að sjá af sögunni, að það hafi verið
vetrinum eftir víg Hávars, að J>orgeir fór suðr til Borgarfjarðar
og hefndi föður síns. Verðr þá víg Hávars ekki fyrri enn 10092.
Geta það því verið tóm munnmæli með þessa upphækkun, og þess
vegna gjörði eg enga tilraun með þetta. Veor var og ekki hent-
ugt. GrunnifjörÖr hét í fornöld það sem nú eru kallaðir Leirár-
vogar; hann er víðar nefndr. Frá Skeljabrekku og út að Hávars-
stöðum er langr vegr. J>orgeir kom að Skeljabrekku um kveldið í
myrkri, og vá Jöður. Síðan fór hann um nóttina út að Hávarsstöð-
um, og kom þar þegar menn vóru í svefni, sagði móður sinni tíð-
indin. J>orgeir mataðist og lagðist sfðan til svefns, enn reis upp
öndverða nótt, og reið þá í brott og vestr, bls. 9-12. þ>etta hefir því
orðið að vera snemma um vetrinn í skammdeginu, meðan nóttvar löng
J>egar bœndr réðu atför að Hólmverjum, lögðu þeir fund hér
út frá, „á Leiðvelli við Laxá hjá Grunnafirði“, Harðar s. bls. 92 .
J>essi staðr er þar niðr við sjóinn, enn orðinn mjög afbrotinn.
Mánudag 29. sept. fór eg frá Leirá, og sem leið liggr suðr
í kringum Hvalfjörð; kom heim í Reykjavík 30. sept. um kveldið seint •
í þessari ferð hafði eg og fengið ýmsa hluti til Forngripa-
safnsins, sem og er annar aðaltilgangr allra þessara ferða.
1) Manni gæti komið til hugar, að þetta hafi verið nokkurs kon-
ar íslenzkt mjöl. Fyrst er það, að á Akranesi hafa hlotið að vera
meiri enn minni akrar, þar sem nesið allt er kent við akra; annað
er hitt, að varla er líklegt, að hér hafi verið meiri byrgðir af útlenzku
mjöli enn annarsstaðar, því á Akranesi var enginn kaupstefnustaðr, það
um er talað; þar var engin hentug höfn fyrir fornmenn. það er svo
víða talað um sæði og akra, og mörg nöfn við þá kend, enn margt
þarf að taka til greina, ef um þetta skal rœða.
2) Sbr. og Dr. Guðbr. Vigfússon: Safn til sögu Islands bls. 463.