Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 02.01.1886, Side 69

6g
til fiskifangs út í Höskuldsey. Sauðamaðr f»orsteins fór eitt kveld
að fé fyrir norðan Helgafell; „hann sá at Qallit laukst upp norð-
an; hann sá inn í fjallit elda stóra ok heyrði þangat mikinn glaum
ok hornaskvol, ok er hann hlýddi ef hann næmi nökkur orðaskil,
heyrði hann, at þar var heilsat forsteini þorskabít ok förunautum
hans, ok mælt at hann skal sitja í öndvegi gegnt feðr sínum“, bls.
12—13. þ»etta er alt mjög forneskjulegt, og sýnir, hvað trúin var
rík. Snorri goði sagði og: „þau ráð hafa sízt at engu orðit, er þar
(upp á fellinu) hafa ráðin verit“. J>orsteinn þorskabítr lét fyrst
reisa bœinn að Helgafelli; mun það hafa verið skömmu eftir að
þeir fœrðu þingið inn í nesið; bœrinn stendr sunnan undir fellinu í
litlum hvammi; heita Klaustrhólar fyrir austan, enn Fjóshólar
að vestan.
Nú sitr þ>orkell Eyólfsson í búi sínu að Helgafelli. þ>á dreym-
ir hann eitt sinn, að hann þóttist „eiga skegg svá mikit, at tæki
um allan Breiðafjörð11. Hann réð drauminn þannig, að ríki sitt
mundi standa um allan Breiðafjörð. Enn Guðrún kvaðst heldr
ætla, að hann mundi drepa slceggi í Breiðafjörð niðr, bls. 3161 2,
enda hafði Gestr spaki Oddleifsson áðr ráðið hinn síðasta draum
Guðrúnar á þessa leið, bls. 126—130. fetta sumar (bls. 316, o. s.
frv.) býr jporkell skip sitt og ætlar til Noregs að sœkja sér kirkju-
við, siglir þegar á haf og hafði útivist hœga og ei allskamrna,
taka Noreg norðarlega; þá sat Olafr konungr helgi í prándheimi
(að hér segir). J>orkell sœkir þegar á konungs fund, hafði þar all-
góðar viðtökur og var með honum um vetrinn. f>orkell var svo
mikils metinn af konungi þann vetr, „at þat er alsagt, at konungr
gaf honum eigi minna fé enn X tigi marka brends silfurs112. J>ar
1) Eg fer hér eftir Kh.-útg. af Laxd., því enginn verulegr munr er
hér í þessu efni á brotinu í Reader, eða hdr. J. S., nefnil. textanum, sjá
Árb. 1884—5, bls. 78 neðan máls.
2) XX hefir 1 handr. neðan máls í J. S. Kann vera það sé réttara,
því hin talan er afarmikið fé: 100 merkr af skíru silfri verða eftir þá
gildandi silfrverði um 25600 kr. nú í vorum peningum; enn má vera, að
þetta gæti verið rétt fyrir því, að Ólafr konungr hafði þá það stórræði í
huga, að ná undir sig Islandi; hefir því viljað gera allt til að hylla þor-
kel að sér, þar hann var goði og höfðingi vestanlands, vinr Snorra goða
o. s. frv. Mun konungr hafa ætlað að nota hann sem verkfœri til að
koma undir sig landinu; enda þegar þorkels missti við, notaði konungr
Gelli son hans, og sendi hann til Islands í þær erindagjörðir; enn Islend-
ingar kunnu að sjá við lekanum í það sinn, og var það að miklu leyti að
þakka Einari þveræing, því hann opnaði augun á mönnum, og gat til,
hvað konungr mundi hafa í huga, er hann sendi þórarinn Nefjólfsson til
Islands og beiddi um Grímsey; og margar gerði konungr tilraunir. Frá
þessu öllu er sagt í Heimskr. og Eornm. s. Annars sést það, að Noregs-
konunga hvorki skorti fé, nje spöruðu það, þegar þeir vildu koma ein-
hverju fram, er þeim var áhugamál. það er t. d. nær óskiljanlegt, hvern-
ig Hákon konungr Hákonarson hefir getað rakað saman öllum þeim þús-