Morgunblaðið - 20.02.2006, Blaðsíða 14

FLUG 19.900KR.
+ Bókaðu á www.icelandair.is
ALLIR ÁFANGASTAÐIR Í EVRÓPU
14 MÁNUDAGUR 20. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
HERMENN framfylgdu útgöngu-
banni í tveimur borgum í norðurhluta
Nígeríu í gær eftir að sextán manns
biðu bana og kveikt var í ellefu
kirkjum í óeirðum vegna skopmynd-
anna af Múhameð spámanni sem birt-
ust fyrst í danska dagblaðinu Jyl-
lands-Posten. Eru þetta
mannskæðustu óeirðirnar til þessa
vegna deilunnar um skopmyndirnar.
Óeirðirnar blossuðu upp í Maidug-
uri, höfuðstað sambandsríkisins
Borno, og borginni Katsina á laugar-
dag. Óeirðaseggirnir gengu berserks-
gang um göturnar, kveiktu í verslun-
um og kirkjum, eftir að lögreglan
stöðvaði mótmælagöngu þeirra.
Hundruð ungmenna virtu að vett-
ugi bann við mótmælum gegn skop-
myndunum í Islamabad í Pakistan í
gær. Lögreglan beitti táragasi til að
stöðva ungmennin þegar þau reyndu
að ráðast á sendiráð í borginni.
Danska sendiráðinu var lokað í ör-
yggisskyni á föstudag og danski
sendiherrann fór til Kaupmannahafn-
ar í gær.
Egyptum kennt um
Danska ríkisstjórnin hefur einkum
kennt trúarleiðtogum múslíma um
mótmælin vegna skopmyndanna af
Múhameð en ný greinargerð frá
stjórn Egyptalands sýnir að hún átti
miklu stærri þátt í því að koma mót-
mælunum af stað en dönsk stjórnvöld
hafa látið í veðri vaka, að sögn danska
dagblaðsins Politiken á laugardag.
Blaðið sagði að embættismenn í
egypska utanríkisráðuneytinu hefðu
kallað sendiherra Dana á sinn fund
aðeins fjórum dögum eftir að Anders
Fogh Rasmussen forsætisráðherra
neitaði að ræða málið við sendiherra
ellefu múslímalanda. Háttsettur emb-
ættismaður í Kaíró hefði krafist þess
að danska stjórnin tæki afstöðu í mál-
inu, „meðal annars með opinberri yf-
irlýsingu þar sem hún fordæmdi spott
og níð um íslam og spámanninn“.
Danski sendiherrann hefði einnig
verið varaður við því að „deilan gæti
stigmagnast“.
Að sögn Politiken hafði stjórn
Egyptalands þegar í október sam-
band við stjórnvöld annarra landa,
Arababandalagið og fleiri fjölþjóðleg
samtök til að setja þrýsting á dönsku
stjórnina. Egypskir ráðamenn hefðu
einnig rætt við Kofi Annan, fram-
kvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna,
og Javier Solana, aðaltalsmann Evr-
ópusambandsins í utanríkismálum.
Blóðugustu óeirðirnar
vegna skopmyndanna
Kveikt í kirkjum í
tveimur borgum í
Norður-Nígeríu
Reuters
Tyrkir á mótmælafundi í Istanbúl halda á spjöldum þar sem mótmælt er afstöðu Anders Fogh Rasmussens, for-
sætisráðherra Danmerkur, og Evrópusambandsins í deilunni um skopmyndirnar af Múhameð spámanni. Á spjald-
inu til vinstri er mynd af svíni sem á að tákna Fogh Rasmussen og segir: „við biðjum ekki múslíma afsökunar“.
Að sögn fréttavefjar BBC hefur
Múhameðsmálið orðið til þess að
jafnvel sumir óvinir Irvings hafa
áhyggjur af því að hann kunni að
verða dæmdur í allt að tíu ára fang-
elsi og að litið verði á hann sem
fórnarlamb hræsni. „Hættan er sú
að Irving líti út fyrir að vera písl-
arvottur gagnvart málfrelsinu og að
réttarhöldin kyndi undir reiði þeirra
sem saka Evrópuþjóðir um tvískinn-
ung – um að virðast tilbúnar að skír-
skota til tjáningarfrelsisins þegar
rætt er um birtingu skopmynda sem
múslímar telja særandi, en
fangelsa þá sem
móðga gyð-
inga.“
Irving
var handtekinn í Austurríki 11.
nóvember. Hann var ákærður
vegna tveggja fyrirlestra sem
hann hélt í Austurríki árið 1989
þegar hann neitaði því að gas-
klefar hefðu verið notaðir við
fjöldamorð á gyðingum og að
nasistar hefðu myrt sex millj-
ónir gyðinga. Hann hefur einn-
ig haldið því fram að Adolf Hit-
ler hafi verið ókunnugt um
helförina til ársins 1943 og
hann hafi aldrei gefið fyrirmæli
um að útrýma gyðingum í Evr-
ópu. Verði Irving fundinn sek-
ur á hann yfir höfði sér allt að
tíu ára fangelsi.
Deilt um saksóknina
Í nokkrum Evrópulöndum er
bannað með lögum að afneita
helförinni og það bann hefur
hvergi verið heilagra en í
Þýskalandi og Austurríki
vegna ótta manna við að nas-
istum vaxi þar ásmegin að
nýju.
Christian Fleck, félagsfræðingur
við Graz-háskóla, er þeirrar skoð-
unar að ekki sé rétt að sækja Irving
til saka þótt staðhæfingar hans séu
rangar og ógeðfelldar.
„Erum við í raun og veru hrædd
við mann með skoðanir sem eru
augljóslega þvættingur, nú þegar
sérhvert skólabarn veit um hrylling
helfararinnar? Teljum við að hug-
myndir hans séu svo áhrifamiklar og
kröftugar að við getum ekki rökrætt
við hann?“ hafði fréttavefur BBC
eftir Fleck. „Irving er fífl. Og besta
leiðin til að fást við fífl er að hunsa
þau.“
Breski blaðamaðurinn Roger
Boyes er á öndverðum meiði í grein
sem birt var á vef tímaritsins New
Statesman. Boyes lýsir Irving sem
ógn við siðmenninguna og segir það
sé einfeldningslegur skilningur á
málfrelsinu að halda því fram að rit-
höfundurinn hafi rétt á að láta
„brjálæðislegar skoðanir sínar“ í
ljós og breiða út „lygar sem ætlað er
að valda átökum og auðmýkja fólk“.
„Við gerum ekki Irving að písl-
arvotti með því að fangelsa hann,“
skrifar Boyes. „Við (eða Austurrík-
ismenn fyrir hönd okkar) gerum
heiminn örlítið öruggari – og skil-
greinum takmörk umburðarlynd-
isins.“
The Daily Telegraph skýrði frá
því á dögunum að Irving hygðist
RÉTTARHÖLD hefjast í máli
breska rithöfundarins Davids Irv-
ings í Austurríki í dag vegna ásak-
ana um að hann hafi brotið þarlend
lög með því að afneita helförinni, út-
rýmingarherferð nasista gegn gyð-
ingum.
Búist er við að réttarhöldin veki
mikla athygli, ekki síst vegna deil-
unnar um skopmyndir af Múhameð
spámanni og áherslunnar sem Evr-
ópuþjóðir hafa lagt á
þörfina á því að
standa vörð
um mál-
frelsið.
játa sig sekan fyrir réttinum í
Austurríki þótt hann teldi sig
ekki hafa afneitað helförinni.
„Lögin eru þannig að ég á
einskis annars úrkosti,“ hafði
blaðið eftir Irving. „Ég neita
því að ég sé afneitari helfarar-
innar. Þetta er svívirðilegur
rógur.“
Irving sagði að austurrískir
og þýskir blaðamenn hefðu brenni-
merkt hann sem afneitara helfarar-
innar og misskilið hann af ásettu
ráði. „Þetta sýnir að þeir hafa ekki
lesið neitt af því sem ég hef skrifað
frá því að lögbrotið var framið, árið
1989 – fyrir 17 árum.“
BBC hafði eftir lögmanni Irvings
að hann teldi ekki lengur að gasklef-
arnir hefðu ekki verið til og að skoð-
anir hans hefðu breyst frá 1989.
Irving tapaði meiðyrðamáli sem
hann höfðaði í Bretlandi árið 2000
gegn bandarískum fræðimanni fyrir
að kalla hann „einn af þekktustu og
hættulegustu afneiturum helfarar-
innar“. Dómarinn lýsti Irving sem
„sögufalsara“.
Prófsteinn á takmörk málfrelsisins
David Irving segist ekki afneita helförinni.
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is ’Hættan er sú aðIrving líti út fyrir að
vera píslarvottur
gagnvart málfrelsinu
og að réttarhöldin
kyndi undir reiði
þeirra sem saka
Evrópuþjóðir um
tvískinnung.‘
AP
Jerúsalem. AFP. | Stjórn Ísraels
samþykkti í gær ýmsar refsi-
aðgerðir gegn Palestínumönn-
um vegna væntanlegrar
heimastjórnar undir forystu
Hamas-hreyfingarinnar sem
sigraði í þingkosningum 25.
janúar.
Ísraelsstjórn ætlar að halda
eftir tolltekjum sem Ísraelar
innheimta fyrir hönd palest-
ínsku heimastjórnarinnar, en
þær nema um 50 milljónum
dollara, 3,2 milljörðum króna,
á mánuði. Stjórn Ísraels
hyggst einnig meina íbúum
Vesturbakkans og Gaza-svæð-
isins að fara yfir landamærin
til Ísraels til að stunda at-
vinnu. Þá hyggst hún herða
eftirlit með ferðum fólks og
flutningi matvæla til Gaza-
svæðisins.
Fyrir fund stjórnarinnar
lýsti Ehud Olmert, starfandi
forsætisráðherra Ísraels, því
yfir að Hamas-hreyfingin væri
hryðjuverkahreyfing. Hann
sagði að viðræður við stjórn
undir forystu Hamas kæmu
ekki til greina.
Talsmaður Mahmoud Abb-
as, forseta Palestínumanna, og
Hamas-hreyfingin gagnrýndu
refsiaðgerðir Ísraela og sögðu
að markmiðið með þeim væri
að grafa undan lýðræðislegu
vali Palestínumanna.
Nýtt þing Palestínumanna
var sett á laugardag og Abbas
bað í gær leiðtoga Hamas að
mynda nýja heimastjórn.
Ismail Haniya, sem er lýst
sem róttækum raunsæismanni,
á að vera forsætisráðherra.
Ísraelar
grípa til
refsiað-
gerða