Vikan - 25.11.1971, Blaðsíða 14

SIÐGÆÐIÐ NAKIÐ
f máli og myndum frá sýningu Leikfélags
Reykjavíkur á leikritinu „Hjálp“ (Saved) eftir
brezka leikritahöfundinn Edward Bond.
Fá leikrit hafa vakið meiri
athygli hin síðari ár en „Hjdlp"
eftir brezka leikritahöfundinn
Edward Bond. Þegar það var
fyrst fruinsýnt í Royal Court í
London hófust þegar miklar
deilur um það og lyktaði þeim
þannig að leikritið var bannað.
Þó var haldið áfram að sýna
það eitthvað — en óopinberlega
— og nokkrum árum siðar var
það frumsýnt á nýjan leik og
hefur síðan verið sýnt um allan
heim.
Leikfélag Reykjavíkur frum-
sýndi „Hjálp“ hinn 2. október
sl. og hefur það vakið mikið
umtal hér á landi sem annars
staðar. Vitaskuld eru menn ekki
á einu máli um ágæti verksins,
sumir telja það ruddafengið og
innihaldslaust, en aðrir eru al-
gjörlega á öndverðri skoðun.
Edward Bond hefur sjálfur sagt,
að hann liti á þennan sjónleik
sinn sem mjög móralskt verk
og bjartsýnt. „Næstum fífla-
lega bjartsýnt,“ segir hann.
„Leikritið endar í þögulli þjóð-
félagsstöðnun, en haldi áhorf-
andinn að þetta sé svartsýni, þá
er það vegna þess að hann hef-
ur ekki lært að grípa í hálm-
stráin. Að grípa í hálmstrá er
það eina raunsæja sem hægt er
að gera. Hinn möguleikinn —
að undanskildri taumlausri
sjálfmeðaumkvun svartsýninn-
ar — er heimskuleg bjartsýni,
grunvölluð á yfirborðskennd-
um tiifinningum og athugunum.
Að bjóða hina kinnina er oft
neitun á staðreyndum en slíkt
er ekki í Len’s tilfelli. Hann
býr með fólki undir ömurleg-
ustu og vonlausustu kringum-
stæðum sem hugsast geta en yf-
irgefur það ekki...“
„Ég er orðin dauðleiS að hafa þig hangandi yfir mér alla daga ...
VIII fólkið þiM ekki heldur hafa þíg?"
„Hjálp“ (Saved) fjallar um
líf fólks í suðurhluta London.
Deilir Bond mjög harkalega á
andlega örbirgð fólksins og
skefur af því allt sem heitið
gæti siðgæðisvitund. Það atriði
sem einna mestum deilum hef-
ur valdið, er hroðalegur verkn-
aður sem íraminn er í 6. atriði
leiksins en hér látum við nægja
að lýsa þeim verknaði sem „of-
beldi“. (Þess má geta hér, að
Barnaverndarnefnd Reykjavík-
ur hefur bannað leikritið ung-
lingum innan 16 ára aldurs).
Það var aðallega þetta atriði
sem olli því að leikritið var
bannað í London um árið, en þá
tók upp hanzkann fyrir Bond
ekki ómerkari maður en sjálfur
Sir Laurence Olivier. í bréfi
sem hann skrifaði í blaðið Ob-
server, segir Sir Laurence með-
al annars: „f leikriti sínu, þar
sem samtölin eru gerð af frá-
bærlega næmu eyra og formið
er fyrsta flokks, hefur Edward
Bond valið ofbeldisverknaðin-
um stað í fyrri hluta verksins,
líkt og er í Macbeth, Júlíusi
Sesar og fleiri leikjum. Þvi
miður hefur hinn óskaplegi
hryllingur þessa atriðis (sem þó
er ekki voðalegri en margar
viðurkenndar staðreyndir sem
ensk járnbrautarsalerni geta
„FlýMu þér . . . ég get ekki beSiS i allt kvöld . . ."