Bjarmi - 01.07.2002, Blaðsíða 33

IV
I sumar er ég svo lánsamur að fá aó sitja í
Frióriksstofu og rannsaka skjala- og hand-
ritasafn hans sem er varóveitt þar. Þaó er
mánaóarlegur styrkur frá Nýsköpunarsjóói
námsmanna sem gerir þaó mögulegt. Safn-
ið er stórt í sniðum og ótal margt að finna
þar, m.a. eitt og annaó tengt íþróttinni
sem sr. Friórik dáóist að. Eins og þekkt er
gaf sr. Friórik leyfi fyrir því að Valur yrói
stofnaóur innan KFUM og þó svo aó fleiri
íþróttafélög tengist sögu KFUM (t.d.
Haukar og hió endurvakta Hvatsfélag) þá
eru þessi tengsl líklega þau varanlegustu og
áhugaveróustu. Valur hefur ásamt fleirum
reist kapellu til aó heióra minningu sr. Frió-
riks og hann hefur alltaf skipaó sérstakan
sess á meóal þeirra. Hann var geróur aó
heióursfélaga Vals 11. maí 1931. í skjala-
og handritasafninu er hægt að finna nokkr-
ar ræður og ávörp sem vitna um samband
sr. Frióriks og KFUM vió Val.
Vió víglsu hins nýja Vals-svæóis 10. maí
1936 kemur enn skýrar í Ijós hvernig sr.
Friðrik leit á knattspyrnuna sem eitthvaó
nátengt og þóknanlegt guðsþjónustunni.
Hann vitnar til fýrsta svæóisins sem þeir
vígóu 1911 og segir um það:
„Fyrir mjer var sá völlur, ávallt heilög
jöró. Opt á björtum og hálfbjörtum sum-
arnóttum reikaði jeg einn þangaó og gekk í
samtali vió Guó markanna á milli.“
Sr. Friörik leit á knattspyrnuvöllinn sem
framlengingu á fundarsal félaganna og í
ávarpi einu á ensku, sem er bæói óstaósett
og án ártals, segir hann að drengjunum sé
sagt aó líta svo á aðjesús sé mitt á meðal
þeirra á vellinum og ávallt nálægur.
I þessu víglsuerindi frá 1936 er hægt aó
fá staðfestingu á því aó hann hafði enn
áþekkar hugmyndir um íþróttina sem hann
hafói kynnst 1911:
„Hugsjónir mínar um þessa fögru íþrótt,
sem Valur iókar, eru þær sömu og áóur, og
hugsjón mín um knattspyrnuna sem hið
bezta uppeldismeóal til þess að efla göfug-
an sióferðisþroska hjá ungum mönnum er
hin sama og áður.“
I öóru erindi sem sr. Friórik hélt við víglsu
íþróttavallar Vals aó Hlíóarenda 3. sept.
1949 er margt forvitnilegt aó finna. Þar fer
hann aó rifja upp sögu félagsins og ávarp-
ar Val oft í þrióju persónu. Hann rekur eig-
inlega þroskasögu félagsins og segist muna
eftir honum sem ungum dreng og þá var
þannig ástatt:
„Báru þeir framan af sjaldan sigur úr být-
um, en þaó var mál margra manna að þrátt
fýrir þaó væri leikur Vals ávallt prýðilegur og
fallegur. Og meó þrautseigju og meó því að
læra af töpuðum leik óx þeim fiskur um
hrygg og ásmegin."
Síóan fór Valur á gelgjuskeiðió og varð
dálítið uppvöóslumikill og sfðar komst
hann á fulloróinsár og varð meira og meira
stórhuga og marksækinn sem birtist m.a. í
því aó nú gátu þeir vígt þetta nýja svæói.
Nú þegar Valur er orðinn nær fertugur skil-
ur sr. Friórik aó áminningar hans eru líklega
orónar æói barnalegar. En síóan endar
hann ræóuna á því aó minna þá á upphaf-
ió og þær hugsjónir sem hann vildi aó félag-
ið mundi ætíó hafa í heiðri. Annaó áhuga-
vert í þessu erindi er tillaga sr. Frióriks um
verndardýrling fýrir Valsmenn:
„Ef vjer værum katholskir þá mundum
vjer velja oss verndardýrling til aó helga
honum staóinn og starfsemina. Jeg mundi
velja sjálfan postulann Pál vegna þess aó
hann hafói svo glöggt auga fýrir íþróttum
síns tíma og meó oróum hans vilja svo vígja
þennan völl. 1. Kor. 9, 24-26 og 2. Tím. 2,
5.“
Þaó er ýmislegt annað aó finna um Val í
skjölunum en ekki veróur meira opinberaó
að sinni.
V
„I thank god for that noble game.“
I fýrrnefndu erindi um stofnun og starf
KFUM í Reykjavík á ensku, sem setningin
hér aó ofan er tekin úr, gerir sr. Friórik grein
fýrir mikilvægi knattspyrnunnar fýrir starf
KFUM. Á sumrin fellur að mestu allt starf
niður en þá er notast vió fótboltann. Frá
upphafi eru drengirnir skólaóir í réttum
anda og háttvísi og leiðtogarnir í KFUM
fýlgjast grannt með þeim til aö læra hvert
lundarlag (character) þeirra er. Á fótbolta-
vellinum eru leiðtogar framtíóarinnar
fundnir. I leiknum kemurglöggt fram hverj-
ir hafa leiótogahæfileika og hverjir hafa
stjórn á sér o.s.frv.
Af þessu verður enn skýrar séð hversu
mikilvæg knattspyrnan var í augum sr. Frið-
riks. Hún var ekkert stundargaman heldur
mikilvægt uppeldismeöal, hún byggði upp
siðferðisþroska, hún átti aö gera menn
betri, göfugri og heióarlegri, hún átti aó
auka fegurðarskyn hvers og eins og efla
hópvitundina. Þetta er stórkostleg sýn á
íþróttina og eitthvað fýrir alla til aó læra af
sem ióka og fýlgjast með henni. Þess vegna
bíðum við átekta og vonum að sigurvegar-
ar núverandi heimsmeistaramóts deili helst
öllum sínum hugmyndum með sr. Frióriki.
Vió vonum að þeir leiki fallega knattspyrnu,
beri af í sióferðisþroska með því aó hafa
ekki rangt við og láti ekki kappió bera feg-
uróina ofurliói og geri þannig vettvang úr-
slitaleiksins aó heilagri jöró.
33