Tímarit lögfræðinga - 01.06.1982, Blaðsíða 7

miAIÍIT— V
1. HEFTI 32. ÁRGANGUR JÚNÍ 1982
HAFRÉTTARRÁÐSTEFNAN
Á fundi hafréttarráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í New York 30. apríl s.l.
voru samþykkt drög að nýjum hafréttarsáttmála. Er þess að vænta, að loka-
fundur ráðstefnunnar verði haldinn í desember í Caracas og að þá liggi frammi
til endanlegrar samþykktar og undirritunar texti hins nýja sáttmála. Fram til
þess tíma verður án efa reynt að ná samkomulagi, sem allir geta við unað.
Hafréttarráðstefnan var sett 1973 og hefur staðið síðan, að meðaltali hefur ver-
ið þingað rúmlega 9 vikur á ári. Því miður hefur minna verið sagt frá ráð-
stefnu þessari hér í tímaritinu en hefði átt að vera. Aðalatriðið fyrir okkur
Sslendinga er, að á þeim tíma, sem ráðstefnan hefur staðið og undirbúnings-
fundir, áður en hún var sett, á alls um 15 árum, hefur orðið gerbreyting á þjóð-
réttarreglum um efnahagslögsögu strandríkja. Skipta veiðar útlendinga innan
200 sjómílna fiskveiðilögsögu okkar nú litlu máli, og raunar engu máli, ef fyrra
ástand er haft til viðmiðunar. Öruggt má telja, að þessu verður ekki breytt
hér eftir, enda er gert ráð fyrir fullnægjandi reglum að þessu leyti fyrir okkur
í þeim samningi, sem samþykktur var á aprílfundi hafréttarráðstefnunnar með
130 atkvæðum gegn 4, en 17 ríki sátu hjá. Sáttmálinn ber að sönnu ýmis merki
málamiðlunar, og enn eiga íslendingar eftir að ganga frá álitaefnum í samskipt-
um við ríki fyrir sunnan okkur, en þessi atriði ættu ekki að vaxa okkur í augum.
Þjóðarétturinn er vandskýrður fyrir fræðimenn, og erfitt er að beita reglum
hans, þegar stjórnmálamenn og embættismenn standa andspænis hagsmuna-
árekstrum. Að þessu sinni höfum við orðið áhorfendur og raunar þátttak-
endur í stökkbreytingu á mikilvægu sviði. Nú þurfum við að leggja okkar af
mörkum til að treysta niðurstöðurnar og tryggja, að þær verði virtar.
Þór Vilhjálmsson
1