Tímarit lögfræðinga - 01.06.1982, Blaðsíða 9

skattskyldu ákvarða hin ytri gildismörk skattalaga í tíma og rúmi.2)
Hér á eftir verður hugtakið skattskylda eingöngu notað í þessari
þrengri merkingu, þ.e. um lagaskyldu þá, sem lögð er á einstaklinga
og lögaðila að svara skatti.
Augljóst er, að tiltekið ríki getur ekki skattlagt alla heimsbyggð-
ina. Það verður að láta sér nægja skattlagningu á grundvelli einhverra
tengsla við ríkið. Skattlagning getur byggzt á tveimur meginaðferð-
um:
a) Skattlagning allra eigna og tekna, sem á einhvern hátt tengjast
ríkinu án tillits til búsetu og ríkisfangs eiganda eða viðtakanda.
b) Skattlagning allra eigna og tekna, hvar sem eru í heiminum, ef
eigandi þeirra eða viðtakandi er tengdur ríkinu (ríkisfang, búseta,
dvöl, starf á skipi eða loftfari skráðu í ríkinu). Lögaðili tengist
ríkinu m.a. með lögboðinni skráningu, aðsetri framkvæmdastjórn-
ar eða með starfrækslu sinni.
Þegar litið er á ákvæði I. kafla 1. nr. 75/1981, kemur í ljós, að að-
alregla 1. gr. um skattskyldu einstaklinga er byggð á þeirri aðferð,
sem lýst er í b-lið. Sama máli gegnir um lögaðila skv. 2. gr., en þar
er miðað við skráningu hér á landi (1.-4. tl.) eða heimili hér á landi
(5. tl.). Skilgreining á heimili felst í 2. mgr. 5. tl. 1 8. gr. er aftur
á móti um sambland beggja aðferða að ræða.
2) Sbr. Magnus Aarbakke, Skatt pá inntekt, Del 1 (3. útg. 1973), bls. 41-42.
Hér í tímaritinu hafa á undanförnum árum birst
nokkrar greinar um skattarétt, sem bera því
vitni, að þessu mikilvæga réttarsviði er nú bet-
ur sinnt en áður var.
Skattaréttur er kjörgrein fyrir laganema á síð-
asta námsári eftir þeim reglum, sem nú gilda
um laganám, og hófst kennslan eftir þeim
haustið 1974. Höfundur ritgerðarinnar, sem hér
birtist, prófessor Jónatan Þórmundsson, hef-
ur alla tíð haft umsjón með kennslunni, og ann-
ast hann sjálfur um helming hennar. Er þess
að vænta, að út komi eftir hann, áður en
langt um liður, fyrri hluti nýrrar kennslubókar I
skattarétti. i greininni ( þessu hefti fjallar
Jónatan um skattskyldu einstaklinga, en auk
hinna almennu reglna þar að lútandi ræðir hann
m.a. hina margumtöluðu barnaskatta, enn fremur skattlagningu hjóna og sam-
búðarfólks og skattfrelsi forseta íslands.
3