Morgunblaðið - 05.10.2012, Blaðsíða 23

23
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. OKTÓBER 2012
Skuggarnir lengjast Nú þegar veturinn nálgast óðfluga, dagurinn styttist og skuggarnir lengjast skarta trén í görðunum sínu fegursta og eru mikið augnayndi í haustlitunum.
Ómar
Hvað myndi gerast í
Noregi ef fjármálaráð-
herra í ríkisstjórn Jens
Stoltenbergs hefði heima
og erlendis lýst því yfir að
norska krónan væri skað-
leg norskum hagsmunum
og ónýtur gjaldmiðill? For-
sætisráðherrann hefði um-
svifalaust sett viðkomandi
ráðherra af fyrir sólarlag.
Hvað myndi gerast í Nor-
egi ef Stoltenberg sjálfur
færi háðsorðum um norsku krónuna?
Norska Stórþingið myndi setja hann af
samdægurs. Hvað myndi gerast í
Þýskalandi ef fjármálaráðherra í rík-
isstjórn Angelu Markel segði framtíð
evrunnar brostna? Sá hinn sami tæki
einnig pokann sinn.
Þetta er lýsing á þjóðarhagsmunum
sem á Íslandi eru hafðir að engu. Allir
ábyrgir stjórnmálamenn tala einfald-
lega ekki niður sinn gjaldmiðil, það jaðr-
ar við landráð. Gjaldmiðillinn ríkir á
meðan hann ríkir og æðstu menn stjórn-
kerfisins verja hann meðan stætt er.
Hér á Íslandi þykir ekkert athugavert
við það að ráðherrar og sérstaklega
samfylkingarráðherrar, bæði forsætis-
ráðherra landsins Jóhanna Sigurð-
ardóttir og nú fjármálaráðherrarnir
Oddný Harðardóttir og Katrín Júl-
íusdóttir, fari í fjölmiðla og fordæmi
krónuna og segi gjaldmiðilinn ónýtan.
Þetta gera þeir einnig Össur Skarphéð-
insson utanríkisráðherra og Árni Páll
Árnason formannsefni, það gerði einnig
Björgvin Sigurðsson. Þessi ,,snilld-
arviðtöl“ þessara ráðherra eru síðan tí-
unduð í sterkum fjölmiðlum um allan
heim og skaða hagsmuni íslensku þjóð-
arinnar.
Krónan og Snati á Eyri
Gjaldmiðill gegnir stóru hlutverki í
sjálfstæði þjóðar og er mælikvarði á lífs-
kjör. Hann fellur og er jafnvel talaður
niður og þá skerðast lífskjör. Hér á landi
hefur krónan verið hagstjórnartæki eins
og atvinnuleysið er í ESB-löndum evr-
unnar. Erlendir fræðimenn telja að
krónan hafi m.a. bjargað því sem bjarg-
að varð hér í hruninu. Og margir öfunda
okkur í ESB og telja landið vera að
komast út úr vandræðunum þess vegna.
Krónan er í huga ráðherra Samfylking-
arinnar eins og Snati Jóns á Eyri, hvað
sem Snati stóð sig vel í
smalamennskunni spark-
aði Jón í garminn. Bölvuð
krónan segja kratarnir og
einblína á evru sem er að
kirkja margar þjóðir
ESB. Hvar væri Ísland
statt ef evra hefði verið
okkar gjaldmiðill 2008?
Við skulum hugsa til Ír-
lands, Spánar, Ítalíu eða
Grikklands. Hinsvegar ef
fjórir menn sitja á sama
bekk og ræða ástandið
eftir hrunið þar sæti t.d. Íslendingur,
Spánverji, Grikki og Íri, þá bölva þrír
þeir síðarnefndu evrunni og öfunda Ís-
lendinga sem eru sagðir eiga að þakka
eigin mynt að landið rís betur og hraðar
en önnur lönd. Ég kalla eftir ábyrgð og
sterkara fræðamannasamfélagi þar sem
prófessorar eru ekki í þjónustu við
flokkana eða í pólitík. Ég kalla á að orð-
ræða ráðherranna um krónuna verði
metin til skaðabóta. ESB-veiki Samfylk-
ingarinnar gerir það að verkum að þeir
eiga eitt mál og svífast einskis í áróðri
sínum.
Hin íslenska leið dugði
Mig minnir að Steingrímur J. Sigfús-
son hafi verið að bjóða ESB-þjóðum að-
stoð og hina íslensku leið fyrir skömmu.
Hvað ætlaði Steingrímur að kenna
þeim? Hann hlyti þar að hafa talað gegn
Samfylkingunni og örugglega talið að
gæfa okkar væri sú að vera ekki með
evru heldur eigin mynt. Hafa getað sett
neyðarlögin í hruninu og þar með bjarg-
að sparifé landsmanna og hoggið burt
skuldir óreiðumanna eins og gert var
hér 2008. Við settum glórulausa einka-
banka sem höfðu gert í bólið sitt í gjald-
þrot í staðinn fyrir að Ísland væri sett í
gjaldþrot.
Eftir Guðna Ágústsson
» Gjaldmiðill gegnir
stóru hlutverki í sjálf-
stæði þjóðar og er mæli-
kvarði á lífskjör. Hann
fellur og er jafnvel talaður
niður og þá skerðast lífs-
kjör.
Guðni Ágústsson
Höfundur er fyrrv. landbún-
aðarráðherra.
Ráðherra yrði um-
svifalaust settur af
„Staðan er miklu
betri en ég bjóst við,“
sagði Guðbjartur
Hannesson velferð-
arráðherra þegar
skýrsla Stefáns Ólafs-
sonar prófessors um
„skuldabyrði, fjárhags-
þrengingar og stöðu
láglaunafólks“ var
kynnt í lok september.
Ekki veit ég hverjar
voru væntingar ráðherrans. En
mér þykir rétt að taka þrjú dæmi
til skýringar á því að grein mín ber
yfirskriftina „aldrað fólk í fátækt-
argildru“.
Fyrst ber ég saman tvo ein-
staklinga. Annar þeirra hefur eng-
ar tekjur sér til framfærslu nema
frá Tryggingastofnun ríkisins.
Þær nema 203.005 kr. á mánuði.
Af þeim greiðir hann 29.270 kr. í
skatta og á þá eftir sér til fram-
færslu 173.735 kr. á mánuði.
Hinn einstaklingurinn fær 50
þús. kr. greiðslur á mánuði frá líf-
eyrissjóðum, sem veldur því að
greiðslur frá Tryggingastofnun
ríkisins lækka um nákvæmlega
sömu fjárhæð eða úr 203.005 kr. í
150.003 kr. Ríkið tekur allan líf-
eyrissjóðinn til sín og einstakling-
urinn situr eftir fastur í fátækt-
argildrunni.
Í næsta dæmi er reiknað með
því að einstaklingurinn hafi 80
þús. kr. í lífeyrissjóðstekjur á
mánuði. Við það lækka greiðslur
frá Tryggingastofnun ríkisins úr
203.005 kr. í 125.900 kr. Þannig
nær ríkið 78.186. kr. af þessum 80
þús. kr. en einstaklingurinn fær
1.814 kr í sinn hlut sem dugir fyrir
einum Tomma-hamborgara og
varla það.
Í þriðja dæminu eru teknir tveir
einstaklingar, sem engar greiðslur
fá úr lífeyrissjóðum. Annar þeirra
hefur 50 þús. kr. í atvinnutekjur á
mánuði. Hann ber úr býtum
178.654 kr. eftir skatt í staðinn
fyrir 173.735 kr. Af þessum 50 þús.
kr. fær hann með öðrum orðum
4.919 kr. en ríkið tekur til sín
45.081 kr. eða ríflega 90%.
Næst gef ég mér að einstakling-
móti okkur á Laugaveginum bjó
fátæk kona öldruð með dóttursyni
sínum og komst af með því að
skúra gólf og fékk að halda þeim
peningum sem hún vann sér inn,
óskiptum. Í dag yrðu þeir allir
teknir af henni samkvæmt form-
úlu hins skandínavíska, kratíska
velferðarkerfis.
Um þetta allt er Jóhönnu Sig-
urðardóttur forsætisráðherra full-
kunnugt. Með engu fylgdist hún
betur en því sem kallað er „fram-
færsluviðmið“ á hagstofumáli og
enginn talaði oftar en hún um hug-
takið „undir fátæktarmörkum“
þau 22 ár sem við vorum saman á
þingi og hún var ekki ráðherra
heldur óbreyttur þingmaður í
stjórnarandstöðu. En orðaforðinn
breyttist um leið og hún varð ráð-
herra, sérstaklega forsætisráð-
herra. Eitt haggaðist þó ekki –
áhuginn á því að skerða bætur
Tryggingastofnunar ríkisins og
þyngja skattaálögur sem hvort
tveggja bitnar að síðustu sárast á
þeim, sem minnst mega sín og eru
„undir fátæktarmörkum“ hvernig
svo sem það hugtak er skilgreint.
Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurð-
ardóttur rís undir þeim vænt-
ingum að vera hrein vinstristjórn.
Raunveruleg lífskjör mikils hluta
þjóðarinnar hafa versnað og munu
halda áfram að versna á næsta ári
og fátæktargildran þrengjast
harðar að þeim, sem þar hafa
lokast inni. Þetta var fyrirséð. En
ég hafði ekki búist við því að hinir
öldruðu yrðu valdir sem skotskífa
vinstristjórnar Jóhönnu Sigurð-
ardóttur – að þeim fátækustu í
þeirra hópi yrðu allar bjargir
bannaðar. Og velferðarráðherr-
ann lítur yfir sviðið og segir:
„Staðan er miklu betri en ég bjóst
við! “
urinn hafi 80 þús.
kr. í atvinnutekjur
á mánuði. Þá yrði
hlutur hans 12.765
kr. en ríkið tæki til
sín 67.235 kr.
Þetta er mikil
talnaþula en von-
andi þannig upp
sett að hún sé auð-
skilin hverjum og
einum. Og hún
leggur það á borð-
ið að þetta er op-
inber stuldur
vinstristjórnar Jóhönnu Sigurð-
ardóttur frá gömlu fólki.
Þessi stóru orð mín mættu vel
verða Jóhönnu Sigurðardóttur
forsætisráðherra til umhugsunar.
Ég þykist þekkja skoðanir hennar
út í hörgul eftir að hafa setið með
henni á þingi tæpa þrjá áratugi og
í ríkisstjórn Davíðs Oddssonar í
þrjú ár. Þessi þrjú ár urðu okkur
báðum mikill reynslutími. Sam-
ráðherrar hennar úr Alþýðu-
flokknum fóru ekki leynt með
óbeit sína á því sem þeir kölluðu
óbilgirni Jóhönnu sem leiddi til
grófra orðaskipta og að síðustu
hrökklaðist Jóhanna úr rík-
isstjórninni.
Ágreiningur okkar Jóhönnu
snerist fyrst og fremst um þessa
áráttu hennar og hinna kratanna í
ríkisstjórninni að halda að öllu
réttlæti yrði fullnægt með því einu
að tekjutengja hvaðeina þangað til
einstaklingurinn bæri ekkert úr
býtum. Og nú hefur Jóhanna verið
forsætisráðherra í nær fjögur ár
og náð fram sínum skerðingum.
Niðurstaðan var fyrirséð: Þeir fá-
tækustu festust í fátæktargildr-
unni.
Þegar Geir H. Haarde var for-
sætisráðherra náðist það gamla
baráttumál okkar sjálfstæð-
ismanna loksins fram að þeir sem
náð hefðu sjötíu ára aldri mættu
vinna sér inn tekjur án þess að
greiðslur frá Tryggingastofnun
ríkisins skertust. Þetta var mikil
réttarbót og raunar mann-
úðarmál. Sjálfsbjargarhvötin er
næst móðurástinni ríkasta hvöt
mannsins um leið og hún er for-
senda alls lífs á jörðinni. Mér er
það í barnsminni að í risíbúð á
Eftir Halldór
Blöndal »En ég hafði ekki
búist við því að
hinir öldruðu yrðu
valdir sem skotskífa.
Halldór Blöndal
Höfundur er formaður Samtaka
eldri sjálfstæðismanna.
Aldrað fólk
í fátæktargildru