Morgunblaðið - 24.11.2012, Blaðsíða 48

48 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER 2012
ÞRÍR FRAKKAR Baldursgötu 14, Reykjavík - Sími: 552 3939
Opið virka daga 11:30 - 14:30 og 18:00 - 22:00
Opið um helgar frá 18:00 - 23:00
frakkar@islandia.is - www.3frakkar.com
Í gamla bænum - rétt við hjarta miðborgarinnar
Þrír Frakkar
Café & Restaurant
Grilluð lúðuflök
m/soya-smjörsósu og
wasabi-kartöflumús
Jólavörurnar eru komnar í Álnabæ
JÓLAGARDÍNUR, JÓLADÚKAR OG JÓLAEFNI
Álnabær
Allt fyrir gluggann… úrval, gæði og þjónusta.
Síðumúla 32, Reykjavík ▪ Tjarnargötu 17, Keflavík ▪ Glerárgötu 32, Akureyri
alnabaer.is ▪ Opnunartími: mán -fös 11-18
Lítið við og
skoðið úrva
lið
Fyrir tveimur árum
komust í hámæli
fréttir af þeim vinnu-
brögðum sem við eru
höfð á íslenskum
svínabúum að grísir
eru geltir án deyf-
ingar og skott þeirra
klippt af. Mikil um-
ræða spannst um mál-
ið og neytendum brá
mjög við að heyra hve
stór hluti svínaræktar á íslandi er
verksmiðjubúskapur. Góðir svína-
bændur eru vissulega til á Íslandi
og það má sannarlega gleðjast yfir
því hvernig þeir hafa staðið með
dýrum sínum og neitað að slaka á
velferðarkröfum. Bændurnir á
Miðskeri í Hornafirði og Hrauns-
nefi í Borgarfirði eru stétt sinni til
sóma.
Svínabúum hefur fækkað mjög
undanfarin ár og á móti hafa þau
mörg hver stækkað umtalsvert.
Til þess að skýra hugtakið
verksmiðjubúskap má benda á að
skv. núgildandi reglugerð um að-
búnað og heilbrigði svína á Íslandi
er lágmarksstærð bása fyrir fang-
gyltur og gelti 200 x 65 cm. Það
ætti að vera ljóst, þeim fáu Íslend-
ingum sem raunverulega hafa séð
svín í íslenskum landbúnaði (að
svínunum í Húsdýragarðinum
undanskildum), að fullvaxin dýrin
geta ekki snúið sér við í svo litlum
bás. Þau eiga þess einungis kost
að standa og liggja.
Nú liggur fyrir Alþingi frum-
varp til laga um velferð dýra og
því ber að fagna. Fagaðilar rituðu
drögin að frumvarpinu og skiluðu
því af sér sumarið 2011. Margir
lýstu ánægju sinni með drögin og
voru þau almennt talin styrkja ís-
lenskan landbúnað, bændur og
velferð dýra á Íslandi. Undanfarið
eitt og hálft ár hafa drögin verið í
meðförum ráðuneyta og því miður
hafa hagsmunahópar á þessum
tíma náð að knýja fram breytingar
sem koma mjög illa niður á velferð
ákveðinna dýrategunda.
Frumvarpsdrögin kváðu skýrt á
um bann við geldingu dýra án
deyfingar. Í kjölfar mikils þrýst-
ings hagsmunahópa hefur því
ákvæði verið breytt og segir nú
orðrétt: „Gelding á dýrum án
deyfingar verður þannig bönnuð,
nema þegar um er að ræða geld-
ingar á grísum yngri en vikugöml-
um. Við slíkar aðgerðir verður
beitt verkjastillandi lyfjagjöf.“ Að
undanskilja með þessu ákvæði
eina dýrategund frá öllum öðrum
svo að hún þurfi að
undirgangast óumdeil-
anlega sársaukafulla
aðgerð án allrar deyf-
ingar ber að fordæma.
Verkjastillandi lyfja-
gjöf getur aldrei kom-
ið í stað deyfingar, það
ætti hver að vita sem
hefur undirgengist
sársaukafulla aðgerð.
Engar rannsóknir
hafa sýnt fram á að
yngri grísir finni síður
til sársauka en eldri
og að halda því fram er hrein fá-
sinna. Þessi breyting felur í sér
gríðarlega hagræðingu fyrir eig-
endur stórra svínabúa því tals-
verður kostnaður fylgir því að kalla
til dýralækni til þess að deyfa dýr-
in. Það er ástæðan. Eina ástæðan.
Eru þetta aðferðir sem við Ís-
lendingar viljum að viðgangist í ís-
lenskri svínarækt?
Ég ber miklar væntingar til
framsögumanns atvinnuveganefnd-
ar, Ólínu Þorvarðardóttur, og hef
fulla trú á því að hún og þingmenn
aðrir beri velferð dýra fyrir brjósti
þegar þeir fjalla um frumvarpið.
Ég skora á atvinnuveganefnd að
sjá til þess að þetta góða frumvarp
verði ekki að lögum fyrr en um-
ræddar breytingar eru dregnar til
baka.
Tvö ár liðin en engin breyting –
grísir enn geltir án deyfingar
Eftir Guðnýju
Nielsen » Fjölmörg hags-
munasamtök hafa
gert alvarlegar at-
hugasemdir við laga-
frumvarp um dýra-
velferð, þ.á m. vegna
heimildar til geldingar
grísa án deyfingar.
Guðný Nielsen
Höfundur er iðnaðarverkfræðingur.
Menntakerfið hér á
landi er í marga staði
mjög gott, þó verður að
segjast að við erum að
dragast aftur úr þegar
horft er til þekkingar-
og tæknisamfélagsins.
Kennarar á öllum
skólastigum reyna að
gera sitt besta miðað
við aðstæður. Raun-
veruleikinn er sá að
bekkir eru orðnir allt of fjölmennir
og tækjabúnaður er af skornum
skammti og jafnvel úreltur. Kenn-
arar fá því ekki tækifæri til að fylgja
þeirri tækniþróun sem þörf er á.
Þess vegna er gríðarlega mikilvægt
að koma námi og kennslu upp á 21.
öldina. Nemendur hafa greiðan að-
gang að upplýsingum en skortir
færni til að meta þessar upplýsingar
út frá heimilda- og sannleiksgildi.
Því verður að kenna þeim að vega
þær og meta og gera nemendur að
ábyrgum netnotendum í nútíma-
samfélagi. Ítroðslan sem var algeng-
asta kennsluaðferðin á 20. öldinni er
barn síns tíma. Nýta þarf tæknina
betur sem nú er til staðar og vera
vakandi fyrir þeim nýjungum sem
fram munu koma. Kennsluaðferðir
þurfa að breytast samhliða
tækniþróun því utanbókarlærdómur
er einfaldlega gamaldags.
Breytinga er þörf
Svokallað fram-
haldsskólapróf er
raunhæfur kostur ef
við lengjum skóla-
skyldu til 18 ára ald-
urs. Á þéttbýlum stöð-
um utan höfuðborgar-
svæðisins geta
framhaldsskólar áfram
tekið við nemendum úr
grunnskólum, sem
koma þá betur und-
irbúnir námslega í framhaldsskól-
ann því enn er of mikið bil milli
grunn- og framhaldsskóla. Minni
sveitarfélög geta þannig verið með
nemendur sína lengur heima við ef
við nýtum okkur tæknina. Þessi
möguleiki mundi einnig a.ö.l. draga
úr brottfalli nemenda úr framhalds-
skólum. Grunnskólanemendur
myndu ljúka framhaldsskólaprófi 18
ára og gætu þá valið leið hvað fram-
haldið varðar. Bætt við sig einu ári
til undirbúnings fyrir háskóla eða
farið á samning og lært fag í verk-
eða tæknigreinum.
Lausn minni sveitarfélaga
Minni sveitarfélög hafa ekki efni á
að ráða fagkennara í öll fög en það
er hægt að leysa. Einn möguleiki er
að taka upp fyrirlestra sem nem-
endur geta horft á heima og síðan
unnið verkefni tengt viðfangsefninu
í tímum. Nota fjarkennslubúnað og
vera með aðstoðarkennara á svæð-
inu (þann sem er þar fyrir). Sér-
fræðingar kenna þá í fjarkennslu og
sá sem er á staðnum er til aðstoðar
en þarf ekki að vera sérfræðingur í
öllum greinum. Sérhæfing náms-
greina myndi þannig færast neðar í
skólakerfið, á unglingastig grunn-
skóla.
Náum árangri
Til þess að ná árangri þarf að
auka gæði kennaramenntunar, auka
virðingu fyrir starfi kennara og inn-
leiða enn meiri aga í öllu skólastarfi.
Eitt er víst að þrátt fyrir fjárskort á
sér stað þróun í skólastarfinu en ef
við viljum komast upp á 21. öldina
þarf meira fjármagn í menntakerfið,
enda það löngu komið fram yfir þol-
mörk í sparnaði.
Nám á 21. öld
Eftir Þórhöllu
Arnardóttur
Þórhalla Arnardóttir
» Ítroðslan sem var
algengasta kennslu-
aðferðin á 20. öldinni er
barn síns tíma.
Þórhalla Arnardóttir er framhalds-
skólakennari og býður sig fram í 5.-6.
sæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík. thorhalla.is
Nú geta allir fengið
iPad-áskrift
Skráðu þig í iPad-áskrift á
www.mbl.is/mogginn/ipad/