Morgunblaðið - Sunnudagur - 29.09.2013, Blaðsíða 45

til meðferðar í alveg nýtt ljós. Ástæða þessa var að
framangreind niðurstaða Hæstaréttar var í rauninni
nokkuð til hliðar við átakaefni aðilanna í málinu.
Rétturinn virðist beinlínis leggja lykkju á leið sína til
að koma þeim skilningi sínum til skila sem birtist í
fyrirsögn blaðsins. Það er mjög mikilvægt að það
hafi verið gert. Sá lögmaður sem fór með málið af
hálfu ríkisins sagði í fréttum Ríkisútvarpsins í gær
að þessi staða hefði þó ætíð verið ríkinu ljós. Sú yf-
irlýsing kemur vægast sagt töluvert á óvart vegna
framgöngu þess sjálfs á undanförnum nýliðnum ár-
um.
Efni fréttarinnar
Í forsíðufrétt Morgunblaðsins í gær sagði: „Slita-
stjórnum föllnu bankanna ber engin skylda til að
greiða kröfuhöfum í gjaldeyri heldur er það þvert á
móti í samræmi við skyldur þeirra og meginreglur
kröfuréttar að við úthlutun sé aðeins borgað út í
krónum. Skiptir þá engu þótt um sé að ræða gjald-
eyriskröfur enda hafi þær orðið að kröfum í íslensk-
um krónum þegar föllnu bankarnir fóru í slita-
meðferð.
Þetta kemur fram í dómi sem féll í Hæstarétti í
fyrradag um ágreining um gengisviðmiðun við út-
greiðslur til forgangskröfuhafa gamla Landsbankans
(LBI). Lögmenn sem Morgunblaðið hefur rætt við
og hafa kynnt sér dóminn segja að hann sæti miklum
tíðindum. Það veki ekki síst eftirtekt að þrátt fyrir að
það hafi alls ekki verið ágreiningsatriði í málinu þá
leggi Hæstiréttur áherslu á að slitastjórn geti ávallt
staðið skil á greiðslum til kröfuhafa í krónum.
Niðurstaða dómsins gæti haft mikla þýðingu fyrir
uppgjör gamla Landsbankans, Glitnis og Kaupþings.
Fram til þessa hafa slitastjórnir Glitnis og Kaup-
þings stefnt að því að ljúka við nauðasamninga, sem
voru sendir til Seðlabanka Íslands í árslok 2012, svo
hægt sé að hefja útgreiðslur í gjaldeyri til kröfuhafa.
Samtals nema erlendar eignir föllnu bankanna um
2.300 milljörðum.“
Framgangan til þessa
Ef horft er til þess hvernig þrotabú hafa gengið fram
á undanförnum árum án viðbragða Seðlabankans
verður ekki séð að bankanum hafi verið að fullu ljós
sá skilningur sem fram kemur í niðurstöðu fimm
manna dóms Hæstaréttar Íslands sem birt var sl.
fimmtudag. Sama er uppi þegar horft er til fram-
göngu fyrrverandi fjármálaráðherra við að koma
tveimur af stóru bönkunum í hendur erlendra kröfu-
hafa í óskiljanlegu óðagoti á sínum tíma. Það þarf því
ekki að undra þótt Halldór Jónsson verkfræðingur
taki svo til orða að Steingrímur J. Sigfússon „hafi
reynst afglapi í fjármálum á sinni ráðherratíð. Það
sannaði hann meðal annars með gjaldeyrisbréfinu
sem hann lét gera milli gamla og nýja Landsbank-
ans.“ Það er auðvitað hverju orði sannara að samn-
ingurinn sem Halldór vitnar til og gerður var á milli
fyrrgreindra bankaeininga hlýtur að flokkast sem
stórfelld mistök, og raunar óskiljanleg með öllu.
Óhjákvæmilegt virðist að núverandi ríkisstjórnin láti
vinna álitsgerð hið fyrsta um hvernig svo afdrifarík
mistök gátu komið til og hverjir beri á henni ábyrgð
auk ráðherrans. Því að það blasir við hverjum manni
að sú niðurstaða sem umræddur dómur Hæstaréttar
birti hefur verið þeim mönnum sem stóðu að fyrr-
greindri samningsgerð algjörlega framandi.
Í ljósi dómsins verður nú að fara mjög rækilega yf-
ir þá stöðu sem upp er komin í kjölfar hans og leggja
á ráðin um hvernig bæta megi úr þeim mistökum
sem þegar hafa orðið og á hinn bóginn að styrkja
stöðu Íslands í því uppgjöri sem enn á eftir að fara
fram, þótt nokkuð hafi miðað. Vígstaða ágengra er-
lendra kröfuhafa hefur komist í betra jafnvægi vegna
dóms Hæstaréttar. Íslenskir hagsmunir hafa fengið
nýja viðspyrnu fyrir vikið. Eftir hann ætti að vera
auðveldara að losna við hin hamlandi höft sem setja
efnahagslífið í spennitreyju þegar verst gegnir.
Morgunblaðið/RAX
Djarfar fyrir degi
nýjum, dunar
þrumurödd
úr skýjum
28.9. 2013 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 45