Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2002, Síða 29

fólki fannst hafa verið tekið á móti því og svo bættum við
tveimur kennsludögum við nú í vor í markvissri fræðslu á
fyrstu starfsvikunum, það var mjög skemmtilegt. Þær spurðu
svo mikið, þetta eru stúlkur sem hafa ekkert unnið á svona
stofnun áður, og þetta þurfum við að þróa og vera með í
stöðugri endurskoðun til að halda í starfsfólkið okkar, fræða
það. Við höfum verið mjög heppin, 60% af starfsfólkinu er
búið að vera hér 10 ár eða lengur en það er alveg einstakt.
90% starfsfólksins á heima hérna í nágrenninu, en það er bæði
tíma- og peningasparnaður að ganga í vinnuna.
Nú langar okkur að gera eitthvað svipað með nýja
heimilismenn, okkur langar að vinna þetta líkt og aðlögun
barns að leikskóla, að nýr einstaklingur, sem flymr hingað fái
ákveðinn tengil sem fylgir honum eftir, fer með honum í
matsalinn, kynnir hann fyrir borðfélögunum og myndar tengsl
þannig, fer með honum fyrstu skiptin í félagsstarfið. Þetta
tekur oft mjög langan tíma. Fyrst þegar fólk kemur hingað inn
þá vill það einangra sig og maður skilur það, við erum t.d.
með einn matsal þar sem 83 eiga að borða saman. Sjálf vildi
ég ekki borða með 83 í matsal.“
Soffia bætir við að það sé mjög áberandi hvernig fólk
einangri sig hér í byrjun og það þurfi að taka á því með
einstaklingshæfðri hjúkrun.
Margrét segir nær eingöngu íslenskt starfsfólk á heimilinu:
„Við erum með nokkra starfsmenn sem eru fæddir erlendis en
hafa búið hér í fjölda ára. Kjarasamningurinn setur okkur líka
svolítið stólinn fyrir dymar, leikskólunum er gert hátt undir
höfði í samningum, fá þar ákveðna kjarabót því það eru mjög
margir flokkar milli ófaglærðs starfsmanns á leikskóla og
ófaglærðs starfsmanns á öldmnarstofnun.“ Hún nær í samn-
ingana og flettir upp starfsfólki á leikskóla og á öldrunar-
stofnun en á þeim er 8 launaflokka munur eða um 13.000
krónur í grunnlaun á mánuði.
- Getur þessi launamunur ekki verið skýringin á því hve
stór hluti ófaglærðs starfsfólks á öldrunarheimilum er af
erlendu bergi brotinn?
„Jú,“ svarar Margrét, „þetta eru það lág laun og það munar
um 13.000 krónur á mánuði + eða - vaktaálag, þetta gerir um
25.000 - 30.000 á mánuði.
En þessir samningar eru í gildi til 2005. Þetta er mjög
erfitt en í síðasta kjarasamningi var þessi öfugt farið, þá kom
fólk af leikskólunum til okkar því þá voru launin hjá okkur
örlítið hærri og vaktaálagið gaf líka aukatekjur. Undanfarin ár
hafa því farið konur héðan á leikskólana.“
- Hvað með andlegar þarjir þeirra sem búa hér, er t.d.
starfandi djákni hérna hjá ykkur?
Margrét segir prest Félagsþjónustunnar, séra Kristínu
Pálsdóttur, koma reglulega á heimilið og hún haldi messur og
hugvekjur yfir vetrartímann og eftir hugvekjurnar hafi hún
farið i viðtöl til þeirra sem þess óska.
- Dauðinn hlýtur að vera mikið umhugsunarefni fyrir þá
sem búa hér.
„Já,“ svarar Margrét. „Við emm líka svo mikið með þessu
fólki, náið og lengi. Margir verða góðir vinir okkar og Helga
Hansdóttir, öldmnarlæknirinn okkar, hefur gert mikið að því að
gefa sér tíma í viðtöl við fólkið, hversu langt það vill ganga,
ástandið hjá viðkomandi er svona, hvemig viltu þá hafa enda-
lokin, flestir eru orðnir eymamerktir með t.d. fulla meðferð að
endurlífgun, alveg full meðferð eða ekki senda mig á sjúkrahús,
eða bara líknarmeðferð. Þetta gefur ákveðinn umræðugrundvöll,
þegar fólk er búið að taka þessa ákvörðun getur það rætt hana
fram og til baka, og sýn á dauðann, hræðslu eða feginleika.
Keramikvinna í Seljahlíð.
- Nú þarf sívaxandi hópur á þessari þjónustu að halda,
hópur aldraðra verður sifellt stœrri. Hvernig sjáið þið
þróunina?
Margrét segir mikla nauðsyn á að beina sjónum að yngra
fólki og fyrirbyggja ýmsa sjúkdóma, fræða fólk betur um
heilbrigði og annað slíkt. „Við þurfum líka að fjölga heilsu-
eflandi heimsóknum til aldraðra, það er þekkt víða á Norður-
löndunum, send eru út bréf og fólki boðið upp á heimsóknir
heilbrigðisstarfsmanns, oft í einhverju teymi með sjúkraþjálfa.
Mér finnst fyrirkomulagið, eins og það var á Akureyri,
mjög henmgt. Þar eru send út bréf þar sem boðið er upp á
heimsókn og ef hún er ekki þegin þá er aftur sent út bréf eftir
svona hálft ár og ef viðkomandi þiggur boðið ekki þá er hann
látinn í friði. Fólki er boðið upp á þetta og þarna eru bomar
fram ákveðnar upplýsingar og upplýsingar um hvert fólk getur
leitað ef það hefur áhuga á því. Fræðsla og forvarnir skipta
mjög miklu máli. Við gemm ekki byggt utan um allan hóp
aldraðra á næstu árum, við verðum að hafa fólk heima og fólk
vill vera heima eins lengi og kostur er. Við viljum vera heima
en erum enn þá að byggja 10 hæða blokkir fyrir aldraða i stað
þess að byggja lítil einnar hæðar hús.
Við verðum líka að fara að endurskoða það að fólk er fullt
af starfsorku um sjömgt, gera fólki kleift að minnka við sig,
fara úr fullu starfi og minnka við sig og beina svo eldri
borgurum í sjálfboðaliðastörf. Við eigum fullt af fólki í fullu
flöri sem gæti létt undir með öðrum.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 4. tbl. 78.' árg. 2002
221