Vísir - 22.12.1946, Side 7

JÖLABJLAÐ VISIS
Vesalingf Gunna
£«9«
e^tit
Mh
SjötwÁÁcn
Vesalíngs Guniia! Vésa-
lings Gunna! — Þessi tvö orð
Jiafði hún heyrt hljóma í eyr-
unum á sér oftar en nokkuð
annað svo lcngi sem hún
mundi eftir sér. Það var eins
og öllum fyndist þessi orð
segja allt, sem hægt var að
segja um hana Gunnu á Hóli.
Fyrst allir voru sammála
um að kalla hana þetta, lilaut
að vera eitthvað vesalt
við liana. Snexnma fékk liún
þá tilfinningu, að hún lilyti
að vera eitthvað öðruvísi en
önnur hörn. Hún skoðaði sig
í krók og kring án þess þó að
geta fundið að hún væri
minnstu vitund öðruvísi en
stallsystur liennar. En það
sannfærði hana ekki, þvert
á móti jók það á angist henn-
ar. Það hlaut að vera eitthvað
leyndardómsfullt í þessu
öllu saman. Ivannske var
eitthvað að sálinni í lxenni;
hana gat hún ckki séð og þess
vegna gat hún verið eitlhvað
undarleg þar. Fullorðna fólk-
ið vissi svo margt, að það var
sjálfsagt bezt fyrir liana að
beygja sig undir dóm þess
og sætti sig' við að vera köll-
uð „vesalings“ Gunna.
Hún var bráðþroska eftir
aldii og þegar hún var um
fermingu var hún orðin stór
^túlka.
„Sko hvað Gunna litla er
oi'ðin myndarleg!“ .sögðu ná-
grannakonurnar og horfðu á
var henni glcðiefni. En hin
mikla þraut var eftir —
fermingin. Hún hafði nefni-
lega heyrt fóstru sína og ná-
grannakonuna, tala uni það
úti í eldhúsi að það væri leið-
inlegt með „veslings Gunnu“.
Presturinn taldi sig ckki geta
vai’ið jxað að ferma liana af
jxvi að hún væri ekki ennþá
búin að læra kverið. *Hún
hafði svo sem lesið það aftur
og aftur, en það var henni ó-
mögulegt að skilja jxað eða
finna nokkra meiningu í þvi.
Hún gat heldur ekki lært ut-
anbókar og roínSað það upp
fyrir prestinum eins og sum
af börnunum gerðu. Hún
stóð bara þögul og horfði á
prestinn með sínum skæru
bláu augum, þangað til þau
fylltust af tái-um.
„Gi’áttu ekki, barnið mitt.
Það gengur betur næsta ár,"
sagði presturinn og klappaði
henni á kinnina. Séra Þor-
geir var góðmenni j)ótt hann
væi’i ákaflega strangur með
að fvlgja bókstafnum og öll-
um settum reglum. Dagurinn,
jiegar liún að réttu lagi
hefði ált að fermast, var ein-
hver þyngsta stundin í lifi
liennar. Ilún hcfði helzt vilj-
að vera alein heima með
sorg sina, en við J)að var ekki
komandi er hún nefndi })að
við fóstru sina.
Hún hafði augun stöðugt
á altarinu, þar sem ferm-
hana svo að liún blóðroðnaði ingarbörnin stóðu. Nú liefði
og flýtli sér út til þess að geta húnverið meðal þeirra ef hún
verið ein. Auðvitað vissi hún liefði getað lært eins og önn-
að hún var orðin stór og það ur börn. Hún grúfði sig nið-
ur i stólinn og grét i hljóði.
Hún fékk ofanigjöf fvrir
j)að hjá fóstru sinni þegar
þær voru komnar út úr kirkj-
unni. Það sómdi sér ekki að
gráta i kirkjunni, nema j)á að
það væri af viðkvæmni fyrir
guðs orði, en ekki af einlóm-
um liégómaskap. Og nú gat
ei ns læði ngsska pú í'i n n svo
j)imgt á hana að hún setti
fötuna frá sér og fór að
þarna kyssti hann hana fyrsla
kossinn. Þau tvö ár, sem liðin
voru siðan hann kom að
gráta. jhenni J)ar sem hún var að
„Af hverju ertu að gráta, gráta, hafði hún beðið með
barn?“ óþreyju eftir Jæssari stund.
Hún lcit upp og flýtti sér Nú var allt, sem á móti liafði
að þurrka tárin. Einar stóð Jjlásið orðið að einskisverð-
allt í einu hjá hcnni og horfði um hégóma. Hún elskaði og
hún þó séð að J)að hefndi sín á hana með spyrjandi augna- vissi að hún var elskuð. Æf-
mm uiröi id'i-ui uiill >ji
„Sólin var a<5 hverfa bak við fjöllin í norðvestrinu —
að slá slöku við lexiurnar.
---------Svo liðu tvö löng
ár. Vesalings Gunna var ekki
fermd fvrr en þún var orðin
sextán ára. Hún vissi að J)að
hlaut að vera skopleg sjón að
sjá liana svona stóra og
])roskaða meðal hinna ferm-
ingarbarnanna og liún l)lygð-
aðisl sín fyrir J)að. Hörnin
Iiöfðu líka strítt henni og
lilegið að henni. Hún liafði
ekki einu sinni reynt að taka
J)átt i leikjum ])eirra er þau
gengu lii preslsins. Hún gat
það ekki. Aldrei mundi
hún geta gleyml þessum degi.
Þótl allir lcepptust um að
vera góðir við liana, var hún
samt ákaflega sorgmædd.
Það kom sjaldan fyrir í sveit-
inni hennar, að fermingin
drægist fram á Jiennan ald-
ur. Hún saknaði sárt móður
sinnar. llefði hún lifað, var
hún viss um að henni hefði
gengið betur að læra. En
móðir bennar var dáin fyrir
mörgum árum. Hún var for-
eídralaus. Foreldrar liennar
höfðu átt heima á afskekktu
koti uppi í heiði og voru svo
fátæk, að J)au liöfðu tæplega
nóg lil lmífs og skeiðar. Fað-
ir liennar J)áði sveitastyrk,
en J)að var varla nóg lil J)ess
að bæla úr brýnuslu þih’fum.
Gunna var fimm ára þegar
hún kom að Hóli. Oddviti
sveitarinnar, Sigfús á Hóli,
tók hana án nokkurrar með-
gjafar.
„Ilún fer von bráðar að
vinna fvrir sér, krakkinn,“
sagði lmnn og svo var ekki
talað meira um það.
Henni hafði alltaf liðið vel
á Hóli. Hún fékk nóg að
borða og allir á heimilinii
voru henni góðir. En enginn
skipti sér svo sem neitt af
henni. Enginn virtist taka eft-
ir að hún væri til nema.hann
Einar, sonur, bóndans. Hann
var sá éinasli af fólkinu, sem
aldrei. kallaði hana „vesa-
lings“ Qunnu. Þau voru jafn-
aldrar. Meðan J)au voru í
skólanum, hafði hann ætið
verið henni hjálplegur er
hún J)urfti með. En er það
dógst að hún feiigi að ferm-
ast og hann var fyrir l.öngu
kominn í krislinna manna
tölu, varð hún sannfærð um,
að hann lcærði sig elcki um
Iiang lcngur.
.uEimt sinfli iþeggr |Jnín,.yg:i',
úti i fjósi að mjólka, lagðist
ráði. En J)á fór hún af-tur að intýraprinsinn hennar hafði
gráta. Hann skildi strax, að komið til hennar og fært
hún hlaut að vera meira en henni hamingjuna. Framtíð-
lílið óhamingjusöm og var jn blasti við björt og fögur.
alveg ráðlaus.
„Nei, eg vil ekki gráta!“
sagði lnin. „Eg ætla að vera
hörð.“
„Hvað er J)að sem amar að
þér?“
„Allir eru eitthvað svo
undarlegir og allir eru að
vorkenna mér. .... Hvort-
tveggja er jafn slæmt . . . . "
snökkti hún.
Ilann tók
„Nú verðum við að fara
heim,“ sagði hann, „því ann-
ars fer í'ólkið að hugsa
margí.“
Eins ‘og i. leiðslu gengu
J)au lieim yfir engjarnar og
kvöddust áður en })au fóru
inn í bæinn. En Gunna gat
ekld sofið um nóttina.
Sumarið leið og veturinn
gekk í garð með kulda og
utan um herð-• hretum. Heima á Hóli gekk
ar nennar og r
evndi að hu<
allt sinn varia gang. Karl-
lireysla liana. Imennirnir voru úti við fjár-
„Fýrirgefðu mér, Einar,"' gæz]u mesl af deginum og
sagði hún eftir nokkura kvenfólkið hafði nóg að gera
stund. „Þú hefir aldrei verið
vondui’ við mig.“
Hann lagði liandleggina
hughreystandi utan um herð-
ar hennar og kyssti hana á
tárvot augun.
Þessari stundu gleymdi
hún aldrei. Nú vissi hún að
hún elskaði Einar og það
fyllli sál liennar með kvíða-
blöndnum fögnuði. En hún
óitaðist að hann kynu að
verða J)ess áskynja....
Bærinn á Hóli stóð á iitlu
nesi úti \ið fjarðarmynnið.
Húsin stóðu undii Iiárri og
brattri brekku, sem lengra
inn með friðinum endaði i
við búverk og tóvinnu. Það
var ekki talað mikið, en unn-
ið J)vi meira. Gunna var óró-
leg yfir þvi að hún gat aldrei
talað við Einar i einrúmi.
Það var þvi likast, sem liann
forðaðist hana. Sá liann má-
ske eftir að hann hafði opnað
hjarta sill fvrir henni?
Hafði hann látið augnabliks
tilfinningar hlaupa með sig
í gönur? Ilafði hann Jietta
kvöld, Sem þau voru ein liti
á enninu, gefið stærri löforð
en liann megnaði að lialda?
Hún vissi J)að ekki. Enginn
vissi J)að. Hafði hann raun-
verulega ekki mcint það, sem
tröllslegri hamrahlið. I’ar | haim sagði? Gat J)að verið
hafði hafið grafið ótal heila Jiennar góði, kæri Einar —-
og livylftir. Ólal J)jóðsagnir ]iann, sem ætið hafði vernd-
voru bundnai’ við J)emian ;1ð liana og aldrei gert gys
stað. Þegar farið var lil ná- aQ henni eða aumkað hana?
grannabæjanna varð að fara ]]ún varð að fá vissu sina í
yfir fjallið, er mcnn ékki fóru ])essu efn*. .... Og það því
sjóleiðis beint fyrir fjörðinn. fremur, scm liún hafði heyrt
Sú leið var oftast farin. En. j jlví fleygt, að honum litizt vel
straumai nir i f jarðarmynn-! a préstsdótturina. Hún var
ung og })að var álitið jafn-
ræði. Prestsdóttirin var fall-
eg —: já, mikið fallegri cn
Hinu niegin í jar0arin;'; ]1Un. .... Jæja, veslings
var kauptúnið. pað var mið- Gimnd..........
stöð sveitarinnar. , j Hún grýt sig í svcfn á
Einu sinni um hásláUinn. ]lverju kvöldi. Bara aað liún
inu voru li.éttulegir og aö
eins kunr.ugir gátu rala;
milh skerjanna,
þegar allir voru önnum kafii-
ir við heyhirðingu, urðu
Gunna og Einar ein eftii
gæti drukknað i tárunum!
... .Drukknað........ En
u*! | fjörðurinn...Hvað eftir
á engjum. Það var komið annað kom hún til sjálfrar
kvöld. Sólin var að hverfa I sín út við sjóinn, skjálfandi
bak við fjöllin í norðvestr- af kulda. Þegar hún sá dauð-
inu og jöklarnir glóðu æfin- ann aðeins nokkur fótniál
týralega i aftanskininu.
„Er náttúran ekki unaðs-
lega fögur?“ spurði hann.
Þegar umhverfið líkist
æyintýri yerða sálir niann-
iapna,.móMækUf gj'i fyrir, jóþu
fögru og góðu en ella ....
frá sér, varð hún hrædd pg
flýði heim. llún reyndi að
selja í sig kjark, reyndi að
telja sjálfri sér trú um, að
ennjiá vierj ekki öll ypn úli.
iHúíjj’, reyudi, j að yei’a-, k'áf(pg
gera að gamni sinu við liitt