Vísir - 22.12.1946, Blaðsíða 23

JÓLABLAÐ VfSIS
23-
annast fólk, som sjálfur
dauðinn lief ði merkt sér, það
vissi guð, að lnin gæti ekki
að því' gert, — það væri með-
fætt þetta þá skvkii liann
sannarlega ekki vanta lijúkr-
un, þanri ljlessað&n píslarvott
gæfunnar, Maftein Péturs-
son. Þ'vi eins og skáldið segði:
„Hver skýra kann frá pisl-
um og plágum öllum þeim,
sem píslarvottar gæfunnar
liða í þessum geim.“
Einhverjar olnbogalmipp-
ingar og augnagotrur áttu
sér nú stað í sambandi við
þessi hjartnæmu orð, því að
jafnvel á þessu þingi þótti
frúm iiæjayins færi um hríS
ancst af tímánuni í að búa
jlp’eins’ííónar korl yfir ferðir
fru Önnu urii. kaupstaðar-
lóoíria, cn það kort varð þo
álla tið irieð eyðurii. Ekki af
því, að hún borðaði yfirleitt
heima þegar ekkert varð
npplýst um ferðir henriar,
heldur af liinu, að hún
skauzt annað veifið út lir
sinum hring. Það gat til
dæmis komið fyrir, að hún
fyndi lykt af blóðfersku
heilagfiski út um eldhús-
gluggann lijá Siggu á Hruna,
AJger J)ögn. Siðan méð
andköfum:
— Hva-hvað crtu að segja,
barn ?
’ — Þy heýfðir þáð. Það
voru hriyklar í brúnum Snjö-
friðar.
IÍún leit til manns síns,
frúiri, en Iiánri sat eins og
hver annar ellibjáni og krafl-
idjót, rétt sextugilr maður-
inn. Og lrúin leit aftur á dólt-
ur sina:
• Erl þú orðin galin,
krakki — eða hvað?
— A Iiverju eigum við að
og svo var hún viss með að lifa?
skjólasl inn og vera svo náð-
ug að taka sér bita og rabba
Þögn. Þvi næst sama undr-
unin, en ekki lengur nein
vék hún sér að manni sinum: jfyrir- framan hann og lagði
— Og hvað segir þú svö handlcggina um hálsinn á
hönuin. Og svo grétu bæði —
hann hljóðlaust, hún riieð
0.
þá eitthvað lika. Eða hún veruleg festa i röddinni:
það góð mennt að geta vitnað fann þcf af steiktum fugli út | Lifa, — lifa! \'ið eigum
i Kristján Jónsson um píslir
og sviknar vonir og griða-
staðinn mæðumanns........
En annars var liún sannar-
lega brjóstumkennanleg, frú
Anna Pétursson.
En víst var það, að Martein
um glugga eða dyr bjá Bjarna þó liklegá húsið, sem við bú
skyttu, og þá .... Hún var um í — og það hreinlega
ekki úr Eyjum eins og Mar- ^skuldlaust—- og við vinnum,
teinn. Hún taldi þvi ekki æð-(við tvær!
arfugl i heilagra fugla tölu. > — Hvað vinnur þú, má eg
Og það var ekki laust við,1 spyrja — náttúrlega einhver
að Bjarna og hans konujjétth- að þvi, að ])ú borðar
Pétursson skorti ekki hjúkr- jfyndist nokkur trygging ijeins og beiningakona hingað
un, enda komst liann brátt þvi, að manneskja eins og frú Qg þangað út i bæ, en ekki
Anna Pétursson í langa's]ceninitiieívU1- léttir, skaltu
hefði gerzt svo lítillát að1 (a ■>
kroppa hjá þeim af einni Vinn cg ckki ertu svo
blikabringu. djöif? Og sérðu eftir því, að
En þær þótlust samt skilja, eg taki mél. bila og bita með
kunningjunum, þegar manni
,er boðið? Eru þetta launin
milli um málið. Svona væn fyrir a]ll uppeldið? al]a uppá.
uin þclta — um dótturina,
um þá viðfrægu Snjófríði?
— Þegiðu! Nefn þú liaria ékka.
ekki á riafn. Þú hefir aldrei
inanneskja verið, og ef þú
makkar ekki rétt, þá bið eg ,
Snjóffíði uin að sækja bæði O, jú, jú, .1 ói boldáng var
lælcni og fógeta! kominn heim lir nokkurra
Þvílikt undur Marteinn ára siglingu út um Jönd. Hann
að tala svona. Xú varð frú hafði komið til Spánar og
Anna hrædd: Hún néri sam- étið þar islenzkan sallfisk,
an höndum, svo að nærri lá, sem var svo voðalega góður
að það brakaði i kögglunum, °g óþekkjánlegur, að Bold-
og hún hvislaði, eins og hún angið liélt sig vera að borða
kæmi varla upp orði fyrir jómfrúleggi i englasósu —
hæsi: já — gamanlaust talað, og
— Guð ahnátlugur — og hann hafði komið til Kína
til hvers, til hvers sækja og siglt þar langt inn i land
lækni og fógeta? Svaraðu, og búið á fljótinu hjá fjöl-
svaraðu, maður! skyldu, sem var á skipsfjöl
Jú, svarið kom hjá gamla allt árið og átti svo fallcga
manninum: ljóta dóttur, að Jói sagðist
Lækninn lil að vitna, að uhhei liafa séð íveitt þvílíkt.
eg sé með fullu viti, og fóget- ^nn hefði verið að liugsa
ann til að sanna þér, að við
um að liafa hana með sér
til þeirrar heilsu, að liann gat
selið í stól og lesið, fékk all-
skýrt málfæri, þó að hann
yrði nærri mállaus. En sú,
sem hjúkraði lionum og gerði
húsverkin, var Snjófríður,
og eftir að hann fór að geta
lesið, las liann fyrir hana
stund og stund í einu. Frú
Anna var nú ennþá oftar
liti en áður, því að nú liafði
ógæfan selt á liana sitl aðals-
merki og gefið orðuin liennar
aukið gildi...... En brátt
fóru þær að taka eftir því,
nánar vinkonur hennar, að
hún kom stundum einmitt
þegar byrjað skyldi að borða
miðdegis- eða kvöldverð, og
hvað var þá annað að segja
cn þetla:
-—- Það rná vist ekki bjóða
þér, frú Anna, að taka bita
með okkur, þó að þetla sé
náttúrlega ómerkilegt?
— 0, elskan mín góða —
hvað maður getur verið far-
in að sljóvgast i seinni tið.
Eg atlmgaði ekkert .... Æ,
þetta áfall — en það þýðir
ckki að tala um það. Það
verður hver á þvi tré að
hanga, sem hann einu sinni
hefir verið hengdur á. Jú,
]>akka þér fyrir, elskan bezta.
.... Og nú hvað liann Jói
boldang vera á leið lieim
með næsta skipi að sunnan,
búinn að sigla hér og þar úli
um heim. .... Sá held.ég.
.... Jesús minn!
Fríða min höfum fullan rétt heiin og geia hana kirkjunni
til að gera þetta, án þíns sam- 11 tombólu. Ilann hatði séð
þykkis, eins og vindstaðan er Móriana, sem ekki var nokk-
ná ur leið að kyssa vegna nasa-
og vara-skrauts, og hann
þær nánustu, hvar skórinn
kreppti, og hvísluðu sin á I
nú karakterinn, vera her og
possumna, ja,
fvrir nafnið
þar í staðinn fyrir að revna ekkj kannsbi sizt fyrir það
að klóra í bakkann. Ekki þai en(la saívði liun það seinast,
fyrir, þella var ósköp sárt oi’ þegai. luin lá banaleguna sína,
hörmulegt hjá henni, að ]lún frú Oíöf, að guð hefði
dumpa svona ofan i ía’ Jiar visl leilt mig .... Svona
hvað mundi maður kalla það Jof mér út> slelpufifl!
En Snjófríður var ekki al-
Þögn.
Frúin hafði róazt. Hún
livorki néri saman liöndum
né saup hveljur. Svo tók að
færast á hana mvndugleika- . , ,
, , " ingum og unga ut kanari
svipur, og hun mælti, lriið °
sagðist hafa setið i tugthúsi
á Kanaríeyjunum, þar sem
menn hefðu ekki aðra at-
vinnu en að stela af litlend-
nokk um það — vildi henni
lil, að hún Iiafði þelta guðs
lamb — eða átli maður Iield-
ur að segja blessaða rolu,
hana Fríðu saumakonu,
heima, alltaf heima, nei, und-
ir þessum kringumstæðum
varð fröken Snjófriður varla
kölluð rola...... Og ef frú
Anna kom ekki aðvifandi
einhvers staðar þar, sem ný
fregn hafði horizt i bæinn,
en ekki voru til nándar nærri
nógu greinilegar upplýsing'ar,
þá var undir eins hrópað:
- Hvar er frú Anna? Þyí
kemur Inin ekki, lnin frú
Anna? Þær gátu lieinlínis
ekki án hennar verið, þegar
lil stvkkisins kom.
(i.
En það datt fleira niður en
hann Marteinn Pétursson.
Einn daginn, ])egar frú Anna
veg á þvj að gefa frían sjó,
eins og Marteinn komst að
orði einhvern lima seinna.
Hún hvessti augun á frúna,
NTið samanburð varð það hafði skotizt heim, datt hreint
svo uppvíst, að þegar frú'og beinl loftsteinn ofan i
Ánna haí'ði haft slik ummæli höfuðið á henni.
hjá frú Gunnarsson um sinaj Hin annars hlýðna og
sljóvun, ])á hafði hún verið ^ bljúga fröken Snjófríður
nýfarin frá frú Andreu í | Pétursson slilti sér upp fyrir
og
þar haíði
Dokkuhiisinu,
hún sagl:
— Ilváð er cg að hugsa?
Eg þárf trúlega heim að
liugsa um hann Martein, þann
blessaðan píslarvott! Og svo
liafðí hún rokið á dyr eins og
Jiyssubrennd.
? Svona samanburður fór
fram á fleiri og fleiri stöðum,
og mátti heita, að hjá finni
framan Iiana, þegar lnin
ællaði ;ið þjöla af stað aftur
úl i bæ, og sagði hiklausl og
eins ög "ckkert væri sjálf-
sagðara en þau undu r, sem
hún dirfist að lála sér um
munn fara:
— Marinna, við verðum að
móður sína og mælli:
Ilér dugar ekkert slúður
og erigar undanfærslur,
mámma; ef við eigum ekki
bráðlega að fara á hreppinn.
A)Tið verðum að selja pluss-
mublurnar úr stofunni og
selja þar upp bróderíforretn-
ingu — eða hannvrðavcrzlun
— fyrir söluverðið og ein-
hverja smáaura, sem við
pabbi höfum hér áður getað
skotið undan.
Skolið undan þið
skotið undan! Nii grcip frú
Anna i dyrastafinn. — Jesi’is
minn, og þetta gerzt í mínu
liúsi - alveg svona á bak við
mig! Ilún vár nú svo agn-
dofa, frú Anna, að hún náði
sér ekki upp á tind reiðinnar.
En dóttirinj var hvorki rauð
né skjálfandi. Teinréll var
Inin, svipurinn laus við allt
undanhald, ekki heidur í liori-
um néin herkja. Bara föst og
þung alvara:
—Jæja, mamma, seg þú
bara tili-en það er bezt, áð þú
fáir að yita það nndireins, að
eg fer — og géri svo nauðsyn-
legar ráðstafanir strax i dag!
Nú hrökk frú Anna eitt
skref aftur á.bak og hlamm-
fuglum — já, setið þar í tugt-
húsi, vegna þess að stolið var
af lionum sem svaraði einu
skippundi af fyrsta flokks
málfiski i portúgiskri mynt
-— og þeir hefðu notað sig til
að liggja á eggjum allan tím-
ann i svartliolinu. Hann sagði
að sér hefði í rauninni líkað
illa liti, þvi að þar væru allar
lieídri manna dætur vagtað-
ar eins og Rússakeisari, og
próvinsialismi, hiu kvenfólkið andstyggðin
sjálf. Þess vegna væri hann
aðallega kominn til síns kæra
föðurlands og fæðingarbæj-
ar!
komi sem fyrst, sagði j En hvað sem þessu leið, þá',
fröken Snjófriður svolitið ]iafði Jói nú Ieigt sér mvnd-
skjálfrödduð. arstofu í fæðingarbænum, og
I'rúin rétti úr sér: nu koin ]iann eins og skot
Kaupandinn — þið haí- nieð tværkcrrur og tvo hjálp-
ið þ(’) vist ekki ....? Hún ai-nienn og sótti plussmubl-
| hætli við selninguna i miðju ln-nai- til herra Marteins Pél--
kafi, sagði: Og livcr er urssonar i Tanga — og borg-
ihann? aði ut j hönd. Hann sá rétt
- Hann lieitir Jóhann Sig- aðeins fröken Snjófriði, en
urðsson, svaraði frökenin lit- vai- Jrinn virðulegasti og vin-
eill skjálfrödduð, en þö frek-
asl í þeim tón, að i rauninni
væri það hún, sem Iiefði ])ó
loksins komið vilinu fyrir
hin:
— Nú, jæja! Það er þá lik-
lega bezt, að eg standi fyrir
þessu öllu saman! Bróderi-
forretning, sagði hún svo
eins og ihugandi. Síðan:
Þetta jiluss er að v.erða alveg
ómóderne
eins og fröken Thorsteinsson
segir um ýmislegt hér
systir fógetans okkar nýja.
Þá er bez.t að kaupand
um
ið eitt tómlega.
gjarnlegasti við gamla mann-
-—Jóliann Sigurðsson? Er inil) sem for J)ara að brosa:
hann nýflullur i hæinn
eða hvað? Ilélt eg þckkli vel-j
flesta hérna!
Nii var þa'ð á ný.'ganrii
i maðuriiril,
s'éní slóð fýriv
selja mublurnar úr beztu jaðist svo harkalíga á stól, að
stofunni, plussmublur og það brakaði í heririi eins og
súlur og allt, sem þar er inni. * Jiörðum skinnbjór. Og svo
við Boldanginu. \
Og.lieima hjá þeim í Tanga!
leið svo ekki á löngu, unz bú-i
ið vár að koma upp búðar-j
borði, þó að ekki væri það
svörum: slórt eða virkjamikið, setja:
Það ér hann Jói bol- uþp JrilJur á veggi og gera
dang, og hold saa kjæfl! ?l gluggann, sem að götunni!
| Það var eins og. smavegis vissi) að sýningarglugga. Síð-
sprengja hefði sprungið und- an Jiomu vörur, silki og i-
jir stól frúarinnar. Ilim lien't- saumsefni, ábyrjaðir dúkar
ist upp, ákalluði himnaiöð- og alls konar tcgundir afj
túrinri og flaug út, enda'gerði1 ga'rili> |>á voril fingurbjárgir.j
i>u dótlirin ekkert lil að aflra nálar og ]ieklunálar og inargtj
för hennar. flcira,eins go lil dæmis svana-j.
Eftir stundarþögn sagði og landslagsmyndir, allar
Marteinn gamli: saumaðar — og i gylltum ;
- Komdu hérna til min, römmum. Innan við borðiðj
Friðá litla. sat svo Snjófriður og saum-i
Og svo hentist þá Snjöfríð- aði eins og áður - nema'
ur til hans, fleygði sér á kné hvað flest af því var nú enn-