Morgunblaðið - 28.09.1975, Blaðsíða 34

vm.
34
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. SEPTEMBER 1975
í
STVHbúti} G(^MAU b<t/
sivmto vkúm> étwvrr \
þftþBkTti- MM/s ycbA *\
f lí>IWtF<»T *Ð Mffe I
/iTÍí/f/ i>E^ Hú^rrFjr/
JWWtfM 05 k»*l~<K
I) FUWt>vW* °Í*£SKIft
MR- 66 MTbU/M .
S3m/9V vh
E,&/W?l/J$ V$sk»M
rrfjf MÖLWAT•
06 erE6 HU6S
M3 '66 mÚPT þb HBt-P
M> WMBUb/V .
ÍF7Í> /ow OÍCJCD/?
fV Ímtj '
UMSJÓN: Bergljót Halldórsdóttir, Björg Einarsdóttir, Erna
Ragnarsdóttir og Lilja Ólafsdóttir.
Personuleg spurning
Konan þín berst fyrir jafnrétti karla og kvenna.
Hvernig líkar þér lífið í sambúðinni við hana?
hver sinn rétt og hver og
einn sínar skyldur líka.
Jafnrétti karla og kvenna
er krafa um mannréttindi og
miðar að frelsi hvers einstakl-
ings til að takast á hendur
þau störf í þjóðfélaginu, sem
hugur hans stendur til. Það
jafngildir ekki því, að konur
setji krítarstrik yfir heimilið
og krefjist þess, að þær vinni
helming heimilisstarfanna
eða þá, að þær konur, sem
krefjast jafnréttis á við karla
séu endilega gjörsneyddar
löngun til að vinna heimilis-
störf eða þá, að þær standi í
stöðugum erjum við eigin-
mann, bitrar og fúlar vegna
þess, að þær eru konur.
Erna skaut eftirfarandi
spurningu á Maríu Haralds-
dóttur. Móðir þfn berst fyrir
jafnrétti og jafnstöðu karla
og kvenna — hvernig fellur
þér það?
Svar:
Nokkur ár eru liðin síðan
kunningjakona móðurminnar
var stödd í heimsókn hjá okk-
ur. Hún spurði móður mína
hvort hún vildi koma með sér
á fund, þar sem rætt yrði um
jafnrétti kynjanna.
Mér virtist mamma ekkert
mjög hrifin f fyrstu, en síðan
tók hún að starfa af miklum
áhuga. Ég var þessu andvíg í
fyrstu, því þarna fannst mér
móðir mín ætla að gefa sig
að því sem aðrir gerðu ekki
(þjóðfélagsheildin) og lengi
framan af minnkaðist ég mín
fyrir þessi félagsstörf hennar,
þegar þau bárust í tal.
En áhrifin létu ekki standa
á sér— ég för að sjá hlutina
í nýju Ijósi. Enda þótt jafn-
rétti væri í lögum, hvernig
var framkvæmdin?
Seinna fór ég að standa
sjálfa mig að því að leiðrétta
aðra í tali og gagnrýna hugs-
unarhátt þeirra, vegna þess
að mér þótti fólk óréttlátt,
ekki síst gagnvart konum,
sem stóðu í baráttunni fyrir
jafnrétti kynjanna.
Ég þrjóskaðist ekki sfst við
þegar sagt var við mig:
„Vertu ekki með þessa rauð-
sokkustæla" — þá reyndi ég
að sýna fólkinu fram á stað-
reyndir og oftast fannst mér
ég geta sannfært hina, því
þeir þögnuðu við og virtust
hugsa: þetta er bara ekki svo
vitlaust hjá stelpunni.
Heilmilislífið breyttist, um-
ræður urðu frjálsari og meiri
hjá okkur og föst verkaskipt-
ing komst á með heimilis-
störfin. Nú taka allir virkan
þátt í innanhússverkunum,
hver hefur sitt verk að vinna.
Krafan um jafnrétti kynj-
anna miðar einnig að aukn-
um réttindum karla, engu
síður kvenna. Það eru mann-
réttindi að viðurkenna föður
sem jafngildan uppalanda
barna sinna, eins og móðir er
viðurkenndur uppalandi
þeirra. Einnig að hætt verði
að líta á karlmenn, sem
ósjálfbjarga verur er hvorki
geti fætt sig, klætt eða þrifið
án hjálpar kvenna.
Pétur Sumarliðason kenn-
ari, giftur Guðrúnu Gísla
dóttur bókasafnsfræðingi.
„Ég byggi ekki með henni, ef
hún gerði ekki einmitt þetta."
í öðru lagi er áberandi
súáráttasamfélagsins að etja
saman húsmæðrum og kon-
um með aðra atvinnu. Slíkt
er að mínu mati mjög hættu-
legt og varast ber að flokka
eiginmenn kvenna eftir svip-
uðum reglum. Nógu erfitt
reynist samt að fá almenna
viðurkenningu í raun á hinni
sjálfsögðu jafnstöðu kynja,
þótt það sé sniðgengið.
Grundvöllur hjónabands er
gagnkvæmur skilningur og
virðing með óþvinguðu frelsi
til skoðana og áhugamála.
Sé hvorugur aðilinn háður
framlagi hins á heimilinu
eða við tekjuöflun — ersam-
búðin líklegri til að vera
frjálst val, en ekki nauðsyn.
Maki þýðir jafningi og því
skal hann vera félagi, en
hvorki þjónn né herra.
Ólafur Ragnarsson, hrl.,
giftur Maríu Jóhönnu
Lárusdóttur, kennara.
Sambúð okkar mótast ekki
af baráttu, heldur samvinnu.
Heimili okkar er griðastaður
fjölskyldunnar. Þar hefur
Það er ekki þar með sagt
að áður hafi öll heimilistörfin
bitnað á okkur mæðgunum.
Þegar við systkinin vorum
yngri var amma okkar inni á
sama heimili og hún dró frek-
ar úr því ef strákarnir áttu
eitthvað að gera. Við mig
sagði hún, að þegar ég gæti
farið að pressa buxurnar
þeirra og stífa fyrir þá flibb-
ana myndu þeir e.t.v. bjóða
mér'í bíó eða jafnvel í leikhús
í staðinn.Svona hugsaði
amma það, en nú höfum við
systkinin gaman af því að
gantast með þetta okkar í
milli.
Þessi félagsstörf móður
minnar og jafnréttishugsun
hefur haft mikil áhrif á mig í
uppvextinum og ég mynda
skoðanir mínar núna mikið út
frá því.
Sú stefna móður minnar
að gera okkur systkinin fær
um að standa á eigin fótum í
öllu tilliti hefur leitt til þess að
mér finnst ég örugg og óháð
í samskiptum við aðra.
Fjölskyldutengslin í minni
fjölskyldu hafa orðið mjög
jákvæð og nú er svo komið
að það er engu líkara en
sumir vinir mínir hálföfundi
mig af móður minni.
Jónatan Þormundsson pró-
fessor, giftur Sólveigu
Ólafsdóttur skrifstofu-
manni
VIÐ fyrstu sýn kom spurnmg-
in eilítið kynduglega fyrir
sjónir. Fyrst datt mér í hug,
að spyrlur hefðu fallið í þá
gryfju.sem þærvafalítið vildu
forðast, sem sé þá, að gera
óvart ráð fyrir, að kvenrétt-
indakonur væru einhver sér-
stök náttúrufyrirbæri, og því
þyrfti að gera atferlisrann-
sókn á mökum þeirra. En
auðvitað áttaði ég mig fljót-
lega á, að hér var aðeins á
ferðinni mynd almenningsá-
litsins af kvenréttindakonu,
er gerði okkur svo áhuga-
verða. Vini mínum einum
varð að orði, er hann frétti af
formennsku konu minnar !
Kvenréttindafélagipu: „Hún
lítur alls ekki út fyrir það."
Fólk er jafnvel að impra á
samúð sinni og ríkum skiln-
ingi og ríkum skilningi á ör-
lögum mínum. Já, líklega
eimir enn á þv! herrans ári
1975 nokkuð eftir af af-
skræmdum hugmyndum for-
tíðar um útlit og innræti
kvenréttindakvenna. Ég get
gert þá játningu, þótt það
kunni að kosta mig nokkuð
af samúðinni, að það fer
heldur lítið fyrir afrekum mín-
um ! eldhúsi, við gólfþvott og
önnur hefðbundin heimilis-
störf. Stundum er mér næst
að halda, að konan mín trúi
því, að ég gæti lært þessi
störf stórslysalaust, en það
tel ég reyndar hinn mesta j
mísskilning. Kannski stafar
þetta fremur af ofmati mínu
á heimilisstörfum en van-
mati. En að við hjónin séum
ósammála um jafnrétti
kvenna og karla jafnt í orði
sem á borði, það er af og frá,
enda er jafnréttishugsjónin
okkur báðum í blóð borin.
Gunnar Sigurðsson,
deildarstjóri, giftur Lilju Ól-
afsdóttur deildarfulltrúa.
Spurningin er í raun út í
hött.
í fyrsta lagi hef ég engan
samanburð, en sá sem þekkir
ekkert annað, telur umhverfi
sitt eðlilegt.