Morgunblaðið - 09.03.1976, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MARZ 1976
r
A
Þjóðhagsstofnun:
Hér fer á eftir greinar-
gerd, sem Þjóðhagsstofn-
un hefur tekið saman um
áhrif hinna nýju kjara-
samninga sjómanna.
Kerfisbreytingin
Við gerð samninga urrt^kaup og
kjör sjómanna á bátaflotanum í
marzmánuði 1975 óskuðu samn-
inganefndir Sjómannasambands
Islands og Landssambands ís-
lenzkra útvegsmanna eftir því, að
ríkisstjórnin hlutaðist til um
gagngera endur skoðun á gildandi
lögum og reglum um sjóði sjávar-
útvegsins, auk þess sem samhengi
• milli sjóðanna og skiptaverðs
sjávarafla og þar með aflahluta
áhafna yrði tekið til rækilegra
skoðunar. I samræmi við þessar
óskir skipaði ríkisstjórnin á siðast
Iiðnu vori nefnd manna til þessa
verks og til þess að gera grein
fyrir hugsanlegum, samræmdum
breytingum á starfsemi sjóðanna
og gildandi hlutaskiptareglum.
1 nefnd þessari áttu sæti sex full-
trúar sjómanna og þrir fulltrúar
útvegsmanna auk forstöðumanns
þjóðhagsstofnunar, sem var for-
maður nefndarinnar.
Hinn 19. janúar siðast liðinn
skilaði nefndin sameiginlegu áliti
sínu í ítarlegri skýrslu, þar sem
settar voru fram tillögur og á-
bendingar nefndarinnar umbreyt-
ingar á útflutningsgjöldum, sjóð-
um og hlutaskiptareglum.
Kjarninn í tillögum nefndar-
innar var, að færa skyldi nálægt
fjórum milljörðum króna á árí úr
fjárráðstöfun sjóða sjávarútvegs-
ins yfir i fiskverðsgreiðslui til
sjómanna og útvegsmanna, með
því að fella niður gjald til Olíu-
sjóðs og lækka greiðslur iðgjalda
úr Tryggingasjóði um þvi sem
næst helming, auk þess sem
greiðslur í Stofnfjársjóð skyldu
lækka. Þessar breytingar fela í
sér lækkun útflutningsgjalda úr
rúmlega 16% í6% af heildarverð-
mæti sjávaraflans.
Ahrií þeirrar stórfelldu breyt-
ingar, sem felst í tillögum nefnd-
arinnar eru einkum tvenns konar.
I fyrsta lagi lækkar hráefnis-
kostnaður vinnslunnar vegna
lækkunar útflutningsgjalda, og á
jteirri forsendu, að ekkert af þess-
um gjaldalétti falli vinnslunni í
skaut, sem segja ma, að sé að því
leyti til eðlilegt, að stærstum
hluta sjóðanna hefur verið varið
til þess að greiða útgerðarkostn-
að, þá myndast svigrúm til þess að
. hækka fiskverð sem þessari lækk-
un hráefniskostnaðar nemur.
I öðru lagi leiðir breytingin á
sjóðakerfinu til stórlega aukins
kostnaðar við utgerð. Mestu mun-
- ar hér um, að gasolíuverðið hækk-
ar úr kr. 5,80 í kr. 25,30 hver lítri,
en beinn hlutur útvegsins í vá-
tryggingarkostnaði eykst úr 25%
í 70—75% af heildarkostnaði. Til
þess að gera útgerðinni kleift að
standa straum af auknum olíu-,
trygginga- og stofnf járkostnaði
taldi nefndin einkum þrjár leiðii
koma til greina; að skiptaverð-
mæti yrði skilgreint sem verð-
mæti aflans á nýju Verðlagsráðs-
verði að frádregnum brennslu-
olíukostnaði; eða skiptaverðmæti
yrði skilgreint sem verðmæti afl-
ans á nýju Verðlagsráðsverði að
frádregnum föstum prósentufrá-
drætti mismunandi haum eftir
stærð skipa; eða skiptaverðmæti
yrði skilgreint sem verðmæti afl
ans á nýju Verðlagsráðsverði og
skiptaprósentur yrðu lækkaðar.
Tillögur nefndarinnar um
lækkun greiðslna til sjóða sjávar-
útvegsins voru afgreiddar sem lög
frá Alþingi hinn 13. febrúar síð-
ast liðinn. Lög þessi skyldu taka
gildi, þegar samkomulag hefði
náðst milli sjómanna og útvegs-
manna um þær breytingar á hluta
skiptareglunum, sem fylgdu
hverri þeirra þriggja leiða, sem
valin yrði, og nýtt fiskverð hefði
verið ákveðið í samræmi við til-
lögur og ábendingar nefndarinn-
ar.
Áhrif kerfisbreytingarinn-
ar á fiskverðið og nýtt fisk-
verð frá 15. febrúar 1976.
Við fiskverðsákvarðanir Verð-
lagsráðs sjávarútvegsins er á
hverjum tíma tekið tillit til út-
flutningsgjalda og verðjöfnunar-
greiðslna, þegar tekjur vinnsl-
unnar eru metnar, og má því
segja, að fiskverð sé þess vegna
ákveðið lægra eða hærra en ann-
ars væri.
I framhaldi af tillögum nefnd-
arinnar um lækkun greiðslna til
sjóða sjavarútvegsins voru nefnd-
armenn sammála um, að meðal-
verðhækkun af völdum kerfis-
breytingarinnar án tillits til
markaðsaðstæðna eða annarra
atriða, sem verðákvörðunina
kynnu að varða, mætti meta sem
næst 24% fyrir bolfiskafla. 28-
30% fyrir skelfisk og hörpudisk
og 35% á loðnu.
Þessar ábendingar um fisk-
verðsbreytingar eru sem fyrr seg-
ir eingöngu byggðar á tæknilegu
mati á áhrifum breytingarinnar á
sjóðakerfinu án tillits til ytri að-
stæðna. Ahrif breyttra markaðs-
aðstæðna og annarra atriða, er
varða fiskverð, eru sem fyrr met-
in á vettvangi Verðlagsráðs sjáv-
arútvegsins.
Yfirnefnd Verðlagsráðsins
ákvað á miðnætti s.l. sunnudag
29. febrúar fiskverðshækkun,
Nýir kjarasamningar
og fiskverðshækkun
hafa fært sjómönnum
verulega kjarabót
Afar erfitt fyrir útgerð að standa undir kostnaðarauka
:)
Hrl.Vjii- IT- álrif t-1-estinf-j s-.ó\fterfisir.s a Ui" 'M*^ x hásítsr.L'itar
í'.rir rre'". eft_r crv.*.
j 1 sr utccrarar
| a) m.v. ii nvenr: : air-:r.
r) r..v. If. merji í alúíu
115,S
lu?,2
ItærTÍ skuttogarsr ,Tnenr‘
fastakau;. háset
á heiiu ári
i kr.733.164
73t ,2
Heildai'kaup hasc-ta
1)
, leitir
rigVwmnóshaWo;* 3. «» '-\í ™
tií enr. frenari i<ö*unar a I.V.r*-- sjcBCTa.fr 1,7-:,« «•)»*, « «oíakerf«-
iuww sjomairia á jKuttafurunœ gw S, tó-'eró'teíiii, mmr heiIdarnsMtunin a hlutw ha.e.e
hre-.'tingin ein ser leífirtil. í Þeln- “Úq r>y sTarri. Hiuttrr.ix yrbu •■‘-■'-J.'ý: *;.
hví « 7*9.000 kronit a irunni tcfnwrn. ^ url„f. „r UT 1.103.000 á stirri togurun* (.,.0v.u-
’<& orlofs) a' minni Tsgurunuj, "E yt* to&ir i heilu ári.
ortofi), en fasTafaupiö a «« «*»« er w ^hí„Ta „.».,37 í minuti. =r verti pv
,, Hír er miöaö vi& at fastataur taWci um 6,7* fra nldandt fastakaup.
/ ' „_,7 o<- \