Morgunblaðið - 09.03.1976, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MARZ 1976
13
sem er að meðaltali 32.5%, eða
um 7% meira en svarar til kerfis-
breytingarinnar einnar. Loðnan
hækkar einnig frá því, sem ann-
ars hefði orðið, um 35% eða sem
svarar kerfisbreytingunni. I
kjarasamningum sjómanna og út-
vegsmanna ráðast hins vegar
skipti aflaverðmætis í bátshlut og
áhafnarhlut.
Kjarasamningarnir
Abendingar nefndarinnar um
breytingar á hlutaskiptareglum
eru reistar áþeirri meginforsendu
aó hlutir áhafna úr hinu nýja
skiptaverómæti, þ.e. eftir að fisk-
verð hefur verið hækkað vegna
kerfisbreytingarinnar, haldist
óbreyttir að meðaltali fyrir meg-
ingreinar flotans. AIls staðar er
miðað við meðaltölur heilla
greina, sem nánar skyldi kveðið á
um i kjarasamningum sjómanna
og útvegsmanna. Um ábendingar
nefndarinnar um breytt hluta-
skipti gegnir þvi sama máli og um
fiskverðsbreytingarnar, sem fyrr
var getið um, að einungis er horft
til þeirra áhrifa, sem beinlínis
leiða af kerfisbreytingunni
sjalfri, án tillits til annarra atriða,
sem varða tilboð eða kröfur hags-
munaaðila, enda eru þessi síðar-
nefndu atriði hrein samnings-
atriði milli sjómanna og útvegs-
manna og skyldu til lykta leidd á
þeim vettvangi eftir sem áður.
Sú breyting á kjörum áhafna,
sem af kerfisbreytingu þessari
leiðir, er þannig fyrst og fremst
hugsuð sem leiðrétting á kjörum
þeirra, sem hvað verst hafa farið
út úr viðskiptum sinum við
sjóðina, þ.e. áhafnir þeirra báta,
sem greitt hafa meiratil sjóðanna
heldur en þeir hafa fengið greitt
úr þeim, fá nú meira til skipt-
anna. Kerfisbreytingin ein sér
leiðir þannig ekki til beinnar
heildarkauphækkunar, heldur er
um að ræða tilfærslur frá þeim
bátum, sem notið hafa ríflegra
styrkja úr sjóðunum til þeirra
báta, sem vel hafa aflað en ekki
hafa notið sín sem skyldi vegna
óhóflegra greiðslna í sjóðina.
I þeim samningsdrögum sem nú
liggja fyrir, hefur hlutaskipta-
reglunum verið breytt á þann
veg, að skiptaprósenturnar hafa
verið lækkaðar nokkuð, en vegna
þeirrar hækkunar á fiskverði sem
beinlinis leiðir af kerfisbreyting-
unni, hækka hlutir áhafna um
rúmlega 10% að meðaltali fvrir
bátaflotann í heild. t). Hér hafa
því fléttast saman tveir þættir,
annars vegar breytingin á sjóða-
kerfinu, sem felur í sér bætt kjör
áhafna, einkum á þeim bátum,
sem verst voru leiknir af sjóða-
kerfinu, hins vegar hafa sjómenn
fengið framfylgt kröfum sinum
um bætt hlutaskipti á bátaflotan-
um í heild, þannig að meðal-
áhafnarhlutur hækkar við þessa
samninga og þá fiskverðshækkun,
sem breytingin á sjóðakerfinu
veldur, um rúmlega 10%. Þegar
tekið er tillit til þeirrar fiskverðs-
hækkunar, sem er umfram
hækkun vegna breytingarinnar,
er hækkun á hlutum sjómanna
orðin 13—14% að meðaltali sé
miðað við hlutina eins og þeir
voru fyrir samningana.
Sem dæmi má nefna, aó skipta-
prósentan (án orlofs) á 100 tonna
bát á línu lækkar úr 32,0% í
28,5%, og hásetahluturinn (án or-
lofs) miðað við 11 manna áhöfn
fer úr 2,9% í 2,6%, en vegna
fiskverðshækkunarinnar, sem
breytingin á sjóðakerfinu felur í
sér, hækkar hlutur áhafnar, og
þar með hlutur háseta, um rúm-
lega 10%, en þegar bætt er við
fiskverðshækkun umfram kerfis-
breytinguna verður hlutarhækk-
unin 17—18%. En þaó eru ein-
mitt vertíðarbátarnir í þessum
stærðarflokki, 50—110 brl., sem
hafa haft hvað mestan óhag af
viðskiptum sinum við sjóðakerfið.
Hækkunin á hlutum sjómanna
á öllum vertíðarbátum nemur um
10% að meðaltali vegna kerfis-
breytingarinnar einnar sér, en
um 17—18% sé umframhækkun
fiskverðs talin með, en bátar þess-
ir taka til um 40—45% fiskiskipa-
flotans m.v. heildaraflaverðmæti.
Hækkunin er meiri hjá smærri
bátum, en minni hjá stærri bát-
um.
Minni skuttogararnir hafa kom-
ið því sem næst sléttir út úr við-
skiptum sinum við sjóðakerfið og
njóta þvi engra sérstakra hags-
bóta við þá breytingu á sjóðakerf-
inu, sem hér um ræðir. Þó má
telja, að meðalhlutur á þeim
hækki um 2% vegna kerfisbreyt-
ingarinnar en með umframhækk-
un á fiskverði um 9—10%.
Stóru togararnir hafa notið
hárra styrkja úr sjóðakerfinu, og
við afnám Olíusjóðsins og aðrar
þær breytingar, sem um ræðir,
skapast miklir örðugleikar við
rekstur þessara skipa. Fullt sam-
komulag hefur þó verið um það að
leysa þau mál á öðrum vettvangi
og láta það á engan hátt koma
niður á hlut áhafna þessara skipa,
þannig breytast aflaverðlaun á
þeim eins og aflahlutir á minni
skuttogurunum.
Hjá loðnubátum kemur breyt-
ingin þannig út, að miðað við t.d.
6000 tonna afla hjá 250 lesta
skipi, þá lækkar skiptaprósentan
úr 36,5% niður i 29,1%, og háseta-
hluturinn m.v. 14 menn i áhöfn
fer úr 2,6% i 2,1%, en vegna
hækkunar loðnuverðs, sem sjóða-
kerfisbreytingin veldur, hækkar
hásetahluturinn um rúmar 35.000
krónur eða úr 390.000 upp 1
Framhald á bls. 26
1) 1 töflum hér á eftir eru birt yfirlit yfir
skiptakjör eins og þau eru skv. slðast
gildandi bátakjarasaniningum að þvi einu
breyttu, ad stærðarflokkar hafa verið sam-
ræmdir milli veiðarfæra, og skiptakjör skv.
samningsdrögum þeim, sem hér lisftja fyrir.
Ennfremur er sýnd hlutfallsleg hækkun á
hlutum sjómanna i hverjum þeim stærðar-
og veiðarfæraflokki, sem samningarnir taka
til, miðað við nvju skiptaprósenturnar og
bæði þær fiskverðshækkanir, sem kerfis*
breytingin veldur, sem og þá frekari hækkun
algengs fiskverðs, sem ákvcðin var á fundi
yfirnefndar Verðlagsráðsins 29. febrúar
sfðast liðinn umfram hækkun vegna kerfis-
breytingarinnar.
Föt
rí mörgum sniðum?
stakir jakkar,
stórkostlegt
buxnaúrval, skyrtur
■
Frakkar, þunnir og
þykkir, leðurjakkar,
v blússur
Aðalstræti 4