Morgunblaðið - 09.03.1976, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MARZ 1976
■Wirlit yfir afkomu )5 almennra hafna 1975 (Áælun)
r SkyrS'U og gjalrlskrúrniál hafna, sem lögS var fr m, á
'«• arsfund, Hafnasamhandsins 21 nóv 1975
Akranus ..........
Akureyri .........
Bolungarvík . .. .
Dalvík ...........
! Kskifjörður .....
(Irundurfjörður
Hafníirfjörður ...
Húsjivík .........
Höfn i Hornafirði
ísafjörður .......
Óhifsvík .......
Siindgerði ........
Sanðárkrókur
\'o|>nafjörður
I’ingeyri .........
jVaxtajjreifislur (allarj
Aafhorjíanir af (Ireirtsiuaf-
ar^j«>J(| fös|uiii lánuin ■ —1
l»ús. kr.
2 ;i íh>(>
2,‘J 777
4 421
4 7<><)
5 2öí)
3 38!
27 1)35
1) 100
<S 041
14 395
7 895
5 5í)£
5 291)
4 349
4 050
. kr.
9 283
20 300
14 074
3 983
2 050
1 205
12 037
4 401
4 035
8 779
0 134
5 800
5 789
5 881
4 137
l»ús. kr.
} 7 093
}- 879
- 11 948
1 504
1 874
823
3 494
2 158
7
4 484
234
4 303
2 039
2 300
íireirtsluaf-
konia JDT.i
|)ús. kr. '
2 725
+ 1 108
— 4 502
-4- 1 259
+ 072
73
+ 403
+ 308
2 030
-t- 729
2 000
1 104
2 030
5 730
704
Utsvör
1975
I>ús. kr.
103 043
350 155
35 901
31 249
27 801
25 588
427 700
07 393
45 423
122 898
45 058
35 030
52 821
25 911
14 201)
ri<l rfkslríirgjölcl. v.-slir ,* ,.fl,„rs„„ir. ckkl hofna , frnm.
I i l'.r. hcK.ir grciilcl l„if„
kvæmdakost nafii.
: ' Mi,S‘rfi Viíí si>"w sl“l>‘- "H vöruumrrrcl ,i,n,,n,rl„ .... ,,,7, .
vm.s „lí lilcur l„.,„li, ,||. h f ’’ ’ . K '',/4 hf '„ruumfrrð ),ef„r mínnkað,
„n„,n.u.„ ini„,ik..|r u-kjur fisklhahmmm"^ »k„„i. ,Mi„„ki,»
^járhagsstaða fiskihafna:
Greiðsluhalli fiskihafna
allt að 33% af útsvars-
tekjum sveitarfélaga
Aðeins samningafundur
með farmönnum í gær
Sigurlaug Bjarnadóttir (S)
og fleiri þingmenn (úr öllum
þingflokkum) flytja tillögu til
þingsály ktunar um stööu
hafnarsjóða, svohljóðandi: „Al-
þingi álvktar að skora á ríkis-
stjórnina aó hlutast tii um nú
þegar, aö gerð verði ítarleg
athugun á stöðu hafnarsjóða í
landinu. Skal sú athugun bein-
ast sérst ak lega að:
0 1. Itiutdeild ríkisins i stofn-
kostnaði hafnarmannvirkja
0 2. Mismunandi aðstöðu
hafna vegna náttúruskil-
yrða.
0 3. Arðsemi hafna með tilliti
til framleiðslu og verðmæta-
sköpunar.
0 4. Sérstökum ráðstöfunum
tii að létta greiðslubvrði
þeirra hafnarsjóða sem
verst eru settir, sbr. bráða-
birgðaákvæði giidandi laga
um Hafnarbótasjóð.
Athugun þessi skai enn frem-
ur fela í sér endurskoðun á
lögum um landshafnir. Niður-
stöður og tillögur skulu liggja
fvrir við upphaf næsta þings.
I greinargerð kemur fram að
ör uppbygging fiskiskipastóls
okkar hafi kallað á fram-
kvæmdir í hafnargerð, sem
fært hafi sveitarfélögum veru-
legan litgjaldaauka, sem mörg
þeirra fái ekki undið risið.
Fjárhagsstaða hafnarsjóða sé
nú almennt slík, að endurskoða
Jón Ármann Héðinsson (A)
mælti í efri deild Alþingis i gær
fyrir frumvarpi tillaga, sem fjall-
ar um heimildir til ,,að bjarga
mjólk frá eyðileggingu í vinnslu
þegar verkfali er“. Samkvæmt
t'rumvarpinu skal fo; stöðumanni
mjólkurbús heimilt að kveðja til
starfa nægilegt vinnuafl 3‘/4 sólar-
hring eftir að vinnsla mjölkur
stöðvast vegna verkfalls, svo
mögulegt verði að bjarga og vinna
mjólkina í smjör, ost og undan-
rennu. Þær afurðir, sem kunna að
/erða framleiddar undir slíkum
verkfallskringumstæðum skulu
„eldar í samráði við heilbrigðisyf-
irvöld á hverjum stað. Hver sá,
sem hindrar með einhverjum
hætti af ásettu ráði vinnslu mjólk-
ur vió þær aðstæður, er frumvarp-
ið gerir ráð fyrir, skal sæta sekt-
um minnst kr. 100.000.00 og varð-
Sigurlaug Bjarnadóttir.
þurfi hana sérstaklega, bæði
skiptingu stofnkostnaðar og
gjaldskrármál. Greiðsluhalli
hafnarsjóða nemi nú víðast
hvar umtalsverðum hluta
útsvara sveitarfélaga, eða frá 5
til 10% og dæmi sé til um allt
að 33%. Eigi þetta einkum við
um ýmsar fiskihafnir, sem
gegni veigamiklu hlutverki fyr-
ir verðmætasköpun f þjóðarbú-
inu, en séu viðkomandi sveitar-
félögum óviðráðanlegir skulda-
baggar að öllu óbreyttu. Frum-
varpinu fylgir meðfylgjandi
tafla, er sýnir fjárhagsstöðu 15
fiskihafna.
haldi skv. hegningarlögum sé um
endurtekið brot að ræða.
Jón Armann sagði frumvarp
þetta fjalla um viðkvæmt mál, en
hins vegar væri naumast verjandi
að hella niður mjólk með þeim
hætti sern gert hefði verið í sið-
asta verkfalli, og því væri frum-
varp sitt flutt. Halldór E. Sigurðs-
son, landbúnaðararráðherra,
Steinþór Gestsson (S) og Ingi
Trvggvason (F) fögnuðu frum-
varpinu sem jákvæðu innleggi í
viðkvæmt vandamál. Samkomu-
lag aðila vinnumarkaðar væri að
vísu æskilegur undanfari löggjaf-
ar af þessu tagi og sjálfsagt væri
að hafa samráð við þá í athugun
þingsins á frumvarpinu.
Geir Gunnarsson (K) taldi
frumvarpið höggva að helgum
rétti iaunþega til nauðvarnar í
kjaramálum og furðu gegna, að
SAMKVÆMT upplýsingum Torfa
Hjartarsonar, sáttasemjara rfkis-
ins, hófst f gær fundur klukkan
14 með farmönnum og fulltrúum
skipafélaganna. Ekki hafði verið
boðaður fundur með sjómönnum
áAustfjörðum og sagðiTorfi að
deilan þar væri I athugun. Þá
hefur heldur ekki verið boðaður
fundur f deilu sjðmanna á Stokks-
eyri og ekki f deilu verkakvenna
á Akranesi.
1 deiiunni á Austfjörðum hefur
það sérstaklega komið fram að
sérstök óánægja sé meðal sjð-
manna með kjör manna á minni
gerð skuttogara og að deilan snú-
ist aðaliega um það. Kristján
Ragnarsson, formaður LlÚ, sagði
I viðtali við Mbl. I gær að fulltrú-
ar sjómanna á Austfjörðum
hefðu verið aðilar að þvf sam-
komulagi, sem gert var um hluta-
skiptareglurnar og þvf kvað hann
þetta mál ekki vera sérstakt fyrir
Austfirðinga. Kristján sagðist
vera hissa, að óánægja skyldi
koma upp vegna kjara á þessum
skipum, þar sem meðalháseta-
iaun á 38 skipum á sfðasta ári
voru 199.600 krðnur á mánuði.
Vegna fiskverðshækkana á sfðast-
liðnu ári og vegna kerfisbrevting
arinnar nú og miðað við óbreytt-
an afla, yrðu meðalhásetalaun á
sömu skipum 247.300 krónur á
mánuði. Kristján kvað sjómenn á
minni skuttogurunum tvfmæla-
laust vera tekjuhæstu sjómenn á
Islandi ( dag og þvf sagðist Kristj-
án ekki sjá hvers vegna ætti að
koma til sérstakra erfiðleika við
þá aðiia.
Þá barst Morgunblaðinu ( gær
fréttatilkynning frá VSl vegna
frásagna fjölmiðla af vcrkfalli
kvennadeildar Verkalýðsfélgs
Akraness og þess ágreinings, sem
risið hefur á Akranesi um efnis-
atriði nýs samnings um kaup-
tryggingu verkafólks f fiskvinnu.
1 þvi sambandi vilja Vinnuveit-
endasamband lslands og Vinnu-
Sýnir í Keflavík
STEINÞOR Marínó Gunnarsson
hefur opnað málverkasýningu í
Iðnaðarmannahúsinu í Keflavík
og sýnir hann þar 45 málverk,
olíumvndir, lágmvndir og vatns-
litamvndir. Sýningin verður opin
til 14. marz, þ.e. henni lýkur næst-
komandi sunnudag.
Steinþór Marinó hélt síðast
sýningu á Kjarvalsstöðum í ágúst
síðastliðnum. Þessi sýning hans í
Keflavík verður opin daglega frá
kiukkan 18 til 22 dag hvern, nema
um helgina, þá verður hún opin
frá klukkan 14 til 22.

r
máiasamband samvinnuféiag-
anna taka fram eftirfarandi:
„1. Hráfenisöflun til fisk-
vinnslustöðva er víða skrykkjótt
og óstöðug, og getur af hlotist
margvís „ leg óvissa bæði fyrir
vinnuveitanda og starfsfólk hans.
Vegna sérstöðu fiskvinnslunnar
að þessu leyti hafa lengi verið um
það ákvæði í kjarasamningum
verkafólks, að ekki þyrfti að
greiða kaup ef vinna félli niður
vegna skorts á verkefni. I febrú-
arsamningum 1974 var í fyrsta
sinn samið um að verkafólk f fisk-
vinnu skyldi að uppfylltum
ákveðnum skilyrðum eiga rétt á
að gera sérstakan ráðningarsamn-
ing, er tryggði þvl kaup um nokk-
urt skeið, þótt vinna félli niður
vegna hráefnisskorts. Þó skyldi
vinnuveitanda heimilt að segja
samningum þessum upp með til-
teknum fyrirvara, enda öðlast
verkafólk rétt til atvinnuleysis-
bóta með venjulegum hætti með-
an kauptryggingarsamningur
gildir ekki.
2. Fljótlega eftir að fyrrgreind-
ur kauptryggingarsamningur
hafði tekið gildi kom I Ijós, að
sum ákvæði hans voru óskýr, auk
þess sem bókstafstúlkun gat leitt
til ástands, er braut gegn upphaf-
legúm tilgangi samningsins, að
eftir að vinna hæfist á ný, skyldi
verkafólk njóta áunninna rétt-
inda. Vinnuveitendur töldu að ef
skýra ætti ákvæðið þannig, að
vinnsla væri hafin á ný, þegar
einungis væri um einstaka farma
að ræða en ekki eðlilega vinnslu,
gæti það orðið til þess, að fisk-
vinnslustöðvar vísuðu tiifallandi
förmum frá fremur en að kalla
fólk út til starfa t.d. í einn dag
gegn því að þurfa þá að borga
kaup í marga daga áður en ný
uppsögn tæki gildi. Vegna sllkra
ágreinings- og vafaatriða hófust
þegar á síðastliónum vetri samn-
ingaumleitanir um skýrari reglur
um framkvæmd og túlkun kaup-
tryggingarsamninga. Báru þær að
vísu ekki árangur fyrr en nú.
3. Samkomulag það, sem nú
náðist við Verkamannasamband
Islands, setur skýrari reglur um
þau atriði, sem áður var um deilt.
Vinnuveitendur hafa fallist á, að
áunnin réttindi verkafólks skuli
vakna við þegar vinnsla hefst á ný
að yfirstaðinni vinnslustöðvun.
Þá hafa samningsaðilar fallist á
skilning stjórnar Atvinnuleysis-
tryggingasjóðs varðandi það við
hvaða tíma skuli miða kaup-
tryggingarréttindi, uppsögn
ráðningarsamnings og gildistöku
nýs ráðningarsamnings.
slíkt frumvarp kæmi fram frá
hendi þingmanns Alþýðuflokks-
ins. Bændur nytu lögum sam-
kvæmt góðs af þeim kjarabótum í
kjarabaráttunni. -Frumvarpið
„opnaði dyr“ fyrir öðrum og
hættulegri breytingum á vinnu-
löggjöfinni. Rétt væri hjá þeim,
er bentu á samkomulag aðila
vinnumarkaðarins sem undan-
fara slikrar löggjafar, en sá und-
anfari væri einfaldlega ekki fyrir
hendi.
JAH þakkaði undirtektir við
frumvarpið. Hér væri einfaldlega
um það að ræða að bjarga verð-
mætum til hags fyrir alla, ekki
sízt bændur, sem stæðu undir
rekstrarkostnaði búa sinna þótt
afurðir færu til spillis í verkfalli,
sem þeir ættu þó enga aðild aó.
Frumvarpinu var að lokinni
umræðu vísað til landbúnaðar-
nefndar deildarinnar.
4. Kvennadeild Verkalýðs-
félags Akraness hefur ekki viljað
una heildarsamningi Verka-
mannasambands tslands og
vinnuveitenda I fiskiðnaði og
hefur m.a. gripið til ólöglegra
verkfallsaðgerða til áréttingar
kröfum sínum. Konurnar leggja
áherzlu á tvennt: að uppsagnir
kauptryggingar miðist við viku-
skipti og að samningur, sem stofn-
ast eftir að vinnsla hefst á ný,
gildi frá og með vikubyrjun hvaða
dag vikunnar, sem vinnslan
byrjar að nýju. Þessar kröfur
fælu það f sér, að konur, sem
kvaddar hefðu verið til vinnu 2
daga, t.d. sl. föstudag og f dag,
mánudag, vegna tilfailandi hrá-
efnis, sem ekkert framhald yrði
sfðan á, ættu kröfu á kaupi I 14
daga, þ.e. alla sfðustu viku, alla
þessa viku og fjóra fyrstu daga
næstu viku, þótt samningnum
væri sagt upp I kvöld (mánu-
daginn 8. marz). Skv. almennu
samningunum yrðu greiddir sex
dagar. Vart myndi slík samnings-
tilhögun hvetja fiskvinnslu-
stöðvar til tilfallandí hráefnis-
öflunar, auk þess, sem slík fram-
kvæmd á samningnum færi þvert
á skilning stjórnar Atvinnuleysis-
tryggingasjóðs með þeim af-
leiðingum væntanlega, að við-
komandi vinnuveitendum yrði
ekki endurgreitt úr sjóðnum þar
til ákveðið hlutfall útlagðrar
kauptryggingar. Ber og að hafa
hugfast, að allar fiskvinnslu-
stöðvar búa við sama fiskverð.
5. Það er allra hagur, að hrá-
efnisöflun sé sem jöfnust og
traustust. Hefur sízt á það skort á
Akranesi, þar sem keyptir hafa
verið 3 nýir skuttogarar og sá
fjórði er í pöntun. Með kauptrygg-
ingarsamningum í fiskiðnaði er
verið að reyna að nálgast það
mikla vandamál að tryggja svo
sem kostur er, fasta vinnu þrátt
fyrir að hráefnisöflun, eins og
öllum Islendingum mun kunnugt,
getur verið stopul á ýmsum tíma-
bilum og ýmsum stöðum í land-
inu. Kauptryggingarsamningur-
inn hefur stuðlað verulega að
festu I þessu sambandi og það
leiðir af sjálfu sér að þegar náðst
hefur heildarsamningur varðandi
þessi vandmeðförnu málefni við
Verkamannasamband Islands og
þar með á landsmælikvarða, þá er
ekki réttlátt að fámennur hópur
verkakvenna geti með valdbeit-
ingu knúið fram viðbætur og
önnur kjör fyrir sig. Samtök
vinnuveitenda myndu sannarlega
ekki styðja hóp vinnuveitenda
eins og t.d. á Akranesi I því að
neita að veita verkafólki á staðn-
um kjarabætur sem heildarkjara-
samningar hefðu gert ráð fyrir
gagnvart öðru verkafólki I
landinu. Hliðstæðar kröfur varð-
andi samræmingu verður að gera
til kvennadeildar Verkalýðsfélags
Akraness.
Vinnuveitendasamband
Islands.
Vinnumálasamband
samvinnufélaganna.“
Breytt hlutverka-
skipan í ballettinum
I KVÖLI) (þriðjudagskvöld)
verður önnur sýning á listdönsum
þeim sem frumsýndir voru í Þjóð
leikhúsinu í síðustu viku. I
sýningunni í kvöld er skipt um
sólódansara I nokkrum hlut-
verkum: Guðmunda H. Jóhannes-
dóttir dansar stúlkuna í Dauðan-
um og stúlkunni á móti Erni
Guðmundssyni. 1 Þyrnirósu dansa
hlutverk Áróru þær Ingibjörg
Pálsdóttir og Ásdís Magnúsdóttir.
Aðrir sólódansarar eru Guðrún
Pálsdóttir, Nanna Ölafsdóttir,
Auður Bjarnadóttir, Ölafía Bjarn-
leifsdóttir, Helga Bernhard og
Randver Þorláksson.
Þingmannafrumvarp:
Vinnsla mjólkur í verkfalli