Morgunblaðið - 03.10.1976, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. OKTOBER 1976

— Hvenær hófst tónlistarferill
þinn?
Ég var 13 ára þegar ég byrjaði
að leika í hljómsveit, en gerðizt
atvinnumaður I hljómlistinni 16
ára gamall.
— Og hvernig hefur ferill þinn
verið frá þeim tlma?
Ég sótti þá um vinnu eftir aug-
lýsingu í tónlistarblaði og var ráð-
inn trommuleikari í 15 manna
danshljómsveit á stórum dans-
stað. Síðan fór ég úr einni hljóm-
sveitinni i aðra, lék með tríóum,
stórum hljómsveitum og einnig
nokkrum sinnum í stúdlóum og
reyndi að afla mér reynslunnar á
þvi sviði. En það er erfitt fyrir
unga menn að fá slík störf vegna
reynsluleysis og þar með geta
þeir heldur ekki aflað sér reynsl-
unnar, sem starfið krefst. Um
tvítugt kynntist ég John Hawkins,
sem vinnur mikið með Wilmu
Reading. Ég fór með honum til
Portúgals að spila á tónlistarhátíð
og eftir þetta fór ég að vinna
mikið með honum. Það var upp-
hafið að reglubundinni vinnu í
stúdíóunum f ein tvö ár.
Þetta var alls konar vinna, kvik-
myndatónlist, sjónvarpsþáttatón-
list, sjónvarpsauglýsingar og
margt fleira. En svo stoppaði
þetta allt saman allt í einu. Maður
er vinsæll kannski í eina viku eða
eitt ár og síðan er ekkert. Og þá
hugsar maður sem svo: Ef til vill
er ég að gera eitthvað vitlaust eða
er ekki nógu góður. En þetta er
bara spurning um sambönd. Þeg-
ar John Hawkins fór í burtu, þá
datt ég út úr þessu. En síðan fór
þetta að fara upp á við aftur og
komst í 2—3 verkefni 1 viku og ég
hélt þannig úlfunum frá útidyr-
um mínum.
Nú er þessi starfsgrein ger-
breytt. Það eru mjög fáir hljóm-
listarmenn sem geta haft þetta að
aðalatvinnu vegna verkefna-
skorts. Það hjálpast allt að, félags-
samtök hljóðfæraleikara
hækkuðu launataxtann fyrir
þessa vinnu og plastverð til plötu-
gerðar hækkaði vegna olfuhækk-
ana og þetta hálfdrap plötuút-
gáfufyrirtækin. Þegar kostnaður
við gerð plötu hækkaði, þá ýtti
það öllum hljómlistarmönnum á
þessu sviði niður f launastigan-
um. Þeir hljómlistarmenn sem
verið höfðu á toppnum og fengið
allt upp f 12—15 verkefni i viku
færðust niður á við, verkefnunum
fækkaði, og þar með ýttust hinir
lægra settu enn lengra niður og
sumir þeirra urðu að fara að leika
á skemmtistöðum að nýju eða á
hljómleikaferðum með söngvur-
um og skemmtikröftum. Ég hef að
undanförnu unnið talsvert fyrir
sjónvarp og leikhús og einnig fyr-
ir Gunnar Þórðarson. Hann tekur
eiginlega við af John Hawkins,
sem nú er komin til sjónvarps-
fyrirtækis. Ef til vill vinn ég
meira hér á landi, því að hér er
gott stúdíó og góður upptökumað-
ur, Tony Cook. Hann er með gott
tónlistareyra. Ég vildi gjarna
koma hingað aftur á næsta ári,
m.a. til að vinna að næstu stóru
plötu Halla, Ladda og Gísla
Rúnars.
— Hvernig er daglegur vinnu-
dagur að jafnaði hjá stúdfóhljóð-
færaleikurum?
Hann er ákaflega fjölbreyti-
legur. Kannski er maður ekkert
verkefni búinn að fá þennan dag,
en síminn hringir klukkan sjö um
morguninn og sagt er: Komdu f
þetta stúdfó klukkan hálf ellefu
til að vinna þetta ákveðna verk-
efni. í sumum tilvikum fær mað-
ur kannski viku fyrirvara, en oft
er fyrirvarinn minni en einn dag-
ur. Maður í þessu starfi getur
aldrei sagt: Þetta geri ég þennan
daginn og þetta næsta dag þar á
eftir o.s.frv. Ef maður er með
einhverjar ráðagerðir um ferða-
lög, fri eða eitthvað slíkt, þá fær
maður yfirleitt nóg af pöntunum
einmítt um þennan ákveðna tfma!
Þegar maður kemur f stúdióið,
þá þekkir maður gjarna tvo-þrjá
hljómlístarmenn. Hljóðfærunum
er stillt upp og sfðan skreppur
maður út á krána til að brjóta
niður streituna og reyna að slaka
„Ég leik á írommnrnar
- þær leika ekki á mig”
Viðtal við
Tem Doe
trommnleikara
Lónlí bln bojs
nm stúiíóvinnu
o.fl.
TERRY DOE er enskur trommuleikari, hálfþrftugur að
aldri. Hann er trommuleikari einnar vinsælustu hljóm-
sveitarinnar á tslandi, Lónlf blú bojs, þ.e. a.s. hann hefur
leikið á trommur á plötum hljómsveitarinnar og lék með
henni á hljómleikaferð um landið á dögunum. Slag-
brandur tók hann tali við lok hljómieikaferðarinnar á
dögunum og spjallaði við hann, einkum um aðalstarf
hans, en það er að leika á trommur f stúdfóum við alls
kyns upptökur, plötuupptökur, hljóðritun tónlistar fyrir
kvikmyndir og sjónvarp, auglýsingamyndir og margt
fleira.
á. 1 London getur maður farið á
krá og á skömmum tfma hefur
maður breytt morgundeyfðinni í
kvöldstuð og er tifbúinn að fara
að taka upp. Og þegar upptakan
hefst, þá horfir maður á stjóranda
hljómlistarinnar og veltir því fyr-
ir sér hvort hann sé ljúfur eða
reiður. Ef maður þekkir hann
ekki, þá getur hann verið grimm-
ur. Maður verður bara að vera
rólegur og gera það sem manni er
sagt, þvf að þessir menn borga
manni kaupið. Þetta er bara
pirringur í þeim vegna kostnaðar-
ins. Stúdíóvinna er ákaflega dýr.
Þeir vilja gjarnan fá tvö lög inn á
band í þriggja tíma upptöku, en
ef þeim tekzt að fá 3—4 lög, þá
eru þeir mjög ánægðir. Nú gera
menn yfirleitt stórar plötur á
mun skemmri tíma en áður vegna
kostnaðarins og vegna aukinnar
pressú verða menn að vera enn
meira á verði en áður. Þetta er
alltaf magasársvaldandi starf! Og
maður verður að taka því sem að
höndum ber; ef þessum mönnum
finnst það hjálpa að öskra, þá
öskra þeir á mann.
— Spilarðu eftir nótum 1 upp-
tökum?
Nú verður trommuleikari að
geta lesið nótur til að ná árangri.
En þegar hann fær nóturnar, þá
segja þær honum ekki hvað hann
eigi að gera. Það er hann sem á að
túlka þær. Þetta er listin að spila
á trommur. Það sem skiptir máli,
er ekki hvað þú tekur af þessum
nótum, heldur hverju þú sleppir.
Þarna eru amerískir trommuleik-
arar mjög góðir, þeir gefa góðan
grunntakt og „ofleika" ekki.
Maður æfir sig með þvf að
hlusta á plötur. Helmingurinn af
starfi trommuleikarans er að
hlusta á tónlist og safna hug-
myndum til að vinna úr. En ef
hann getur ekki lesið nótur og
tengt þær þessum hugmyndum
sfnum, þá fær hann oftast enga
vinnu. Nóturnar segja honum
hvert hann á að fara, hve lengi
hann spilar, hvenær hann hættir,
hvar koma þagnir o.s.frv. En þær
gefa ekki tilfinninguna. Hana
leggur trommuleikarinn sjálfur
til. Þetta er vandamál hjá ungum
trommuleikurum vegna reynslu-
leysis þeirra. Það er ekki fyrr en
maður er orðinn 23—24 ára, sem
stíllinn hefur myndazt. Beztu ár
trommuleikaranna eru frá
tvftugu til þrftugs, þvf að þá er
stíllinn að mótast. — En það er
mikijvægt að geta lesið nótur.
Margir, sem ekki kunna það,
gagnrýna það mjög að spila éftir
nótum. En ég er þeim ekki sam-
mála. Nótur geta gefið manni
taktmynztur sem maður hefur
aldrei hugsað um og ef maður
getur notað sér þær, þá verður
maður betri trommuleikari. —
Þeir trommuleikarar sem ekki
lesa nótur vinna bara með vinum
og kunningjum sem þekkja þá og
stfl þeirra, en það tekur þá lengri
tíma að ná árangri f upptökunum.
Ég get lesið nóturnar og fengið
strax tilfinninguna fyrir tónlist-
inni, en hinir þyrftu 15 mfnútum
lengri tfma til að hlusta á lagið og
læra það; sérstaklega er þetta
erfitt ef erfiður taktur er í laginu
og taktbreytingar.
— Er ekki erfitt fyrir hljóm-
listarmann sem leikur f mörgum
upptökum á skömmum tfma að
skipta snögglega úr einni tegund
tónlistar yfir 1 aðra?
Nei. Ekki ef maður hefur sem
ungur maður reynt að spila allt,
þótt maður spilaði það kannski
ekki vel f fyrstu. Ég reyndi að
vera opinn fyrir öllu, jazzi, þunga
rokkinu, dixieland-stfl, poppi
o.s.frv. Og það kemur mér til góða
núna.
— Hvernig gengur að gefa
hverjum plötuupptökumeistara
einhverja nýja hlið, nýtt tilbirgði
f trommuleiknum?
Þeir vilja auðvitað allir hafa
sfna plötu fráburgðna öllum öðr-
um sem gerðar hafa verið. En oft
er það þó þannig, að það er sami
takurinn og fyrr, en ekki sami
hljómurinn. Maður sér kannski
sams konar takt og áður á nótun-
um, en svo vinnum við að þvf f
sameiningu að finna hvernig þeir
vilja fá þennan trommuleik. Við
leysum þetta með því að tala sam-
an og þá kemur það.
— Eru launin góð 1 þessu
starfi?
Það er erfitt að segja um það.
Þetta kemur í lotum. En yfir árið
þá má segja, að launin séu ekki
nógu góð. Ekki nógu há til að lifa
af þeim. En þá spilar maður bara
opinberlega meðfram þessu
starfi. Og maður vill alltaf vera að
bæta sig og þess vegna er slfk
tilbreytni bara holl. Það eru
margir hljómlistarmenn sem hafa
eingöngu verið í stúdíóvinnu og
eru búnir að eyðileggja sig á því.
Þeir spila aldrei opinberlega og fá
þannig enga svörun, engin við-
brögð frá fólki. Og þeir ryðga i
þeirri spilamennsku, geta ekki
spilað eftir eyranu f hita augna-
bliksins. Þeir eru orðnir hræddir
við áhorfendur. Að mínu mati eru
tengslin við áhorfendur nauðsyn-
leg inn á milli. — Nú er staðan
þannig f Englandi, að vart nema
sjö trommuleikarar eða svo geta
lifað eingöngu af stúdfóvinnu. Og
þetta eru yfirleitt 45—50 ára
gamalir menn með mikla reynslu.
En þeir verða fyrr eða síðar að
gefa eftir og þá koma yngri, fersk-
ari menn til skjalanna.
— Hversu löng getur starfsævi
trommuleikarans orðið ( stúdló-
vinnu?
— Eins löng og f öðrum starfs-
greinum. Þegar trommuleikarinn
er orðinn 45 ára þá er hann
kannski ekki samkeppnisfær við
Keith Moon (trommuleikara
WHO) og hann skortir þol, en þá
snýr hann sér bara að annars kon-
ar verkefnum, sem þó eru sam-
bærileg við stúdfóvinnu. Það
vantar menn til að leika f hljóm-
leikaferðum, f útvarpsþáttum, f
útvarpshljómsveitum. Kannski
kemur einhver söngvarinn af
eldri kynslóðinni frá
Bandaríkjunum og vantar
trommuleikara sem getur lesið
nótur, kannski I heilan sjónvarps-
þátt. — Ég gæti nefnt sem dæmi
um slíka menn trommuleikarann
Kenny Clare, sem kom til Islands
f sumar með Johnny Dankworth
og Cleo Laine. Kenny fór að spila
með Dankworth og Laine á hljóm-
leikaferðum hreinlega til að
frjósa ekki inni f stúdfóunum.
— Velurðu úr þeim verkefnum
sem þér bjóðast eða tekurðu hvað
sem er?
Ég hef alltaf viljað taka allt sem
býðst, innan vissra marka þó. Ég
vil þá frekar útvega vinum mfn-
um þessi verkefni en að hafna
tilboðunum alveg. Með þessu þá
held ég opnum sarúböndum og
þekkist víðar en ella.
— Spilarðu hvaða tónlist sem
er?
Ég er ekki alhliða trommuleik-
ari, en ég vil hafa vald á vissum
töktum. Ég hef spilað alls konar
tónlist jafnvel þýzka og grfska.
Maður verður að spila hverja
tegund tónlistar með sérstöku við-
horfi. Þetta er mjög frjó reynsla