Morgunblaðið - 03.10.1976, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. OKTÓBF
upp á síðari tlma. Þetta er svo
óllkt öllu sem maður á að venjast.
Þarna las ég engar nótur. Þar var
eyrað svo mikilvægt. Maður getur
tapað niður þjálfun eyrans, en
hún kemur fljótt aftur. En það
sem ég get sagt um þetta er, að ég
leik á trommurnar, en þær leika
ekki á mig.
— Er hægt að eiga sjálfstæða
tónlistarferil að auki við stúdló-
vinnu og aðra sambærilega
vinnu?
Það er hægt. Ég er til dæmis
hrifinn af vissum plötum og hefði
gaman af að spreyta mig á tónlist
I þeim dúr. En það væri bara gert
vegna áhugans. Það gæfi ekki
neitt af sér að sökkva sér i það. —
Það sem ég'er beðinn um að spila
I stúdíóum og annars staðar er
ekki alltaf gott, en 80% af þvl er
skemmtileg tónlist. Og af því að
það er dýrt að reka hljómsveit og
kostar mikla skipulagningu, þá
myndi ég ekki vilja standa I þvl.
Ég vil bara spila mitt, fá aurana
og fara síðan heim að sofa.
— Og I lokin, ef við Iftum á
Islenzka poppheiminn: Er ein-
hver munur á tónlistarmönnum
hér og lEngiandi?
Ég komst ekki á hljómleikana I
Laugardalshöllinni og get þvi
ekki eins vel dæmt um þetta og
ella. En mér virðist tónlistin hér
vera mjög I „country & western“
dúrnum, létt tónlist, sem er tilval-
in til að koma fólkinu I gott skap.
Mér virðist sem hljómsveitir hér
leggi megináherzlu á að koma
fólkinu I gott skap, láta það
syngja og dansa, og velji tónlist i
samræmi við það. — Hér vantar
menn samkeppni, sem hvetur þá
til að leita nýrra leiða, til nýrra
afreka. Ég vona, að með tilkomu
góðra stúdíóa vakni áhugi
erlendra tónlistarmanna á að taka
upp hér og þeir fari að veita
Islenzkum hljómlistarmönnum þá
samkeppni sem þeir þarfnast.
Með samkeppninni kemur nýr
stíll, menn fara að þreifa fyrir sér
um eitthvað nýtt.
— Hverjir eru að þinu mati
möguleikar Islenzkra tónlistar-
manna á að gera garðinn frægan
erlendis?
Þar mun stlllinn ráða úrslitum.
Menn verða fyrst að ná vinsælu
lagi eða stórri plötu úti og þar
getur stúdíóið i Hafnarfirði hjálp-
að. Þótt stíllinn hér sé einhliða,
þá getur þessi tónlist alveg náð
vinsældum I Bretlandi,
Bandarlkjunum, á Norðurlöndun-
um, og á slíkum vinsældagrunni
væri kannski hægt að byggja eitt-
hvað. Þegar stúdlóið I Hafnarfirði
verður fullbúið tækjum, þá verð-
ur það stúdíó í fremstu röð. En
upptökumaðurinn er lykilmaður,
hann getur allt eins eyðilagt allt
fyrir stúdlóinu. í Englandi eru
svo margir upptökustjórnendur
(producers) sem velja upptöku-
menn eftir mismunandi hljómi,
sem þeir vilja fá fram. Hér er
minni samkeppni og færri
hljómatilbrigði, færri nýjungar i
þeim efnum.
„Enp breytt
nema með
mínn samþykki”
— „Reynslan hefur kennt mér
að fullyrða sem minnst i svona
málum fyrr en samningurinn hef-
ur verið undirritaður." sagði
Gunnar Þórðarson er Slag-
brandur hafði samband víð hann
vegna fyrirhugaðra samninga víð
bandariska umboðsmanninn Lee
Kramer. „t>ó virðist mér þetta
traustara núna en aður og er þvi
vongóður um að úr þessu verði.
Samkvæmt telex-skeytum frá
Kramer er von á fulltrúa frá fyrir-
tækinu nú einhvern næstu daga
með samningana og ef hann
kemur mun ég hiklaust skrifa
undir þvi þetta er það bezta sem
mér hefur boðist hingað til."
— Hvað tekur þá við?
— „Þetta eru tveir samningar,
annars vegar um útgáfurétt á
þeim plötum sem ég geri sjálfur
og hins vegar um höfundarrétt á
lögum sem ég hef samið og
hugsanlega yrðu gefin út með
öðrum flytjendum. Mér skilst að
Kramer hafi áhuga á að endurút-
gefa plötuna sem ég gerði í fyrra
og ef það verður þarf ég að fara
út þar sem hljóðblöndun verður
endurbætt og nýtt umslag og
nafn verður sett á plötuna. Ann-
ars veit ég litið meira um þetta á
þessu stigi."
Slagbrandur spurði Gunnar um
álit hans á þeirri fullyrðingu
ákveðinna aðila, að Kramer og
hans likar væru eins konar
„skraddarar" sem sniðu tón-
listarmönnunum stakk að eigin
vild og sviptu þá frelsi til sjálf-
stæðrar tónlistarsköp-
unar: — „Það kann að vera i
sumum tilfellum og þá kannski
helst þegar tónlistarmennirnir
sjálfir eru ekki með hlutina á
hreinu. Hvað mig varðar kemur
slikt ekki til greina enda verður
gengið frá þvi í samningunum að
engu verði breytt nema með
minu samþykki. Hinsvegar sé ég
ekkkert athugavert við það að
þiggja góð ráð varðandi breyt-
ingar á lögunum ef ég tel þær til
bóta."
Ef úr þessum samningum verð-
ur eru þeir hinir bestu sem
islenskur tónlistarmaður hefur
fengið til þessa og verður vissu-
lega spennandi að fylgjast með
framgangi mála.
V_______________________________^
ÞAÐ er auðveldara að setja
heimsmet á Islandi en nokkurs
staðar annars staðar I heiminum,
bara ef mannfjöldinn er tekinn
með I reikninginn. Og þegar ferill
Lónll blú bojs er borinn saman
við það sem gerist til dæmis I
Bandarikjunum, þá sést fljótt, að
Lónlf blú bojs eru margfaldir
heimsmethafar — miðað við
mannfjölda.
I nýafstaðinni hljómleikaferð
sinni um landið léku Lónli blú
bojs fyrir 7—8 þúsund manns,
líka starfsmenn veitingahúsa lög-
regluþjónar og ýmsir boðsgestir.
Þetta samsvarar því að I Banda-
rlkjunum kæmu 7—8 milljónir
manna á átta hljómelika einnar
hljómsveitar. Og jafnvel Bítlarnir
og Rolling Stones komast ekki
nálægt þessu. Sú margrómarða
Woodstockhátíð var sótt af hálfri
milljón manna I mesta lagi.
Ef litið er á plötusölu Lónlí Blú
Bojs, kemur svipuð niðurstaða I
ljós. Hingað til hafa selzt að
minnsta kosti 18 þúsund stórar
Ljósm. Rax.
Heimsmetliaíaniir Lónlí
bln bojs með n|ja plötn
plötur með leik hljómsveitar-
innar, um 10 þúsund eintök af
hinni fyrstu og átta þúsund ein-
tök af þeirri næstu. Hver þúsund
eintök á islenzkum markaði sam-
svara — samkvæmt höfðatölu-
reglunni — einni milljón eintaka
I Bandarlkjunum. Bítlarnir hafa
náð að selja tíu milljón eintök af
lltilli plötu, en nokkru minna af
þeirri stóru pötunni sem bezt
hefur selzt þar vesturfrá.
Og nú er að koma á markað
þriðja Lónlí blú bojs-platan.
Fyrsta upplagið sem á markað fer
er fjögur þúsund eintök og getur
nú hver reiknað fyrir sig hvað
slíkt myndi tákna á Bandaríkja-
markaði. En heimsmet — miðað
við höfða tölu — eiga Lónll blú
bojs greinilega I plötusölu o.s.frv.
Nýja platan nefnist „Lónlí blú
bojs á ferð“ — I tilefni af hljóm-
leikaferð þeirra á dögunum. Upp-
takan var gerð I Hljóðrita hf. I
Hafnarfirði I ágústmánuði og
kemur platan þvl fljótt á markað.
Þetta er fyrsta stóra platan sem
Lónlí blú bojs hljoðrita hér á
landi og á blaðamannafundi
þeirra á dögunum sagði Gunnar
Þórðarson á í raun væri enginn
munur á að taka upp hér eða úti.
Upptökumaður var Tony Cook.
Auk þeirra Engilberts, Gunnars,
Rúnars og Björgvins léku Terry
Doe trommuleikari og Þórir
Baldursson hljómborðsleikari
stór hlutverk á plötunni, en ýmsir
aðrir komu llka við sögu, m.a.
Þorleifur Gíslason saxófónleikari,
Jón Sigurðsson bassaleikari, Jón
Sigurðsson trompetleikari, Björn
R. Einarsson básúnuleikari,
Gunnar Egilsson klarinettleikari
og hljómborðsleikararnir Kari
Sighvatsson og Magnús Kjartans-
son.
Tólf lög eru á plötunni, öll með
Islenzkum textum. Þorsteinn
Eggertsson samdi sjö texta, Ólaf-
ur Haukur Símonarson tvo og
þeir Rúnar Júlíusson, Jónas
Friðrik og Magnús Ásgeirsson
einn hver. Texti Magnúsar er
raunar hinn gamalkunni texti
„Laugardagskvöld á Gili“, en
Lónlí blú bojs flytja lagið I nýrri,
rólegri útsetningu á þessari plötu.
Lagið er sænskt. Sex önnur lög
eru erlend að uppruna, flest
gamlir slagarar, en islenzku lögin
eru eftir Gunnar Þórðarson (3),
Björgvin Halldórsson (1) og
Rúnar J úlíusson (1).
Útlitshönnun umslags annaðist
fyrirtækið Prisma sf., en Baldvin
Halldórsson, bróðir Björgvins er
þar annar aðalmaðurinn. Prentun
umslags og pressun plötu var gerð
I Bandaríkjunum. Ýmir, plötuút-
gáfa Gunnars Þórðarsonar, gefur
plötuna út — „af því bara“ segir
Gunnar þegar hann er spurður
hvers vegna einmitt hann en ekki
t.d. Gimsteinn útgáfa Rúnars
Júliussonar, gefur plötuna út.
„Einhver varð að gera það,“ segir
Gunnar — og brosir alla leið I
bankann!
— sh.
„Fram og afttir
blindgöttina”
I (g. Hrím h/f
MEGAS er vafalaust einhver um-
deildasti listamaður sem fram hefur
komið hér á landi á seinni árum og ef
til vi11 ekki að ástæðulausu. í Ijóða-
gerð og framsetningu fer hann eigin
leiðir, — dregur fram skuggahliðar
mannlffsins og hreytir oft á tfðum út
úr sér orðum sem sómakærum
mönnum þykja hvorki góð né fögur.
Tjáningarform Megasar og innihald
Ijóða hans má á vissan hátt rekja til
áhrifa sem mjög settu svip sinn á
rokktónlist á seinni hluta sfðasta
áratugar þegar alda þjóðfélagsádeilu
og gagnrýni reið yfir Vesturlönd. Þar
stóð Bob Dylan fremstur f flokki og
gætir áhrifa hans mjög f listsköpun
Megasar einkum þó hvað varðar
tjáningarmáta og efnisumf jollun
Tónlistarlegar rætur Megasar liggja
þó enn lengra aftur, — til gamla
rokktfmabÝlsins þegar Presley skók
sig við mikinn fögnuð uppvaxandi-
rokkkynslóðar. En þrátt fyrir þessi
augljósu áhrif ræður Megas yfir sjálf-
stæðri sköpunargáfu þar sem hann
fer ótroðnar slóðir en einmitt sá
hæfileiki skipar Megasi á bekk með
frumlegustu listamönnum þjóðarinn-
ar á seinni árum.
Fyrsta breiðplata Megasar kom út
skömmu eftir 1970. Hún var aðeins
gefin út í 650 eintökum og komst
þvf aðeins f hendur tiltölulegra fárra
útvaldra. Megas eignaðist þá trygg-
an hóp aðdáenda einkum úr röðum
háskólastúdenta, sem fór /rieð plötu
Megasar eins og helgidóm enda
kvað þar við annan tón en menn
höfðu átt að venjast. Sfðan hefur
töluvert vatn runnið til sjávar og
með sfðustu breiðplötu Megasar,
„Millilendingu", sem gefin var út f
fyrra, var tónlist og kveðskap Meg-
asar komið á framfæri við almenning
en hvort tveggja hafði þá breyst
nokkuð frá þvf sem var á fyrstu
plötunni. Nú hefur þriðja breiðplata
Megasar séð dagsins Ijós en hún ber
nafnið „Fram og aftur blindgotuna .
í fljótu bragði virðist „Blindgatan"
vera beint framhald af „Millilend-
ingu". Tónlistarlega séð er „Blind
gatan" þó mun betri enda er undir-
leikurinn unninn af mikilli fag-
mennsku og útsetningar Megasar
falla að textunum eins og flfs við
rass. Tjáningarmáti Megasar nýtur
sfn vel og hrjúf röddin á vel við
kaldranalegt innihald textanna.
Rödd Megasar á ekki upp á pallborð-
ið hjá þorra manna og vissulega eru
hljóðin ekki fögur. En persónulega er
ég þeirrar skoðunar að röddin þjóni
ákveðnum tilgangi í því sem Megas
er að gera'og einmitt röddin ásamt
hinum sérstæða framsagnarmáta
komi f veg fyrir að textarnir falli
steindauðir eins og oft vill verða. Þá
hefur Megas og verið gagnrýndur
fyrir efnismeðferð og neikvæð við
horf svo maður tali nú ekki um þá
botnlausu smekkleysu sem margir
telja helsta Ijóðinn á ráði Megasar f
textagerð. Ég skal játa að viðhorf
mín til mannlffsins eru töluvert frá-
brugðin þeim viðhorfum sem fram
koma á plötum Megasar. Hins vegar
rýrir sá skoðanamunur ekki álit mitt
á gæðum þeirra. Maðurinn hefur
fullan rétt til að segja álit sitt, —
þetta eru jú hans plötur. í viðtali við
Slagsfðuna fyrir u.þ.b. ári sagði Meg-
as að þvf færi fjarri að hann gerði í
þvf að hneyksla menn með grófu
orðalagi. Hins vegar virtist svo vera,
að það sem væri fullkomlega eðlilegt
fyrir honum hneykslaði aðra.
Hvað varðar efnistökin á „Fram og
aftur blindgötuna" sagði Megas að
hér væri um að ræða „nútímalegar
fréttaskýringar". Tók hann sem
dæmi, að textinn í „Jólnanáttburð-
ur" væri byggður á frétt í Morgun
blaðinu fyrir nokkrum árum og uppi-
staðan úr flestum hinum textunum
ættu við raunverulega atburði úr
þjóðlffinu að styðjast. Hér skal ekki
lagður dómur á réttmæti þessarar
fullyrðingar né gert upp á milli ein-
stakra laga eða texta á nýju plöt
unni. Mig langar þó svona í lokin til
að benda á tvö lög á þessari plötu
sem ég tel meðal þess besta sem frá
Megasi hefur komið fram til þessa,
en það eru lögin „Gamla gasstöðin"
og „Speglasalurinn". í þeim fer sam
an góð laglfna, frábær undirleikur
ásamt einstöku samspili framsagnar
máta og texta. sv.g.