Morgunblaðið - 11.01.1977, Side 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11 JANUAR 1977
* O
Styrkir Vísindasjóðs Enska
fyrir 1977 auglýstir xV ^yat*
STYRKIR Vísindasjóðs árið 1977
hafa verið auglýstir lausir til um-
sóknar og er umsóknarfrestur til
1. mars. Sjóðurinn skiptist í tvær
deildir: Raunvfsindadeild og
Hugvfsindadeild.
Raunvísindadeild annast styrk-
veitingar á sviði náttúruvísinda
þar með taldar eðlisfræði og
3,13%
hækkun
km-gjalds
Ferðakostnaðarnefnd ríkisins
hefur reiknað út svokallað kíló-
metragjald þ.e. það sem opinber
starfsmaður fær fyrir hvern
ekinn kílómetra í eigin bíl á veg-
um ríkisins. Nú verða greiddar 33
krónur á km, en það verð sem
áður gilti var 32 krónur. Þetta
nýja verð tekur gildi frá og með 1.
febrúar 1977.
Hitaveitur en ekki
rafmagnsveitur
I FRÉTT í Morgunblaðinu 8.
janúar síðastliðinn var sagt frá
heimiluðum hækkunum til raf-
magnsveitna. Þar slæddist
nokkur misskilningur inn í
fréttina og er hún sök blaða-
manns. Sagt var að rafmagnsveit-
ur á eftirtöldum stöðum hefðu
fengið hækkunarheimild frá iðn-
aðarráðuneytínu, en átti að vera
hitaveitur. Hitaveita Selfoss 17%,
Ólafsfjarðar 67%, Hvammstanga
25% og Sauðárkróks 27%. Þetta
leiðréttist hér með og eru hlutað-
eigendur beðnir velvirðingar.
Heilahimnu-
bólgan nyrdra:
Adur A-stofn
— nú B-stofn
í FRÉTT í Morgunblaðinu þann
8. janúar sl., þar sem fjallað var
um heilahimnubólgu kom fram,
að heilahimnubólgutilfelli
norðanlands hefðu verið af B-
stofni. Það er ekki rétt að öllu
leyti, því tílfellin, sem komu upp
norðanlands sl. sumar voru af A-
stofni. Þess vegna var bólusett við
A-stofni á Akureyri sl. sumar.
Eftir bólusetninguna hefur A-
stofn ekki fundizt nyrðra, en þau
tilfelli sem sfðan hafa verið
greind hafa verið af B-stofni.
— Loðnan
Framhald af bls. 40
leggja af stað af krafti austur með
landinu.
Bræla var á loðnumiðunum f
fyrradag og lágu þá 10 skip á
Grímseyjarsundi, en fjölmörg
lágu inni á Raufarhöfn þar sem
þau komust ekki út vegna veðurs.
Þegar á kvöldið leið lægði skyndi-
lega og héldu þá skipin á miðin.
Skipin sem voru á Raufarhöfn
komust þó ekki strax út, en þau
sem voru á Grímseyjarsundi kom-
ust fyrst á miðin og fylltu sig
strax í gærmorgun. Skipin sem
komu frá Raufarhöfn komu nokk-
uð seinna á miðin, og köstuðu þau
mörg í gærdag og fékk t.d. Grind-
vikingur góðan afla þá. Er þetta f
fyrsta sinn á loðnuvertíðinni, sem
kastað hefur verið á loðnu í birtu.
Skipin, sem voru búin að til-
kynna um afla í gærkvöldi, voru
þessi: Skarðsvik SH 420 lestir,
Hrafn GK 400, Óskar Halldórsson
RE 300, Gfsli Árni RE 520, Rauðs-
ey AK 350, Árni Sigurður AK 360,
Helga 2. RE 350, Hilmir SU 440,
Vörður ÞH 240, Kap 2. VE 450,
Grindvíkingur GK 520, Ásberg
RE 380, Sæbjörg VE 250, Börkur
NK 700, Hrafn Sveinbjarnarson
GK 210 og Ársæll KE 200 lestir.
kjarnorkuvísindi, efnafræði
stærðfræði, læknisfræði, líffræði,
lífeðlisfræði, jarðfræði, jarðeðlis-
fræði, dýrafræði, grasafræði,
erfðafræði, búvísindi, fiskifræði,
verkfræði og tæknifræði.
Hugvfsindadeild annast styrk-
veitingar á sviði sagnfræði
bókmenntafræði, málvisinda,
félagsfræði, lögfræði, hagfræði,
heimspeki, guðfræði, sálfræði og
uppeldisfræði.
Hlutverk Vísindasjóðs er að
efla íslenskar vísindarannsóknir
og í þeim tilgangi styrkir hann:
1. Einstaklinga og vísindastofn-
anir vegna tiltekinna rannsóknar-
verkefna.
2. Kandidata til vísindalegs sér-
náms og þjálfunar. Kandídat
verður að vinna að tilteknum sér-
fræðilegum rannsóknum til þess
að koma til greina með styrkveit-
ingu.
3. Rannsóknastofnanir til
kaupa á tækjum, ritum eða til
greiðslu á öðrum kostnaði við
starfsemi er sjóðurinn styrkir.
Umsóknareyðublöð ásamt
upplýsingum, fást hjá deildaritur-
um, í skrifstofu Háskóla íslands
og hjá sendiráðum íslands
erlendis. Umsóknir skal senda
deildarriturum, en þeir eru
Guðmundur Arnlaugsson rektor
Menntaskólanum við Hamrahlið,
fyrir Raunvísindadeild, og Bjarni
Vilhjálmsson þjóðskjalavörður
Þjóðskjalasafni islands, fyrir
Hugvísindadeild.
Happdrætti HSÍ
DREGIÐ hefur verið tvivegis í
ferðahappdrætti Handknattleiks-
sambands íslands og hafa vinn-
ingar fallið á númerin 22866 og
15401. Vinningsnúmerin eru birt
án ábyrgðar.
Eldur í
hlöðu á
Gfljum 1
Mýrdal
Litla Hvammi, 10. janúar.
Í GÆR kom upp eldur f heyhlöðu
á Giljum í Mýrdal. Er hlaða þessi
við fjárhús sem í u.þ.b. 300 kind-
ur voru f. Á ellefta tfmanum f
gærmorgun er bóndinn ætlaði að
fara að gefa á húsin varð hann var
við eld niðri f hlöðunni. Náði
hann strax sambandi við slökkvi-
liðið f Vík I Mýrdal er kom fljótt
á vettvang og gekk vel að slökkva
eldinn; þó varð að moka tölu-
verðu heyi út og um 100 hestar
munu hafa brunnið. Var heyið
óvátryggt. Á Giljum búa Þórunn
Björnsdóttir og Ólafur Pétursson
og hafa þau orðið fyrir töluverðu
— Fiskvinnslan
Framhald af bls. 40
frá Frakklandi, en skipasmíða-
stöðin þar, sem átti að smíða skip-
ið, lenti í miklum fjárhagsörðug-
leikum og gafst upp við verkið.
Það varð því úr að gengið var inn
í samning á smíði þessa togara í
Noregi fyrir skömmu, hjá Storvik
mekaniske verksted, en þessi
skipasmíðastöð varð 100 ára seint
á s.l. ári.
i togaranum sem Seyðfirðingar
hafa fest kaup á er 1500 hestafla
MAK-aðalvél og fiskileitartæki
frá Simrad. Þá er í skipinu ailur
annar fullkomnasti útbúnaður til
togveiða eins og t.d. flotvörpu-
búnaður.
Framkvæmda-
stjóri Ever-
tons rekinn
BILLY Bingham framkvæmda-
stjóri enska knattspyrnuliðsins
Evertons, var rekinn úr starfi í
gærkvöldi. Bingham tók við
stjórn félagsins fyrir þremur
árum, og enda þótt hann hafi
síðan keypt leikmenn fyrir meira
en milljón sterlingspund, hefur
félagið ekki náð umtalsverðum
árangri.
Poet Vale sigraði Hull 3:1 i auka-
leik i ensku knattspyrnunni.
— Narfi
Framhald af bls. 40
var meðalverð á kiló kr. r52.60.
Fiskurinn, sem Narfi var með,
var að mestu þorskur, karfi og
milliufsi, og nokkuð af ýsu eins og
fyrr getur. Narfi fékk einnig gott
verð fyrir milliufsann og karfann,
en þorskverðið dró meðalverðið
nokkuð niður.
Þá seldi skuttogarinn Rauði-
núpur 156,8 lestir í Cuxhaven fyr-
ir 22.1 millj. kr. og var meðalverð
á kíló kr. 141.10. Rauðinúpur var
nær eingöngu með þorsk.
— Guðmundur
Framhald af bls. 40
um ásamt Júgóslavanum
Ljubojevic.
Að sögn Guðmundar eru
keppendur í þessu móti 12 að
tölu, þar af 9 stórmeistarar.
Auk Friðriks og Guðmundar
keppa stórmeistararnir Geller,
Sovétríkjunum, Kavalek,
Bandaríkjunum, Miles, Bret-
landi, Kurajica, Júgóslavíu,
Timman, Hollandi, og
Sosonko, Hollandi, en ekki er
vitað ennþá hver 9. stórmeist-
arinn verður. Aðrir þátttak-
endur eru alþjóðlegu meistar-
arnir Böhm og Lictering frá
Hollandi og Nikolas frá
Júgóslavíu.
Mótið hefst 14. janúar og því
lýkur 27. janúar.
— Carpelan
Framhald af bls. 1.
sænsku Finnlandsbókmenntirn-
ar. Bókmenntaverðlaunum
Norðurlandaráðs hefur verið út-
hlutað árlega frá þvi 1962. Meðal
verðlaunahafa eru Tarjei Vesaas,
Johan Borgen, Eyvind Johanson,
Per Olof Sundeman, Hannu
Salama, Ólafur Jóhann Sigurðs-
son og Karl Vennberg. Það voru
íslenzku rithöfundarnir Thor Vil-
hjálmsson og Vésteinn Lúðvíks-
son, sem áttu bækur er fjallað var
um að þessu sinni.
— Tveir hers-
höfðingjar
Framhald af bls. 1.
Þýzkalands og unnt er og það
herlið, sem nú er staðsett þar, á að
halda árásarmönnum i skefjum
unz liðsauki berst. Close segir
hins vegar að það tæki liðsaukann
10—30 klukkustundir að komast á
vettvang og það þýddi að Rússar
næðu þeim sóknarþunga að nægði
til að komast að Rín á tveimur
sólarhringum. Til þess að þetta
gerðist þyrftu þeir þó að hefja
árásina kl. 05.00 að morgni á
sunnudegi eða frídegi, er ferða-
mannastraumurinn væri sem
mestur, þvi að mikil umferð á
þjóðvegum myndi tefja fyrir ferð
liðsaukans auk þeás, sem fjöldi
hermanna yrði í leyfi.
Þá sagði Alexander Haig yfir-
maður herafla NATO, að hætta
væri á að bandalagið brotnaði nið-
ur ef bandamenn héldu ekki í við
hernaðaruppbyggingú Sovétríkj-
anna i Evrópu. Haig sagði í sam-
tali við U.S. News and World Re-
port, að þó að bandamenn hefðu
styrkt stöðu sína hefðu Sovét-
menn styrkt stöðu sina enn meir
bæði hvað snertir kjarnorkuvopn
og hefðbundinn her. Hefðu þeir
t.d. bætt 1 malljón hermanna í
fastaher sinn. Sagði Haig að ef
þessi þróun héldi áfram án þess
að við væri spornað myndu varn-
aráhrif NATO fara þverrandi unz
bandalagið brotnaði saman. Haig
sagði að Sovétmenn hefðu undan-
farið fjölgað hermönnum sinum i
A-Evrópu um 130 þúsund, fjölgað
skriðdrekum um 40% og styrkt
stórskotalið sitt um 50—100%.
— Kína
Framhald af bls. 1.
hangið í pilsföldum Chiang
Chings og vana hennar. Múgurinn
krafðist þess einnig að fjórmenn-
ingarnir yrðu dæmdir til dauða,
en stjórnmálafréttaritarar í Pek-
ing telja ólíklegt að nokkrir
dauðadómar verði kveðnir upp.
Hins vegar er talið líklegt að mið-
stjórnin sé að þvi komin að taka
ákvörðun um refsingarnar.
Diplómatar í Peking segja að
mikil spenna ríki i borginni og í
gær var herinn sendur til að
dreifa mannfjöldanum á Torgi
hins himneska friðar, en ekki
kom til átaka. Segja diplómatar
að herinn sé nú í viðbúnaðar-
stöðu. Árásin á borgarstjórann og
herforingjann kom að sögn á
óvart, þvi að báðir voru í háveg-
um hafðir er Hua Kuo-feng tók
við formannsembætti og flutti
Wu Teh þá eina aðalræðuna en
Chen stóð við hlið formannsins.
Flestir eru þeirrar skoðunar, að
Teng muni taka við embætti for-
sætisráðherra af Hua formanni,
sem gegnir þvi nú, en einnig eru
getgátur um að hugsanlegt sé að
hann verði gerður að formanni
fastanefndar þjóðþingsins, sem
jafngildir forsetaembættinu, en
það embætti hefur ekki verið fyllt
eftir lát Chu Teh marskálks í
fyrrasumar.
— Spasský
Framhald af bls. 40
Petrosjan-Kortsnoj, færi fram
hérlendis.
Eins og fram kom í Mbl. á
sunnudaginn, hækkaði Skák-
samband islands verðlauna-
upphæðina upp í 32 þúsund
svissneska franka um helgina
eða 2,5 milljónir króna og
tilkynnti jafnframt að þetta til-
boð tæki til tveggja fyrr-
nefndra einvígja en ekki aðeins
einvígis Petrosjans og
Kortsnojs. Var Alþjóðaskák-
sambandinu, FIDE, sent skeyti
um þetta á laugardaginn. FIDE
sendi skeytið áfram til skák-
mannanna fjögurra strax á
sunnudaginn og Spasský virðist
ekki hafa þurft langan um-
hugsunarfrest því hann svaraði
játandi strax á mánudags-
morguninn. I viðtali við Mbl.
s.l. haust sagði Spasský einmitt,
að hann langaði mjög að tefla á
íslandi og myndi þiggja boð um
slíkt, ef það bærist.
Kveikjan að þvi að Skáksam-
bandið fór að íhuga að halda
áskorendaeinvígin, var bréf
sem þvi barst frá tékkneska
stórmeistaranum Hort. Spurði
hann þar hvort Islendingar
hefðu tapað svo mikið á þorska-
striðunum, að þeir hefðu ekki
efni á því að halda áskorenda-
einvígi. Kvaðst hann í bréfinu
hafa mikinn hug á þvi að tefla á
íslandi, en hann hefur teflt hér
áður. Skáksambandið fór nú að
kanna málið, en þá tjáði FIDE
því að einvígi Horts og Fischers
eða þá Horts og Spasskýs, ef
Fischer mætti ekki til leiks
myndi líklega fara fram á
Bermudaeyjum. Bauðst Skák-
samband Islands þá í staðinn til
að halda einvigi Petrosjans og
Kortnojs. Spasský og Hort
þóttu hins vegar verðlaunin,
sem Bermudamenn buðu, of
lág, en þau voru 15 þúsund
svissneskir frankar. Frakkland
bauð því næst 25 þúsund
svissneska franka í verðlaun,
en því var einnig hafnað. Skák-
samband Islands kom siðan
með tilboð sitt á laugardaginn,
og hefur Spasský samþykkt það
eins og fyrr segir. Búizt er við
jákvæðu svari Horts, að sögn
Einars.
Eins og komið hefur fram í
fréttum, svaraði sovézka skák-
sambandið i siðustu viku til-
boðinu um einvígi Petrosjans
og Kortsnojs, og taldi veður-
lagið í Reykjavík óheppilegt
fyrir Petrosjan. Vegna þessa
fékk Skáksambandið
uppgefinn meðalhita I Reykja-
vík og Moskvu hjá Veður-
stofunni. Kom í ljós, að meðal-
hitinn í Reykjavik í febrúar er
mínus 0,1 stig, en mínus 9,5 stig
i Moskvu og í marz er meðalhit-
inn í Reykjavík plús 1,5 stig en
mínus 4.2 stig í Moskvu, þannig
að þessi mótbára Rússanna er
fallin um sjálfa sig. Þess má
geta,. að Petrosjan býr i
Moskvu.
— Sir Anthony
Framhald af bls. 1.
hamingjusamur yfir að vera kom-
inn heim.
Það var Eden, sem árið 1956
lagði blessun sina yfir innrás
Breta og Frakka til að reyna að
koma í veg fyrir að Egyptar þjóð-
nýttu Súezskurðinn. Hann sagði
af sér fyrir réttum 20 árum sem
forsætisráðherra vegna heilsu-
brests. 1938 sagði hann af sér
embætti utanríkisráðherra í mót-
mælaskyni við undanlátssemi
Neville Chamberlains við Hitler
og Mussolini.
— Námsmenn
Framhald af bls. 2
breyta úthlutun námslána til
stefnanda. Skuli stefnandi fá út-
hlutað hærra láni, þar sem eðli-
legt tillit verði tekið til fjöl-
skyldustærðar stefnanda og
maka, eins og segir í fréttatil-
kynningu frá Kjarabaráttunefnd
námsmanna. i öðru lagi verði
menntamálaráðherra og fjármála-
ráðherra f.h. ríkissjóðs dæmdir til
að gera þær ráðstafanir sem gera
þarf, til að dómkröfur á hendur
stjórn Lánasjóðs íslenzkra náms-
manna verði framkvæmdar. 1
þriðja verði stefndir dæmdir til
að greiða stefnanda málskostnað
að mati dómsins.
i fréttatilkynningu frá Kjara-
baráttunefnd segir m.a., að þeir
þrír fulltrúar í stjórn lánasjóðs-
ins, sem skipaðir eru af ríkinu,
víki úr sjóðsstjórninni meðan
kannað er fyrir dómstólum hvort
úthlutunarreglur þær sem sam-
þykktar voru í haust, séu ólög-
legar eða lögbrot. i fyrrnefndri
fréttatilkynningu segir einnig að
fleiri málsóknir séu á döfinni af
hálfu námsmanna, þar sem nokk-
ur atriði í úthlutunarreglum,
reglugerð og framkvæmdareglum
sjóðsins brjóti að áliti námsfólks i
bága við lög. Muni námsmenn
ekki hika við að hleypa af
stokkunum öðrum prófmálum til
að fá leiðréttingu mála sinna.
Það er Egill Guðmundsson
nemi í húsagerðarlist í Ósló, sem
stefnir í þessu máli. Lög-
fræðingur hans er Ragnar Aðal-
steinsson og segir m.a. svo í
greinargerð hans með stefnunni:
„Að lokum er lögð áhersla á, að
lögum um námslán o.fl. er ætlað
að veita námsmönnum tiltekin
réttindi, þeir eiga kröfu á stjórn-
völd um að þeim séu veitt þessi
réttindi í raun í samræmi við vilja
löggjafans. Jafnframt taka náms-
menn á herðar sér þungan bagga
endurgreiðslu, þar sem umrædd
lán eru verðtryggð og því meðal
óhagkvæmustu lána, sem fyrir-
finnast á ísl. lánamarkaði.
Umbj.m. sækist að sjálfsögðu því
aðeins eftir láni úr greindum
sjóði, að hann fær ekki fyrir-
greiðslu annars staðar. Lán þetta
er á engan hátt styrkur, sem
stjórnvöld geta úthlutað, að geð-
þótta sínum, heldur óhagkvæmt
lán, sem stefndu er skylt að sjá til
að umbj.m. fái úthlutað í sam-
ræmi við lög ef hann óskar þess.
Enda þótt umbj.m. telji að í
úthlutunarreglunum og í_fram-
kvæmd þeirra séu ýmis fleiri
ákvæði sem fari í bága við sett
lög, þá hefur hann ákveðið að láta
reyna aðeins á þau, sem að
framan er getið í dómsmáli
þessu.“