Morgunblaðið - 05.04.1977, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. APRÍL 1977
Á sjávarútvegsráðstefn-
unni í Hnífsdal 27. marz
s.I. var komið á hringborðs-
umræðum að framsögu-
erindum loknum. Bar þar
margt á gómu eins og að
lfkum Iætur bar málefni
Vestfirðinga einna hæst. í
Ijós kom, að menn óttast
mjög erfiðleika, ef
nauðsynlegt reynist að
draga mjög úr þorskveið-
um er líður á árið. Auk
þeirra Matthíasar Bjarna-
sonar, sjávarútvegsráð-
herra, Kristjáns Ragnars-
sonar, form. L.Í.O., dr.
Björns Dagbjartssonar,
forstjóra Rannsóknastofn-
unar fiskiðnaðarins, dr.
Jakobs Magnússonar fiski-
fræðings, og Ingólfs Ing-
ólfssonar fulltrúa, í Verð-
iagsráði sjávarútvegsins,
sátu eftirtaldir menn fyrir
svörum: Halldór
Hermannsson skipstjóri,
Jón L. Arnalds ráðuneytis-
stjóri, Einar B. Ingvarsson
aðstoðarmaður sjávarút-
vegsráðherra og Þórður
Eyþórsson fulltrúi í sjávar-
útvegsráðuneytinu. Um-
ræðustjóri við hringborðs-
umræðurnar var Jón Páll
Halldórsson framkvæmda-
stjóri á ísafirði.
Fyrstur til að leggja fram
fyrirspurn var Theódór Norð-
quist er spurði hvert yrði fram-
haldið á leit að úthafsrækju,
og vildi hann einnig fá að vila
meira um kúffisk og hvers vegna
rækjukvótínn væri ekki stækk-
aður þegar um stóraukna rækju-
gengd virtist að ræða, þar sem
ástæða væri til að ætla að
þorskurínn hefði tekið mikið af
rækju fram til þessa, en eðlilega
minnkað eftir því scm sá stofn
hefði dregizt saman. Þá spurði
Bolli Kjartansson bæjarstjóri á
Isafirði hvort Vestfirðingar
mættu eiga von á því, að fiski-
skipaflotinn yrði stækkaður í
haust, ennfremur spurði Bolli um
frekari kynningu á Rannsókna-
stofnun fiskiðnaðarins og
menntun sérþjálfaðs starfsliðs í
fiskvinnslunni. Þá spurði Konráð
Eggertsson sjávarútvegsráðherra
hvort ekki væri möguleiki á að
láta rækjubátana fá algjöran
vinnufrið frá t.d. 15. október til 1.
marz og hvort sjávarútvegsráð-
herra myndi samþykkja þessa til-
lögu ef t.d. rækjusjómenn stækk-
uðu möskva hjá sér í 40 mm.
Fórum að tillögum
fiskifræðinga
Matthias Bjarnason varð
fyrstur til að svara
„Verðum að grípa tæki-
færið núna og byggja
þorskstofninn upp”
- sagdi dr. Jakob Magnússon fiskifræding-
ur á sjávarútvegsrádstefnunni í Hnífsdal
spurningunum. Viðvikjandi
spurningu Theódórs Norðquist
sagði hann, að á þessu ári yrðu
veittar 150 millj. kr til fiskileitar
og haidið yrði áfram rækjuleit. Þá
sagði ráðherra, að stefna ráðu-
neytisins væri að fara eftir tillög-
um fiskifræðinga þegar um
rækjuveiði væri að ræða og svo
yrði áfram. Þá sagði ráðherra, að
aflabrögð togara og annarra skipa
sem stunduðu þorskveiðar væru
nú góð og því gæti farið svo að við
næðum hámarksaflanum fyrr en
varði, af þeim sökum gæti komið
Marfas Þ. Guðmundsson
til greina að draga þyrfti eitthvað
úr veiðum t.d. togaranna seinni
hluta ársins, en ef flotinn yrði
algjörlega stöðvaður myndi það
raska öllum spám um afkomu
þjóðarbúsins.
„Mesta vandaálið sem við eig-
um nú við að etja eru frekari
skipakaup erlendis frá. Það koma
2—3 beiðnir á dag, en eins og allir
vita er skipastóllinn of stór.“
Þá sagði Matthías Bjarnason, að
Konráð Eggertsson vildi að
rækjusjómenn hefðu vinnufrið og
vonandi yrði svo, en sjálfur
myndi hann aldrei ganga I ber-
högg við tillögur fiskifræðinga og
láta siðan kenna sér um ef illa
færi.
Kúffiskvinnslan
stendur ekki
enn undir sér
Nú svaraði Björn Dagbjartsson
spurningunni um kúffiskinn og
sagði að margar stærðir væru
óþekktar i þessu máli. Sem stæði
gæti hann ekki séð hvernig ein-
takast innan tiðar, bæði væri sagt
að við hefðum betra hráefni og
ódýrara vinnuafl en annars
staðar, en engu að síður hefði
lagmetisiðnaðurinn barizt i
bökkum s.l. 50 ár.
Jakob Magnússon ræddi um, að
eitt af rannsóknaskipunum
myndi stunda rækjuleit af veru-
legum krafti i sumar. Enn væri
það spurning hve mikið rækju-
gengdin hefði aukizt við það að
þorsk- og grálúðustofnarnir hefðu
minnkað. En engin sönnun á
Konráð Eggertsson
staklingar gætu farið út í þessar
veiðar, þar sem komið hefði i ljós
í fyrra, að enn gæti þessi veiði
ekki staðið undir sér. Þá sagði
hann, að það vantaði meiri sam-
ræmingu i menntun fiskíðnaðar-
fólks, þar væri kröftunum dreift.
Hins vegar væru fyrstu
nemendur fiskiðnaðarskólans nú
komnir til starfa og ættu ugglaust
eftir að spjara sig vel er þeir
hefðu haslað sér völl á vinnu-
markaðnum. Þá ræddi Björn um
að nauðsynlegt væri að reyna að
fullvinna betur grásleppuhrogn í
kavíar hérlendis og hlyti það að
menn gætu átt von á álika mikl-
um rækjuafla við landgrunnið og
fengizt hefur við Grænland.
Theódór Norðquist spurði hvort
komið hefði til tals að fá veiði-
heimild á rækju við Grænland og
Jón Páll Halldórsson spurði hvort
loðnuveiðin væri farin að hafa
áhrif á göngu þorsksins, þar sem
hún virtist nú ekkert ganga að
ráði á steinbitsmiðin fyrir vestan.
Jakob Magnússon svaraði
spurningu Jóns strax og sagði, að
hann hefði ekki trú á því, að
loðnuveiðin raskaði mikið veiði á
steinbit, þar sem hún dræpist að
mestu að lokinni hrygningu. Um
mikla rækjuveiði í landsgrunns-
kantinum sagði hann, að oft væri
það svo, að þegar ný mið fyndust
Þessir tóku þátt f hringborðsumræðunum t.f.v.: Dr. Jakob Magnússon, fiskifræðingur, dr. Björn
Dagbjartsson forstjóri, Halldór Hermannsson skipstjóri, Kristján Ragnarsson form. L.I.Ó., Jón Páil
Halidórsson framkvstj. sem stjórnaði umræðum, Matthfas Rjarnason sjávarútvegsráðherra, Jón L.
Arnalds ráðuneytisstjóri, Einar B. Ingvarsson aðstoðarmaður sjávarútvegsráðherra, Þórður Eyþórsson
fulltrúi og Ingólfur Ingólfsson form. Vélstjórafélags Isl. og fulltrúi f Verðlagsráði sjávarútvegsins.
Theódór Norðquist
stækkun rækjustofnsins væri enn
fyrir hendi.
Borgarastyrjöld
Halldór Hermannsson sagði er
hann tók til máls, að hann teldi að
Islendingar yrðu ekki allir vinir í
haust, ef farið yrði að tillögum
L.I.C. og sagðist hann vona að svo
vitlaus lög yrðu ekki sett, að upp-
lausn yrði í landinu. Það hefði átt
að byrja í ársbyrjun að takmarka
veiðina. Snöggar ráðstafanir gætu
orsakað borgarastyrjöld i landintr
og enn hefði ekki verið hægt að
takmarka netafjölda báta fyrir
SV-landi, og ekki nóg með það,
heldur væru sjómönnum og út-
gerðarmönnum greiddar 64 kr.
fyrir kilóið upp til hópa og þvi
skipti engu máli hvernig fiskur-
inn liti út þegar komið væri að
landi.
Kristján Ragnarsson benti á
hve alvarlegt ástand þorskstofns-
ins væri og sagði að eitthvað yrði
að gera. Hann sagðist samþykkja
þá skoðun Halldórs að fjölmargir
bátar væru með alltof mörg net i
sjó, en verið væri að kanna þetta
núna. Þá benti Kristján á uppvöxt
síldarstofnsins á síðustu árum,
sem hefði eingöngu tekizt með
friðun.
Veröum að
grípa tækifærið
Jakob Magnússon benti á, að
hrygningarstofn þorsksins væri
nú aðeins 15% af því sem hann
var er hann var stærstur og ef við
gripum ekki tækifærið núna væri
ekki hægt að byggja hann upp.
Árgangarnir frá 1973 og 1974
væru það góðir, að vel ætti að
vera hægt að byggja þorskstofn-
inn upp.
Pétur Bjarnason spurði hvort
Kristján Jónsson
fengist góð veiði, en siðan drægi
úr henni.
Menn
ósammála
Jón L. Arnalds sagði, að mögu-
leiki væri til gagnkvæmra veiði-
heimilda við E.B.E. og þá ekki
síður á rækju við Grænland en á
einhverjum öðrum fisktegundum,
en þetta yrði að skoðast með öðr-
um málum.
Um margumrædda borgara-
styrjöld á Islandi sagði Jón, að að
væri ákaflega stór hópur manna,
sem ekki væri sammála tillögum
L.I.U. og vildi fara þá leið sem
farin hefur verið, að loka svæðum
og takmarka afla. Hins vegar væri
ljóst, að ef farið væri að tillögum
L.l.U. yrðu uppi háværar deilur
milli landshlutanna. Það mætti
heldur ekki gleyma því, að starfs-
menn sjávarútvegsráðuneytisins
stæðu alltaf i borgarastríði. Norð-
lendingar vildu sífellt láta friða
hrygningarfiskinn og svo vildu
Sunnlendingar láta friða smá-
fiskinn. Svona lituðust menn af
veiðunum og héldu fram að
þeirra veiðiaðferð væri bezt.
Einar B. Ingvarsson tók næstur
til máls og sagði að Sunn-
lendingar yrðu að njóta einhvers
sannmælis á Vestfjörðum og
benti á að þorskveiðar með nót
hefðu verið bannaðar fyrir
Suðurlandi. Þásagðist hann hafa
fengið staðfest, að um gífurlega
ofveiði á rækju væri að ræða við
Grænland og nú væri búið að
ákveða kvóta þar, Grænlendingar
yrðu þar látnir sitja i fyrirrúmi.
Þá sagði hann að rækjuveiðin við
A-Grænland væri aðeins talin
vera 400—500 lestir á ári.
Matthias Bjarnason sjávarút-
vegsráðherra sagði að í ráðuneyt-