Morgunblaðið - 21.06.1977, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. JUNl 1977
39
Ljósm. Sig. Sigm.
ALDA ALDANNA AFHJÍJPUÐ — Höggmynd Einars Jónssonar Alda
aldanna afhjúpuð á Flúðum. Hörður Bjarnason stendur við ræðustól-
inn.
Þjóðhátíðarhöld í Hreppum:
Höggmynd Einars Jónssonar
afhjúpuð í heimasveit hans
— Landgrunns
nefnd
Framhald af bls. 2.
ákveðinn tima, venjulega 1—5 ár.
Telur landgrunnsnefnd að með
því, að taka slíkum tilboðum yrði
okkur kleift að afla á ódýran hátt
gagna um gerð sjávarbotnsins
kringum landið, sem eitt út af
fyrir sig verður að teljast metnað-
armál. Segist nefndin ekki sjá
neina hættu þvf samfara að leyfa
þannig erlendum aðilum rann-
sóknir.
Því telur nefndin aðkallandi að
skipan verði komið á þessi mál og
að islenzkri stofnun verði form-
lega falið að hafa yfilit yfir og
safna saman tiltækum gögnum og
að byggð verði upp hér á landi
þekking á oliuleitarmálum. Legg-
ur nefndin til að Orkustofnun
verði falið þetta verkefni.
Segir nefndin, að með sivaxandi
áhuga erlendra þjóða á hagnýtum
jarðefnarannsóknum við ísland
og stöðugum framförum við jarð-
efnavinnslu á miklu dýpi verði
stöðugt meir aðkallandi að móta
heildarstefnu á þessu sviði.
Þá bendir nefndin einnig á, að
vaxandi athygli beinist nú að leit
að byggingarefni neðan sjávar-
máls við landið og fyrirsjáanleg
sé hraðvaxandi eftirspurn eftir
skeljasandi til iðnaðar- og land-
búnaðarnota. Á þessu sviði bíði
einnig mörg verkefni til visinda-
legra rannsókna.
— IRA-menn
Framhald af bls. 16
þúsund manns llfið á N-írlandi á sl. 8
árum
Jack Lynch er 59 ára að aldri og var
forsætisráðherra írska lýðveldisins
1966—73. Hann var landskunnur
Iþróttamaður á yngri árum og var fyrst
kjörinn á þing 1 948 og var iðnaðarráð-
herra, fjármálaráðherra og mennta-
málaráðherra I stjórnum frá 1957. þar
til hann tók við flokksforystunni og
forsætisráðherraembættinu 1966.
— Á kajökum
Framhald af bls. 3
ir virtust nú frekar rýrir, þar sem þeir
lágu, þó eru þeir með fjórum vatns-
þéttum rúmum auk ræðararýmis. í
tveim þessara rúma geyma þeir far-
angur og útbúnað. en þar er m.a.
neyðarsendir 2182. Þá er lensidæla
innbyggð I hvorum kajak. Annan
kajakinn höfðu þeir borið upp að
tjaldi, þar sem lok á öðru vistarrým-
inu I kajak Fosters var ekki alveg
þétt, en þeir töldu sig hafa lagað
það. Kortin sem þeir nota eru venju-
leg Ferðafélagskost V*.
Þegar ég kom að voru ferðalang-
arnir að hita kjötkássu við hlóðaeld,
sögðust ætla að blða rólegir eftir
betra veðri. Helztu áhyggjuefnin
voru hafnleysa suðurstrandarinnar
og þaðað mæta háhyrningum.
— Elías
— Kjara-
samningar
Framhald af bls. 40
og hafa hreint borð áður en til
þess kemur. Okkur er hins vegar
mikið í mun að fólk geti farið að
vinna eftir þessum kjarasamningi
og leggjum því áherzlu á að hann
verði undirritaður sem fyrst.
Síðan hljóta að vera nóg ráð til
þess að gera út um samninga
þeirra félaga, sem eftir eru. Þau
ættu ekki að þurfa að tefja
heildarsamningana."
Á ýmsum forystumönnum lág-
launahópa mátti skilja að tals-
verðrar óánægju hefði gætt meðal
iðnaðarmanna, er forysta ASÍ
vildi ekki blða eftir samningslok-
um hjá þeim. Út á við kom þessi
óánægja þó ekki fram og Snorri
kvað vandamál þessara iðnaðar-
mannahópa varða sérkröfur, sem
aðalsamninganefndin hefði ekki
umboð til þess að semja um. Þó
fullyrtu sumir fulltrúar láglauna-
hópa að talsverð undiralda væri
út af þessu máli.
Morgunblaðið spurði Benedikt
Davíðsson, formann Sambands
Byggingamanna, um þetta atriði.
Hann sagði að frestun aðgerða og
afboðun yfirvinnubanns og alls-
herjarverkfalls væri gerð í trausti
þess að timinn þar til hafnarverk-
fallið og flugverkfallið kæmi i
gagnið yrði notaður til þess að
ljúka samningunum bæði í aðal-
nefnd og við einstök félög. „Ég er
ekki óánægður með þetta,“ sagði
Benedikt, „og við teljum þetta
ekki óeðlilega málsmeðferð. Hitt
er annað mál að ef vinnuveitend-
ur halda áfram þessari nýju
starfsaðferð gagnvart okkur, þá
neyðumst við til aðgerða á eigin
spýtur,“ sagði formaður
Sambands byggingamanna.
Morgunblaðið spurði þá hver
þessi nýja starfsaðferð væri.
Benedikt Daviðsson kvað venjuna
vera að þegar rætt væri um
krónutöluhækkun á laun og þá
ákvörðun að meta krónutölu-
hækkunina inn í grunntölu
ákvæðisvinnutaxtanna, þá hefði
orðið samkomulag um eitthvert
ákveðið hlutfall, sem jafngilti því
að iðnaðarmenn með uppmælingu
fengju sem næst sömu krónutölu-
hækkun og aðrir. Hann kvað
vinnuveitendur hins vegar hafa
lagt þá tillögu fram, að meðal-
prósentuhækkun kauptaxta við-
komandi starfsgreina yrði notuó
sem viðmiðun í einhverju hlut-
falli inn á reikningstölurnar.
Hann nefndi sem dæmi að ef
reiknað væri með að 50% af
meðalprósentuhækkun kæmi inn
á grunntölur ákvæðisvinnutaxt-
anna, þýddi það t.d. að trésmiðir,
sem fengju 3A af meðaltímakaupi,
fengju ekki 9 þúsund krónur
heldur 50% á þessa lágu
reikningstölu. í stað 18 þúsund
króna yrði þá hækkunin um
12.400 krónur. Þetta kvað
Benedikt hafa verið það sem olli
þeirri stiflu, sem komst i samn-
inga byggingamanna í gær.
Benedikt kvaðst hins vegar
vonast til þess að þetta mál leyst-
ist von bráðar eins og önnur
vandamál.
— Drukknuðu
Framhald af bls. 40
mennin að Jón reri en Katrin sat i
skutnum. Veifuðu þau félögum
sínum í kveðjuskyni.
Hitt fólkið i bústaðnum gekk nú
til náða og þegar það vaknaði um
hádegisbil 17. júni sáust þau Jón
og Katrin hvergi og ekki heldur
báturinn. Fóru ungmennin þá að
svipast um í kringum vatnið.
Hittu þau lögreglumenn, sem
voru byrjaðir leit, en flugmaður,
sem átti leið yfir vatnið hafði litlu
áður séð bátinn á hvolfi i vatninu
og gert lögreglunni viðvart.
Fannst lik Katrinar við bátinn en
froskmaður fann lik Jóns Sævars
þarna skammt frá síðar um dag-
inn. Þar sem báturinn var á hvolfi
er dýpi 2—3 metrar.
------» ♦ »
— Vestfjarðar-
samkomulagið
Framhald af bls. 3
fá inn í sína samninga. „Við erum
sérstæðir á Vestfjörðum að því leytinu
að hér er engin fiskvinnsla,' sagði
Geir. „Aðalatvinnuveitandinn er Þör-
ungavinnslan."
— 0 —
Pétur Sigurðsson, forseti Alþýðu-
sambands Vestfjarða, kvaðst eftir þessi
úrslit líta svo á, að Vestfjarðasam-
komulagið „væri gildandi heildarsamn-
ingur á Vestfjörðum og ég er alveg
handviss um að áfram verður haldið á
þessari braut hér vestra."
Þegar Mbl. spurði Pétur, hvort hann
gæti tekið undir þau orð. sem formað-
ur verkslýðsfélagsins á Patreksfirði lét
falla í samtali við Mbl., að „samkomu-
lagið syðra" væri gert Vestfirðingum
og stefnu þeirra um heimasamninga
„til höfuðs", kvaðst hann ekki vilja taka
svo djúpt í árinni „Það getur svo sem
hafa verið tilviljun að fréttin um sunn-
ansamkomulagið kom l kvöldmatar-
fréttunum fyrir fundina, sem við höfð-
um boðað um okkar samkomulag,"
sagði Pétur.
------»-♦ ♦
— Suarez mynd-
ar ríkisstjórn
Framhald af bls. 1
fylgjandi samkomulagi við þá,
sem krefjast þess, að Baskar og
Katalóniumenn fái aukið sjálf-
stæði.
Talið er, að Suarez sé mikið i
mun að spyrða saman þingmenn
flokkanna, sem mynda Lýðræðis-
lega miðsambandið, þannig að
þeir myndi samstæða heild, sem
geti haft úrslitaáhrif á endurskoð-
un stjórnarskrárinnar, sem verð-
ur eitt helzta verkefni nýkjörins
þings. Samstaða á þingi er ekki
sizt mikilvæg fyrir stjórnina
vegna þess að flokkur sósíalista,
sem er eftir kosningarnar stærsti
stjórnmálaflokkur landsins, veró-
ur kjarni stjórnarandstöðúnnar.
Um þrjátiu nýkjörnir þing-
menn Baska komu saman undir
hinni sögufrægu eik í Guernica i
gær og strengdu þess heit að
koma á sjálfsstjórn í Vizcaya,
Guipuzcoa, Alava og Navarre Þá
fara nýkjörnir þingmenn þjóð-
ernissinnaðra Katalóníumanna til
fundar við Suarez á morgun til að
fara þess á leit, að Katalónia
endurheimti sjálfsstjórnarrétt-
indi þau, sem glötuðust I borgara-
styrjöldinni fyrir rúmum 40 ár-
um.
Það hefur vakið athygli, að í
gær lét Seibane Cagide hers-
höfðingi þau orð falla að herinn
væri órjúfandi heild, ónæm fyrir
hvers konar áróðri og yfirlýsing-
um, sem túlka mætti á þann veg,
að einingu Spánar væri stefnt í
hættu. Þykja þessi ummæli bera
keim af stefnu Francos og eru
túlkuð á þann veg, að herinn
muni beita sér gegn hvers konar
sjálfákvörðunarrétti einstakra
landshluta.
— Begin vill
viðræður
Framhald af bls. 1
að valda miklu fjaðrafoki i ísrael
á næstunni. Einungis munu um
15 af hundraði þjóðarinnar fylgja
strangtrúarkenningum Gyðinga í
daglegu lífi. Stjórn Begins hefur
þegar hlotið fylgi 64 þingmanna á
Knesset, en með þátttöku fleiri
flokka gæti þeim fjölgað nokkuð.
— Málamiðlun
um auðlindir
Framhald af bls. 1
skuli tekjast eign Grænlendinga
einna.
Fulltrúar Dana í heimastjórnar-
nefndinni hafa verið þvi andvigir,
að sérstök auðlindaréttindi skuli
koma I hlut tiltekinna hópa innan
danska ríkisins, heldur skuli allar
auðlindir danska ríkisins vera
sameiginleg eign allra eanskra
þegna.
Formaður heimastjórnarnefnd-
arinnar skýrði frá því að fundi
nefndarinnar um helgina, að ekki
væri vist á staða Grænlands innan
Efnahagsbandalagsins breyttist
með tilkomu heimastjórnar.
Meirihluti Grænlendinga var and-
vigur inngöngu í EBE árið 1973.
Sumir grænlenzku fulltrúarnir i
heimastjórnarnefndinni vilja, að
heimastjórnin fái umboð til að
ákveða hver verði tengsl Græn-
lendinga við EBE og efnt verði til
nýrrar allsherjaratkvæðagreiðslu
um málið. _______
Fara ekki
til Eþíópíu
VEGNA brcyttra aðstæðna I Eþfó-
piu hefur stjórn Sambands ís-
lenskra kristniboðsfélaga ákveðið
að Skúli Svavarsson og fjölskylda
hans fari ekki til Konsó í Eþiópíu
eins og ráðgert hafði verið.
Eins og fram héfur komið í
frétt í Mbl. fór Skúli Svavarsson
ásamt fjölskyldu sinni, konu og
fimm börnum, til Noregs, áleiðis
til Eþíópíu í siðasta mánuði, en af
áðurgreindum orsökum eru þau
væntanleg til íslands á morgun,
miðvikudag. Samband ísl. kristni-
boðsfélaga mun halda áfram að
veita fjárhagslegan stuðning
kirkjunni I Konsó og sr. Berrisha
Hunda, einn þarlendra prestanna,
hefur tekið að sér að gegna starfi
stöðvarstjóra þar. Barnasköli og
sjúkraskýli verða rekin á sarna
hátt og áður og staðið verður fyrir
biblíufræðslu og námskeiðum.
Stjórn S.Í.K. kannar nú mögu-
leika á því að hefja kristniboðs-
starf á nýjuin slóðum i Afríku, í
Kenya, og verða þau mál rædd á
þingi S.Í.K., sem verður í Vatna-
skógi 27. — 29. júní.
HREPPAMENN minntust þjóð-
hátfðardagsins, 17. júní, með há-
tfðarhöldum að Flúðum. Hófust
hátfðarhöldin með messu séra
Sveinbjörns Sveinbjörnssonar en
stjórnandi kórsöngs var Sigurður
Ágústsson. Þá kom Fjallkonan
fram en með hlutverk hennar fór
Sigrfður Helga Karlsdóttir. Við
hátfðarhöldin var afhjúpuð högg-
mynd Einars Jónssonar Alda ald-
anna, en Einar var sem kunnugt
er fæddur og uppalinn f Ilraun-
mannahreppi, fæddur að Galta-
felli 11. maí 1874.
Höggmyndinni var valinn stað-
ur milli félagsheimilisins og skól-
ans á Flúðum. Við þetta tilefni
flutti Hörður Bjarnason, húsa-
meistari rikisins og frændi lista-
mannsins ræðu og rakti nokkuð
líf og störf Einars. Færði hann
skóla sveitarinnar að gjöf eintak
af bókum Einars Jónssonar,
LOÐNUVEIÐI íslensku skip-
anna, Grindvfkings og Hörpu, við
Nýfundnaland hefur gengið vel
sfðustu daga. t fyrrinótt landaði
Grindvfkingur tæpum 600 tonn-
um í Catalina og f gærkvöldi var
Harpa væntanleg þangað með 550
tonn, og báturinn landaði einnig
550 tonnum þar fyrir tveim dög-
um.
Jens Eysteinsson, sem annast
fyrirgreiðslu fyrir íslenzku skipin
á Nýfundnalandi, sagði í samtali
við Morgunblaðið i gær, að hvor
báturinn um sig hefði fengið
nokkra veiði fyrstu dagana, sem
17. JÚNÍ hátfðahöldin hófust
klukkan 1.30 með skrúðgöngu frá
barnaskólanum. Gengið var á
hátfðarsvæðið á Ilestatúni.
Klukkan 14 var helgistund, sem
sóknarpresturinn sr. Tómas Guð-
mundsson annaðist. Söngfélag
Þorlákshafnar söng.
Ávarp fjallkonu flutti Oddný
Rikharðsdóttir. Ræöu dagsins
flutti hinn ungi sveitarstjóri
Ölfushrepps, Þorsteinn Garðars-
son. Söngfélagið söng aéttjarðar-
lög. Næsta var skemmtiþáttur,
Jörundur skemmti. En klukkan
16.30 fóru svo fram iþróttir og
leikir á iþróttavelli barnaskólans.
Félagar Hestamannafélagsins.
Háfeta voru þarna einnig staddir
með hesta sina og leyfðu börn-
unum að koma á bak þeim og var
þaö mjög vinsælt atriði hjá ungu
Minningar og Skoðanir. Það var
stjórn Listasafns Einars Jónsson-
ar, sem ákvað að gefa Flúðasköla
annað tveggja eintaka af bókum
listamannsins, sem varðveitt voru
I safni hans. Daníel Guðmundsson
oddviti flutti einnig ávarp við
þetta tækifæri. Að lokum söng
Flúðakórinn undir stjórn Sigurð-
ar Ágústssonar.
Siðast á dagskrá hátíðarhald-
anna var sundkeppni og sigraói
Matthias Bjarki Guðmundsson í
100 metra keppni pilta með
frjálsri aðferð. Annar varð Ölafur
J. Sigurgeirsson. Ragnheiður
Karlsdóttir sigraði í keppni
stúlkna í 50 metrum með frjálsri
aðferð en önnur varð Kolbrún
Sveinsdóttir. Þá fór fram eggja-
boðsund milli kvenna og karla og
keppt var i þvi hverjum tækist
best að hjóla á reiðhjóli yfir sund-
laugina.
þeir voru á mióunum við
Nýfundnaland og þá norður og
norðaustur af Catalina. Síðan
hefði veiðin dottiö niður, þar til
að bátarnir væru farnir að fá góða
veiði sunnarlega á Grandbanka
eða um 280 mílur suður frá
Catalina. Bæri mönnum saman
um að þar væri mun meiri loðna á
ferðinni en i fyrra, og þyrftu bát-
arnir yfirleitt ekki að kasta nema
5—6 sinnum til að fylla.
Þá sagði Jens, að mikið af
hrognum fengist úr loönunni t.d.
hefðu fengist um 50 tonn af
hrognum úr farmi Grindvikings.
kynslóðinni. Þá var dansleikur
fyrir börn frá klukkan 20 til 23.
Síðan kom fullorðna fólkið og
steig dans til klukkan tvö. Hljóm-
sveitin Sóló lék fyrir dansi.
Hátiðahöld þessi fóru mjög vel
og hátíólega fram og i yndislegu
veðri og hægt var að vera úti að
þessu sinni en það hefur ekki
veriö ha>gt í mörg undanfarin ár.
Formaður þjóðhátiðarnefndar
var Guðni Ágústsson, Klébergi 16.
— Ragnheiður.
Týndi tölvuúri
UNGUR maður varð fyrir þvi
óláni að tapa Bulova tölvuúri 17.
júní, liklega við Laugardaisvöll-
inn. Finnandinn er vinsamlega
beðin að hringja í síma 38653 og
er fundarlaunum heitið.
Góð loðnuveiði
við Nýfundnaland
Þjóðhátíðin fór vel
fram í Þorlákshöfn
Þorlákshöfn, 20. júní.