Morgunblaðið - 30.08.1977, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. AGtJST 1977
19
TA-þing í Reykjavík — ATA-þing i Reykjavík — ATA-þing í Reykjavík
Th. C. Achilles, Bandaríkjunum:
Megintilgangur
bandalagsins
hefur ekki brey tzt
Frá ATA-fundinum. Islenzkir fulltrúar ræðast við á ganginum framan við ráðstefnusalinn. Frá vinstri
Unnar Stefánsson, Jón Ármann Héðinsson og Jón Hákon Magnússon, blaðafulltrúi ráðstefnunnar,
snýr baki f myndavélina.
Carter skrifar Mommer
MEÐAN ársþing ATA stóð í
Reykjavlk barst dr. Karl
Mommer, formanni samtak-
anna, eftirfarandi bréf frá
Jimmy Carter forseta
Bandarfkjanna.
„Ég bið yður um að flytja
samtökunum kæra kveðju
frá mér þar sem þér komið
enn saman til að gaumgæfa
þær aðstæður, sem blasa við
bandalagi okkar um þessar
mundir. Vér væntum þess
að þér, sem eigið þátt f
skoðanamótun f rfkjunum
við Norður-Atlantshaf, legg-
ið af mörkum hugmyndir
um hvernig hægt er að
tryggja enn frekar það
öryggi, sem bandalagsrfkin
eru svo mjög háð.
Viðleitni yðar f þessa átt
hefur aldrei verið tfmabær-
ari en einmitt nú. Vér stönd-
um andspænis hernaðar-
legri ögrun af hálfu Varsjár-
bandalagsins. Undanfarin
áratug hefur Varsjárbanda-
lagið f sfaukið svo ekki verð-
ur um villzt þann vfgbúnað
sem beint er gegn Vestur-
Evrópu.
Á leiðtogafundi Atlands-
hafsbandalagsins f mafmán-
uði sfðastliðnum átti ég þátt
f þvf ásamt starfsbræðrum
mfnum frá hinum banda-
lagsrfkjunum að taka til
gagngerrar endurskoðunar
hvernig bregðast skuli við
þessari ögrun. Eftir vand-
lega yfirvegun varð niður-
staða okkar sú að gera
heildaráætlun um endur-
bætur á varnarkerfinu, bæði
hvað snertir brýnustu úr-
lausnarefni og frambúðar-
verkefni, með tilliti til hefð-
bundins vopnabúnaðar og
kjarnorkuvopna. Ríkis-
stjórn mfn stendur einhuga
að þessuiji aðgerðum, og það
er skoðun vor að þær verði
til að þess að tryggja að nú-
verandi hernaðarstefna At-
lantshafsbandalagsins haldi
áfram að vera raunhæf fram
á næsta áratug. Asamt
bandamönnum vorum erum
vér nú önnum kafnir við að
skipuleggja raunhæfar
hernaðarlegar úrbætur f
samræmi við þessa stefnu.
Ég vil einnig leggja
áherzlu á að Bandarfkin
telja sig enn skilyrðislaust
bundin af þeim markmiðum
Atlantshafsbandalagsins er
lúta að framvarðarvörnum
og sveigjanlegum viðbrögð-
um. Þetta er f samræmi við
mfna persónulegu og bjarg-
föstu sannfæringu, og þetta
verður stefna Bandarfkj-
anna meðan ég er f forseta-
embætti. Þar eð þetta er um
leið eindregin sannfæring
þingsins og bandarfsku
þjóðarinnar leikur alls eng-
inn vafi á þvf að eftirmenn
mfnir f embætti munu
standa við þessar skuldbind-
ingar.
Það er enn sem fyrr sann-
færing vor, að þetta varnar-
kerfi með þeim endurbót-
um, sem nauðsynlegar reyn-
ast á hverjum tíma, tryggi
að landamæri allra banda-
lagsrfkjanna verði varðveitt.
Skuldbindingar þjóðar
minnar um varnir Vestur-
Evrópu eru þungamiðja
stefnu vorrar í utanrfkis- og
öryggismálum. Öryggi rfkj-
anna við Norður-Atlantshaf
munu hér eftir sem hingað
til verða ein meginforsenda
öryggis Bandarfkjanna
sjálfra.
Með alúðarkveðju,
Jimmy Carter.
THEODOR C. Achilles, fulltrúi
ATA-samtakanna i Banda-.
rikjunum, var spurður um við-
horf hans til ársfundarins hér á
landi og aðalviðfangsefnis
hans.
„Eins og Kidd, aðmíráll,
benti á i ræðu sinni hér á fund-
inum þá hefur megintilgangur
Atlandshafsbandalagsins ekki
breytzt að neinu marki frá 1949
hvað snertir sjónvarnir. Ennþá
er meginmarkmiðið að hindra
að til stríðs komi, en ef til
DR. L.G.M. Jaques er einn hol-
lensku fulltrúanna á ATA-
ráðstefnunni. Svar hans við
spurningunni um það hvort
ógnanir gegn Atlantshafs-
bandalaginu færu vaxandi var
stutt og svohljóðandi: í fyrsta
lagi verður að skilgreina hvað
átt er við með ógnunum. Ég hef
komizt að þeirri niðurstöðu að
þær eru ekki svo miklar, en
sem slíkar hafa þær samt
breytzt. I fáum orðum sagt er
um að ræða stjórnmálalegar
ógnanir, sem byggja allt sitt á
hernaðarlegum styrk. Ef við
vanrækjum varnarmál okkar
vex styrkur Rússa að sama
skapi. Við getum tekið sem
dæmi rússneska flotann við
strendur Italiu. ítalska stjórnin
er því í erfiðri aðstöðu og veit
ekki hvernig hún getur snúið
sér i málinu. Hvort hún eigi að
taka þá áhættu að gera Sovét-
mönnum Ijóst að þeir eigi ekk-
ert erindi með flota sinn fyrir
Italíuströndum. Italskir
kommúnistar undir stjórn Ber-
linguers eru undir miklum
þrýstingi frá Moskvu um að
láta af Evrópukommúnisman-
um og ég spái þvi að Berlinguer
og félagar láti undan fyrir
Moskvukommúnistum.
styrjaldar kemur að halda
siglingaleiðum opnum og
tryggja birgðaflutninga til her-
sveita. Það vill oft gleymast að
styrjöld verður ekki háð nema
að tryggt sé að hermenn okkar
fái vistir, bæði matvæli og
vopn.“
Achilles sagði, að á þeim tima
frá þvi að Atlandshafsbanda-
lagið var stofnað hefði sovézki
flotinn tekið miklum stökk-
breytingum eða úr minniháttar
strandflota í risaflota, sem
teygði arma sina um öll heims-
ins höf. „Þessum breyttu við-
horfum hefur Atlandshafs-
bandalagið orðið að mæta með
þvi auka verulega hernarðar-
mátt sinn, ekki til þess að
leggja til atlögu við sovézka
flotann heldur til að vera nægi-
lega öflugt til að halda sovézka
flotanum og útþenslu Sovét-
ríkjanna í skefjum."
Achilles sagði, að honum
hefði fundist fundurinn hér
bæði áhugaverður og gagnleg-
ur, og fundarmenn fengið mik-
ilsverðar upplýsingar og bak-
grunn um starfsemi og stöðu
bandalagsins í fararnesti. ,,Þá
þótti mér athyglisverðar ræður
forsætisráðherra ykkar og
utanríkisráðherra og ekki siður
ánægjulegt að heyra það í fram-
söguerindi fulltrúa ykkar í al-
mennu umræðunum (Björns
Bjarnasonar, skrifstofustjóra)
hversu afdráttarlaus stuðning-
ur íslands er við starfsemi
Atlandsliafsbandalagsins,“
sagði Achilles að lokum.
Sem sagt ef við vanrækjum
varnarmál okkar, eykst stjórn-
málalegur styrkur þeirra
byggður á hernaðarmætti og
það er sú vaxandi ógnun, sem
ríki Atlantshafsbandalagsins
búa við i dag.
Eugene V. Rostov, fyrrum utanrfkisráðherra Bandarfkjanna, Benedikt Gröndal, formaður Alþýðu-
flokksins og Karl Mommer, forseti ATA.
Dr. L. G. M. Jaques, Hollandi:
Stjórnmálalegar
ógnanir byggðar
á hernaðarstyrk