Morgunblaðið - 01.09.1977, Qupperneq 12

IWORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1, SEPTEMBER 1977
*
Bragi Asgeirsson:
VII Biennalinn
í Rostock
Sídari grein
Susanne Kandt-Horn, Austur-Þýzkalandi: Konur, mávar og
steinar 1972/3
Ando Keskkjula, Sovétríkjunum: Ljósgeislar I múrsteinsbygg-
ingunni 1975.
— Þegar rætt er um sam-
skipti þjóða á milli má til
glöggvunar minnast fleygra
orða Pablo Casals er hann við-
hafði einhverntímann með vís-
un til hlutverks listarinnar á
vettvangi mannlegra sam-
skipta: „Ég efli þá von mann-
anna, að einhvern tíma verði
þeir allir bræður og skipti með
sér öllum gæðum, — gagntekn-
ir óumræðilegri tilfinningu
jarðneskrar hamingju". Slík
ummæli mikilmennisins eru
hafin yfir allt pólitískt dægur-
þras og almennt lýðskrum —
annað mál er að hve miklu leyti
þetta er framkvæmanlegt.
Persónulega finnst mér þetta
ganga heldur brösótt á jarðar-
kringlunni hvað svo sem póli-
tíkin nefnist á þessum stað eða
öðrum.
Meginkjarninn er sá, að það
er jafnan ávinningur af öllu
lifandi alþjóðlegu samstarfi og
ég tel að við íslendingar þyrft-
um að kynna myndlist okkar
miklu víðar og gera það á skipu-
legri hátt — í slíku felst mikil
landkynning.
— Austur-Þjóðverjar hafa
mikinn áhuga á auknum sam-
skiptum við íslendinga á mynd-
listarvettvangi í náinni framtíð,
t.d. með því að fýlla listahöll
Rostoekborgar íslenzkum
myndverkum á góðum sýn-
ingartíma á milli Biennal-ára.
Einnig hafa þeir áhuga á að
setja upp veglega sýningu á
austur-þýzkri myndlist í
Reykjavík. Þeir hafa þegar sýnt
í höfuðborgum allra Norður-
landa og að jafnaði í veglegustu
sýningarsölum borganna.
Þá hafa Austur-Þjóðverjar
mikla löngun til varðandi
næsta Biennal að fá ljósmyndir
og fyrirlestra um fslenzka
byggingarlist, forna sem nýja
og íslenzka þjóðhætti, auk
kynningar á íslenzkri list
almennt.
Ég er þess fullviss að við höf-
um alls ekki ráð á að hafna
slíku kostaboði um menningar-
leg samskipti, enda værum við
þá menn minni en frændur vor-
ir á Norðurlöndum. Rétt er að
geta þess, að Austur-Þjóðverjar
eiga nokkra framúrskarandi
myndlistarmenn er hafa vakið
athygli í Vestur-Evrópu og eiga
sumir þeirra verk á hinni miklu
„Dokumenta“-sýningu í Kassel
I ár en henni lýkur 2. október.
Er hér um að ræða stærsta sam-
safn nýlista sem sett er upp á
einum stað í Evrópu (e.t.v. að
Biennalinum i Féneyjum
undanskildum) og gerist það á
fjögurra ára fresti, en að þessu
sinni seinkaði framkvæmdun-
um um eitt ár. Engir íslending-
ar munu ennþá hafa átt verk á
Dokumenta-sýningunni nema
máski Erró, sem er þó fulltrúi
Parfsarskólans, svo og íslend-
ingarnir í Amsterdam og senni-
lega verða þeir að teljast full-
trúar Konsept-skólans holl-
enzka.
Rostoek-Biennalinn í ár hefur
þann svip fyrri sýninga að vera
ærið misjafn, — framlag ein-
stakra þjóða skiptist á að vera
sterkt og áhrifamikið eða slakt
og máttlaust og virðist hér ekki
lúta neinni reglu né afgerandi
metnaði um aukin gæði frá
einni sýningu til annarrar. En
jafnan eru þó góðir hlutir
innan um í öllum deildunum en
ég var hér að sjálfsögðu að
fjalla um heildarsvipinn.
Trúlega mun verða á þessu
breyting á næstu sýningum sé
tekið mið af efldum fram-
kvæmdum, sem speglast í fyrir-
hugaðri stækkun listahallarinn-
ar. Þá hafa einnig komið fram
hugmyndir um að senda sýn-
ingar einstakra ianda áfram
víðar um A-Evrópu — jafnvel
Biennalinn allan!
Ekki hefur þurft að kvarta
um aðsókn á síðustu Biennala,
hún hefur vaxið jafnt og þétt og
100.000 gesta markinu er löngu
náð. I ár virtist ætla að verða
metaðsókn með 10.000 gesti
fyrstu dagana, og voru forráða-
menn að vonum himinlifandi
yfir þeirri þróun mála. Þetta er
að sjálfsögðu ótrúleg aðsókn
þegar þess er gætt að í Rostock-
borg eru einungis rúmlega
200.000 íbúar, en taka verður
tillit til þess að þarna er þétt-
býlt og að þangað er stöðugur
straumur ferðalanga frá austri
og vestri og þetta er mikil ráð-
stefnuborg. Búi maður á aðal-
hótelinu, „Interhotel Warnow,"
sér maður þar ferðalanga frá
öllum heimshornum „allra
þjóða kvikindi", ef svo má að
orði komast, — og allar tegund-
ir af hörundslit.
— Það hefur takmarkaða
þýðingu hér að lýsa einstökum
deildum á Biennalinum einnig
vegna þess að enginn deild
skaraði áberandi framúr, þetta
Ragnhild Butenschön, Noregi: Stefnumót.
var Biennal jafnaðarins með,
svo sem fyrr greinir, góðurn
hlutum innan um.
Hvað íslenzku deildina snerti
vakti hún sérstaka athygli og
ánægju fyrir það, að við vorum
nú mættir í fyrsta skipti með
allar aðalgreinar frummynd-
lista: Teikningar, málverk,
höggmyndir og grafík. Auk
þess þótti hún sú heillegasta og
virkasta til þessa, sem var sam-
dóma álit í opinberum málgögn-
um, svo og I einkaviðræðum við
fulltrúa í alþjóðlegu nefndinni.
Það verður þó aó segjast, að hér
hefur frekar tilviljun ráðið en
markviss uppbygging, þar eð
svo margir höfnuðu þátttöku,
og við eigum góða möguleika til
að bæta hér um betur á næstu
sýningu 1977, — færi vel á að
hefja undirbúning hennar sem
fyrst.
Mér hafa borizt nokkrir list-
dómar sem skrifaðir hafa verið
um sýninguna og leggi maður
saman þessa fyrstu blaðarýni
fengu flestir einhverja umsögn.
Athuga verður að upptalningin
eru persónulegar skoðanir
þeirra er listrýni rita en yfir-
leitt var mest fjallað um
sýningardeildirnar í heild og
munaði þar um hve vinsamlega
var ritað um framlag Islands.
Kjartan Guðjónsson, Gunnar
Örn og Sigurður Örlygsson virt-
ust vekja einna mesta athygli
af málurunum, einkum og aðal-
lega fyrir litameðferð. Framlag
Kjartans var eitt það skemmti-
legasta sem ég hef séð frá hans
hendi og naut sín að auki^mjög
vel i upphengingu. Matthea
Jónsdóttir fékk og vinsamleg
ummæli vegna geðþekks „orna-
mentalsks" myndstils. Högg-
myndir Guðmundar Benedikts-
sonar vöktu og athygli enda var
hann mættur með sterkustu
höggmyndasamstæðu, er ég
minnist þess að hafa séð frá
hans hendi og var mikil prýði
að. Örlygur Sigurðsson fékk
hrós fyrir sitt framlag, einkum
fyrir mynd sína af Eiríki
Kristóferssyni sk>pherra. ma-
frá hendi eins nafntogaðasta
portrett-málara Dana, Victor
Borckdorff, en þess manns er
Framhald á bls. 11
Ipsen/Jacobsen, Danmörk: Harlem 1976.
Hans Platschek, V-Þýzkalandi Indælt kvöld 1972.