Morgunblaðið - 12.02.1978, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. FEBRUAR 1978
Þegar gátan
var leyst
um Martin
þeirri grein sem hér fer á eftir í
lauslegri þýðingu rekur Wigton
nokkuðgátuna um afdrif Bor-
manns og segir frá bók sem sagn-
fræðingurinn Jochen von Lang
hefur sent frá sér en hann átti
einna mestan þátt í að svipta dul-
arhjúpnum af goðsögninni sem
var Bormann.
„Sumarið 1947 þegar greinar-
höfundur var fréttaritari brezks
blaðs í París hringdi sendiráðs-
starfsmaður í brezka sendiráðinu,
en ástæða var til að ætla að hann
væri og félagi í M 1-6, sem var
nánar tiltekið brezka leyniþjón-
ustan.
-Bað hann um aðstoð við að yfir-
heyra ungan Þjóðverja. Hafði
hann gefið sig fram við sendiráðið
og sagði meðal annars á sér þau
deili að hann hefði verið einka-
flugmaður Martins Bormanns, en
hans var þá ákaft leitað. Gaf mað-
urinn ótvírætt í skyn að hann
hefði nokkru áður hitt „hans grá-
klæddu tign“ ájeynilegum fund-
arstað í suðurhluta Tangier. Þetta
var óneitanlega mjög áhugaverð
fullyrðing.
Leitin að Bormann hafði byrjað
strax f stríðslok. En um það bil
sem hillti undir endalok ófriðar-
ins hafði hann horfið rétt eins og
jörðin hefði gleypt hann. Ásamt
fleirum hafði hann haldið til i
neðanjarðarbyrginu þar sem
Hitler og brúður hans, Eva
Braun, höfðu framið sjálfsmorð
36 klukkustundum áður.
1 tuttugu og sjö ár eftir að
Adolf Hitler svipti sig lífi í neð-
anjarðarbyrginu i Bcrlfn, var
haldið uppi öflugri alþjóðlegri
leit að „hans gráklæddu tign“,
Martin Bormann, sem var nánasti
samstarfsmaður Hitlers sfðustu
mánuði valdatfma hans. Bormann
var f jarstaddur dæmdur til dauða
í Niirnbergréttarhöldunum. Rit-
stjóri tímaritsins German Inter-
national, Charies Wigton, hafði
afskipti af leitinni að Bormann á
fyrstu árunum eftir stríðið. t
Kápusíða bókarinnar um Bor-
mann
Sekretar
MartinBamann: ---
DerMann,derHitler f *
beherrschte mmr
dva'*
Bormann
Gátan levst: llöfuðkúpu Bormanns stillt upp við m.vnd af honum.
Bormann hafði verið flestum
gersamlega ókunnur fyrir 1945 og
það var nánast einvörðungu
vegna þess að lík hans fannst ekki
og til hans spurðist ekki sumarið
1945, að um hann mynduðust sög-
ur. Fæstir landar hans höfðu
heyrt hans getið fyrr en sumarið
1945.
Að því tilskildu að mér yrði
heimilt að birta allar þær upplýs-
ingar sem ég fengi hjá „flug-
manni Bormanns" yfirheyrði ég
hann í þrjá daga. Við þessar yfir-
heyrslur fékk ég mjög nákvæma
lýsingu á hinum svonefnda fundi
milli Bormanns og „flugmanns-
ins“. Þó var svo um hnúta búið —
og óneitanlega stór ljóður á öllu
þessu ráði — að hvorki ég né
neinn annar hafði tök á því að fá
frásögn hans staðfesta — né held-
ur að gerlegt væri að afsanna
hana.
Ég sendi eintak af skýrslu
minni um yfirheyrsluna til tengi-
liðar mins í leyniþjónustunni við
sendiráðið. Eg hafði svo hugsað
mér að nota málið að öðru leyti
sem meiriháttar „fréttaskúbb“
sem vekti heimsathygli.
Eftir að hafa rætt málið lengi
og ítarlega við ritstjóra minn,
Arthur Christiansen, komumst
við þó að þeirri niðurstöðu að við
yrðum að gefa frá okkur að birta
nokkuð um málið, vegna þess að
ekki var hægt að fá frásögn
mannsins staðfesta.
Það skyldi harmað að 25 árum
síðar féll þó ritstjóri nokkur fyrir
freistingu af svipuðum toga er
hann gleypti elna af Bormanns-
sögunum og hafði ekki annað upp
úr krafsinu en gera sig og aðra
sem að fréttinni unnu að fífli á
alþjóðavettvangi.
Einni eða tveimur vikum eftir
yfirheyrslurnar yfir „flugmann-
inum“ bar það siðan til tíðinda að
sendiráðið í París hafði samband
við mig á ný. 1 þetta sinn vildi sá
Bréf frá árinu
1945 vard endan-
/ega til ad varpa
Ijósi á afdrif
„hans gráklæddu
tignar"
ekki gefa upp nafn en sagðist
vera M 1-6 sérfræðingur í London
og bera hita og þunga skipulagn-
ingarinnar að leitinni að Bor-
mann.
Hann sagðist hafa flogið til
Parísar og rætt við flugmanninn
og sem við bárum saman bækur
okkar var ljóst að hann hafði
fengið nákvæmlega sömu út-
gáfuna af sögunni og ég nokkru
áður. Hann sagði að við gætum
ekki hitzt, þar sem yfirboðari
hans væri andvigur því.
En hann mátti þó segja mér
eitt: að frásögn „flugmannsins"
væri sú áttunda sem hann kann-
aði síðustu mánuði og snerist um
að koma því inn að Bormann væri
á lífi. Hefðu yfirmenn hans óneit-
anlega mikinn áhuga á að vita
hver stæði fyrir því að koma þess-
um sögum um Bormann á kreik
og almennt hver væri tilgangur-
inn með því. Varla gerist þörf á að
bæta þvi við að lítill vafi leikur
nú á að hin hulda hönd sem þar
var að verki að minnsta kosti
framan af var leyniþjónusta
Rauða hersins, GRU, eða það sem
nú er þekkt undir skammstöfun-
inni KGB. Stalín virðist persónu-
lega hafa séð sér einhvern hag í
því að koma slíkum sögum á
kreik. Og ekki aðeins um Bor-
mann, heldur framan af einnig
um Hitler eins og allir vita.
A næstu áratugum fréttist svo
af „Bormann" víðs vegar um
heim. 1 Fransiscuklaustri á Ítalíu,
í ýmsum Miðausturlöndum, en þó
langoftast einhvers staðar i Suð-
ur-Ameríku enda hljómaði það
ljómandi sennilega. Þangað höfðu
komizt margir stríðsglæpamenn
nazista og eru reyndar að koma í
leitirnar enn.
Tímamót urðu í Bormannleit-
inni árið 1960 eftir hina sögulegu
handtöku Adolfs Eichmanns, böð-
uls milljóna Gyðinga. ísraeiar
JífcREYKJAVÍK
í Herradeild JMJ
VIÐ HLEMM
MAtTU f^\ DACA
3CATEDDILLAD
Til sölu
JOHN DEERE 400 A
árgerð 1971
VELADEILD
HEKLA hf
Laugavegi 170-172,- Sími 21240
Cotcrpittor, Cat, og ffl eru skrösctt vörumefki