Morgunblaðið - 29.04.1978, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1978
21
Mbl., Alþingi
og Hannibal
í leiðara Morgunblaðsins í
dag er sett heldur betur ofan í
við allsherjarnefnd neðri deild-
ar, vegna þess að hún á aö hafa
gert tillögu um að leggja stjórn-
arskrárnefndina niður. Ekki
veit ég, hvers allsherjarnefnd
neðri deildar á að gjalda, þar
sem hún hefur hvergi nálægt
þessu máli komið. Hins vegar
hefur allsherjarnefnd samein-
aðs þings borið fram ofan-
greinda tillögu. Þessi
ónákvæmni Morgunblaðsins er i
stíl við annað í þessum leiðara,
sem er uppfullur af rökleysum.
M.a. er því haldið fram, að
umræður um kjördæmaskipan
hafi ekki verið „ýkja mikið á
döfinni og bersýnilega enn
nokkuð langt í að hún komist til
umræðu í alvöru".
Þetta fullyrðir Morgunblaðið
enda þótt öll þjóðin viti, að
umræður um kjördæmaskipan
hafi staðið látlaust yfir meðal
áhugamanna um stjórnmál
mörg undanfarin ár, og frjáls-
lyndir menn gera sér grein fyrir
því, að breytingar á kjördæma-
skipun er nánast forsenda þess,
að hér ríki raunverulegt lýð-
ræði.
Ríkisstjórn Geirs Hallgríms-
sonar hét þvi í stjórnmálasátt-
mála sínum að endurskoða
stjórnarskrána, en það fyrirheit
var fyrst og fremst gefið vegna
kjördæmaskipunarinnar. Máliö
kom á dagskrá á fyrsta þingdegi
í haust vegna þess, hversu
alþingismenn töldu brýnt, að
hreyfing komist á þessa endur-
skóðun.
Málið hefur stöðugt verið til
umræðu í fjölmiðlum á þessum
vetri, og reyndar allt þetta
kjörtímabil.
Það má hins vegar vera rétt,
að Mbl. hafi ekki þóknast að
fjalla um kjördæmaskipunina í
leiðurum sínum, né heldur hafi
komið auga á nauðsyn þess að
henni yrði breytt tii að leiðrétta
hróplegt ranglæti, sem nú rikir
varðandi atkvæðisrétt kjósenda.
Það má vera, að blaðið vilji að
núverandi kjördæmaskipan sé
notuð sem skálkaskjól þeirra,
sem berjast gegn því, að meiri
hluti kjósenda njóti eðlilegs
atkvæðisréttar. Því hefði ég þó
ekki trúað að óreyndu.
Fjölmörgum tillögum er
snerta stjórnarskrá og kjör-
dæmaskipan hefur á undanförn-
um árum verið vísað til stjórn-
arskrárnefndar. Þar hafa þær
sofnað svefninum langa.
Hvers konar hugmyndir um
leiðir og. úrbætur hafa verið
kæfðar á þeirri forsendu, að
stjórnarskrárnefnd er sögð sitja
að störfum.
Upplýst er að ekki hefur verið
haldinn fundur í nefndinni í
rúmt ár.
Þegar ljóst varð, að stjórnar-
skrárnefnd mundi engum tillög-
um skila fyrir þingslit og
formenn stærstu stjórnmála-
flokkanna lýstu því yfir, að
engin samstaða væri um breyt-
ingu á stjórnarskrá, m.a. vegna
þess að ekkert hafi heyrst frá
stjórnarskrárnefnd, brast þolin-
mæði þeirra fjölmörgu alþingis-
manna, sem margsinnis hafa
óskað eftir því að slíkar tillögur
yrðu gerðar.
Fjórir þingmenn gripu til þess
ráðs að leggja fram frumvarp
Athugasemd
frá Ellert B.
Schram alþm.
vegna leiðara
28. apríl
um einfaldar breytingar á kosn-
ingalögum, til þess að leiðrétta
mesta misréttið, sem stafar af
núverandi kjördæmaskipan. Það
er þó engin allsherjarlausn, og
það er mikill misskilningur eða
fáfræði hjá Mbl. að halda, að
hreytingar á kosningalögunum
leysi allan vanda, og því út í hött
að halda því fram, að þingmenn
geti við sjálfan sig sakast, ef
alvarlegt misrétti ríki. Viðbrögð
úrtölumanna hafa orðið þau, að
þetta frumvarp sé of seint fram
komið. Eftir að hafa þvælst
fyrir öllum tillögum til breyt-
inga á kjördæmaskipan, grípa
þeir nú til þeirra raka, að ekki
megi breyta kosningalögunum,
nema það haldist í hendur við
breytingar á kjördæihaskipan
og stjórnarskrá!!
Er það óeðlilegt, að alþingis-
menn lýsi vandlætingu sinni á
þessari málsmeðferð, leggi til,
að nefnd, sem ekki hefur starfað
í rúmt ár sé lögð niður og ný
nefnd sé sett á laggirnar, sem
hafi ákveðnari verksvið og
tímamörk?
Morgunblaðið sér ástæðu til
að kasta skætingi í allsherjar-
nefnd vegna tillöguflutnings í
þessa átt.
Hefði ég þó talið, að Morgun-
blaðinu stæði nær að styðja
þessa afstöðu og ávíta þá menn,
sem ekki sinna þeirri sjálfsögðu
skyldu að halda fundi í þing-
skipuðum nefndum og koma til
móts við þá lýðræðislegu kröfu,
að kjördæmaskipan sé lagfærð.
Það er talin hvatvísi og
tillitsleysi gagnvart Hannibal
Valdimarssyni og öðrum
nefndarmönnum, að tillaga alls-
herjarnefndar sé lögð fram.
Flestir nefndarmanna hafa þó
ekki tekið tillögunni verr en svo,
að þeir hafa lýst sig fylgjandi
henni.
Hvað Hannibal Valdimarsson
snertir, þá á hann sér sannar-
lega sérstæðan og merkan lífs-
feril og þarf undirritaður ekki á
Morgunblaðinu að halda tii að
átta sig á því.
Ég vísa því hins vegar alger-
lega á bug, að atlsherjarnefnd sé
aö veitast persónulega að
Hannibal með óvirðulegum
hætti. Hann stendur eftir jafn
hnarreistur sem áður, enda þótt
störf stjórnarskrárnefndar séu
talin gagnrýnisverð.
í tillöguflutningi nefndarinn-
ar er tekin afstaða til málefnis
en ekki manna. En jafnvel þó
svo væri, þá eru sem betur fer
þeir tímar á íslandi, að menn
eru dæmdir af verkum sínum en
ekki virðingarstöðu.
Þetta mætti Mbl. hafa í huga
næst, þegar það fullyrðir, að
Alþingi hafi orðið sér til
skammar.
Ellert B. Schram
form. allshj.n. SÞ.
■m
Happ-
drættis-
hestur-
inn er
sjö vetra
rauð-
blesóttur
gæðingur
frá Kirkjú-
læk.
Hér situr
formaður
Gusts,
Hreinn
0. Arnason,
hestinn.
að borgin eigi að hafa veruleg
afskipti af atvinnulífinu hér í
Reykj avík“. Sj álfstæðisflokkurinn
vildi hins vegar, aö hið frjálsa
framtak leysti vandann, svo virtist
nú, sem Framsóknarflokkurinn
væri sammála. Björgvin sagði
nauðsyn á að koma upp skipavið-
gerðar og skipasmíðastöð, slíkt
myndi spara stórfelldan gjaldeyri.
Reisa þurfi frystihús fyrir BUR og
láta fyrirtækið skila arði. Björgvin
sagði, að sín tillaga fjallaði um
aðgerðir á þessu ári. Atvinnumála-
tillögur Sjálfstæðisflokksins væru
algert kosningaplagg og það held-
ur ómerkilegt. Hins vegar væri
atvinnumálaskýrslan sönnun þess,
að stefna meirihluta borgarstjórn-
ar hefði brugðizt.
Magnús L. Sveinsson (S) tók
næst til máls. Hann sagði, „Björg-
vin Guðmundsson sagði, að tillög-
ur borgarstjóra væru áróðurs-
plagg, slíkt er firra“. Magnús
spurði hvað mætti þá segja um
tillögur Björgvins Guðmundsson-
ar. Hann vildi gera allt á einu ári.
Björgvin Guðmundsson vildi
kaupa eitt stykki skipalyftu,
byggja eitt stykki frystihús, kaupa
tvo nýja skuttogara og fleira.
Magnús L. Sveinsson sagði, að það
þyrfti fjármagn til að gera hlut-
ina. Því hefði verið fram haldið, að
einkaframtakið hefði brugðizt.
Slíkar fullyrðingar væru ómakleg-
ar, þegar horft væri til þess hverju
áorkað hefði verið. Þessu til
sönnunar vildi hann vitna í ræðu
sem Eggert Jónsson borgarhag-
fræðingur hefði flutt í haust, en
þar hefði hann m.a. sagt; að í
atvinnumálaskýrslunni væri
hvergi látið í ljósi vanmat á gildi
rekstrarforma fyrirtækja svo sem
fram hefði verið haldið. Magnús L.
Sveinsson sagði, að Kristján Bene-
diktsson hefði nú loks viðurkennt,
að byggðastefnan ætti m.a. þátt í
hvernig komið væri í Reykjavík.
Slíkt væri vissulega stefnubreyt-
ing hjá honum því aður hefði hann
kennt Sjálfstæðisflokknum um.
Magnús L. Sveinsson sagði, að
hver vinnandi hönd hefði haft nóg
að gera sem betur færi en hins
vegar hefðu framleiðslugreinarnar
dregist saman, en þjónustan auk-
ist. Það færi ekki milli mála, að
ein meginástæðan væri byggða-
stefnan. Rétt væri og að vekja
athygli á því, að Reykjavíkurhöfn
ein allra hafna á landinu yrði að
leggja allt fé fram sjálf sem hún
vildi nota í uppbyggingu. Allar
aðrar hafnir m.a. í Hafnarfirði
fengju fjármagn frá ríkinu.
Reykjavíkurhöfn hefði ennfremur
ekki fengið að taka þau gjöld, sem
hún hefði þurft og engir aðrir en
Framsóknarmenn hefðu verið
harðastir gegn því. Rangtúlkun
væri, sagði Magnús, að ekki sé
minnst á sjávarútveg og iðnað í
tillögum borgarstjóra því einmitt
þessum liðum væru gerð ítarleg
skil. Varðandi grundvallarágrein-
ing vegna atvinnurekstrar hins
opinbera þá væri hægt að nefna
mörg dæmi um, að opinber rekstur
stendur langt að baki einkafyrir-
tækja. Reykjavíkurborg stæði
næst BÚR því til sönnunar.
Magnús sagðist vilja leggja
áherzlu á, að afskipti borgaryfir-
valda-ættu að lúta að stjórnunar-
legum þáttum atvinnurekstrar í
borginni. Hann sagðist því alls
ekki telja, að borgin ætti að leggja
fé í atvinnureksturinn. Hún ætti
einungis að skipta sér af stjórn-
unaratriðum málsins. Þess vegna
lýsti hann eindregnum stuðningi
við tillögur borgarstjóra.
Nú kom að atkvæðagreiðslu.
Frávísunartillögurnar sem áður er
getið voru samþykktar. Tillögur
borgarfulltrúa Framsóknarflokks-
ins voru síðan afgreiddar. Við lið
1 var flutt breytingartillaga af
borgarfulltrúum Sjálfstæðis-
flokksins, þar sem vitnað var til
aðstoðar með óbeinum aðgerðum
svo sem lóðaúthlutun, gatna-
gerðargjöldum og fleiru. Þetta var
samþykkt. Tillögu 2 var vísað frá.
Við tillögu 3 kom breytingartillaga
frá borgarfulltrúum Sjálfstæðis-
flokksins og þar segir; „Hvetja
beri til nýbreytni í atvinnurekstri
m.a. með því að laða almenning til
beinnar þátttöku í atvinnustarf-
seminni með stofnun eða þátttöku
í fyrirtækjum, sem rekin eru í
félagsformum, sem hvetji almenn-
ing til þátttöku í starfsemi þeirra".
Tillögu 4 var vísað til borgarráðs
og tillögum 5 og 6 til hafnarstjórn-
ar. Tillögum 7 og 8 var vísað frá
með eftirfarandi rökstuðningi: „I
tillögum borgarfulltrúa Fram-
sóknarflokksins um sjávarútveg
og iðnað er ýmist rætt um
sjálfsagða hluti, sem óþarfi er að
álykta sérstaklega um, eða endur-
tekin efnisatriði, sem fram koma
i tillögum borgarstjóra að stefnu-
skrá í atvinnumálum. Borgar-
stjórn sér því ekki ástæðu til
sérstakrar ályktunar á grundvelli
tillögu borgarfulltrúa Fram-
sóknarflokksins og vísar því tillög-
um 7 og 8 frá. Næst voru
afgreiddar breytingar-'og viðauka-
tillögur frá borgarfulltrúum Sjálf-
stæðisflokksins við tillögur
borgarstjóra. Tillögurnar eru: „1.
Aftan við 1. mgr. í kafla I um
stjórnun bætist eftirfarandi:
„Jafnframt verði starfandi at-
vinnumálanefnd, sem skipuð verði
fulltrúum kjörnum af Borgar-
stjórn Reykjavíkur og tilnefndum
af samtökum atvinnuveganna.
Atvinnumálanefndin verði borgar-
ráði og borgarstjórn til ráðuneytis
um atvinnumál í borginni. Nefnd-
in fylgist jafnframt með ástandi
og þróun atvinnumála í Reykjavík
í samvinnu við borgarhagfræðing.
Atvinnumálanefnd gerir borgar-
stjórn þegar þurfa þykir grein
fyrir viðhorfi og horfum í atvinnu-
málum, svo og um stöðu einstakra
atvinnugreina. Borgarráð ákveði
nánar fjölda nefndarmanna og
hvaða aðilar skuli tilnefna í
nefndina." Þá bætist við kafli sem
verði X kafli og þar segir:
„Framkvæmd atvinnumálastefnu
Reykjavíkurborgar mun m.a. bein-
ast að virkri leit að nýjum
atvinnu- og framleiðslutækifær-
um. Skrá þarf allar hugmyndir um
slík tækifæri og vinna á kerfis-
bundinn hátt að athugun
einstakra möguleika. Meðal verk-
efna, sem rétt væri að taka til
athugunar á næstunni eru; 1.
Sérstök könnun fari fram á því,
hvort unnt sé og hagkvæmt að
framleiða innanlands ýmsar
rekstrar- og fjárfestingarvörur,
sem nú eru fluttar inn í þágu
borgarstofnana. Leita skal sam-
starfs við rfeykvísk iðnfyrirtæki í
þessu skyni. 2. Hefja skal viðræður
um samstarf við rannsóknir og
þróunarstofnanir um nýjungar og
eflingu framleiðslustarfsemi í
borginni. Vitað er, að sumar
þessara stofnana vinna markvisst
að þróun nýjunga. 3. Lokið verði á
árinu athugunum á endurvinnslu
úrgangs á vegum borgarverkfræð-
ings. 4. Rannsókn fari fram á því,
hvort grundvöllur sé fyrir stofn-
setningu fiskkassaverksmiðju í
Reykjavík. Þegar verkefnum sam-
kvæmt framansögðu er lokið er
timabært að taka ákvörðun um
einstök framhaldsverkefni, enda
er eðlilegt, að verkefnaval eigi sér
stað á grundvelli forkönnunar. 5.
Borgarstjórn leggur áherzlu á, aö
reynt verði að sjá því skólafólki
sem kemur til sumarvinnu, fyrir
verkefni við hæfi. Þessar tillögur
voru samþykktar. Kristján Bene-
diktsson gerði grein fyrir atkvæð-
um Framsóknarflokksins vegna
heildarafgreiðslu málsins. Hann
sagði það margt ágætt í tillögun-
um i aðalatriðum og því myndu
þeir styðja málið. Björgvin Guð-
mundsson sagðist ekki taka mark
á tillögúnum og þess vegna sitja
hjá. Upp úr miðnætti komu
tillögurnar loks til heildaraf-
greiðslu. Tillögur borgarstjóra að
stefnuskrá borgarstjórnar Reykja-
víkur meö áorðnum breytingum og
viðaukatillögum voru síðan sam-
þykktar með ellefu atkvæðum
gegn þremur.
Firma-
keppni
á vegum
Gusts
SUMARSTARF Hestamannafé-
lagsins Gusts í Kópavogi hefst í
dag með firmakeppni á nýjum
velíi félagsins við Arnarnesla'k.
Ýmislegt er á döfinni hjá félag-
inu. svo sem rekstur reiðskóla.
fullgerð vallarins, mótahald og
fleira.
Nýi völlurinn er við Arnarnes-
læk sunnan í Nónhæð, segir í frétt
frá Gusti. Hann er hringvöllur
með 3000 m braut í samræmi við
tillögur, sem komu fram um stærð
keppnisvalla á síðasta ársþingi
Landssambands Hestamannafé-
laga. Við tilkomu vallarins breyt-
ist aðstaða félagsins til þjálfunar
og mótahalds. Fyrirhugað er
íþróttamót 7. maí og verða gæð-
ingar félagsmanna dæmdir 21. maí
og niðurstöður kynntar á kapp-
reiðum á Kjóavöllum daginn eftir.
í fréttinni frá Gusti segir
ennfremur að gerð vallarins hafi
verið mikið fyrirtæki, flytja þurfti
allt fyllingarefni úr malargryfju
Garðaþæjar og enn á eftir að
leggja efsta lagið úr rauðamöl og
leirsandi. Kostnaður við völlinn er
áætlaður 1,6 milljónir og fæst
styrkur úr Kópavogssjóði eins og
við gerð annarra íþróttavalla.
Félagið hefur síðan í fjáröflunar-
skyni efnt til happdrættis, þar sem
fyrsti vinningur er gæðingur,
annar Kaupmannahafnarferð fyr-
ir tvo en alls eru vinningar átta að
heildarverðmæti 668 þúsund.
Reiðskóli verður rekinn eins og
undanfarin ár í samvinnu fið
tómstundaráð bæjarins. Kennsla
fer fram í Glaðheimum.
Tómstundaráð og Gustur reka í
sameiningu hesthús fyrir fjórtán
hesta í Glaðheimum, þar sem
unglingar fá aðstöðu fyrir hesta
sína og hirða þar sjálf undir
eftirliti og tilsögn.