Morgunblaðið - 06.08.1978, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. ÁGÚST 1978

■
..
Kafli úr endurminningum leik-
konunnar Simone Signoret,
JVostalgia isn ’t what it used to be“,
sem Weidenfeld og Nicolson-forlag-
iö hefur gefiö út.
verjalandi, sovézka hersins, gengu
um breiðgöturnar og hrópuðu:
„Fasisminn mun lúta í lægra
haldi."
Jean-Paul Sartre sagði við
okkur: „Ef þið farið berið þið
ábyrgð Rússanna; ef þið verðið um
kyrrt berið þið ábyrgð mótmæl-
endanna."
Vartdræði okkar voru leyst með
símtali. Framleiðandi myndar sem
Montand hafði gert samning um
hringdi einn morguninn og sagði:
„Ef þú syngur þarna verður ekkert
úr myndinni. Samstarfsmenn mín-
ir hafa sagt, að ef þú ferð vilji þeir
ekkert hafa með mynd sem þú
leikur í.“ Ég sá yfir herbergið að
Yves var mjög alvarlegur, en
rólegur, þegar hann svaraði: „Ég
var ekki viss um hvort ég ætti að
fara, en nú liggur það í augum
uppi. Ég fer.“
Til vinstri eru
hjónin Simone
Signoret og Yves
Montand. Yfir
þeim stendur
Krúsjef: Hann
sagöi brandara.
Ein af fáum borgum heims í
desember þetta ár, þar sem ekki
var talað um Búdapest, var
Moskva. Það rann upp fyrir okkur
í hádegisverði hjá einum ráðherra
menningarmála nokkrum dögum
eftir komu okkar. Allir embættis-
mennirnir voru sannfærðir um að
vandræði okkar hefðu eingöngu
verið vegna afstöðu okkar til
frönsk-ensku sprengjuárásarinnar
á Kairó. Þeir vissu aðeins, að í
Búdapest „hafði þögnin vérið
endurheimt", eins og Nadía, túlk-
urinn okkar orðaði það. Við
leiðréttum misskilninginn, en há-
degisverðarboðið var ekki hið
sama á eftir.
Okkur var sagt að borgarbúar
væru fullir eftirvæntingar og
hlökkuðu mikið til fyrsta kvölds
Montands í Tchaikovski-leikhús-
inu. Fulltrúar allra sendiráðanna
í Moskvu voru viðstaddir frumsýn-
inguna að einum undanskildum,
franski sendiherrann, Dejean og
kona hans, höfðu ekki einu sinni
fyrir því að afþakka boðið. Ekkert
hafði heyrzt frá þeim. Tvö beztu
sætin í húsinu stóðu auð.
Ég stóð bak við sviðið á meðan
Montand söng fyrir allt að því
fullu húsi. Hægra megin við sviðið,
í risastórri stúku klæddri tjöldum,
sátu Krúsjef, Molotov, Mikoyan,
Bulganin og Malenkov, í sömu röð
og maður sér þá á opinberum
ljósmyndum.
Að söngskránni lokinni stóðu
þeir allir fimm upp og klöppuðu.
Allir leikhúsgestirnir stóðu upp og
klöppuðu. Það var skipst á: Klapp-
að fyrir Montand, klappað fyrir
forystunni, sem ég er viss um að
flestir hafi verið að sjá í fyrsta
sinn.
Montand flýtti sér í búnings-
klefa sinn og aðstoðarmenn hans
eltu hann eins og þeir gerðu alls
staðar. Bankað var á dyrnar, þar
var sendiboði menningarinnar
mættur og bar þau boð að
félagarnir úr ráði verkamanna og
hermanna Ráðstjórnarríkjanna
biðu okkar. Montand svaraði
snöggt og sagði að hann biði þeirra
í búningsklefa sínum. Sendiboði
menningainnar útskýrði^þá, að
léttur kvöldverður hefði verið
útbúinn í leikhúsinu og að hann
væri kominn til að bjóða okkur til
hans. Félagarnir úr stórráðinu
vildu ekki valda listamanninum
ónæði í búningsherberginu.
Þeir biðu okkar í lítilli borðstofu
bak við sviðsstúkuna. Hver á eftir
öðrum stigu þeir fram og kynntu
sig, eins og að við vissum ekki
hverjir þeir væru. Bulganin togaði
í skeggið eins og góður afi; Krúsjef
sagði brandara; Molotov var þung-
búinn; Mikoyan hló; Malenkov
virtist niðurdreginn. Þeir kynntu
sig, við kynntum okkur, Nadía.
Slmone Slgnoret
fðrmeð
elglnmannl sínum,
Yves Montand,
tll Rússlands
skömmu eftlr
upprelsnlna
f Ungverjalandl
og bentl
ráðamönnum
þará nokkrar
staðreyndlr
Aö neöan Krús-
jef Malenkov og
Bulganin viö lík
Stalíns. „...
hvaö sem maöur
heföi gert gegn
Stalín heföi ver-
iö gegn sósíal-
isma.u
Minnistu nóvember-
mánaðar árið 1956? Ég spyr í fullri
alvöru. í nóvember 1956 féllu
menn dauðir í Búdapest og Súez.
Uppreisnin í Ungverjalandi og
mistökin í Súez létu milljónir
góðra manna örvænta og fjölda
illmenna gleðjast. Fyrir Montand
og mig var nóvembermánuður
1956 einn furðulegasti, grimmileg-
asti og sorglegasti mánuður mestu
eyðileggingar sem við höfum
upplifað í 27 ára sambúð.
Yves hafði ákveðið konsertferð
um Sovétríkin og Austur-Evrópu
með löngum fyrirvara. Gat hann
farið nú með góðri samvizku?
Stuðningsmenn ungversku „bylt-
ingarmannanna" gengu upp
Champs Elysées og lögðu sveig að
gröf Oþekkta hermannsins. Verj-
endur eigenda vopnanna, sem
skutu niður saklaust fólk í Ung-