Morgunblaðið - 18.04.1979, Page 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. APRÍL 1979
Sjávarútvegsráðuneyti:
Netavertíð á Suður- og Vesturlandi Ijúki 30.apríl
Eins og fram hefur komið hefur hefur sú ákvöröun verið tekin aö stefna aö Því aö
Þorskafli íslendinga fari ekki yfir 280—290 Þúsund lestir á Þessu ári.
í fréttatilkynningu frá ráöuneytinu 27. mars sl. sagöi m.a. aö til athugunar væri aö
stööva Þorsknetaveiöar á ákveönum degi í vor meö hliösjón af aflabrögöum á
vertíöinni.
Þann 10. apríl s.l. höfðu um Það bil 145 Þúsund lestir af Þorski borist aö landi á árinu
eöa allmiklu meira en gert haföi veriö ráö fyrir og fyrri aögeröir miðaöar viö.
Meö hliösjón af Þessu hefur ráöuneytiö ákveöið aö frá og meö 1. maí n.k. veröi
afturkölluö öll Þorskfisknetaveiöíleyfi á svæöinu frá Eystrahorni vestur og noröur um að
Horni. Afturköllun Þessi á leyfum tekur til allra báta sem veíöar stunda fyrir Suöur- og
Vesturlandi á vertíöinni á svæöinu frá Eystrahorni aö Horni án tillits til Þess hvaðan Þeir
eru geröir út.
Samkvæmt ákvöröun Þessari er síöasti veiöidagur Þessarar netavertíöar 30. apríl n.k.
á svæöinu fyrir Suöur- og Vesturlandi.
(Tilkynning sjávarútvegsráöuneytisins frá 16. apríl).
Styrjöld sjávarut-
vegi og þjóðinni í
heild til bölvunar
Dagbjsrtur Einarsson
— MEÐ þessum aö»;erðum
er stefnt beint í atvinnuleysi
á Ilellissandi, sagði Samúel
Óiafsson sveitarstjóri á
Hellissandi í samtali við
Morgunblaðið í gær. Þaðan
eru eingöngu gerðir út bát-
ar, en engir togarar og að
sögn Samúels hefur maimán-
uður oft verið drýgri fyrir
netasjómenn á Snæfellsnesi
en annars staðar á landinu.
— Þó svo að við teljum að
þessar aðgerðir fari hvað
verst með okkur, þá er ekki
hægt að líta framhjá því, að á
öðrum stöðum við Breiða-
fjörð hafa þessar aðgerðir
mikil vandamál í för með sér,
þó svo að þar séu togarar auk
bátanna, sagði Samúel. — A
þessum stöðum er ekki að
öðru að hverfa en fiskinum
og með því að banna veiðar í
þorskanet í maímánuði bæt-
ist alveg einn mánuður við
dauða tímann. Þessar aðgerð-
ir eru alltof harkalegar og
Samúol Ólafsaon
virðast teknar án þess að
miðað sé við atvinnuupp-
byggingu á hinum ýmsu stöð-
um. Við munum beita öllum
tiltækum ráðum til að þess-
um ákvörðunum verði breytt.
Júní-, júlí- og ágústmánuðir
hafa undanfarið verið dauðir
mánuðir eftir að grunnmið-
um var lokað með útfærslu
landhelginnar. Nú bætist
máímánuður við þennan tíma
hjá okkur. Vissulega hefur
afli verið betri í vetur en var
á síðustu vetrarvertíð, en þá
var hann líka minni en
nokkru sinni. í vetur hefur
afli borizt jafnt á land og
hráefnið verið mjög gott, en
það er ekki hægt að miða
aðeins við síðustu vetrarver-
tíð, sagði Samúel að lokum.
Að tilhlutan atvinnumála-
nefndar Neshrepps utan
Ennis var boðað til fundar
með sveitarstjórn, sjómönn-
um, útvegsmönnum og fisk-
verkendum á Hellissandi og
Rifi til umræðu um þorsk-
veiðitakmarkanir og áhrif
Jón Júnsoon
þeirra á atvinnulíf í hreppn-
um. Fundurinn samþykkti
eftirfarandi ályktun:
„Fundurinn gerir sér ljósa
grein fyrir og styður
nauðsynlegar friðunar-
aðgerðir til verndunar þorsk-
stofninum og minnir á frum-
kvæði Breiðfirskra sjómanna
á friðun innanverðs Breiða-
fjarðar, en við slíkar aðgerðir
ber að taka tillit til hver
áhrif þeirra verða á atvinnu-
hætti einstakra byggðalaga
og landshluta.
Byggðarlögin á Snæfells-
nesi byggja atvinnulíf sitt
upp nær eingöngu á fiskveið-
um bátaflota. Veiðimöguleik-
ar þessa bátaflota á heima-
miðum hafa verið tak-
markaðir með útfærslu land-
helgi, síldveiðibanni, rækju-
banni, og fleiri aðgerðum
stjórnvalda. Hluti bátaflot-
ans hefur undanfarin haust
sept. til nóv. verið á síldveið-
um fyrir sunnan land, og lagt
þar upp meginhluta afla síns,
frekari takmarkanir á veið-
um þessara báta á heimamið-
um umfram það sem þegar er
ákveðið stefnir því atvinnu-
lífi í byggðarlögum okkar í
bráða hættu.
Afli sem borist hefur að
landi á Rifi árin 1976 til
yfirstandandi vertíðar er
mikið^ninni enn þar barst á
land á árabilinu 1972 til 1975
þrátt fyrir aukna veiðitækni
og betri búnað til sóknar,
fundinum þykir því ástæða
til að mótmæla þeim frétta-
flutningi fjölmiðla, að gera
mikið úr smá aflaaukningu
nú miðað við síðustu vertíð
sem var sú allra lélegasta
sem komið hefur.
Sá fiskur sem á land hefur
borist í vetur hefur verið
sérstaklega gott hráefni og
verið verkaður jöfnum hönd-
um.
MatthÍM Bjamaoon
Frá atvinnulegu sjónar-
miði stefnir nú beint í árs-
tíðabundið atvinnuleysi á
þeim þéttbýlisstöðum sem
byggja á sjávarafla frá báta-
flota einvörðungu það er því
skýlaus krafa að stjórnvöld
taki fullt tillit til þessara
hyggðalaga í ákvörðunum
sínum um takmarkanir á
þorskveiðum."
í ÁLYKTUN fundar hags-
munaaðilja í sjávarútvegi
frá Vestmannaeyjum er bent
á að vertíðin 1978 hafi verið
lélegasta vertíð í 35 ár. Þá er
bent á að hlutfall þorsks í
heildaraflanum sá f ár innan
við 50%. Ályktun fundarins
fer hér á eftir:
„Sameiginlegur fundur
útgerðarmanna, skipstjóra,
sjómanna og fiskverkenda í
Vestmannaeyjum vill taka
fram í sambandi við
friðunarráðstafanir á þorski
og þá umræðu er farið hefur
fram um málið, að fundurinn
lýsir yfir stuðningi við
boðaðar friðunarráðstafanir
og nauðsyn þess að ekki sé
veitt meira heldur en
280—290 þúsund tonn af
þorski árið 1979.
Hins vegar vill fundurinn
lýsa sem skoðun sinni að þau
skerðingarákvæði er sett
hafa verið um veiði á þorsk-
fiski ganga of langt á hinu
hefðbundna vetrarvertíðar-
svæði. Sérstaklega takandi
tillit til þess að umrætt svæði
hefur verið búið við geysi-
— MÉR finnast þessar
aðgerðir allharðar gagnvart
vélbátaflotanum en hins veg-
ar er erfitt að gera svo öllum
líki, sagði Matthías Bjarna-
son alþingismaður og fyrr-
verandi sjávarútvegs-
ráðherra f samtali við
Morgunblaðið í gærkvöldi er
hann var inntur álits á þeim
aðgerðum sem boðaðar hafa
verið til frekari verndunar á
þorskstofninum.
— Með þeim friðunar-
aðgerðum, sem boðaðar hafa
verið, sé ég þó ekki að
heildaraflinn verði minni en
hann var á síðasta ári og
280—290 þúsund tonna mark-
Ályktun fundar
útgerðarmanna,
sjómanna og
fískverkenda
í Eyjum
mikinn aflasamdrátt undan-
farin ár með þeim afleiðing-
um að útgerð og fiskvinnsla á
Suðvesturlandi og í Vest-
mannaeyjum á við gífurlega
erfiðleika að etja og er víða á
svæðinu í rúst.
Fundurinn vill í þessu sam-
bandi benda á að vetrarvert-
íðin í Vestmannaeyjum 1978
var lélegasta vertíð frá lok-
um seinustu heimsstyrjaldar
eða í síðastliðin 35 ár og að
heildarafli báta frá Vest-
mannaeyjum er ekki meira
en þúsund tonnum meiri en
meðaltal seinustu fjögurra
ára en heildarafli bátaflotans
15. apríl síðastliðinn var
14.200 tonn, en meðaltal
ið náist ekki með þessum
aðgerðum, sagði Matthías. —
Nema þá að grípa eigi til enn
frekari takmarkana með
haustmánuðum og hvað þá
um atvinnu í þessu landi.
— Það er að mínum dómi
hvimleitt að hlusta á þá
styrjöld, sem nú ríkir innan
sjávarútvegsins. Þeir sem
stunda þessa atvinnugrein
þurfa að standa saman og
þessi styrjöld er sjávarútvegi
og þjóðinni í heild til bölvun-
ar. Ég held að tími sé kominn
til að slíðra sverðin og
brigslyrði falli niður, sagði
Matthías Bjarnason að lok-
um.
seinustu 4 ára þar á undan er
13.200 tonn, sem er stórum
minna en á áratugnum á
milli 1960 og 1970.
Rétt þykir að vekja athygli
á því að hlutfall þorsks í
heildaraflanum er rétt innan
við 50%, en undanfarin 2 ár
hefur þetta hlutfall verið
nánast eins og aukning
heildaraflans er mest að
þakka auknum ýsuafla. Þá
vill fundurinn benda á, að
afkasta- og vinnslugeta fisk-
verkunarstöðvanna hér í
Eyjum er með því bezta er
gerist á landi hér. Verkun og
hagnýting aflans hefur því
gengið með eðlilegum hætti
og í samræmi við þá gæða-
flokkun er fiskmatið gerir á
hráefninu, en það er að á
þessari vertíð hefur af þorski
farið yfir 80% í 1. flokk.
Fundurinn leyfir sér að
mótmæla því að stöðva neta-
veiði 1. maí næstkomandi og
sér lítinn tilgang í því að
beina flotanum á þorskveiðar
með öðrum veiðarfærum en
netum svo sem botnvörpu."
Bezt ef veiðamar
hefðu ekki byrjað
aftur eftir páska
— BEZT hefði nú verið ef
netaveiðarnar hefðu ekki
farið af stað að nýju eftir
páska, sagði Jón Jónsson
forstjóri Hafrannsókna-
stofnunar í gær er hann var
spurður álits á þeim aðgerð-
um, sem boðaðar hafa verið f
takmörkunum á þorsk-
veiðum. Sagði Jón að ráðu-
neytið hefði greinilega
fullan hug á að aflinn færi
ekki yfir 280 — 290 þúsund
tonn, eins og það hefði
boðað. Hvort það tækist án
frekari aðgerða yrði að
koma í Ijós sfðar á árinu.
Meðal fiskifræðinga kom
fram að æskilegastar friðun-
araðgerðir væru í formi
ákveðins tonnafjölda á hvert
skip, hvern stað eða hvert
svæði.
Olafur Karvel Pálsson
fiskifræðingur sagði að
mánaðarkvóti á hvert skip
væri það æskilegasta að sínu
mati. Reglugerð sjávarút-
vegsráðuneytisins um tak-
markanir á þorskveiðum
hefði greinilega verið sett
með þá von að leiðarljósi að
vertíðaraflinn yrði ekki eins
góður og raun bæri vitni.
„Stefnt í atvinnuleysi”
„Lítill tilgangur 1 að beina
flotanum á þorskveiðar
með öðrum veiðarfærum”
Formaður Útvegsmannafélags Suðurnesja:
„Eins og rýtingsstunga í bakið”
„ÞETTA er alveg eins og
rýtingsstunga í bakið á okk-
ur,“ sagði Dagbjartur
Einarsson formaður Utvegs-
mannafélags Suðurnesja í
samtali við Morgunblaðið í
gær, er hann var spurður
álits á ákvörðun sjávarút-
vegsráðuneytisins um að
afturkalla öll þorskneta-
veiðileyfi á Suður- og Vestur-
landi frá og með 30. aprfl.
„Við héldum þennan fund
nú um helginá til að hafa
áhrif í þá átt að ekki yrði um
frekari stöðvun að ræða,“
sagði Dagbjartur ennfremur,
„en það er ljóst að orð okkar
hafa verið einskis metin. Við
höfðum frétt að til stæði að
leyfa okkur að vera að
minnsta kosti viku af maí, og
vorum við óánægðir með það,
en svo er skorið svona á þetta
núna, þetta er allt saman
dauðadæmt sýnist mér.“
Dagbjartur vék einnig að
þingmönnum Reykjaneskjör-
dæmis, sem hann sagði vera
ákaflega daufa við að halda
uppi vörnum fyrir útvegs-
menn á þessum slóðum, „þeir
eru alveg sammála þessum
fuglum utan af landsbyggð-
inni, og ráðherrann hefus
alveg verið berskjaldaður
fyrir þessum árásum, þing-
mennirnir hafa lítið reynt að
styðja við bakið á honum. Við
erum í einu orði sagt heldur
óhressir yfir þessu öllu,“
sagði Dagbjartur.
Hann sagði að ekki væri
gott að gera sér grein fyrir
því hvaða áhrif þetta hefði á
reksturinn, menn byggjust
yfirleitt ekki við miklu á
þessum árstíma, en þó gætu
bátarnir sennilega urgað upp
svona 100 til 150 lestum hver
í máímánuði, ef þeir fengju
að vera að eins og venjulega,
út vertíðina. Sagði Dagbjart-
ur að öli hús og allar vélar
væru í gangi á þessum tíma
hvort eð væri, og því væri
lítill kostnaður því samfara
að hafa opið fram í maí. Lítill
kostnaður væri því af því að
halda áfram í hálfan mánuð í
viðbót, og svo væri þess að
gæta að ekki væri í neitt
annað að fara, ekki þá nema
bátarnir sem færu á humar,
en það yrði ekki fyrr en í lok
maí sem það yrði.
Að lokum sagði Dagbjart-
ur: „Það er alveg viðurkennd
staðreynd, að það er búið að
traðka á okkur mörg undan-
farin ár, hvað varðar alla
fyrirgreiðslu. Þó Byggðasjóð-
ur hafi loksins verið opnaður
fyrir okkur, þá er það lítið
nema að nafninu til, það er
staðreynd. Þessi staðir úti á
landi hafa setið við allt ann-
að borð en við. — En það er
ekki það versta, heldur er það
verra að þeir tóku fiskinn
líka, við hefðum haldið áfram
að bjarga okkur þrátt fyrir
lélega fyrirgreiðslu hins
opinbera, ef við bara hefðum
fengið að hafa fiskinn áfram,
en nú er búið að taka hann
líka.“