Morgunblaðið - 21.04.1979, Qupperneq 22

2 2 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. APRÍL 1979
Tillögur ad nýju skipulagi
midbæjarins lagðar fyrir
bæjarstjórn Akureyrar
Bótin og Rádhústorg verdi göngusvæði
Akureyri, 10. apríl.
TILLÖGUR skipulaKsnefndar að
nýju deiliskipulaKÍ miðbæjar
Akureyrar voru lasðar fyrir fund
í bæjarstjórn Akureyrar í dag.
TrygKVÍ Gislason, formaður
Norræna félagið á íslandi boð-
ar til alménns fundar á morgun,
sunnuda^, kl. 14.00 í Norræna
húsinu og er umræðuefnið
Nordsat og viðhorf íslendinga til
þess máls; um það hefur mikið
verið fjallað í Norðurlandaráði,
ráðherranefndum, menningar-
málanefnd Norðurlandaráðs svo
OK af öðrum þeim aðilum sem til
þess hafa verið settir. Hér á landi
Tefla á ungl-
ingamótum
í London
ÞRIR íslenzkir unglingar tefla nú
á unglingaskákmótum, sem fram
fara í London. Þeir eru Egill
Þorsteins, 15 ára, og Ragnar
Magnússon, 17 ára, báðir úr Tafl-
félagi Reykjavíkur, og Ágúst
Karlsson, 15 ára, úr Skákfélagi
Hafnarfjarðar.
skipulagsnefndar, hafði fram-
sögu og kynnti tillögurnar, sem
eru unnar af arkitektunum Har-
aldi V. Ilaraldssyni og Svani
Eiríkssyni I samráði við skipu-
lagsnefnd, húsameistara og
hafa almennar umræður ekki
orðið ýkja miklar um þetta mál
utan hvað rithöfundar hafa and-
mælt þeim ákvörðunum og áform-
um sem uppi eru.
Norræna félagið taldi rétt að
starfsemi Norðurlandaráðs og
stofnjna þess sé gerð heyrum
kunn í sem ríkustum mæli. Þess
vegna er til þessarar kynningar og
umræðu efnt og verða framsögu-
menn: Ragnar Arnalds, mennta-
málaráðherra, Eiður Guðnason,
form. Islandsdeildar Norðurlanda-
ráðs, Njörður P. Njarðvík, form.
Rithöfundasambands Islands, Þor-
stéinn Jónsson, form. Félags kvik-
myndargerðarmanna og Gylfi Þ.
Gíslason, prófessor, sem fylgst
hefur manna best með framgangi
þessa máls, er hann var formaður
menntamálanefndar Norðurlanda-
ráðs um árabil.
Fundarstjóri er Hjálmar Ólafs-
son.
Á eftir verða frjálsar umræður
og er öllum heimil þátttaka í
fundinum meðan húsrúm leyfir.
tæknideild Akureyrarbæjar.
Samningur um verkið var gerður
við þá Harald og Svan f.h.
Arkítekta- og verkfræðistofunn-
ar, Aðalstræti 10, hinn 10. febrú-
ar 1978, og 29. desember 1978
lögðu þeir fram þrjár megin-
tillögur að skipulagi miðbæjar-
ins. Endanlegar tillögur, teikn-
ingar og greinargerð með þeim
voru svo lagðar fram 20. mars
1979.
Helstu sjónarmiðin við gerð
þessara skipulagstillagna voru
þrenns konar: 1) raunsæi í tillögu-
gerð, 2) verndun náttúru- og
byggðareinkenna og 3) að halda
opnum öllum möguleikum vegna
framtíðarinnar til að stækka
miðbæinn, t.a.m. aðleggja Oddeyri
til hans. Stefnt er að því, að
miðbærinn verði miðstöð verslun-
ar og félagslegrar þjónustu á
Akureyri, en auk hagkvæmnis-
sjónarmiða verði fagurt útlit og
umhverfi haft í heiðri eins og
kostur er. Skipulagið er miðað við
20 ára tímabil eða til næstu
aldamóta.
Meðal nýmæla í tillögunum má
nefna, að kostað verður kapps um
að halda greiðum gönguleiðum til
og frá miðbænum og tengja hann
þannig við önnur hverfi auk
akstursgatna, en þar að auki er
gert ráð fyrir, að Hafnarstræti
norðan Kaupvangsstrætis (Bótin)
og Ráðhústorg verði göngusvæði
(hellulagt). Sérstakt tillit skal
taka til fatlaðra í allri umferð.
Skipulagsnefnd er sammála um,
að Glerárgata verði aðal aðkomu-
leið til miðbæjarins úr norðri og
Drottningarbraut verði lögð eins
og gert er ráð fyrir í aðal skipu-
lagi. Hins vegar er ágreiningur í
nefndinni um legu Glerárgötu um
hafnarsvæðið. Þrír nefndarmenn
vilja leggja götuna yfir höfnina á
Torfunefi, eins og aðalskipulag
gerir ráð fyrir, en tveir vilja
sveigja hana vestur fyrir dokkina
og höfninni verði haldið með
nokkrum breytingum.
Einnig greinir nefndarmenn á
um varðveislu nokkurra húsa
sunnan Kaupvangsstrætis og aust-
an Hafnarstrætis, en nefndin er á
hinn bóginn sammála um, að
húsin nr. 92, 94 og 96 við Hafnar-
stræti (Gudmann, Hamborg og
París) fái að standa áfram. Þá vill
skipulagsnefnd, að hús í miðbæn-
um verði að jafnaði ekki hærri en
fjórar hæðir, en þó skuli leyft að
byggj a bæði lægri og hærri (allt að
8—10 hæðir) til að forðast ein-
hæfni.
Bæjarstjórn mun nú gefa sér
dálítinn tíma til að athuga vel
þessar skipulagstillögur, og m.a.
mun húsfriðunarnefnd taka af-
stöðu til varðveislugildis þeirra
húsa af eldri gerð, sem hugsanlega
væri ætlað að hverfa og rýma fyrir
öðrum nýjum á miðbæjarsvæðinu.
Deilskipulag miðbæjar Akureyrar
mun svo verða endanlega afgreitt í
bæjarstjórn síðar í vor og e.t.v.
áður en langt um líður.
í skipulagsnefnd eru þessir
menn, auk formannsins, Tryggva
Gíslasonar: Freyr Ófeigsson, Har-
aldur Sveinbjörnsson, Helgi
Guðmundsson og Pétur
Valdemarsson.
Sv. P.
Kynningarfun dur
um hnöttínn Nordsat
Það varpar skýru ljósi á
pólitíska meðvitund þjóðar-
innar þegar fjörutíu og sex af
hundraði kjósenda ljá lið sitt
sjálfsforræði og þjóðarstefnu
hversu miklar byrðar sem það
kann að hafa í för með sér.
Almenningur lýsti yfir vilja
sínum til að efla eigin efna-
hagsstoðir, sem til þessa hafa
haft aðra þjóð að bakhjarli.
Hefur það að vísu tryggt
Grænlendingum góða afkomu
en í hina röndina skorið þeim
ærið þröngan stakk í stjórn-
málalegu sem efnahagslegu
tilliti. Leikur enginn vafi á að
ákvörðunin eykur pólitískan
kjark og sjálfsvirðingu meðal
Grænlendinga. Grænlands-
pólitík okkar sem lagt hefur
Kjarkur vex
á Grænlandi
Frá fréttaritara Mbl.
á Grænlandi. Henrik Lund
TEKIÐ skal fram að höfund-
ur var sjálfur frambjóðandi
Síúmút-flokksins og er núver-
andi borgarstjóri hans í
Julianeháb.
Kosningar á Grænlandi eru
afstaðnar. Kosið var til
héraðsstjórna og þjóðþings og
er þetta í fyrsta skipti að
flokkar bjóða fram á Græn-
landi, en í fyrri kosningum
hafa óflokksbundnir einstakl-
ingar keppt að því að ná kjöri.
Tilurð stjórnmálaflokka
Grænlendinga á rætur að
rekja til Síúmút-flokksins.
Flokkurinn var stofnsettur í
byrjun áttunda áratugarins.
Var hann framan af veikmót-
uð hreyfing og í raun ekki
skipulagður sem stjórnmála-
flokkur fyrr en sumarið 1977.
Leið þá ekki á löngu uns aðrir
áhugamenn um stjórnmál
tóku höndum saman til að
vega upp á móti
Síúmút-flokknum. Þar sem
síúmútar eru andvígir mið-
stjórn og of mikilli auðsveipni
við Dani brugðust leiðtogar
„Danmerkursinna" við með
því að setja á fót
Atassut-flokkinn, sem standa
vill vörð um núverandi ástand
og halda sterkum tengslum við
Dani. Lítur því út sem vogar-
skálarnar hafi verið jafnaðar.
Hér við heimskautið á hin
Grænlenzkur veiðimaöur á Kajak.
gamla regla eðlisfræðinnar við
sem annars staðar að starf-
semi framkallar viðbrögð. Eg
skal láta ósagt í hversu ríkum
mæli hún á við á Grænlandi.
Lyktir kosninga til fyrsta
þjóðþings Grænlendinga urðu
þær að Síúmút-flokkurinn
vann afgerandi sigur. Höfuð-
mál flokks þessa hefur verið
að „mynda samhæft, fram-
taks- og eljusamt þjóðfélag,
sem bolmagn hefur til að ráða
eigin örlögum" og fékk hann
óumdeilanlegt umboð til að
fylgja fram þessu kappsmáli
sínu í hinum sögulegu kosn-
ingum 4. apríl.
áherzlu á tungu og byggða-
stefnu nýtur mikils stuðning
meðal hinna dreifðu íbúa
landsins.
Ríkur þáttur í kosningabar-
áttu Atassut-flokksins var
áróður fyrir auknu sambandi
við umheiminn, Danmörku,
Efnahagsbandalagið, Nato
o.s.frv. Frambjóðendur hans
ferðuðust um og sögðu kjós-
endum hve lítils við værum
megnugir af sjálfsdáðum. Var
grunntónninn í málflutningi
þeirra að „við gætum þetta
ekki'sjálfir, við yrðum að biðja
um hjálp“.
Síúmút-flokknum var full-
ljóst hve efnahagur þjóðarinn-
ar er háður erlendu fjármagni
er hann gekk til kosninga.
Engu síður hafði hann sett sér
það markmið að gera þjóðina
smám saman óháða erlendum
aðilum. Viðkvæði hans var
umfram allt: „Við getum — og
við viljum sjálfir.“
Sigur Síúmút-flokksins í
fyrstu þingkosningum þjóðar-
innar er réttlátur. Það voru
stjórnmálamenn
Síúmút-flokksins sem fyrstir
brydduðu upp á hugmyndum
um heimastjórn og unnu óhik-
að að því að gera þær að
veruleika. Er það skoðun okk-
ar að heimastjórn sé besta
lausnin á okkar málum nú.
Heimastjórn skal beita í þágu
framfara, þar sem mestu
skiptir að Grænlandi . er
stjórnað frá Grænlandi.
Með þetta í huga mun flokk-
urinn hafa forystu í heima-
stjórn, hvort heldur sú forysta
lýtur að stjórnmálahugmynd-
um eða dægurmálum og stuðla
þannig að sjálfstjórn, lýðræði
og efnahagslegu sjálfstæði.