Morgunblaðið - 10.01.1980, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1980
19
Þingfréttir í stuttu máli
Umræður um skattadómstól og lögfræðiaðstoð:
Svipmynd úr Sameinuðu þingi, sem tekin var sl. þriðjudag, á fyrsta fundi Alþingis eftir jólahlé.
Tveggja tíma
framsaga
Magnús H. Magnússon fé-
lagsmálaráðherra, hélt tæplega
tveggja tíma framsöguræðu
fyrir stjórnarfrumvarpi um
Húsnæðismálastofnun ríkisins,
en efnisatriði þess hafa áður
verið ítarlega kynnt hér í Mbl.
Frumvarpið er í 7 köflum: 1) Um
hlutverk og skipulag stofnunar-
innar, 2) Um Byggingarsjóð
ríkisins og almenn veðlán til
íbúðarhúsnæðis, 3) Um Bygg-
ingarsjóð verkamanna og félags-
legar íbúðarbyggingar, 4) Um
kaupskyldu sveitarfélaga á
verkamannabústöðum, sem
byggðir hafa verið skv. eldri
lögum, 5) Um tækni- og þjón-
ustudeild Húsnæðismálastofn-
unar, 6) Um skyldusparnað ungs
fólks til íbúðarbygginga og 7)
Ýmis ákvæði.
Sinfóníuhljóm-
sveit íslands
Vilmundur Gylfason mennta-
málaráðherra mælti í neðri
deild fyrir frumvarpi um Sinfón-
íuhljómsveit íslands, sem nú er
lagt fram í 3ja sinn. Frumvarpið
gerir ráð fyrir því að sinfónían
verði sjálfstæð stofnun með sér-
stakan fjárhag er lúti sérstakri
stjórn, en málefni hennar heyri
undir menntamálaráðuneytið.
Rekstrarkostnað skiptist þannig:
ríkissjóður 50%, ríkisútvarp
25%, borgarsjóður Reykjavíkur,
bæjarsjóðir Kópavogs, Hafnar-
fjarðar, Garðabæjar og Sel-
tjarnarnes sameiginlega 25% er
skiptist eftir íbúafjölda. Frum-
varpið gerir ráð fyrir 65 stöðu-
gildum hjá hljómsveitinni.
Miklar umræður
Miklar umræður urðu um
frumvarpið.
Birgir ísl. Gunnarsson (S)
taldi nauðsynlegt að samþykkja
frumvarpið, enda yrði framtíð
hljómsveitarinnar ekki tryggð
með öðrum hætti. Hann gerði þó
athugasemd við 3. gr. þess að
Reykjavíkurborg væri ætlað að
innheimta hjá öðrum sveitarfé-
lögum þeirra hlut í rekstrar-
kostnaði. Eðlilegra væri að það
innheimtihlutverk væri alfarið
hjá ríkissjóði.
Albert Guðmundsson (S) var-
aði við samþykkt frumvarpsins
óbreytts, sem væri gallað á ýmsa
lund, þótt nauðsynlegt væri að
vísu að hlúa að menningar-
starfsemi hvers konar. Frum-
varpið gerði m.a. ráð fyrir því að
ráðstafa útsvarstekjum sveitar-
félaga með lagaboði, sem væri
hættulegt fordæmi sjálfstæði
sveitarfélaga.
Pálmi Jónsson (S) taldi rétt
og nauðsynlegt að skapa starf-
semi Sinfóníuhljómsveitarinnar
lagagrundvöll. Spurning væri
hins vegar, hve langt ætti að
ganga í útgjaldaátt með laga-
ákvæðum, þegar aðhald í ríkis-
útgjöldum væri jafn nauðsynlegt
og nú væri talið. Minnti hann á
fyrri ágreining um fjölda
hljómsveitarmanna, þ.e. fastráð-
inna starfsmanna skv. laga-
ákvæði.
Ragnar Arnalds (Abl) taldi
að frumvarp þetta væri nú orðið
að lögum ef síðasta þingi hefði
enst starfsaldur svo sem einni
eða tveim klukkustundum lengur
en raun varð á. Hér gildir
annaðhvort eða, sagði hann,
annað hvort að hljómsveitin rísi
undir nafni og til þess þarf hún
að hafa vissa stærð — eða verða
af því menningarhlutverki er
hún gegnir.
Alexander Stefánsson (F)
lýsti yfir stuðningi við frum-
varpið.
Ingvar Gíslason (F) sagðist
samþykkur efnisatriðum frum-
varpsins en vildi fá upplýsingar
um, hvort sveitarfélög, sem
kostnað ættu að bera, væru
samþykk ákvæðum þess þar að
lútandi.
Vilmundur Gylfason mennta-
málaráðherra taldi að sam-
komulag hefði verið þar um, er
frumvarpið var fyrst lagt fram,
en vildi ekki fullyrða um afstöðu
þeirra nú. Það mál þyrfti, sem
önnur í frumvarpinu, könnunar
við í þingnefnd.
Karvel Pálmason (A) sagði að
stjórnmálamenn töluðu allir um
sparnað, þegar þeir töluðu við
kjósendur. Hvar á að byrja?
spurði hann. Ef sparnaður er
bannorð þegar sinfónían á í hlut
teygir það bann sig væntanlega
til ýmissa annarra og ekki síður
þarfra verkefna í þjóðfélaginu.
Frumvarpinu var vísað til
menntamálanefndar.
Skattadómur og
rannsókn í
skattsvikamálum
Vilmundur Gylfason dóms-
málaráðherra mælti fyrir
stjórnarfrumvarpi um Skatta-
dóm. Samkvæmt því skal setja á
fót sérstakan skattadóm fyrir
landið allt. Hlutverk hans skal
vera að rannsaka fyrir dómi og
dæma í málum sem höfðuð eru
af ríkissaksóknara til refsingar
vegna brota á skattalögum.
Sagði ráðherra að hraða þyrfti
málsmeðferð þvílíkra mála, sem
aukizt hefðu og settu mark sitt á
þjóðfélagið.
í umræðu kom fram að ýmsir
þingmenn töldu eðlilegra og
kostnaðarminna að setja á fót
sérstaka deild við Sakadóm
Reykjavíkur, er sérhæfði sig í
skattamálum, en stofna til sér-
dómstóls. Styrkja bæri og frem-
ur hið almenna dómskerfi en
setja á fót kostnaðarsama sér-
dómstóla í einstökum málaflokk-
um. Varðandi skattsvikamál
vantaði fremur starfssvið á öðr-
um sviðum en í dómsuppkvaðn-
ingu. Bent var á að sérstakur
skattadómari hefði starfað um
árabil á fimmta áratugnum og
þá fengið samtals 2 mál til
meðferðar. Ennfremur vantaði
að tengja þetta mál frumvarpi
um breytingu á tekjuskatts- og
eignaskattslögum, sem nú lægi
fyrir þinginu.
Frumvarp um
lögfræðiaðstoð
Vilmundur Gylfason dóms-
málaráðherra mælti og fyrir
frumvarpi um lögfræðiaðstoð í
tilteknum málaflokkum (sifja-
erfða- og persónuréttarmálum,
skaðabótamálum, vátrygg-
ingarmálum, vinnusamninga-
málum, kaup og sölu íbúða,
lausafjárkaup, og vegna meintra
yfirsjóna opinberra starfsmanna
í starfi). Rétt til aðstoðar, sam-
kvæmt frumvarpi þessu, hafa
einstaklingar, sem eru íslenzkir
ríkisborgarar, enda nái tekjur
þeirra ekki nánar tilgreindum
mörkum í reglugerð. Gert er ráð
fyrir að ráðþegi greiði '4 lög-
fræðikostnaðar en ríkissjóður
3/4.
Tollfrjálst
iðnaðarsvæði
við Keflavíkur-
flugvöll
Karl Steinar Guðnason (A)
flytur tillögu til þingsályktunar
um könnun á, hvort hagkvæmt
sé að starfrækja tollfrjálst iðn-
aðarsvæði við Keflavíkurflug-
völl. Hlutverk tollfrjáls iðnað-
arsvæðis væri í því fólgið, segir í
greinargerð, „að gefa fyrirtækj-
um, jafnt innlendum sem erlend-
um, kost á að framleiða hér eða
ljúka framleiðslu tækja, véla
o.s.frv., sem síðan yrðu flutt á
markað, t.d. í löndum EFTA eða
EBE. Mætti hugsa sér að jap-
önsk eða amerísk fyrirtæki teldu
hagkvæmt að nýta þennan
möguleika, einkum vegna þess
að þau nytu tollfrelsis á mörkuð-
um tollabandalaganna EBE og
EFTA. Hagsmunir íslendinga
yrðu hins vegar í því fólgnir að
njóta atvinnunnar er þessi
starfsemi skapaði."
Tvö mál
Eggerts Haukdals
Eggert Haukdal hefur lagt
fram þrjú þingmál. 1) Frumvarp
til breytinga á lögum um Fram-
kvæmdastofnun ríkisins. Frum-
varpið gerir ráð fyrir að tekjur
Byggðasjóðs verði auknar um 3
milljarða, en jafnframt verði
sjóðnum gert skylt að verja
þriðjungi tekna sinna til jöfnun-
ar á rafmagnsverði í landinu. 2)
tillögu til þingsályktunar þar
sem ríkisstjórn er falið að undir-
búa tillögur um aðstoð við fisk-
flutninga milli Þorlákshafnar,
Selfoss, Eyrarbakka og Stokks-
eyrar.
Undanþágu-
sláturhús
Fram hefur verið lagt stjórn-
arfrumvarp um framlengingu
heimilda, til ársloka 1982, til
slátrunar — til eins árs í senn —
í sláturhúsum, sem ekki hafa
verið löggilt, ef yfirdýralæknir
og hlutaðeigandi héraðslæknir
telja, að viðkomandi starfsemi
geti farið fram á viðunandi hátt.
U mboðsf ulltrúi
dómsmála-
ráðuneytis
Pétur Sigurðsson (S) hefur
lagt fram í Sameinuðu þingi
eftirfarandi spurningar til
dómsmálaráðherra.
• 1. Er fjárveiting fyrir hendi
til greiðslu launa og annars
kostnaðar við hið nýja
embætti umboðsfulltrú-
ans? Eru fyrirmæli þar um
í lögum? Ef ekki, hver
heimilar ráðherra að setja
þetta nýja embætti á
stofn?
• 2. Er umboðsfulltrúinn ráð-
inn skv. samningi félags
innan BSRB, BHM, ASÍ,
eða er hann ráðinn sam-
kvæmt sérsamningi?
• 3. Hver eru byrjunarlaun
hans, önnur launakjör og
fríðindi? Er umboðsfull-
trúinn æviráðinn eða til
skemmri tíma, t.d. næstu
reglulegu alþingiskosn-
inga?
Norskt ættfræðirit
ef tir íslenska konu
vegna landbúnaðarins á íslandi,
bitnuðu að sjálfsögðu mest á jaðar-
svæðunum og hefði þurft að gera
hliðarráðstafanir í fræðslumálum,
ef bændur þurfa að breyta um starf.
Þeir muni eiga erfitt með fjárhags-
lega að afla sér nýrrar menntunar,
ef þeir þurfi að breyta um.
Nikulás sagði, að tímarnir hefðu
verið erfiðir að undanförnu. Olíu-
hækkun hefði komið illa við þau, þar
sem árleg þörf í Svefneyjum er 30
tonn til upphitunar húsa og reksturs
á rafstöðinni. Ekki hefði það náðst
fram að kaupa vélbát til að veiða
skelfisk, sem eru þeir möguleikar
sem hann eygði til viðbótarstarfa og
til að fullorðna fólkið gæti haft
heilsárstekjur. En hann vonaðist
enn til þess vegna eyjabúskaparins
að það gæti orðið.
— Mér finnst að það hljóti að
skipta sköpum fyrir búskap í eyjun-
um hvernig stjórnvöld taka á því að
við fáum einhver sérréttindi til að
nýta skelfiskinn kringum eyjarnar,
sagði Nikulás. Ég hefi séð það í
blöðum í landi að þeir eru að deila
um réttindin til að veiða skelfisk, en
mér sýnist að þar sé um að ræða
a.m.k. helming miða á svæði, sem er
innan hreppsmarka Flateyjar-
hrepps. Forráðamenn verða að hafa
skilning á því að leyfa verður
eyjabúum afnot af hlunnindum
sínum. Sjósókn úr eyjunum hefur
helgað þann rétt. Ég hefi margleitað
eftir því að geta nýtt skelfiskinn og
veitt okkur þar með atvinnumögu-
leika allt árið í eyjunum.
Spurður að því hvort Svefneyjar-
fólk væri kannski að setjast að í
Svíþjóð, sagði Nikulás að ekki væri
það framundan. Hugmyndin er að
vera við nám í tvö ár, en fara þó
heim á sumrin. Koma svo heim að
þeim tveimur árum liðnum og at-
huga okkar gang og hvað er fram-
undan hjá okkur, sagði hann að
lokum.
— E.Pá.
GEFIÐ hefur verið út í
Noregi ættfræðirit er heitir
Slekter fra Romsdalskysten
og hefur Anna S. Julnes
tekið ritið saman. Er hún
islensk en giftist norskum
kennara. Johan Julnes og
fluttist til Noregs fyrir 10
árum og er nú búsett í
Aukra.
Anna S. Julnes er fædd í
Reykjavík 7. júlí 1946 og eru
foreldrar hennar Guðmundur
Guðni Guðmundsson rithöfundur
og Ásta Þórarinsdóttir. Sagði
Guðmundur Guðni í samtali við
Mbl. að Anna hefði safnað efni í
bókina sl. 8 ár og hefði maður
hennar aðstoðað hana við verkið,
en þau eru bæði áhugamenn um
ættfræði. Hefði Johan Julnes
þannig tekið margar myndir í
bókinni, en myndirnar eru bæði af
gömlum gripum og sveitabýlum og
stöðum. Hafa þau hjónin að öllu
leyti séð um útlit og frágang
bókarinnar, sem er 560 síður, búið
hana til prentunar og staðið að
útgáfunni með styrk frá sveitar-
félögum og nokkrum bönkum í
Noregi.
Anna S. Julnes