Morgunblaðið - 10.01.1980, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1980
29
Fróttahréf frá I nni Agústsdóttur
jólunum er eitthvað andstætt til-
verunni. Minnist ég að heiman hve
oft eru tregablandnar jólakveðjurn-
ar til sjómannanna okkar, sem
lesnar eru í útvarpið á aðfangadag.
HÉR Á Gran Canaria rann að-
fangadagur jóla upp sem blíðasti
sumardagur á íslandi. Ekki truflaði
okkar helgasti dagur ársins eyja-
skeggja, því allar búðir voru opnar
til kl. 8 og veitingastaðir fram eftir
öllu kvöldi. Hins vegar er jóladagur En jólin hér
frídagur. Að vera ekki heima á og indæl.
Fararstjóri Flugleiða hér,
Auður Sæmundsdóttir, efndi
ásamt Unni Briem aðstoðarfar-
arstjóra til jólafagnaðar. Kl.
hálf sex söfnuðust 75 íslend-
ingar saman á veitingastaðnum
Lord Nelson og höfðum við hann
alveg fyrir okkur. Auður las
jólaguðspjallið. Síðan voru
sungnir jólasálmar og fiðlari og
píanisti léku undir. Þá snæddum
við indælis jóla-miðdegisverð,
kalkún og hrísgrjónatriffle. Og
að lokum hljómaði „Heims um
ból“ út í kvöldkyrrðina og hlýj-
una. Sjórinn sindraði dökkur og
sléttur og tunglið lá nær því
flatt, aðeins meira en kvart, og
fór sér að engu óðslega.
Fagnaður þessi fór ákaflega
vel fram, öllum til ánægju og
vakti unga fólkið sérstaklega
athygli fyrir prúðmennsku. Eg
nefndi áðan að staðurinn, sem
við vorum á, héti Lord Nelson.
Við höfðum þá ánægju að hafa
þarna einn af okkar „Nelsonum",
því þarna var Þröstur skipherra
með fjölskyldu sína. Kl. 9 var
haldið heim, en seinna um kvöld-
ið gengum við þarna hjá í
kvöldblíðunni og þá hljómaði
„Du gamla, du fria“. Þar hafa
Norðmennirnir verið komnir.
Okkur mun verða þetta jóla-
kvöld minnisstætt og er ég viss
um að það fer ekki í glatkistu'na.
Kl. 12 á miðnætti var spænsk
messa í kirkju hér miðsvæðis,
eina kirkjan hér á ensku strönd-
inni, sem heitir Jemplo Ecumén-
ico. Spænskur auðmaður frá Las
Palmas gaf hana Arkitekt er D.
Manuel de la Pena Suáres. Þarna
eru haldnar sænskar, þýskar og
finnskar messur og á laugardög-
um og sunnudögum eru kaþólsku
messurnar, bæði þýzkar og
spánskar, og eru mjög hátíðlegar
og heillandi. Allir kaþólskir
kirkjugestir taka þátt í messun-
um. Kirkja þessi er ákaflega
falleg, útlitið minnir mig á
Kópavogskirkju. Hún er mjög
nýtízkuleg, loftið er úr brenndri
furu og er skipt í fjögur stafloft
og eitt utandyra og hljómar
allur söngur mjög vel. Altarið er
stór ótilhögginn steinn og altar-
istaflan er steindur gluggi eftir
Giralæi sem er eins og sólarupp-
koma og snýr í vestur. Þegar
síðdegissólin skín í gegn er
kirkjan dásamlega falleg, enda
er hún oft þétt setin um það
leyti. Kl. 12 á aðfangadagskvöld
var spænsk kaþólsk messa og
aftur kl. 10 á jóladag.
Óslitin sumarblíða
Á kvöldmessuna á aðfangadag
hópuðust innfæddu fjölskyld-
urnar, sýnilega úr næstu þorp-
um, með smábörn og kornabörn í
kvöldblíðunni. Fólkið er áreiðan-
Heims
um
ból
hljómaði
út i
hlýjuna
á
Gran
Canaria
í þetta sinn voru róleg
lega mjög trúað og messugjörðin
þeim mikil trúarathöfn.
Hér hefur verið óslitin sumar-
blíða undanfarið og una menn
sér vel við að labba í flæðarmál-
inu. Ströndin er óslitin sand-
strönd, 6 km löng. Maður reynir
að gleyma öllu íslandsstressinu.
En er ég stend hér á svölunum
mínum og horfi í austur finnst
mér að hungurmorða Kambódíu-
börnin séu öllu nær mér en ella.
Að öll þau ósköp skuli hafa gerst
á „barnaári" er mikil harmsaga.
Ég vona að allir 170 milljón
dollararnir, sem Sameinuðu
þjóðirnar áttu að fá frá auð-
valdsþjóðunum, séu komnar til
skila. Og að ísland sé búið að
greiða sinn hlut, Sighvatur
minn!
Lítið um fréttir
íslendingar hér tala mikið um
hve erfitt sé að fá fréttir. að
heiman, hingað eru aðeins ferðir
á þriggja vikna fresti. Bréf eru
upp í hálfan mánuð á leiðinni,
hótelin útvarpa fréttum á
sænsku, ensku og þýzku, en
íslands er sárasjaldan getið þar.
Þótt maður sé i fríi vill maður
vita hvað er að gerast á landinu,
svo ekki sé talað um á þeim
erfiðu tímum sem nú eru. Mættu
íslenzku ferðaskrifstofurnar
vera viljugri að senda almennar
fréttir, sem hægt væri að hafa
uppi við á skrifstofu Flugleiða
hér, sem opin er daglega, eða þá
senda dagblöðin reglulega og
láta þau liggja þar frammi á
skrifstofunni. Þar mætir maður
ávallt vinsemd og sérstakri hátt-
vísi.
Nýjársdagur rann upp. Feg-
urri gat hann ekki verið. Við
óskum landinu okkar gæfu og
hamingju á nýja árinu og vonum
að sú birta og ylur, sem hér er,
berist með vorinu heim til okkar,
til hagsældar fyrir okkur öll, því
hvar sem við erum, þráum við
ætíð þetta kalda land.
5. Janúar.
Starfiö er mar^t. Gn eitt er bræörabandið.
Boöorðið, hvar sem þér í fylking standið,
hvernig sem stríöiö þá og þá er blandið.
Það er: Aö elska, byggja og treysta á
landið."
Þarna hefur allt reynzt ör-
uggt. Orð skáldsins og ráð for-
ingjanna reynzt speki og heil-
ræði. í hundrað ár hefur verið
hafin og fetuð sigurganga í
höllinni við Austurvöll. Alþing-
ishúsið og Dómkirkjan samofnir
þættir, lýsandi myndir í vitund
hvers einasta Islendings til
átaks og verndar í senn.
Menningarlegir og efnislegir
sigrar óteljandi hafa þokað þess-
ari litlu þjóð, danskri nýlendu,
Hornsteinn
Alþingishússins
Alþingishúsið er að verða ald-
argamalt. Ekki er það hár aldur
húss. Aðeins bernskuskeið borið
saman við samskonar hús ann-
arra þjóða. En hvílíkt bernsku-
skeið. Hvílík sigursaga. Á þetta
var svo fagurlega minnst í ára-
mótaræðu útvarpsstjóra á gaml-
árskvöld núna 1979. Þetta fræga
hús reis eins og ósk og hugsjónir
greipt í stein á nokkrum mánuð-
um. Unnið án nútíma tækni af
nokkrum högum og dugmiklum
höndum og orku örfárra starfs-
hetja. Lagt sem perla að hjarta-
stað höfuðborgarinnar í hlað-
varpa fyrsta landnemans.
En samt var lýsing ræðu-
manns af lagningu hornsteinsins
ógleymanlegust. „Traustir skulu
hornsteinar hárra sala.“ Þar var
að öllu vandlega hugað. Ofnir
saman þræðir norrænnar heið-
ríkju og kristilegrar speki. Kjör-
orðin valin úr fjárhirzlu hins
frelsandi máttar: „Sannleikur-
inn mun gjöra yður frjálsa." Og
þetta umsveipað signingu heil-
agrar þrenningar. Kraftur heil-
ags anda skyldi skapa bjargið,
sem byggt var á þetta hús, hið
æðsta tákn hins íslenzka samfé-
lags.
Þar eiga hins vegar hugsjónir:
Sannleikur, kærleikur, réttlæti
og frelsi að skapa grunninn að
sannri þjóðarheill um alla
framtíð.
Gæti okkur orðið nokkur holl-
ari hugvekja um áramót, þegar
gengið er mót nýju ári með
hækkandi sól komandi vors. Þar
predikar hver steinn í veggjun-
um hinn trausta boðskap þagnar
um tryggð og drenglund. Þar
hvísla greinar trjánna í garðin-
um um það skjól og þá vernd,
sem veggir og þak hússins veitir.
Njóti þau ekki skjóls Alþingis-
hússins, stýfir stormurinn grein-
ar og frostið nístir til heljar. Án
skjóls og verndar, vináttu og
samstarfs visnar hver menning-
argrein.
Og innan veggja og dyra var
þetta hús bæði háskóli og hásæti
í senn um áratugi meðan enn var
hægt að spara og hagnýta á
Islandi, þrengja að sér, fórna
stundarhag. Þar ríkti frelsi í
ræðum og kenningum kennara
og fræðara. Þar ríkti réttlæti í
lagasetningu, ráðum og valdboð-
um. Þar var hugsað, talað, samið
og sigrað hin síðustu hundrað ár.
Forysta mótuð til frama og
heiðurs í anda og krafti foringj-
ans sem sagði:
-Aldar á murgni vöknum til að vinna.
Vöknum <w tygjumst. nóg er til að sinna.
Hótt ber að steína. von við traust að
tvinna.
Takmark og heit og efndir saman þrinna.
upp í sæti meðal mestu menn-
ingar- og framfaraþjóða verald-
ar í anda foringjans fyrsta, Jóns
Sigurðssonar. Handritin heim,
heimsþekktir rithöfundar, lista-
menn og taflkóngar og drottn-
ingar sönnun hins fyrrnefnda,
menningarinnar. Afrenndir
íþróttamenn og efldir víkingar,
ásamt atvinnu handa hverri
starfsfúsri hönd, skipakostur og
véltækni til ofsældar og offram-
leiðslu lands og sjávar sönnun
hins síðarnefnda, efnislegra
sigra og ágætra stjórnenda. Að
ótöldum landvinningum eða
hafsvinningum — 200 mílna
landhelgi — og heimsforystu í
hafréttarmálum. Þar skákuðu og
mátuðu hugsuðir og heilladísir
Alþingishússins heimsins stór-
veldi, án vopna, án blóðsúthell-
inga, og það sem bezt er, með
hugsun, biðlund og góðvild án
haturs og hefnda í anda orð-
anna: „Faðmist fjarlægir lýðir“.
Hvaða þjóð átti slíka sigurgöngu
síðastliðin hundrað ár?
Og þótt eitthvað syrti í álinn
og hrist sé úr klaufum og
hvesstar raddir, þegar rætt er og
rifist um hégóma og hismi
stundarhagsmuna og beztu bita
handa Pétri og Páli, þá eru
sigrar og samtök svo stórfelld,
þegar litið er til baka til bygg-
ingar og bernsku Alþingishúss-
ins og eymdar þá, að slíkt ætti
að gleymast fyrir lofsöngvum og
þakklæti fyrir allt, sem unnizt
hefur. í raun og sannleika lofa
allir því sama, vilja hið sama,
frama og heillahag.
nLitla þjóð, sem átt í vök að verjast.
vertu ei við sjálfa þi» að berjast.“
„Sannleikurinn mun gera yður
frjálsa." Og sannleikur í þjóð-
málum og samfélagsþróun felst í
frelsi, jafnrétti og bræðralagi.
Ekki sízt hjá þjóð friðarins þar
sem enginn er kvaddur til vopna
né þekkir sverð og blóð.
Þarna í húsinu aldargamla við
Austurvöll höfum við átt frá-
bæra foringja, sem stýrðu
fræknu liði, þrátt fyrir allt, sem
áfátt gat orðið. Það eigum við
enn, ef sundurlyndisfjandinn er
fjarlægður út fyrir 200 mílna
lögsögu og öllum er unnað sann-
leika og sinna mannkosta hvar í
flokki sem er. Allir skyldu njóta
kosta sinna en ekki byggt á
sandi sundrungar og skamm-
sýni.
-l-ar sanna tijín þin sjálfs.
V('r sjálfur hreinn og frjáls.
Þá skapast frelsið fyrst."
Heill Alþingi íslands á frama-
brautum 1980.
Árelíus Níelsson.