Morgunblaðið - 13.01.1980, Blaðsíða 25

Morgunblaðið - 13.01.1980, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JANÚAR 1980 2 5 Bandarískur rithöfundur, Jim Hougan, hefur grafið upp nokkrar nýjar staðreyndir, sem gætu varpað nýju ljósi á Watergate-hneykslið og leitt til þess að endurskoða verði málið að sögn brezka blaðsins Observer. Uppgötvanir Hougans gefa til kynna það sem ýmsa hefur grunað frá byrjun, en aldrei hefur tekizt að sanna, að tilgangurinn með innbrotinu í Watergate- byggingu Demókrataflokksins í Washington hafi verið sá, að það kæmist upp. Hougan svarar ekki þeirri spurningu, hverjir það hafi verið sem bjuggu þannig um hnútana að innbrotið komst upp, en bollalagt er að leyniþjónust- an CIA hafi viljað afhjúpa Watergate til þess að koma Richard Nixon forseta í klípu. Ráðgáta Getum er að því leitt, að CIA hafi viljað að Nixon segði af sér, eins og hann gerði að lokum, þótt ástæðan sé mönnum ráðgáta. En sumir telja, að yfirmenn CIA hafi óttazt stöðugar tilraunir Nixons til að draga til sín öll völd og fela þau fámennum hópi manna, sem hann treysti. Ólíklegt er talið, að svar fáist við spurningunni um, hvað vakað hafi fyrir CIA fyrr en öðrum mikilvægum spurningum hafi verið svarað, eins og þeim hvað var á 18 '/2 mínútna eyðunni á segulbandi forsetans, hver var „Deep Throat" og svo framvegis. Hleranir Innbrotið var framið 17. júní 1972 til að finna óþægilegar staðreyndir um þá demókrata, sem hugsanlega byðu sig fram gegn Nixon í forsetakosningun- um um haustið. Tveimur mönn- um var falið að sjá um verkið, Howard Hunt og Gordon Liddy. Þeir komu meðal annars fyrir hlustunartækjum í skrifstofum landsstjórnar Demókrata- flokksins á sjöttu hæð Water- gate-byggingarinnar. Til þess að koma hlerunar- tækjunum fyrir fékk Hunt til liðs við sig fyrrverandi CIA-mann, James McCord, í fyrstu viku júní. Skömmu síðar var ákveðið af ókunnum ástæðum að brjótast inn í skrifstofurnar einnig. Tvö herbergi voru tekin á leigu í móteli andspænis Watergate. í efri herberginu voru McCord og aðstoðarmaður hans, Alfred Baldwin, og hlustuðu á samtöl í Watergate og fylgdust með því sem fram fór. I neðra herberginu var Howard Hunt ásamt liði sínu, þar á meðal fjórum Kúbu- mönnum, sem voru fengnir til að fremja innbrot í skrifstofurnar. Opnaði dyrnar McCord opnaði eina af kjall- aradyrum Watergate og sneri síðan aftur til mótelsins til að fylgjast með því hvenær síðasti starfsmaður demókrata færi úr byggingunni, en hann neitaði því þráfaldlega, að nokkur annar hefði verið með honum. En Hougan segir, að í fylgd með McCord hafi verið dularfullur náungi að nafni Lu Russel, sem mestalla nóttina reyndi að afla sér fjarvistarsönnunar. Um ráðabrugg McCords og Russels um nóttina er ekki vitað, en Hougan segir að Russel hafi verið launað með einhverju ef hann þegði — nýjum bíl, húsi, eyðslufé til lífstíðar. Hann lézt tveimur árum síðar. Russel virð- ist hafa gegnt mikilvægu hlut- verki og það sýnir að McCord sagði ekki satt í yfirheyrslum síðar. Hann vildi leyna einhverju og þar til Hougan kom til sögunnar var enginn viss um hvað það gat verið. Svarið Hougan telur sig hafa fundið svarið eftir nákvæma rannsókn á lögregluskýrslum um atburði næturinnar, með athugunum á símtölum við vörðinn, sem fyrst sá að McCord hafði opnað kjall- arahurðina (það varð til þess að lögreglan var kvödd á vettvang) og með rannsóknum á löngu gleymdum framburði vitna og óseljanlegum bókum um dular- fullar hliðar málsins. Ýmis tæknileg atriði komu ekki heim og saman og Hougan taldi að misræmið leiddi til aðeins einnar niðurstöðu: James McCord leiddi félaga sína og sjálfa sig vísvit- andi í gildru undir því yfirskyni að hann væri gætinn. Hougan segir, að McCord hafi skipulagt innbrotið til að tryggja að lögreglan stæði mennina að verki og Hougan hefur komizt að því, að glæpurinn var framinn 15 mínútum eftir að lögreglan var kvödd til byggingarinnar. Tryggði mistök McCord sá til þess að talstöðv- arsambandi við innbrotsþjófana var slitið svo að ekki yrði hægt að vara þá við. Hann dró á langinn að hafizt væri handa um aðgerðina þar til hann var viss um að lögreglan kæmist á slóð- ina, sem hann vísaði á. Hann náðist sjálfur, en vegna flókins samsæris, ekki vegna klaufa- skapar. Hougan segir, að hann hafi sýnt fram á að McCord hafi á öllum stigum innbrotsins tekið ákvarðanir sem hefðu haft skelfilegar afleiðingar, átt hug- myndina að aðferðum sem reyndust hlægilegar og villt um fyrir vitorðsmönnum sínum þannig að innbrotið fór út um þúfur. Allt gerði þetta að verk- um, að óhjákvæmilegt var að innbrotsþjófarnir voru gripnir. Hougan telur barnalegt að trúa því að innbrotið hafi mis- tekizt fyrir klaufaskap mann- anna sem tóku þátt í því. Enga meinlausa skýringu sé hægt að finna á gerðum McCords. En enginn veit, jafnvel ekki Hougan sjálfur, hvers vegna McCord hegðaði sér eins og hann gerði. Watergate samsæri gegn Nixon forseta? James McCord hramminum á rússneska birnin- um. Innrásin í Afganistan ber með sér öll merki ofríkisins og yfir- drottnunarinnar. Tilgangurinn er augljóslega sá að tryggja sér úrslitaaðstöðu við Persaflóa með því að hafa olíuflutningana í sínum höndum ef þurfa þætti síðar meir. Þannig hafa herveldi á öllum tímum hagað sér. Þau leggja áherzlu á að fá yfirráð yfir samgönguleiðunum og eru ekki vönd að meðulunum, ef því er að skipta. Andspænis þessu standa svo Afganir eins og lambið gegn úlfinum: Börn, konur og karlar, öll fjölskyldan, stenzt ekki mátið, heldur snýst gegn skriðdrekunum sem troða allt undir sér. Myndin er skýr. Saga mannsandans er saga fórna, þegar hugrekkið snýst upp í fífldirfsku, af því að það er um líf og dauða að tefla. Þegar við íhugum öryggi íslands stingur mest í augu, að í stað þess að vera „yst á hjara veraldar" erum við nú í þjóðbraut. Við höfum vitað um, að umsvif sov- ézka flotans í lofti sem á legi hafa aukizt með ári hverju og jafnvel verið æfð innrás í Island. Við höfum líka verið aðvaraðir um það, að spennan muni aukast hér um slóðir ef við gerum ítrustu kröfur við Jan Mayen. Nú tala Sovétmenn líka um það, að spennan sé að aukast við landamæri Noregs, af því að Norðmenn fóru að hyggja að öryggismálum sínum í kjölfar innrásarinnar í Afganistan. Þeir héldu lífi Einar Olgeirsson hefur fært skýr rök að því, að það var um líf og dauða að tefla, þegar ættar- samfélög germana bundust í hern- aðarbandalag til þess að mæta ofríki Rómverja. Fyrir vikið héldu germanir lífi, — tungu sinni og menningu. Lýðræðisþjóðir Evrópu hafa leitað sömu ráða gegn ofrík- inu í austri. Atlantshafsbandalag- ið er umfram allt samtök þjóða, sem telja það grundvallaratriði í samskiptum allra þjóða, að þær ráði ráðum sínum sjálfar, haldi tungu sinni og menningu, eins og stefnt var að með því að Eystra- saltslöndin þrjú, Eistland, Lett- land og Litháen, öðluðust sjálf- stæði 1918. Örlög Eystrasaltsþjóðanna, inn- rásirnar í Ungverjaland, Tékkó- slóvakíu og nú Afganistan ásamt öðrum sambærilegum atburðum hafa kennt okkur, að í þessum heimi kemur ekkert af sjálfu sér. Menn verða fyrir því að hafa, ef þeir vilja halda frelsinu, — þessi mikli minnihluti alls mannkyns- ins sem er svo lánsamur að hafa nokkru sinni hlotið það. Vegna smæðar okkar höfum við farið þá leið að semja sérstaklega við Bandaríkin um varnir landsins. Enginn vafi er á, að nú sem áður telur mikill meirihluti þjóðarinn- ar, að það sé vei ráðið, eins og ástandið er í heiminum. — Eins og heimurinn lítur út í augum ann- arra en þeirra sem eru svo glap- sýnir að trúa á Eystrasaltsvikuna sem friðarviku. En við verðum einnig að huga að sjálfstæði okkar og öryggi inn á við. Því miður hefur öngþveitið í efnahagsmálunum tekið sinn toll ekki aðeins í verri lífskjörum en ella, heldur einnig í því, að við stöndum ekki jafnvel og áður í siðferðilegu og menningarlegu til- liti. Með myndun þjóðstjórnar nú, sem virkilega yrði samstíg í að- gerðum sínum, myndi vissulega vinnast siðferðilegur sigur. En því miður er þess naumast að vænta, að svo geti orðið nú. Þó eru tímarnir alvarlegir og þjóðin bíður eftir því, að á málum hennar verði tekið. Fyrir því er jarðvegur núna, — og eins og jafnan áður, þegar erfiðleikarnir hafa kallað að.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.