Morgunblaðið - 09.05.1981, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. MAÍ 1981
39
Minning:
Margrét Jóhannsdótt-
ir frá Neðri-Brunná
Sefur ei ok sefur ei
i surta Krafar.
sálin i sælu
sést hún enn aA morKni."
Þannig vil ég kveðja Guðmund
Þórðarson. Hann var slíkur mað-
ur, starfssamur, ötull, glaður. Fús
til að rétta hjálparhönd. Aldrei
svo upptekinn, að hann sinnti ekki
þeim, er á hjálp hans þurftu að
halda. Hann var auðfúsugestur,
hvar sem hann kom. Það var unun
að fá hann í heimsókn og vera
honum samferða á lífsleiðinni.
Hans er því sárt saknað, þegar
hann kveður okkur löngu fyrir
tímann, að okkur finnst. Hann
braust áfram, mest af eigin
rammleik, og vann sína sigra,
þrátt fyrir lítil efni. Að námi
loknu gerðist hann læknir og vann
lengst við Blóðbanka Landsspítal-
ans. Hann vann sitt starf af
atorku og eljusemi, öllum hugljúf-
ur, er með honum störfuðu og
honum kynntust.
Því má ekki gleyma, að Guð-
mundur Þórðarson var mikill
Landeyingur, sem bezt sést á því,
að hann fór austur í flestum
frístundum sínum. Hann var
fæddur í Efri-Úlfstaðahjáleigu í
Austur-Landeyjum (nú Sléttu-
bóli). Foreldrar hans voru Þórður
Þorsteinsson og kona hans Ólöf
Guðmundsdóttir, mestu sæmdar-
hjón. Þar ólst hann upp og tók
órofa tryggð við sveit sína og
eignaðist marga vini, sem hann
reyndist ágæta vel, og sakna hans
mikils.
Við hjónin og sonur okkar
Eggert söknum hans sárt. Skarð
hans verður okkur ekki fyllt.
Við vottum systkinum hans og
öðrum aðstandendum innilega
samúð.
Sigurður S. Haukdal
Lokið er löngu og erfiðu þrauta-
stríði, þegar vinur minn, Guð-
mundur Þórðarson, er allur. Þrátt
fyrir allt hljótum við, vinir hans,
þó að fagna því sem orðið er.
Lögmál lífs og dauða eru okkur
að mestu óskiljanleg. Óeðlilegt
getur að vísu ekki talist, að
kynslóð sú sem fæddist á þriðja
áratug þessarar aldar fari nú að
þynnast. En ávallt er sárt að sjá
vinum á bak, ekki síst ef brottför
þeirra af sviði lifsins er sveipuð
skugga þjáninga.
Mér hlotnaðist sú gæfa að
kynnast Guðmundi Þórðarsyni á
fyrstu árum okkar beggja í Há-
skólanum. Síðan höfum við átt
margar og ógleymanlegar sam-
verustundir bæði í starfi og leik.
Flest vandamál gátum við rætt af
fullri einlægni og hreinskilni. Best
kom þetta í ljós, er Guðmundi
varð ljóst hvers eðlis sjúkdómur
hans var. Þá gátum við umbúða-
laust og opinskátt rætt um að
hverju stefndi. Það var mér
ógleymanleg lífsreynsla að heyra
sjúkdómafræðinginn ræða svo
opinskátt og af skynsemi um eigið
ástand og draga ályktanir um
lífslíkur sínar af fullkomnu
raunsæi. Hann trúði á mátt
mannlegrar visku og handsnilli,
en hér vissi hann að engu yrði
breytt, þótt ekki skorti vilja og
fórnfýsi þess þjálfaða liðs, sem
reyndi að létta honum baráttuna.
Fyrir hans hönd skulu öllum
þessum færðar alúðar þakkir.
Um starf Guðmundar sem
læknis ætla ég ekki að ræða hér,
enda ekki ólíklegt að um það verði
fjallað af öðrum. Ég get þó ekki
stillt mig um að lýsa þeirri skoðun
minni, að vandfundinn mundi vera
í læknisstarfi vandvirkari, áreið-
anlegri og traustari maður en
Guðmundur var.
Nú þegar samfundum okkar
Guðmundar er slitið um sinn, er
mér efst í huga þakklætið fyrir
okkar persónulegu kynni. Frá því
að við hittumst fyrst, ungir og
hraustir, hefur enginn reynst mér
betri félagi. Kom það fram á
öllum sviðum, við samvinnu í
læknisstörfum, aðhlynningu dýra,
ferðalög um fjöll og heiðar og
barnagæslu. Hið síðastnefnda vil
ég raunar útskýra nánar. Þegar
bðrn okkar hjónanna voru á ung-
um aldri var Guðmundur þeim
einstaklega nærgætinn og oft sem
hin besta fóstra. Mun þetta allt
geymast í sjóði minninga og
þakklætis.
Guðmundur var um marga hluti
sérstæður persónuleiki. Hann var
sannur og trúr aðdáandi íslenskra
sveita. Kom það ljósast fram í
vinsemd og tryggð við eigin
heimabyggð og ekki síður við fólk
og staði í fjarlægum landshlutum,
svo sem norður á Ströndum, en
þar hóf hann feril sinn sem
læknir. Sennilega hefði Guðmundi
fallið vel að vera ávallt læknir í
sveit, þar sem hann hefði jafnt
getað líknað málleysingjum sem
mönnum.
Vandfyllt er vinar skarð. Verður
þó með æðruleysi að taka hverju
sem að höndum ber.
Við, heimilisfólkið allt í Hamra-
hlíð 33, eigum vinar að sakna. Við
þökk'um vináttuna, ástúðina,
hjálpsemina og samfylgdina. All-
ar okkar bestu óskir felast í orðum
skáldsins:
-Flýt þór. vinur. i fe>cra heim.
Krjúptu aó fótum friðarboóans
ok fljÚKðu á vænKjum morKunroðans
meira að starfa (íuðs um K<*im.“
Ólafur Jónsson.
Víst verður Guðmundur Þórðar-
son læknir ekki úr helju heimtur
fremur öðrum, þótt uppi séu höfð
saknaðarorð við fráfall hans. Hitt
er víst að fáa mun hann eiga
samfylgdarmenn á allt of stuttri
æfi, sem ekki sakna nú vinar í
stað. Hann var óvenjumiklum
mannkostum búinn ásamt fágæt-
um vitsmunum. Vogarskálar hans
voru ónæmar á mannvirðingar og
titla, aldurhniginn frændi, um-
komulaus vinur, ráðvillt ung-
menni, jafnvel lítil kisa áttu
athvarfs að leita hjá Guðmundi.
Fáa menn hefi ég þekkt frænd-
ræknari, trygglyndari. Hann var
afar víðlesinn, svo að segja mátti
að sjaldan væri komið að tómum
kofunum. Ljóðum unni hann mjög
og kunni ógrynni þeirra. En vand-
fýsinn bókamaður var hann. Guð-
mundur kunni skil á ótölulegum
fjölda fólks. Hann var skemmti-
legur í viðræðu, glettinn og hnytt-
inn. Það er því ekki undrunarefni
að hann var vinmargur. 1 nægta-
brunni hans var auðvelt að sækja
fróðleik og yndi.
Ég minnist vel þegar ég sá hann
fyrsta sinni. Þá var hann að
undirbúa jólagleði í heimasveit
sinni, í jólafríi frá námi. Mig
hefur oft undrað að hann skuli
vera mér svo miklu minnisstæðari
en aðrir í þeim fríða hópi ung-
menna. En atvik höguðu því svo
,að á nálægum tíma áttum við
margt saman að sælda. Hann
leiðbeindi mér í upphafi náms, við
áttum náið samstarf í stjórnmála-
félagi ungra manna um árabil. Ég
laðaðist að Guðmundi og þótti
hverri stund vel varið með honum.
Svo liðu ár, já áratugir. Allar
stundir með honum eru þakkaðar,
þær eru sönnun þess að góður
maður getur glætt lífið birtu og
gleði.
Guðmundur læknir starfaði
lengst af við sérhæfð störf. Ég lét
þess oft getið við hann, að miður
væri að hann skyldi ekki velja sér
starfsvettang sem héraðslæknir
eða heimilislæknir. Hæfileikar
hans til að umgangast fólk þannig
að gleði vakti, hefðu komið að
góðu gagni í nánu sambandi lækn-
is við þá fjölmörgu, sem við hann
eiga erindi. Hins er og að geta, að
hann hafði aflað sér mikils álits
og trausts í sérgrein sinni.
Þrautabyrði var á Guðmund
lögð síðasta skeið æfinnar. Starfs-
bræður megnuðu ekki að bjarga
lífi hans. Vonandi kemur sú tið að
sá vágestur, sem svo mjög þjakaði
minn góða vin, verði vængstýfður.
Mörgum verður efalaust tíð-
hugsað til Guðmundar læknis á
komandi vordögum og þykir sem
dökkt ský hafi dregið fyrir hækk-
andi sól. Aldrei framar glettið
augnaráð þessa góða drengá, ekk-
ert framar af öllu því sem hann
átti svo auðvelt að miðla. Og þó,
öld fram af öld, kynslóð eftir
kynslóð, hafa menn trúað því að
endalokin séu ekki við þær dyr,
sem nú hafa fallið að stöfum. Víst
er auðvelt að biðja þess heilshug-
ar, að sú trú sé ekki hjóm eitt,
þegar Guðmundur Þórðarson
læknir hverfur sjónum.
Sigurður E. Haraldsson
Fædd 21. ágúst 1898.
Dáin 27. apríl 1981.
Margrét Jóhannsdóttir frá
Neðri-Brunná í Dalasýslu andað-
ist í Reykjavík 27. apríl sl. eftir
erfiða sjúkralegu. Hún var fædd í
Skógum á Fellsströnd 21. ágúst
1898. Þar ólst hún upp í stórum
systkinahópi og eru 7 þeirra á lífi
og 1 fóstursystir.
Við hjónin kynntumst Margréti
fyrst fyrir rúmum 20 árum er við
heimsóttum dóttur okkar, Sigríði,
sem þá var nýgift syni hennar,
Kristjáni, en þau bjuggu ásamt
Margréti að Neðri-Brunná. Okkur
leizt mjög vel á tengdamóður
dóttur okkar. Hún var mjög fríð
kona, frjálsleg í fasi g tali og vel
gefin og hjálpsöm.
Eftir okkár fyrstu kynni sáumst
við á hverju ári og var vinsemd
hennar og hlýhugur ætíð hinn
sami.
Margrét var gift Sæmundi Guð-
mundssyni, dugmiklum ágætis-
manni og var sambúð þeirra hjóna
mjög góð. Þau fluttu frá Bjarna-
stöðum að Neðri-Brunná í Saurbæ
1945 og byggðu þar gott íbúðar-
hús. Þeim hjónum búnaðist vel að
Neðri-Brunná, enda vóru bæði
dugleg, reglusöm og samhent við
búskapinn, greiðvikin og vinmörg.
Margrét lærði ljósmóðurfræði
og var ljósmóðir í sinni sveit yfir
30 ár og rækti hún það starf af
sömu sérstöku skyldurækninni og
alúðinni og önnur og farnaðist
ætíð vel.
Allt lék nú í lyndi fyrir þeim
hjónum á Neðri-Brunná. Þau eign-
uðust 4 myndarleg og mannvæn-
leg börn, sem farin vóru að hjálpa
þeim við búskapinn. Framtíðin
blasti björt við þessari samhentu
og velgerðu fjölskyldu, en þá dró
ský fyrir sólu. Sæmundur veiktist
og andaðist 20. febrúar 1957. Þetta
var mikið áfall, en þá sýndi
Margrét sem fyrr sálarstyrk sinn
og dugnað. Hún hélt áfram bú-
skapnum með börnum sínum, en
síðar tók sonur hennar, Kristján,
við, ásamt konu sinni, en Margrét
var áfram að Neðri-Brunná og
vann búinu af sömu elju og
dugnaði sem fyrr. Var hún sím-
stöðvarstjóri en Neðri-Brunná
hafði fyrir nokkrum árum verið
gerð að síma- og póstafgreiðslu-
stöð.
Börn þeirra hjóna eru þessi:
Jóhann bankastarfsmaður í Búð-
ardal, kvæntur Jarþrúði Krist-
jánsdóttur, þau eiga 6 börn. Lilja,
gift Boga Thorarensen, afgreiðslu-
manni í Reykjavík, þau eiga 9
börn. Kristján, bóndi að Neðri-
Brunná, kvæntur Sigríði Ásgríms-
dóttur, þau eiga 6 börn. Grétar,
rannsóknarlögreglumaður
Reykjavík, kvæntur Auði Baldurs-
dóttur, þau eiga 3 börn.
Margrét fluttist til Reykjavíkur
fyrir nokkrum árum, en hugur
hennar var áfram tengdur órjúf-
andi böndum sveit hennar, og
vinum og heimili að Neðri-
Brunná. Þangað kom hún á hverju
ári. Hinzta ferð hennar er nú
upprunnin, því hún verður borin
til grafar í sveitinni sinni í dag.
Þessi merkiskona, Margrét frá
Neðri-Brunná, hefur skilað löngu
og miklu lífsstarfi og ég er sann-
færður um að hún var góð móðir
og amma.
Við hjónin þökkum Margréti
allt sem hún gerði fyrir dóttur
okkar og tengdadóttur sína. Jafn-
framt þökkum við henni um-
hyggju og vinsemd er hún sýndi
börnum okkar fjórum, sem dvöldu
mörg sumur að Neðri-Brunná.
Hugheilar samúðarkveðjur
sendum við hjónin börnum,
tengdabörnum, barnabörnum og
systkinum Margrétar. Guð blessi
minningu hennar.
Asgrímur Ilartmannsson.
ólafsfirði.
Þingféttir í stuttu máli
Ingvar Gíslason, menntamálaráðherra:
Reka verður ríkisút-
varpið hallalaust
- byggja yfir stofnunina og styrkja dreifikerfið
- Rætt um kolann í Faxaflóa og ýmiskonar varnarmál
Síðastliðinn fimmtudag var
þungur skriður á þingmálum
og fundir i báðum þingdeildum.
auk fundar í Sameinuðu þingi. I
sameinuðu þingi voru sam-
þykktar sex þingsályktanir (sjá
frétt á siðunni) en mun fleiri
fengu efnislega umfjöllun.
★ Ingvar Gíslason, mennta-
málaráðherra, flutti framsögu
með skýrslu um Ríkisútvarpið.
Fjallað menntamálaráðherra
um eftirfarandi efnisþætti: 1)
Hagur og staða stofnunarinnar,
2) framtíðaráform útvarps og
sjónvarps, 3) hvernig greiða
megi uppsafnaðan rekstrarhalla
undanfarinna ára, 4) fjármögn-
un nýrrar langbylgjustöðvar, 5)
fjármögnun nýs útvarpshúss, 6)
húsnæðisvanda stofnunarinnar
næstu árin, 7) áætlanir um
styrkingu dreifikerfisins, 8) fjár-
hagslega þætti sjónvarpssam-
bands við gerfitungl, 9) hvenær
steriosendingar næðu til alls
landsins, og loks 10) um aðra
útvarpsrás eða landshlutaút-
varp. Ráðherra sagði að þrennt
væri sér efst í huga þegar hann
liti fram á veg stofnunarinnar:
að stofnunin verði ætíð rekin
hallalaus, að byggt verði nýtt
hús yfir hana og dreifkerfið
verði svo styrkt að nái til alls
landsins og miðanna umhverfis
það.
★ í efri deild vóru 10 mál
tekin til umfjöllunar og 8 í neðri
deild. Nokkur frumvörp voru
afgreidd á milli deilda og enn
fleiri til umfjöllunar í þing-
nefndum en engin lög voru
afgreidd. Hinsvegar er búizt við
því að nokkur frumvörp hljóti
lagagildi við lokaafgreiðslu í
deildum Alþingis í dag.
* Karvel Pálmason (A) krafð-
ist þess að frumvarp sjávarút-
vegsráðherra um takmarkaðar
kolaveiðar (i dragnót) á afmörk-
uðu svæði í Faxaflóa og undir
vísindalegu eftirliti fiskifræð-
inga yrði frestað unz flutnings-
maður, þ.e. ráðherra, mætti til
þings og gæti svarað fyrirspurn-
um frá þingmönnum það varð-
andi. Af þessu tilefni spunnuzt
harðar og skemmtilegar deilur
milli „sértrúarsafnaðar kola-
verndarmanna" og “koladráps-
manna“, eins þingmenn kölluðu
hvor aðra í hita (eða gáska)
umræðnanna, en forseti frestaði
málinu um einn dag, svo það
verður væntanlega til afgreiðslu
í dag.
* I umræðu um frumvarp um
„Varnir gegn mengun" minnti
Sighvatur Björgvinsson á þá
staðreynd, að í dag (þ.e. sl.
fimmtudag) væri 30 ára afmæli
varnarsamstarfs við Bandaríkin,
en umræðan um mengunarvarn-
ir yrði sennilega eina varnar-
málaumræðan sem þingmenn
Alþýðubandalagsins tækju þátt í
á þessum degi á Alþingi íslend-
inga!
* Er Guðrún Helgadóttir
(Abl) mælti fyrir nefndaráliti
um frumvarp um grunnskóla
notaði hún tækifærið til að svara
Sighvati og sagði baráttu Al-
þýðubandalagsins gegn Natólið-
inu ekki háða dagsetningum
heldur ári og árum og þingmenn
þess myndu láta til sín heyra í
umræðu um utanríkismála-
skýrslu utanríkisráðherra eftir
helgina.
* Sighvatur Björgvinsson
sagði „gegn her i landi“—
frammistöðu Guðrúnar Helga-
dóttur og Alþýðubandalagsins
minna sig á eymd annars þing-
manns í fyrri tíð sem Hannibal
Valdimarsson hefði lýst þannig:
„Hann er eins og draugur upp úr
öðrum draug“. Mér sýnist þessi
draugur hér afturgenginn!