Morgunblaðið - 02.06.1981, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. JUNI 1981
35
Einnig er ómetanlegt að hafa á
milli handanna litla bók þar sem
Árni skráði fyrir barnabörn sín
margar þær vísur sem hann kunni
svo þau gætu kennt þær börnum
sínum. Skriftin er orðin lúin.
Þessar vísur voru eitt af því
síðasta sem hann skrifaði.
Árni bar mikla virðingu fyrir
lífinu og lét sig miklu varða líðan
afkomenda sinna. Aðfangadags-
kvöld er í hugum margra besta
kvöld ársins. Þau Þorbjörg og
Árni kölluðu saman alla afkom-
endur sína og maka þeirra sextíu
og fimm aðfangadagskvöld. Jóla-
undirbúningurinn stóð lengi því
litlu tærnar og litlu fingurnir sem
þurfti að prjóna utan um voru
orðin æði mörg. Enginn gat hugs-
að sér jólin án þessarar kvöld-
stundar með þeim. Þá sátu þau
prúðbúin við kertaijós og biðu
gestanna. Það var fastur liður að
ganga í kringum jólatréð og
syngja jólalög. Síðan fengu börnin
jólaglaðning. Aldrei brást að þar
mætti finna handprjónaða sokka
og vettlinga og kerti.
Það er ekki auðvelt að minnast
Árna án þess að hugsa um leið til
eftirlifandi konu hans Þorbjargar.
Þau voru eitt. Besta veganesti sem
ég fékk við kynni mín af þeim
hjónum eru aliar þær hugrenning-
ar um samband karls og konu sem
hafa flogið gegnum huga minn við
að fylgjast með sambandi þeirra.
Þetta samband, öðru nafni hjóna-
band, er bandspotti sem auðveld-
lega flækist svo hjá mörgum að
aldrei tekst að greiða úr flækj-
unni. Sumir hirða ekki um að
leysa hana, aðrir slíta bandið í
bægslaganginum. Það var bæði
gaman og gagnlegt að fyigjast
með því hvernig þau Árni og
Þorbjörg gættu þess vel að aldrei
hlypi snurða á þráðinn . Hug-
myndir Árna um hjónabandið
koma skemmtilega fram í fallegu
brúpkaupsljóði sem hann yrkir til
dóttur sinnar og tengdasonar. Þar
eru honum hugstæð orð eins og
kærleikur, góðvild og tryggð. Þessi
góðvild réði ferðinni hjá þeim
Árna og Þorbjörgu. Það síðasta
sem ég heyrði Árna segja við konu
sína var: „Alltaf ertu jafn góð við
mig.“ Og hún svaraði: „Aldrei
nóg.“ Þá voru liðin sextíu og sex ár
frá því Árni, tuttugu og fögurra
ára laglegur sveitapiltur, lagði af
stað fótgangandi norðan úr Húna-
vatnssýslu til Reykjavíkur til að
sitja búnaðarnámskeið. Meðan á
námskeiðinu stóð var hann í fæði í
mötuneyti frú Ingibjargar Jóns-
dóttur, í Vonarstræti þar sem nú
er Leiklistaskóli Islands. Árni
sagði mér margar skemmtilegar
sögur, en skemmtilegast þótti mér
að hlusta á söguna af þessari ferð
hans suður. Sögunni fyigdi grein-
argóð lýsing á frú Ingibjörgu. I
mötuneytinu hitti Árni jafnöldru
sína Þorbjörgu. Ári seinna eða
1916 var gefið út svohljóðandi
hjónavígslubréf:
Vjer Christian hinn Tíundi, af
guðs náð Danmerkur konungur,
Vinda og Gauta, hertogi í Sljesvík,
Holtsetalandi, Stórmæri, Þjett-
merski, Láenborg og Aldinborg, —
Gjörum kunnugt: Að Vjer sam-
kvæmt þegnlegri umsókn þarum
hjermeð viljum leyfa, að — Árni
Erlendsson, Fremsta Gili, Húna-
vatnssýslu — og — Þorbjörg
Grímsdóttir, Kirkjubóli, Stranda-
sýslu — á Voru landi íslandi —
megi, án undanfarandi lýsingar af
prjedikunarstóli, gefa saman í
heimahúsum af hverjum þeim
presti, er þau þartil kjósa, og
þartil fá. Þó skulu þau sanna það
með vottorði, að prestur sá er
annars hefði átt að gefa þau
saman, hafi fengið lögmæta borg-
un; en enginn prestur annar en sá,
sem einhvei^u prestakalli þjónar,
má framkvæma hjónavígsluna,
enda á hann að ábyrgjast, að
hjónavígslan fari löglega fram, og
einnig sjá um að ekkert það sje
fyrir hendi, er hjónabandinu megi
tálma að lögum. — Útgefið í
Reykjavík þann 20. júní 1916.
Undir Voru konunglega innsigli.
Eftir allramildilegastri skipun
Hans hátignar konungsins.
Þau nutu samvista í sextíu og
fimm ár. Dugnaður og kjarkur
þeirra beggja hefur verið aðdáun-
arverður. Þó svo að Árni hafi
verið rúmfastur undanfarin fimm
ár gáfust þau ekki upp. Þorbjörg
var dugleg að lesa upphátt fyrir
hann til að stytta honum stundir.
Þau höfðu gaman af að hlusta á
sögur í útvarpinu og einnig veitti
það þeim ómælda ánægju að
hlusta á sögur sem fengust að láni
frá Hljóðbókasafni Blindrafélags-
ins og Borgarbókasafnsins.
Árni var orðinn þreyttur maður
og hvíldar þurfi. Sár er eflaust
söknuður Þorbjargar, en það
hjálpar að margar og ljúfar minn-
ingar ylja. Mig langar að lokum að
láta hér fylgja með eitt erindi úr
ljóði sem Árni orti til konu sinnar
á sextugsafmæli hennar árið 1951.
Fari ég á undan í leit að liísins kIóö
láttU ekki sorxir huvr þinn fylla.
Bornin okkar sem eru hæAi mörK ok kóö.
hreKdast varla hörpu þína stilla.
Guðbjörg Þórisdóttir
Vormorgunn, sólarupprás. Klið-
ur í lofti, angan blóma. Fagnandi
heilsar allt á jörð lífgjafa sínum,
sólinni, þegar hún sendir geisla
sína bjarta og hlýja. Dagur er
risinn. Hann ber að nýta til
margvíslegra lífsanna, á meðan
hin skínandi sól þokast til vesturs,
þar sem hún hverfur sjónum við
sólsetur. Og kyrrð færist yfir á ný.
Stundum dregur raunar dökk ský
fyrir, svo getur virst sem lífgjaf-
inn hafi snúið baki við iðjagræn-
um gróðurreitunum. Að baki
skýja vakir hann samt og birtist á
ný, oft fyrr en varir, með endur-
nýjuð fyrirheit um nýja von í
náttúrunnar ríki.
Hvers vegna eru svo augljós og
öllum kunn sannindi rifjuð upp,
þegar rita skal örfá eftirmæli um
aldurhniginn mann? Það gerir
honum nákominn ritari þessara
sundurleitu þanka vegna þess að
æfi Árna Erlendssonar Blandons
má líkja við langan, bjartan dag. I
upphafi vongleði æskunnar, . um
hádegi starf og umönnun nýs lífs,
að áliðnum degi enn störf meðan
kraftar endast, síðan kyrrlátt
kvöldið yljað umhyggju náinna
vina og afkomenda, loks hvíld,
þráð hvíld þreyttum og lúnum.
Hreinn skjöldur lagður til hliðar,
sem niðjum ber að hefja á loft á
ný að fenginni eftirbreytniverðri
fyrirmynd.
Árni Ásgrímur hét hann og var
fæddur 17. desember 1891 að
Fremstagili í Langadal. Foreldrar
hans voru hjónin Sigríður Þor-
kelsdóttir og Erlendur Einarsson,
bæði af kunnum húnvetnskum
ættum. Sextán ára missti Árni
föður sinn. Nokkru síðar brá
móðir hans búi og næstu ár var
Árni lausamaður, sá sér farborða
við ýmiskonar störf.
En 20. júní 1916 gekk hann að
eiga Þorbjörgu Grímsdóttur frá
Kirkjubóli í Steingrímsfirði. Hófu
þau búskap í Neðri-Lækjardal þá
um vorið. Það vantaði því tæpan
mánuð við fráfall hans 22. maí á
að farsælt og ástríkt hjónaband
þeirra hefði staðið í 65 ár. Þau
hjón eignuðust 5 dætur, Sigríði,
Ingibjörgu, Valgerði, Þorgerði og
Erlu. Eftir 30 ára búskap í Lækj-
ardal brugðu þau búi og fluttu
suður yfir heiðar, að Kaldaðar-
nesi, þar sem Árni gerðist for-
stöðumaður hælis drykkjusjúkra í
tvö ár. Síðan lá leiðin til Reykja-
víkur þar sem hann hóf störf hjá
Skattstofunni. Þar vann hann til
starfsloka, raunar lengur en regl-
ur og lögleyfðu, eða allt til 77 ára
aldurs.
Lengst af búskaparáranna í
Lækjardal var hann kjötmats-
maður við sláturhúsið á Blöndu-
ósi. Það mun ekki ofmælt að öll
sín störf innti Árni af hendi af
sérstakri skyldurækni og snyrti-
mennsku. Hann mátti ekki vamm
sitt vita í nokkrum hlut. Auður
var ekki í garði en hjónin voru
samhent um búhyggindi, þannig
af þau voru fremur veitandi en
þiggjandi. Frændi Árna og granni
nyrðra, Bjarni Frímannsson á
Efri-Mýrum, ritaði ítarlega grein
um þau 85 ára, en hjónin voru
jafnaldrar. Hann segir m.a.: „Að
Neðri-Lækjardal bjuggu þau hjón-
in í þrjátíu ár, blómabúi og við
rómaðar vinsældir." Og Páll Kolka
fyrrum héraðslæknir segir svo í
grein, sem hann ritaði á gullbrúð-
kaupsdegi þeirra: „Sem læknir var
ég stundum sóttur á heimili þeirra
hjóna, en einnig var oft haldinn
þar farskóli og kom ég þar þá í
skólaskoðun. Lækjardalur er ekki
mikil jörð að landgæðum eða
húsakosti, en allt bar með sér
reglusemi og snyrtlmennsku
þeirra hjóna, úti sem inni, enda er
leitun á jafn samvöldum hjónum
að allri prúðmennsku og farsælu
samstarfi."
Það mun mat allra, sem þekkja
að ekki sé ofmælt hjá þessum
gerkunnugu mönnum í mati
þeirra á farsælli sambúð Árna og
Þorbjargar. Þar studdi hönd hendi
svo sem best verður á kostið, hvert
mál var rætt í eindrægni, sátt og
samlyndi ríkti, heimilisblær bar
þessa glöggan vott.
Nú hin síðustu ár var heilsa
Árna og kraftar á þrotum. Um-
önnun og ástríki konu hans á því
æfiskeiði var einstök. í orðsins
eiginlegustu merkingu má segja,
að hún stóð meðan stætt var. Við
hvílu hans féll hún skömmu fyrir
jól og slasaðist svo að sjúkrahús-
vist tók við. Ljúft er og skylt að
þakka hjúkrunarkonum og öðrum,
sem aðstoðuðu þau siðustu misseri
á heimilinu við Þinghólsbraut,
nærgætni og umönnun.
Árni E. Blandon var fríður
maður, orðvar og heiðarlegur.
Hann var vel gefinn, sagði vel frá
og hafði traust minni allt til
síðustu vikna. Honum var mikið
yndi að rifja upp æskuminningar
og lá vel orð til allra á langri æfi.
Hann var hagmæltur og eftir
hann liggur bókarefni ritaðs máls,
bundins og óbundins. Hann var
fyrst og fremst bóndi, húnvetnsk-
ur bóndi, sem unni heitt heima-
byggð sinni og fylgdist náið með
framvindu allri þar nyrðra. Um
hver jól fengu þau hjón kveðjur að
norðan, sem ánægjulegt var að
lesa, margar listavel skrifaðar,
allar vel orðaðar og einkar hlýjar.
Afabörn og nú síðustu ár langafa-
börn voru aufúsugestir, ást hinna
öldruðu heiðurshjóna á þeim
þekkti ekki takmörk. Nú er skarð
fyrir skildi.
Vjð sólarlag eru bornar fram
þakkir. Árni Blandon kveið ekki
þessu sólsetri. Hann trúði á
endurfundi við ástríki foreldra,
kæra bræður, og ekki síst við elstu
dóttur þeirra hjóna, sem lést í
blóma lífsins, öllum harmdauði. Á
meðan okkar fámenna þjóð eign-
ast menn í líkingu við hann er von
til að menningarleg arfleifð kom-
ist til skila. Á meðan hans líkar
lifa og deyja er ekki til einskis
lifað.
Sigurður E. Haraldsson
Afmœlis- og
minningargreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og
minningargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi
á mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga.
Greinar mega ekki vera í sendibréfsformi. Þess skal
einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort ljóð um
hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíðum
Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
t
Eiginmaður minn og faðir okkar,
HJALTI FRIÐGEIRSSON,
frá Raufarhöfn,
lést í Borgarspítalanum þann 30. maí.
Þórhildur Kristinsdóttir og börn.
Systir okkar. t GÍSLÍNA JÓNSDÓTTIR,
Hátúni 10A,
andaðist á Landspítalanum aðfaranótt 30. maí.
Ingíbjörg Jónsdóttir, Bjarni Jónsson, Ulfljótur Jónsson, Hreiðar Jónsson.
t
Systir mín,
SIGRÍÐUR SVEINBJARNAROÓTTIR,
Glaðheimum 26,
andaðist föstudaginn 29. maí.
Guðrún Sveinbjarnardóttir
t
Eiginmaður minn, faðir, stjúpfaöir og tengdafaðir okkar,
HÁLFDAN EIRIKSSON,
fyrrverandi kaupmaður,
Vesturgötu 54 A,
lést 28. maí.
Margrét G. Björnsson,
Hildur Hálfdanardóttir,
Hadda Hálfdanardóttir,
Jakob Hálfdanarson,
Jón Hálfdanarson,
Guðmundur Karl Sveínsson,
Karl Karlsson,
Gunnar Jóhannesson,
Margrét Sveinsdóttir,
Kristín Steinsdóttir,
Ólöf Ragnarsdóttir.
t
Móðir mín og tengdamóðir,
GUÐRUN GISSURARDÓTTIR,
fyrrum húsmóöir,
Hverfisgötu 49, Hafnarfirði,
sem lézt 26. maí veröur jarðsungin miðvikudaginn 3. júní kl. 2 frá
Þjóðkirkjunni í Hafnarfirði.
Þeir, sem vilja minnast hennar láti líknarstofnanir njóta þess.
Fyrir hönd vandamanna,
Jóna Arnbjörnsdóttir,
Eiríkur Eyleífsson.
t
Móöir okkar,
GUÐNY JONATANSDÓTTIR,
Holtsgötu 34,
veröur jarösungin frá Fossvogskirkju miövikudaginn 3. júní kl. 15.
Þeim, sem vildu minnast hennar er bent á Krabbameinsfélag
fslands.
Þórey Þórðardóttir,
Auður Stella Þórðardóttir.
t
Þökkum innilega samúð og hlýhug viö andlát og jaröarför fööur
míns, tengdaföður og afa,
INGVARS EINARSSONAR,
vélstjóra,
Miðtúni 62.
Hilmar Ingvarsson, Helga Kristjánsdóttir.
og barnabörn.
Þökkum auösýnda samúö viö andlát og útför
GUÐLEIFS GUOMUNDSSONAR,
trésmiðs,
Miklubraut 86.
Ingibjörg Hallgrímsdóttir,
Hörður Guðleifsson,
Friðrik Guðleífsson,
Guömundur Guðleifsson,
Sígurður Guöleifsson,
Nína Guðleifsdóttir,
Helgi Fortescue,
og barnabörn.
Jóhanna Óskarsdóttir,
Ásta Karlsdóttir,
Sigríður Þórarinsdóttir,
Guðmundur Eyjólfsson,
Kristjana Einarsdóttir