Morgunblaðið - 10.12.1981, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. DESEMBER 1981
25
Geir Hallgrímsson:
Ekki þolað að Al-
þingi verði sniðgengið
Afsölum ekki rétti til bráðabirgðalaga, sagði Pálmi Jónsson
l»egar eftir eru aðeins 2 vikur til
hefðbundins jólaleyfis þings hefur
ríkisstjórnin enn ekki haft samhand
við stjórnarandstöðu, hvernig þing-
haldi skuli háttað til jóla, hvaða mál
ríkisstjórnin leggi áherzlu á að fá
afgreidd fvrir jól, hvenær þingmenn
skuli koma saman til starfs á nýja
árinu. Jafnframt láta Jón Ormur
llalldórsson og Guðmundur G. I»ór
arinsson, sem sæti eiga í efnahags-
málanefnd ríkisstjórnarinnar, á sér
skilja í útvarpi og sjónvarpi, að von
sé efnahagsráðstafana, sem þurfa
lagastoð, vegna nýs verðbólguskriðs
og vandamála því tengdu. En lög-
gjafinn, sjálft Alþingi, er sniðgeng-
inn.
Spurningar til við-
staddra ráðherra
Geir Hallgrímsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, krafðist
svara við því af viðstöddum ráð-
herrum (sem vóru 2 af 10), hvern
veg ríkisstjórnin hygðist haga
þingstörfum þær tvær vikur, sem
eftir lifðu þingstarfs á árinu,
hvort von væri efnahagsráðstaf-
ana, sem þyrftu lagastoð, og hve-
nær frumvarpa þar um væri að
vænta. Stefnuræða forsætisráð-
herra hafi að vísu fjallað um að
allt væri í himnalagi í þjóðarbú-
skapnum, en aðrir ráðherrar, sem
og fulltrúar í efnahagsnefnd
stjórnarinnar, töluðu í aðra veru.
Hann sagði þau vinnubrögð ekki
þoluð nú, sem viðhöfð vóru á sl.
vetri, að senda Alþingi heim svo
ríkisstjórnin gæti dundað sér við
bráðabirgðalög. Ríkisstjórn, sem
að eigin mati er mynduð til að
bjarga sæmd Alþingis, er hrædd
við þingið, sniðgengur það og fer á
bak við það. Fáar ríkisstjórnir, ef
nokkur, hafa afhjúpað greinilegar
feluleik sinn og undanbrögð, sem
til þess eru fallin að rýra þingræði
í landinu og virðingu almennings
fyrir löggjafarsamkomu sinni,
sem er hornsteinn lýðræðisins.
Geir vék að því að fækkað hefði
verið um helming í efnahagsmála-
nefnd stjórnarinnar: Halldór Ás-
grímsson, varaformaður Fram-
sóknar, Eggert Haukdal, formað-
ur stjórnar Framkvæmdastofnun-
ar og Geir Gunnarsson, formaður
fjárveitinganefndar Alþingis,
virðast vera settir úr nefndinni, en
þeir hljóta þó að vera taldir skyn-
samari helmingur upprunalegu
ef nahagsnefndarinnar.
Þá sagði Geir að þingmenn
Sjálfstæðisflokks væru reiðubúnir
til að sitja þing milli jóla og nýj-
árs og allan janúarmánuð, ef þörf
væri efnahagsráðstafana, sem
þyrftu lagastoð, en varaði enn við
vinnubrögðum af því tagi, er við-
höfð vóru á sl. vetri.
Ekki ákveðið
l’álmi Jónsson, settur forsætis-
ráðherra, sagði ríkisstjórnina ekki
hafa ákveðið enn, hvenær Alþingi
færi í jólaleyfi né hvenær það
kæmi saman á nýju ári. Þetta yrði
rætt við þingforseta og þing-
flokka. Einnig myndi ríkisstjórnin
setja saman lista um mál, er hún
vildi fá afgreidd fyrir jólahlé
þingsins. Ég veit ekki til, að nein-
ar væntanlegar efnahagsaðgerðir
hafi verið tilkynntar, en þær verða
kynntar þingi og þjóð þegar og ef
ákvarðanir verða teknar um þær.
Fjarverur erlcndis
Sighvatur Björgvinsson (A) sagði
meir en tímabært að ræða þetta
tvennt: þingstörf fram til jóla og
boðaðar efnahagsráðstafanir í
Geir: Virdingu Alþingis mis-
bodið.
Matthías: Fjarvistir alþýðu-
bandalagsmanna.
Halldór: Þinghlé og bráða-
birgðalög.
ríkisfjölmiðlum og á kaupfélags-
stjórafundi SÍS! Efnahagsráðstaf-
anir á liðandi ári, gengisbreyt-
ingar, 7% kauplækkun 1. marz og
meint verðlagsaðhald væru allt
gamalkunnar aðgerðir, sem ekkert
nýtt hefðu falið í sér. Enn væri
staðið í nákvæmlega sömu sporum
og á sama tíma í fyrra, fyrir fram-
an Þjóðhagsspá um 55%
verðbólguvöxt 1982.
Sighvatur vakti athygli á því að
þegar svo skammt væri eftir þings
á árinu og svo margt ógert væru
forsætisráðherra, dómsmálaráð-
herra og sjávarútvegsráðherra
staddir erlendis. Ennfremur for-
menn beggja þingflokka stjórnar-
innar, Ólafur Ragnar Grímsson og
Páll Pétursson. Sama gilti um 2 af
3 fulltrúum í efnahagsmálanefnd
ríkisstjórnarinnar. í raun væri
ekki viðunandi ástand í þinginu og
flest mál í óefni.
Prúðbúin stefnuræða
og raunveruleikinn
Matthías Bjarnason (S) sagði
prúðbúna stefnuræðu forsætis-
ráðherra, flutta þingheimi fyrir
fáum vikum, hafa falið í sér stað-
Sighvatur: Stöndum í sömu
sporum.
Ólafur: Lög hljóti þinglega
afgreiðslu.
Eyjólfur: Heimkoma ráð-
herra og þingflokksfor
manna.
hæfingu um, að allt væri eins og
bezt yrði á kosið í þjóðarbúskapn-
um, enda framhaldið það að ráð-
herrar og þingflokkaformenn fjöl-
menna utan á höfuðannatíma
þingsins. Þar við bættist, þegar
rætt væri um hin veigameiri mál-
in í þinginu, að ráðherrar og þing-
menn Alþýðubandalagsins tækju
blátt strik út úr þingsalnum, en
hér væru nú staddir aðeins 2 af 10
ráðherrum og 1 þingmaður Al-
þýðubandalags.
Aðrir ráðherrar og efnahags-
nefndarmenn hafa hinsvegar tal-
að í aðra veru í framhaldi af spá
Þjóðhagsstofnunar um 55% verð-
bólguvöxt 1982. Aðspurður um að-
gerðir og vinnubrögð svaraði land-
búnaðarráðherra af hroka, eins og
Alþingi varði lítt um það, sem
talsmenn stjórnarinnar viðra þó
við ýmsa aðra en löggjafann. Rík-
isstjórnin var sögð mynduð til að
„bjarga heiðri Alþingis". En hver
er heiður þingsins þá, ef það á að-
eins að vera afgreiðslustofnun á
málum, sem ríkisstjórninni þókn-
ast að leggja fyrir það í settum
bráðabirgðalögum?
Pálmi: Samráð við þingfor
seta og þingflokka.
Friðrik: Hvað gerir Stykk-
ishólmsfarinn?
Tómas: Rétturinn til bráða-
birgðalaga.
Grundvallaratriði
Olafur G. Einarsson (S) sagði
svör landbúnaðarráðherra hafa
falið í sér að ríkisstjórnin hefði
engar ákvarðanir tekið, hvorki um
efnisatriði né vinnubrögð. Nauð-
synlegt væri að fá svar við þeirri
grundvallarspurningu, hvort
frumvarp að ráðstöfunum, sem
þyrftu lagastoð, yrði lagt fyrir al-
þingi, eins og réttur þess og virð-
ing krefðist, eða hvort þingmenn
kæmu að orðnum hlut í formi
bráðabirgðalaga í upphafi starfs á
nýju ári.
Héðinn stóð einn
Friðrik Sophusson (S) tók í sama
streng og Ólafur. Ljóst væri að
ríkisstjórnin væri logandi hrædd
við að eiga framgang efnahags-
frumvarpa undir stuðningi eigin
þingliðs. Slík væri virðingin í þess
garð, að hún teldi tryggast að láta
það koma að orðnum hluta í
bráðabirgðalögum upp úr áramót-
um. Þá ræddi hann um fjarveru
alþýðubandalagsmanna frá þing-
störfum, en hér væri Guðmundur
J. Guðmundsson, einn þingmanna
þess, viðstaddur umræðuna. Fróð-
legt yrði að sjá hvort hann gerði
för sína enn til Stykkishólms, er
ríkisstjórnin kæmi með ný bráða-
birgðalög á nýju ári. Þá fann Frið-
rik að því að Guðmundur G. Þór-
arinsson (F), sem sæti ætti í efna-
hagsmálanefnd ríkisstjórnarinn-
ar, staldraði lítt við í þingsal,
meðan umræða sem þessi ætti sér
stað. •*>
Imnnt svar í roði
Geir Hallgrímsson (S) sagði svar
Pálma Jónssonar hafa verið þunnt
í roði, en þó bæri að þakka það.
Flestir ráðherrar væru ekki einu
sinni viðstaddir þingfundinn.
Ljóst væri af svari ráðherra, að
ríkisstjórnin hefði hvorki náð
samstöðu um efnisatriði né vinnu-
brögð. Hann áréttaði að vinnu-
brögð af því tagi, er ríkisstjórnin
sniðgekk Alþingi á sl. vetri, yrðu
ekki þoluð nú. Sjálfstæðismenn
myndu ekki greiða atkvæði með
frestun á fundum Alþingis nema
fyrir lagi, að hugsanlegar efna-
hagsaðgerðir yrðu fyrst afgreidd-
ar á réttum vettvangi, þ.e. í Al-
þingi. Þingmenn Sjálfstæðisflokks
væru reiðubúnir til að mæta til
þingfunda, hvenær sem þörf væri
á.
Ekki afsalað rétti
til bráðabirgðalaga
Pálmi Jónsson, landbúnaðar-
ráðherra, mótmælti því, að fyrri
svör hans hefðu einkennzt af
hroka. Haft yrði samráð við for-
seta þings og þingflokka um þing-
störf til jóla. Eg hef ekkert gefið í
skyn, sagði hann, um setningu
bráðabirgðalaga, en vitaskuld af-
salar ríkisstjórnin sér engum rétti
til slíks, ef hún telur þess þörf.
Ráðstafanir verða kynntar þegar
þær liggja fyrir, en það verður
ekki gert í fyrirspurnatíma utan
dagskrár þingsins.
Kéttur til bráðabirgðalaga
Halldór Blöndal (S) sagði rétt
ríkisstjórna til að setja bráða-
birgðalög byggjast á því, hvern
veg yrði staðið að þinghléi yfir jól
og áramót, fylgja þyrfti réttum
formsatriðum þar um. Samráð við
þingheim um vinnubrögð væru því
nauðsynleg.
Spurning til
viðskiptaráðherra
Lárus Jónsson (S) sagði embætt-
ismenn Þjóðhagsstofnunar reikna
með öllum hinum sömu sköttum
1982 og 1981. Eðlilegt væri því að
spyrja Tómas Árnason, hvort
framsóknarmenn hefðu afturkall-
að fyrirvara sinn í ríkisstjórn
gagnvart tilteknum sköttum,
þ.á m. um launaskatt og sérstakan
skatt á verzlunar- og skrif-
stofuhúsnæði. Þá spurði hann,
hvort von væri frumvarps til laga
um nýjan stofnlínuskatt á raf-
orku, eins og boðað væri í láns-
fjár- og fjárfestingaráætlun.
Fjarvera forvígismanna
Eyjólfur K. Jónsson (S) sagði það
bjartsýni að vænta svara um efn-
isatriði frá núverandi ráðherrum.
Hinsvegar mætti máske vænta
svara um, hvenær fjarverandi
ráðherrar, sem hann tilgreindi, og
fjarverandi formenn þingflokka
stjórnarliðs, sem hann tilgreindi
og, kæmu heim. Hann spurði og,
hvort Pálmi Jónsson væri settur
forsætisráðherra (upplýst var að
svo væri), en mikilvægt væri, að
einhver hefði formlegt vald til að
gegna því embætti í fjarveru for-
sætisráðherra og venjulegs stað-
gengils hans, dómsmálaráðherra.
Káðherrar ad skyldustörfuni
Tómas Arnason, viðskiptaráð-
herra, sagði ráðherra, sem erlend-
is væru, að skyldustörfum, en
samskipti út á við væru eitt af
viðfangsefnum þeirra. Hann sagði
rétt ríkisstjórna til setningar
bráðabirgðalaga ótvíræðan, en
þau hlytu að koma til endanlegrar
staðfestingar Alþingis.
Olafur G. Einarsson (S) ráðlagði
Tómasi að kynna sér skrif Ólafs
Jóhannessonar, fyrrum lagapróf-
essors, um útgáfu bráðabirgða-
laga.