Morgunblaðið - 14.03.1982, Blaðsíða 48

Sími á ritstjórn og skrifstofu:
10100
Jttoröunblníiifc

Síminn á afgreiöslunni er
83033
JHor^xmí)Xní»it>
SUNNUDAGUR 14. MARZ 1982
Helguvíkurmálið og afgreiðsla iðnaðarráðherra:
„Ákvörðun iðn-
aðarráðherra
er einsdæmi"
— segir Páll Flygenring ráðuneytisstjóri
„ÞKSNI ákvörðun jðnaðarráðherra er
einsda'mi og ég man ekki eftír því að
iðnaðarráðuneytið hafi áður skipt sér
af slíkum samningum sem Orkustofn-
un hefur gert,“ sagði l’áll Flygenring,
ráðuneytisstjóri í lðnaðarráðuneytinu
í samtali við Morgunhlaðið í gær, þeg-
ar hann var spurður að því hvort það
væri algengt að ráðherra léti rifta slík-
um samningum sem Orkustofnun
hafði gert við Almennu verkfræðistof-
una um boranir, jarðvegskönnun og
fleira í Helguvík. „I'etta voru bein
fyrirmæli frá ráðherra," sagði Páll,
„og það var engin skýring látin fylgja
til orkumálastjóra þegar mér var falið
að hringja í hann og tilkynna honum
ákvörðun ráðherra," sagði Páll Flyg-
enring, ráðuneytisstjóri.
„Þessi tilkynning frá iðnaðar-
ráðherra er staðreynd, orkumála-
stjóri tilkynnti mér í síma og í per-
sónulegu samtali sem ég átti við
hann, að umsamið verk í Helguvík
gæti ekki farið í gang eins og um
var samið," sagði Svavar Jóna-
tansson, framkvæmdastjóri Al-
mennu verkfræðistofunnar í sam-
tali við Mbl. í gær um tilkynningu
iðnaðarráðherra varðandi vegna
stöðvun undirbúnings að fram-
kvæmdum í Helguvík. „Það var bú-
ið að skrifa undir samning um
verkið 10. marz sl.,“ sagði Svavar,
„og verkið átti að hefjast af fullum
krafti þegar að lokinni undirskrift
samnings og eftir helgina átti bor-
un að hefjast. Nei, orkumálastjóri
gaf engar skýringar aðrar en þær
að iðnaðarráherra vildi ekki láta
vinna þetta verk. Talsmenn Orku-
málastofnunar höfðu hins vegar
sagt okkur að þetta verkefni væri
mjög hentugt fyrir tæki stofnunar-
innar á þessum tíma og vildu hefja
verkið sem fyrst til þess að því yrði
lokið áður en aðalvertíðin hefst hjá
þeim í borunum í vor, en það er
áætlað að þetta verk fyrir okkur
taki 1 'h mánuð, eða að því verði
lokið fyrir apríllok.
Við höfum aldrei lent í slíkri
uppákomu sem þessari enda afar
óvenjulegt mál og kemur sér mjög
illa fyrir okkur. Við erum með
samning við bandarískt fyrirtæki
sem er háður ákveðinni tímaáætlun
og þetta þýðir, ef ekki verður breyt-
ing á, að þátturinn verður tekinn úr
okkar höndum og ugglaust falinn
erlendum aðilum, en við höfum gert
samning um ýmsa þætti í verkinu,
svo sem jarðboranir, mælingar,
jarðfræðikönnun, kortagerð og bor-
anir á sjó. Fyrr höfum við ekki lent
inn í pólitískum vangaveltum með
starfsemi okkar, en ég vona að
þetta leysist eftir helgina með eðli-
legum hætti og þá er enginn skaði
skeður, en hvort um skaðabótakröf-
ur verður að ræða ef málið leystist
ekki, get ég ekki sagt nú.“
Á vegum Arnarflugs er nú verið að hefja breytingar á merkjum Lockheed Electra-flugvélarinnar, sem keypt hefur
verið af íscargo. Verða einkennisstafir hennar TF-VLN og verða merki Arnarflugs einnig máluð á vélina. Ljósm. rax.
Ólafur Jóhannesson utanríkisráðherra:
Valdníðsla Hjörleifs í
annarlegum tilgangi
„Verkið gengur þvert á gildandi skipulag Helguvíkursvæðisins“
— segir Hjörleifur Guttormsson ráðherra
„ÞENSI ákvörðun iðnaðarráðherra er valdníðsla, því það heitir vaidníðsla á
lagamáli þegar yfirvöld beita valdi sínu í annarlegum tilgangi, í tilgangi sem
þeim er ekki ætlað að fjalla um,“ sagði Ólafur Jóhannesson utanríkisráð-
herra í samtali við Morgunblaðið í gær vegna ákvörðunar Hjörleifs
Guttormssonar iðnaðarráðherra að fresta og rifta þannig samningum
Orkustofnunar við Almennu verkfræðistofunnar um boranir og fleira í
Helguvík við Keflavík.
„Þetta er mál á milli Almennu
verkfræðistofunnar og Orkustofn-
unar,“ sagði Ólafur, „en ég fyrir
mitt leyti tel sjálfsagt að Almenna
verkfræðistofan fari í mál við
Orkustofnun fyrir tilefnislaust og
fyrirvaralaust samningsrof þar
sem skriflegur verksamningur lá
fyrir undirritaður og verkið var
hafið. Það alvarlega í þessu er það
að maður hefur unnið að því að
undanförnu að stuðla að því að
sem mest af þessu verki og rann-
sóknum komist í íslenzkar hendur,
en iðnaðarráðherra er beinlínis að
koma í veg fyrir það að íslenzkar
hendur og íslenzk kunnátta verði
notuð í því verki sem verður unn-
ið.“
Hjörleifur Guttormsson iðnað-
arráðherra sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að það væri
ranghermi að hann hefði gefið
Orkumálastjóra fyrirmæli um að
rifta skriflegum samningi. „Ég
óskaði eftir því að fá að sjá þenn-
an samning. Þegar ég hafði skoðað
hann sl. fimmtudag fór ég fram á
það við orkumálastjóra að .verk-
efni Orkumálastofnunar við
Helguvík yrði frestað þar sem ég
vildi fá ráðrúm til þess að kanna í
hvaða samhengi þessar rannsókn-
ir væru í sambandi við gildandi
skipulag á svæðinu, svo að Orku-
málastofnun færi ekki að blanda
sér í það að ófyrirsynju. Við
ákváðum að sjá til fram yfir helgi,
en það fer ekkert á milli mála að
þetta verkefni Orkustofnunar og
þessar framkvæmdir ganga þvert
á gildandi skipulag á Helguvík-
ursvæðinu og það getur ekki talizt
nein valdníðsla, eins og flogið hef-
ur fyrir hjá einhverjum, ef ráð-
herra vill kanna hvort Orkustofn-
un sé að flækja sér inn í verkefni
sem stríðir gegn lögum. Utanrík-
isráðherra ætti að huga að eigin
lögheimildum um sínar eigin að-
gerðir áður en hann tekur svo
Verðum að semja án grunnkaups-
hækkana og skerða vísitöluna
— segir Þorsteinn Pálsson, en fyrsti fundur ASI og VSÍ um nýja samninga verður haldinn í fyrramálid
„VINNUVEITENDUR eru enn verr í stakk búnir nú heldur en síðastliðið
haust og ég teldi það mjög óvænt ef verkalýðsfélögin kæmu fram með sömu
kröfur og þá, en við fáum væntanlega að sjá það á mánudagsmorguninn,"
sagði Þorsteinn Pálsson, framkvæmdastjóri Vinnuveitendasambandsins í
gær. í fyrramálið verður fyrsti viðræðufundur samninganefnda ASÍ og VSÍ
um nýja samninga, en samningarnir sem undirritaðir voru í nóvember, falla
úr gildi 15. maí. í Mbl. í gær kom fram hjá Ásmundi Stefánssyni, forseta
ASÍ, að kröfugerðin yrði hin sama og í haust, en þar var m.a. farið fram á
13% launahækkun.
„Það er afturkippur í efnahags-
lífi þjóðarinnar, það er stöðvun á
hagvexti, það er minnkun þjóðar-
tekna á mann og allt er þetta aft-
urför frá því í vetur er við vorum
að sernja," hélt Þorsteinn Pálsson
áfram. „Þá treysti verkalýðshreyf-
ingin sér ekki til að fylgja þeim
kröfum eftir, sem hún hafði þá
uppi. Það er því augljóst, að hún
hlýtur að endurskoða þær í sam-
ræmi við ástand efnahagsmála.
Stjórnvöld hafa sett það tak-
mark, að verðbólga komist niður í
30% síðari hluta ársins. Til þess
að það megi verða verðum við að
endurnýja samningana án grunn-
kaupshækkana og þar að auki að
skerða vísitöluna allverulega.
Samningaviðræðurnar hljóta að
taka mið af þessum efnahags-
markmiðum ríkisstjórnarinnar,
allt annað er ábyrgðarleysi af
hálfu aðila vinnumarkaðarins.“
— I viðtali við Morgunblaðið í
gær sagði Ásmundur Stefánsson,
að niðurstöður vinnumarkaðs-
könnunar um yfirborganir sýni, að
vinnuveitendur almennt fylgi ekki
kröfu VSÍ um taxta og þá niður-
stöðu megi draga af þessari könn-
un, að það sé vilji vinnuveitenda
að töxtum sé breytt.
„Þessi könnun sýnir tvennt.
Hún sýnir, að raunverulegar
launatekjur eru miklu hærri held-
ur en verkalýðsforystan hefur
haldið fram. Helzta áróðursvopn
hennar hefur verið að benda á
nakta launataxta, en könnunin
sýnir að þetta áróðursvopn hefur
ekki við rök að styðjast. Það er
nánast ekki til í raunveruleikan-
um og að þessu leyti gerir könnun-
in ekki annað en að afvopna tals-
menn verkalýðsforystunnar. í
öðru lagi gefur þessi könpun til-
efni til þess að fara í miklu ná-
kvæmari mælingar á launaskriði
og að settar verði fram kröfur um
launaskriðsfrádrátt, t.d. í vísitölu,
þannig að launaskrið á tilteknu
tímabili komi til frádráttar við út-
reikning verðbóta og ekki er ólík-
legt, að það verði snar þáttur í
þessum viðræðum."
stórt upp í sig varðandi verkefni
annarra ráðherra. Það verður
væntanlega rætt í ríkisstjórninni
eftir helgina hvort ástæða er til að
fresta þessum framkvæmdum til
lengri tíma, en Alþýðubandalagið
hefur hvatt til eðlilegrar sam-
vinnu um ágreining þessa máls og
ég vil hafa ráðrúm til að fara yfir
það á næstu dögum. Umboð utan-
ríkisráðherra gengur ekki lengra
en á varnarsvæðinu."
Blaðamaður spurði ráðherra
hvort einhverjar líkur væru á því
að hann leyfði vinnu Orkustofnun-
ar ef þetta stangaðist algjörlega á
við gildandi skipulag eins og fram
kemur í ummælum Hjörleifs hér á
undan og hvort hann teldi eðli-
legra að erlendir verktakar ynnu
þetta verk eins og frapi hefur
komið í Morgunblaðinu ef Orku-
stofnun færi ekki að standa við
gerðan samning.
Hjörleifur kvaðst vilja fá ráð-
rúm til að skoða málið og ekki
kvaðst hann hafa litið á það í því
samhengi að eriendir aðilar fengju
það í sínar hendur.
Gengið
sígur
GENGI krónunnar sígur nú jafnt og
þétt hvern dag. Síðastliðinn hálfan
mánuð hefur söluverð Randaríkja-
dollars hækkað um 2,25%. Þá hefur
söluverð svissnesks franka hækkað
um 2,4% frá gengisskráningu Seðla-
bankans 26. febrúar til 12. marz.
Sterlingspund hefur hækkað um
0,55%, dönsk króna hefur hækkað
um 1,82% og vestur-þýzkt mark um
1,94%. Þá hefur japanskt yen
hækkað um 0,72% og hollenzk flór-
ína um 2,20%.
Frá áramótum hefur söluverð
dollarans hækkað um 21,35%, sterl-
ingspunds um 15,52%, danskrar
krónu um 12,33%, vestur-þýzks
marks um 15,90%.