Morgunblaðið - 16.03.1982, Síða 26

Morgunblaðið - 16.03.1982, Síða 26
34 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. MARZ 1982 SUrfsstúlkurnar úr mötuneytum sjúkrahúsanna, sem settust á skólabekk og öfluðu sér réttinda sem matartæknar. Ljóflm. Gudjón. Starfsstúlkur í sjúkrahúsum afla sér réttinda matartækna SL. FIMMTIJDAG útskrifuðust 23 starfsstúlkur möluneyta í heilhrigð- isstofnana eftir að hafa lokið sér stöku námskeiði við hússtjórnar- hraut Fjölhrautaskólans í Breiðholti, en það veitir þeim réttindi sem matartæknar. Matartæknar eru ný starfsstétt, sem þarf þriggja ára nám til að hafa réttindi, og útskrifuðust 9 fyrstu matartæknamir frá skólanurn í fyrra. Kn þar sem í eldhúsum sjúkrahúsanna er fyrir margt fólk, sem á að haki langt starf og hefur mikla reynsluþekkingu á þessu sviði, var því gcfinn kostur á að afla sér réttindanna með námskeiði, þar sem starfstími er metinn, en hætt við hóklegu námi í 208 stundir. Stóð námskeiðið frá 15. janúar til II. mars. Stúlkurnar 23, sem sóttu þetta námskeið og eru nú orðnar mat- artæknar með full réttindi til að- stoðarstarfa í mötuneytum í heil- brigðisstofnunum, eru flestar af Reykjavíkursvæðinu, en tvær frá Seyðisfirði og ein frá Hvamms- tanga. Afhenti skólastjóri Fjöl- brautaskólans, Guðmundur Sveinsson, nýju matartæknunum skírteini sín við hátíðlega athöfn í safnaðarheimilinu við Keilufell, þar sem kirkjukór Hóla- og Fella- hverfis söng, og ræður fluttu, auk Guðmundar, Bryndís Steinþórs- dóttir, sem veitir hússtjórnar- braut forstöðu og sá um þetta námskeið og Valgerður Guðjóns- dóttir, sem þakkaði fyrir hönd nemenda. Benti skólastjóri m.a. á þann dugnað sem konurnar hefðu sýnt með því að setjast nú aftur á skólabekk, þar sem mikils var af þeim krafist. Það væri erfitt að stunda kröfuhart bóknám og vinna fullan vinnudag eins og margar þeirra hefðu gert. En eng- inn yrði óbarinn biskup. Til skýr- ingar má geta þess, að skólatím- inn var 4 klukkustundir fimm daga vikunnar og 6 klukkustundur á laugardögum. Kennd var nær- ingarfræði, sjúkrafræði, örveru- fræði, vörufræði, skipulagning og skyndihjálp. Þennan merka áfanga í mennt- un heilbrigðisstétta voru viðstddir fulltrúar frá heilbrigðisráðuneyti og menntamálaráðuneyti auk kennara og starfsfólks Fjöl- brautaskólans sem að þessu höfðu unnið. En slíkt nám er mjög í mót- un. Sagði Bryndís Steinþórsdóttir m.a. í sinni ræðu að þetta væri miklivægt framlag til menntunar- framboðs á hússtjórnarsviði Fjöl- brautaskólans. „En til að matar- tækninámið fengi viðurkenningu þurfti bæði reglugerð og helst möguleika á framhaldsnámi. Ingi- björg Magnúsdóttir, deildarstjóri í heilbrigðisráðuneytinu, vann öt- Bryndís Steinþórsdóttir (ræðustól. ullega að því að reglugerð var samin og gefin út, en Stefán Ólaf- ur Jónsson, deildarstjóri verk- og tæknimenntunardeildar Mennta- málaráðuneytisins, kom því til leiðar að hafist er handa við að skipuleggja framhaldsnám fyrir matartækna, svo að þeir geti öðl- ast starfsheitið matarfræðingur." Og einnig: „Með þessum hópi og þeim sem áður hafa útskrifast frá skólanum fæst góður stofn í starfsátétt, sem vissulega er þörf og kærkomin öllum þeim sem stuðla vilja að hollustuháttum í fæðuvali. Fram til þessa dags hef- ur því fólki verið lítill gaumur gef- inn sem vinnur í mötuneytum, en vakning um aukna líkamsrækt og bættar neysluvenjur mun verða til þess að breyting verður þar á. Það er mikil ábyrgð og um leið ánægja að búa til hollan og góðan mat við hæfi hvers og eins. Matargerðar- listin krefst þekkingar og hæfni ekki síður en aðrar verk- og list- greinar. En þeirri grein þarf bæði að fylgja hagsýni, vinnuskipulagn- ing og hagræðing til að vel takist. Mikill hluti þjóðartekna fer um hendur þeirra sem matreiða á heimilum eða í opinberum stofn- unum, því er brýnt að fá vel- menntaða starfsstétt á tímum sí- aukins framboðs á fæðutegundum og margskonar þjónstu, þar þarf að greina hismið frá kjarnanum. Mikið starf er framundan þó námsáfanga sé lokið, starf sem m.a. felst í því að efla stöðu þess- arar nýju stéttar á vinnumark- aðnum." Samband grásleppuhrognaframleiðenda: Verdmæti þeirra hrogna, sem hent hefur verið, er meira en kæligeymsla kostar MORGUNBLAÐINU hefur borist eftirfarandi frá Sambandi grá- sleppuhrognaframleiðenda: I fjölmiðlum að undanförnu hafa byrst samþykktir frá grá- sleppuveiðimönnum er mótmælt hafa þeirri verðlækkun er átt hef- ur sér stað á framleiðslu ársins 1981 og verðákvörðun fyrir árið 1982. Aðalfundur Samtakanna er haldinn var 6. desember sl. mark- aði eftirfarandi stefnu í markaðs- og sölumálum. 1. Lágmarksverð á hrognum 1981 verði áfram $330 og veittur gjaldfrestur til 1. maí 1982. 2. Veiðar verði ekki leyfðar 1982 fyrr en vitað sé hvað markaður- inn muni þola. 3. Sala verði ekki leyfð árið 1982 fyrr en búið sé að koma fyrir framleiðslu ársins 1981. 4. Athugað hvort ekki sé rétt að breyta verðviðmiðun úr dollur- um í mörk. 5. Aðalfundur SGHF felur stjórn SGHF að stuðla að því að kom- ið verði á heildarsamræmingu í sölu- og fiskveiðimálum, þannig að salan verði sem jöfnust. Þessari stefnu hefur stjórn samtakanna f.vlgt í megin atriði. Á þessu ári varð ljóst, og raunar fyrr, að ekki tækist að selja allar þær birgðir af grásleppuhrognum er óseldar voru hér á landi á því lágmarksverði sem ákveðið var $330. Um áramót hafði verið búið að selja 9000 tunnur af fram- leiðslu 1981 og þá voru óseldar um 7000 tunnur. Á fundi í viðskipta- ráðuneytinu með „útflytjendum" grásleppuhrogna og fulltrúum Samtakanna bar Ólafur Jónsson, aðstoðarframkvæmdastjóri Sjáv- arafurðadeildar SIS, fram tillögu um sölu á mestöllum þeim hrogn- um er óseld væru í landinu, fram- leiðsla ársins 1981 á dkr. 1950 hver tunna og verð á framleiðslu 1982 2.200 dkr. hver tunna. Á þessum fundi kom fram að „útflytjendur" töldu að hægt væri að selja 2500—3000 tunnur af framleiðslu ársins 1981 á $330. Þannig að eftir hefðu verið um 4000 tunnur óseld- ar og einhverja lausn varð að finna á þessu vandamáli. Það hef- ur verið, og er stefna Samtakanna að selja alla þá framleiðslu sem óseld er í landinu en ekki aðeins hluta hennar. — Það sem hvað mcstum vanda veldur, er hvað menn hafa selt misjafnlega mikið af afla sínum, þannig að ef allir hefðu selt um 70—80% af sínum afla þá væru menn frekar reiðubúnir til að fleygja því sem eftir væri til þess að halda uppi 330 dollara verði. Menn mega heldur ekkí gleyma því að Samtökin vöruðu við þess- ari þróun í veiðum þegar í maí mán. á síðasta ári en töluðu þá fyrir daufum eyrum sjómanna. Verðþróun á erlendum gjaldmiðl- um hefur verið slík á síðasta ári að engann óraði fyrir því. Nú súp- um við seyðið af því að hafa ekki verðlagt þessa vöru í Evrópu- gjaldmiðium eins og Samtökin hafa bent á á undanförnum árum. Verðhækkanir til okkar helstu kaupenda, Dana og Þjóðverja, hafa verið á bilinu 1,1 til 14% á milli ára til Dana og bein verð- lækkun til Þjóðverja á árunum 1976 til 1980. Þegar gengisþróun dollarans hinsvegar snýst við og hann hækkar nálægt 40% á einu ári, miðað við Evrópugjaldeyri, er ekki nema von að slaka verði á því dollaraverði sem nú er í gildi og færa verðviðmiðunina í Evrópu- mynt og þá helst þýsk mörk, eða danskar krónur. Verð á flestöllum öðrum fiskafurðum hefur lækkað í dollurum, þannig að þegar menn tala um verðhrun á hrognunum þá fæst sú fullyrðing ekki staðist þegar miðað er við hækkun á al- mennu fiskverði. Samkvæmt út- reikningum þjóðhagsstofnunnar hefur almennt fiskverð hækkað um 4,6% á milli ára ’80—’81 en verðhækkun á grásleppuhrognum á sama tímabili, þegar tekið er til- lit til þeirrar verðlækkunar er nú hefur orðið á óseldum hrognum framleiðslu 1981, er 41,5%. I bréfi til viðskiptaráðuneytis- ins dagsett 10.2.1982, þar sem tek- in var afstaða til fyrrgreindrar tillögu Ólafs Jónssonar, skýrir stjórn SGHF frá fyrrgreindum samþykktum á aðalfundi Samtak- anna í desember, og lýsir jafn- framt þeirri skoðun sinni að ekki sé hægtað kalla saman fund með- limanna með svo skömmum fyrir- vara er sýni afstöðu þeirra til til- lögu Ólafs Jónssonar um fyrr- greindar verðlækkanir og verð fyrir framleiðslu 1982. Þá var einnig lýst vilja flestallra þeirra er áttu óseld hrogn að þau yrðu seld á hæsta fáanlegu verði og var þá átt við að öll hrognin seldust. Hvað varðaði verðákvörðun fyrir árið 1982 voru menn ekki eins sammála, og yrði að finna flöt á því máli þegar öll hrogn af fram- leiðslu 1981 væru seld. Síðan var reynt að selja kaupendum þær tunnur sem eftir voru af fram- leiðslu ársins 1981 án þess að verð væri ákveðið á framleiðslu 1982. Kaupendur reyndust ófáanlegir til að kaupa óseldu hrognin nema að um leið yrði ákveðið verð á fram- leiðslu ársins 1982. Þannig stóð málið þann 1. marz sl. þegar full- trúar Samtakanna voru kvaddir í viðskiptaráðuneytið, og þeim tjáð að Viðskiptaráðuneytið myndi ekki gefa út þessi fyrrgreindu verð nema með samþykki Samtakanna. Stjórn Samtakanna var gefinn frestur til morguns að svara. Var þá haft samband við stjórnar- menn Samtakanna og gáfu þeir allir (nema 2 er ekki náðist til) samþykki sitt til þessarar verð- ákvörðunar. Hér var stjórn Samtakanna í raun stillt upp við vegg og þeir látnir taka á sig ábyrgð á því að hér seldust ekki eða eyðilegðust um 3000 tunnur sem sýnt væri að ekki seldust ef þessi verðákvörðun yrði ekki tekin. Rétt er að geta þess að kaupendur féllu frá öllum verðklásúlum er voru á þeim sölu- samningum er gerðir höfðu verið fyrir 1. janúar sl. með einni und- antekningu (700 tunnur). Hér er einungis um lágmarksverð að ræða þannig að þessi lágmarks- verð geta breyst þegar séð verður hvernig þróunin verður í veiðum og markaðsmálum. Það er skoðun stjórnar Samtakanna að verð fyrir framleiðslu ársins 1982 sé of lágt, og ætti að vera hærra sé þess kostur. Það er ljóst að fenginni þessari reynslu að ekki verður hjá því komist að hafa einhverja stjórn á veiðunum þannig að ekki verði veitt það mikið að við lend- um í markaðsörðugleikum vegna þess. Það markaðs- og sölukerfi á grásleppuhrognunum er með öllu óviðunandi og gegnir alls ekki hlutverki sínu eins og best sést í því markaðsástandi er nú ríkir. Þar sem hinir fáu og stóru kaup- endur grásleppuhrogna geta nán- ast skammtað okkur það verð er þeim þykir hæfilegt. Hér hefur verið hent grásleppu- hrognum að verðmæti er skiptir milljónum króna og nemur sú upphæð hærri upphæð en kosta að byggja hér kæligeymslu undir þau hrogn er hér hafa legið óseld. Þetta tekur af öll tvímælí um hversu brýnt hagsmunamá! þetta er öllum grásleppuveiðimönnum. Stjórn Samtakanna hefur eftir frcmsta megni reynt að halda uppi því verði sem ákveðið var og reynt að tryggja það að allir sem eiga óseld hrogn geti selt þau áður en ný vertíð hefst. Reykjavík 12,3. 1982.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.