Morgunblaðið - 28.09.1982, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. SEPTEMBER 1982
________________________________________________
Næturárásir á
Rússa í Kabúl
Njju Ik'lhí, 27. M'pU'rulHT. Al*.
SOVÉSKIK hcrmenn hafa aftur tek-
íð upp eftirlitsferAir um Kahúl, höf-
uAh«ri> Afganistans, art næturlagi
vegna aukinna umsvifa afganskra
ska-ruliöa aö undanförnu, aö þvi er
afganskir flóttamenn segja.
1 síöustu viku réðust skæruliðar
á ný fjölbýlishús, sem eingöngu
eru ætluð Sovétmönnum í borg-
inni, og hörðust við öryggissveitir
stjórnarinnar í nokkrar klukku-
stundir. Þeir hafa einnig ráðið
lögum og lofum í sumum hverfum
á nóttunni og eyðilagt rafstöðvar
og önnur mannvirki. Haft er eftir
sömu heimildum, að skæruliðar
hafi náð bænum Maroof, skammt
frá landamærunum við Pakistan,
á sitt vald og gert dirfskufulla
árás á eitt úthverfi Kandahar,
stærstu borgar í Afganistan.
Moskva:
Shcharansky í
hungurverkfall
Tíu milljónir marka, um 60 milljónir isl, kr., kostuðu veggspjöldin, sem vestur-þýsku stjórnmálaflokkarnir notuðu í
kosningabaráttunni í Hessen. Hér er skilti frá kristilegum demókrötum þar sem þeir skora á fólk að taka höndum
saman við þá um nýja tíma.
Kosningarnar í Hessen:
Persónulegur sigur
fyrir Helmut Schmidt
Moskvu, 27. M'pU'tnhiT. Al*.
SOVÉSKI andófsmaðurinn Anatoly
Shcharansky, sem nú situr í fangelsi,
hóf í gær, sunnudag, hungurverkfall
til að mótmada því, að sovésk yfir-
völd hafa lagt hald á öll bréf, sem
hann hefur skrifað ástvinum sínum
síðustu tíu mánuðina. Þessar fréttir
voru í dag hafðar eftir móður hans,
Ida Milgrom.
Móðir Shcharanskys sagði á
fundi með erlendum fréttamönn-
um í Moskvu, að yfirvöldin bæru
því við, að sonur hennar notaði
dulmál í bréfum sínum og lýsti í
þeim ástandinu í sovéskum fang-
elsum. Hún kvaðst hafa spurst
nýlega fyrir um líðan sonar síns
en aðeins fengið þau svör, að hann
væri lifandi, annað ekki. Á fundin-
Tel Aviv, 27. M'ptombtT. AP.
TALH) er að 350 þúsund manns hafi
komið saman í miðborg Tel Aviv á
laugardagskvöld til að láta í Ijós
andúð á fjöldamorðunum i Beirút.
Jafnframt kröfðust fundarmenn að
Menachem Begin forsætisráðherra
og Ariel Sharon varnarmálaráðherra
segðu af sér vegna meintrar hlut-
deildar Israela í morðunum. Aldrei
hefur jafn fjölmennur mótmæla-
fundur verið haldin í ísrael.
Jafnframt kröfðust fundarmenn
að sett yrði á laggirnar hlutlaus
nefnd til að rannsaka meintan
þátt stjórnarinnar og hersins í
um var einnig Yelena Bonner, eig-
inkona nóbelsverðlaunahafans
Andrei Sakharovs, sem nú er í út-
legð í borginni Gorky. Hún las þar
upp áskorun um stuðning við
Shcharansky, sem maður hennar
hafði sent Mitterrand Frakk-
landsforseta 4. janúar sl.
Shcharansky var dæmdur í 13
ára fangelsi árið 1978 og gefið að
sök að hafa njósnað fyrir Banda-
ríkjamenn. Hann var fyrst hafður
í nauðungarvinnubúðum í Ural-
fjöllum en seinna fluttur í fangelsi
fyrir venjulega afbrotamenn.
Móðir hans sá hann síðast í janúar
sl. og sagði þá, að hann hefði verið
illa á sig kominn eftir sex mánaða
einangrun og minnkaðan matar-
skammt.
fjöldamorðunum. Shimon Peres
leiðtogi stjórnarandstöðunnar
hélt hvassyrta ræðu á fundinum
og var óspar á skeyti í garð Beg-
ins.
„Aldrei áður hafa jafn hörmu-
legar ákvarðanir vakið jafn mikla
reiði, sorg og vantraust meðal
borgaranna," sagði Perez. Hann
sagði að Begin hefði ekki svo mik-
ið sem „stautað út úr sér sorgar-
orði“, vegna morðanna og hann
hefði látið hjá líða að fordæma
morðingjana.
Bonn, 27. Ncptcmber. Al*.
VESTUR-ÞÝSKIR jafnaðar-
menn, sem börðust undir kjör-
orðinu „Helmut Schmidt áfram
kanslari", eru sigri hrósandi eft-
ir kosningarnar í Hessen sl.
sunnudag. Að vísu fengu þeir
í ræðunni beindi Perez orðum
sínum til Begins og spurði hvers
vegna forsætisráðherrann lýsti
fjöldamorðunum sem náttúru-
hamförum í stað þess að kalla þau
ólán, sem væri afleiðing stefnu
stjórnarinnar.
Fjöldafundurinn var hápunkt-
urinn á nær daglegum mótmælum
í Israel í heila viku, þar sem þess
hefur jafnan verið krafist að Beg-
in og Sharon segðu af sér, en sagt
er að þeim síðarnefnda hafi láðst
að taka til hendi og koma í veg
fyrir fjöldamorðin.
heldur minna fylgi en í síðustu
kosningum, 1978, en miklu
meira en þeim hafði verið spáð.
Auk þess gerðu þeir að engu
draum kristilegra demókrata
um meirihluta á fylkisþinginu og
frjálsir demókratar, sem felldu
stjórn Schmidts fyrir tíu dögum,
fengu engan mann kjörinn.
Þeirra sæti á þinginu taka nú
umhverfisverndarmenn, sem
fengu 8% atkvæða og eru í
oddaaðstöðu.
Jafnaðarmenn fengu 42,8%
atkvæða, 44,3% 1978, en hafði
verið spáð 30-35% nokkru áður
en stjórnin féll. Kristilegir
demókratar fengu 45,6%, 46%
1978, en þeir höfðu gert sér góð-
ar vonir um hreinan meirihluta.
Umhverfisverndarmenn fengu
8% og hafa nú oddaaðstöðu á
þingi vegna þess að frjálsir
demókratar fengu engan mann
á þing í fylkinu. Þeir fengu 6,6%
1978 en aðeins 3,1% nú, en
þurftu 5% til að fá mann.
Leiðtogar kristilegra og
frjálsra demókrata höfðu lýst
því yfir fyrir kosningarnar í
Hessen, að þeir ætluðu að taka
höndum saman um stjórn fylk-
isins að þeim loknum og að þeir
myndu líta á kosningaúrslitin
sem svar við þeirri spurningu
hvort þeir ættu einnig að sam-
einast um stjórnina í Bonn.
Þetta svar hafa þeir nú fengið
og geta ekki lesið annað úr því
en neitun.
Forystumaður kristilegra
demókrata í Hessen, Alfred
Dregger, sem fjórum sinnum
hefur reynt að leiða flokkinn til
sigurs þar, sagði eftir kosn-
ingarnar, að þær væru „ósigur
fyrir kristilega demókrata í
fylkinu, í öllu landinu og mig
persónulega". Hann kvaðst
mundu segja af sér sem formað-
ur 1 dag, mánudag, og að flokk-
urinn yrði að taka til endurskoð-
unar baráttuaðferðir sínar.
Schmidt og aðrir leiðtogar jafn-
aðarmanna segja hins vegar, að
nú sé ljóst, að almenningur í
landinu vilji nýjar kosningar
strax.
Mikill klofningur er nú innan
Frjálsa demókrataflokksins og
ekki endanlega ljóst hvort nægi-
lega margir þingmenn hans
muni styðja vantrauststillögu
stjórnarandstöðunnar nk. föstu-
dag. Leiðtogar hans telja sig þó
ekki eiga annarra kosta völ, úr
því sem komið er, enda gæfist
þeim þá nokkur tími til að lappa
upp á flokkinn.
Fjölmennasti mótmælafundur í sögu Israels:
Afeagnar Begins
og Sharons krafist
Frá mótmælafundinum í Tel Aviv á laugardagskvöld. — Talið er að um 350 þúsund manns hafi safnast saman á torgi
í miðborg Tel Aviv til að láta í Ijós andúð sína á fjöldamorðunum í Beirút. Mannfjöldinn krafðist einnig afsagnar
Begins forsætisráðherra og Sharons varnarmálaráðherra. simamvnd Ai*.
Gylliboði dansks banka
mótmælt í Færeyjum
hórshbfn, Færeyjum, 27. september. Frá fréttaritara Mbl, Jógvan Arge.
DANSKUR banki, Jóski bankinn,
bauðst nú nýlega til að ávaxta fær-
eyskt sparifé með betri vöxtum en
tíökast hefur í Færeyjum og hefur
þetta valdið gífurlegu uppnámi með-
al forráðamanna lánastofnana í Fær-
eyjum, landsfeðranna og fjölmiðla.
Færeysku bankarnir tveir, Sjó-
vinnubankinn og Færeyjabanki,
hafa beðið Jóska bankann um að
vera ekki að skipta sér af fær-
eysku sparifé, enda sé það ekki í
þágu færeyskra sparifjáreigenda.
Sömu skilaboðum hefur verið
komið á framfæri við Þjóðbank-
ann danska og bankaeftirlitið þar
í landi.
Jóski bankinn bauð færeyskum
sparifjáreigendum 12% vexti, sem
er allmiklum hærra en gerist í
Færeyjum þar sem innlánsvextir
af óbundnu fé eru 4% en allt að
12% af fé, sem er bundið í þrjá
mánuði eða meira. Hér er þó ekki
allt sem sýnist segja forráðamenn
færeyskra lánastofnana; Færey-
ingur, sem á fé í erlendum banka,
verður að greiða um helming vaxt-
anna í skatt, en aðeins um 'Æ % ef
hann ávaxtar það heima.
Færeyskum stjórnmálamönnum
og forráðamönnum lánastofnana
var samt sem áður brugðið við til-
boð Jóska bankans. Fjárflótti til
Danmerkur gæti valdið atvinnu-
vegunum miklum erfiðleikum og
neytt færeysku bankana til að
taka upp sömu vaxtapólitík og í
Danmörku. Þeir trúa því hins veg-
ar og treysta, að Færeyingar sýni
þegnskap og haldi áfram að
ávaxta sitt fé í sínum eigin bönk-
um, allri þjóðinni til hagsbóta.