Morgunblaðið - 11.02.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1983
Salome Þorkelsdóttir:
Heimilisfræði — hollar lífsvenjur
Salómc 1‘orkelsdóttir (S) mælti í
gær í Sameinuðu þingi fyrir tillögu
sem hún flytur, ásamt sjö öðrum
þingmönnum Sjálfstæðisflokks, þess
efnis, að ríkisstjórnin skuli hlutast
til um að við endurskoðun aðal-
námskrár grunnskóla verði ákveð-
inn lágmarksstundafjöldi í heimilis-
fræðum í öllum bekkjum grunnskól-
ans.
Meginmarkmið
heimilisfræðanáms
Salome l»orkclsdóttir (S) sagði
m.a. að heimilisfræðin spannaði
margar námsgreinar, matreiðslu
og framleiðslufræði, matvælaefn-
afræði, hreinlætisfræði, heimil-
ishagfræði, vörufræði, áhalda-
fræði, vinnufræði, híbýlafræði og
ungbarnameðferð, svo eitthvað sé
nefnt. Öll þessi námssvið snerta
daglega tilveru einstaklingsins og
mörg þeirra eru stórir þættir í lífi
hans. Þekking á þessum sviðum
væri mikilvæg, bæði fyrir ein-
staklinginn og þjóðfélagið.
Salome sagði meginmarkmið
heimilisfræðanáms vera:
• að efla skilning nemenda á
hlutverki heimilisins,
• að auka þekkingu þeirra og
leikni í heimilisstörfum,
• að auka skilning og áhuga nem-
enda á hollustu og heilbrigði,
• að vekja skilning og áhuga á
góðri nýtingu og umhirðu verð-
mæta, hagsýni í heimilisrekstri og
hagsmunamálum neytenda,
• að glæða áhuga á gildi vinnu-
tækni,
• að veita innsýn í vistfræðileg
lögmál og glæða áhuga á umhverf-
isvernd,
• að glæða sjálfstæði, sam-
starfsvilja og samábyrgð.
Það þarf að hafa hugfast, sagði
Salome, að búsýsla og heimilistörf
eru viðfangsefni sem varða jafnt
karla og konur og breyttir þjóð-
lifshættir og vinnuþátttaka
kvenna krefjast samstarfs á heim-
ili í þessum efnum.
Salome Þorkelsdóttir,
alþingismaður
Hyggilegt fæðuval, rétt meðferð
matvæla og matreiðsla í samræmi
við næringarfræðilega þekkingu
og viðurkennda hollustuhætti
skipta miklu í lífi hvers einstakl-
ings.
Misjöfn aðstaöa
til heimilisfræðanáms
Salome vék síðan að húsnæðis-
aðstöðu til kennslunnar, menntun
kennara, afstöðu forráðamanna í
fræðslukerfinu og fjárveitinga-
valdi, sem allt spilaði inn í fram-
vindu í þessari mikilvægu náms-
grein. Víða skorti kennslukraft á
þessu sviði og því þyrfti að efla
valnámsgreinina heimilisfræði í
Kennaraháskóla íslands. Hún
sagði heimilisfræði nú aðeins
kennd í 80 af 220 grunnskólum
landsins, og víðast væru kennslu-
stundir fáar. Nær ailir grunn-
skólar í Reykjavík hafi einhverja
kennslu í námsgreininni en utan
Reykjavíkur nær hún aðeins til
um 20 grunnskóla. Hér væri því
átaks þörf.
Salome vék að margskonar hag-
nýtri kennslu og minnti m.a. á, að
framhaldsnemendur Fjölbrauta-
Qlíugjald — olíusjóður:
Sjö atkvæða lög
Stjórnarfrumvarp um Olíusjóð fiskiskipa, olíugjald o.fl. varð að lögum í
efri deild Alþingi í gær. Frumvarpsgreinar og ákvæði til bráðabirgða vóru
samþykktar með 7:5 og 7:4 atkvæðum. Breytingartillaga frá Guðmundi
Karlssyni (S) og Agli Jónssyni (S), varðandi útflutningsgjald af sölu fiski-
skipa í erlendum höfnum, var felld. Það vekur athygli að þarna verður
frumvarp að lögum með 7 atkvæðum í 20 manna þingdeild, 13 deildarmenn
greiða atkvæði gegn frumvarpinu eða vóru fjarverandi.
Lögin fela í sér 4% útflutn-
ingsgjald, sem kemur til viðbótar
5.5% útflutningsgjaldi, á sjávar-
vöruframleiðslu ársins 1983.
Stofnaður er Olíusjóður, sem tek-
ur að sér að greiða niður olíuverð
til fiskiskipa (um 35%). Hér er
endurvakið sjóða- og millifærzlu-
kerfi, eða eins og segir í nefndar-
áliti sjálfstæðismanna í minni-
hluta sjávarútvegsnefndar efri
deildar, sem fyrr er getið:
„Nú fylgir böggull skammrifi,
því vakinn er upp sá draugur sem
allir sanngjarnir menn héldu að
kveðinn hefði verið niður fyrir
fullt og allt fyrir 6 árum, þ.e.
sjóða- og millifærslukerfi
sjávarútvegsins, sem drepur niður
heilbrigðan rekstur, jnetnað og
sjálfsbjargarvitund. Stofnun olíu-
sjóðs til niðurgreiðslu á olíu til
fiskiskipa teljum við óheillaspor
sem ekki eigi að stíga. Miklu væri
það heilbrigðara og heilladrýgra,
að fiskkaupendur greiddu seljand-
um kostnaðarhlutdeild í veiðun-
um“.
skólans í Breiðholti í málm- og
tréiðnaðardeildum hafa tekið að
sér smíði á eldhúseiningum, og
væri það gott dæmi um hagnýta
kennslu í verkmenntun.
Undirstöðuþekking
í næringar- og
neytendafræðum
Loks vék Salome að neyzlu-
könnun meðal skólabarna, 10—14
ára, sem framkvæmd var í fjórum
grunnskólum í Reykjavík 1977 og
1978. Niðurstaðan hefði verið sú,
að mataræði barna væri mjög
ábótavant. Mikilvægra næringar-
efna hefði verið vant. Það hafi
verið einróma álit þeirra, sem að
stóðu, að gera þyrfti stórt átak til
úrbóta. Grunnskólinn er því kjör-
inn vettvangur til þess að veita þá
fræðslu sem að haldi kemur á
þessu sviði þar sem hann nær til
allra ungmenna.
Orðrétt sagði Salome: „Með
aukinni menntun kvenna og
breyttum þjóðlífsháttum vinna æ
fleiri konur utan heimilis og taka
vaxandi þátt í stjórnmála- og
félagsstarfi hverskonar, sem fram
til þessa hefur verið vettvangur
karla. Það færist í vöxt að foreldr-
ar skipti með sér heimilis- og
uppeldisstörfum. Þessi breyting
gerir það brýnna að skólarnir
leggi rækt við kennslu i
heimilisfræðum ....“
Undirtektir góðar
Helgi Seljan (Abl.) og Guðrún
Helgadóttir (Abl.) tóku mjög já-
kvætt undir tillögu Salome og sjö
meðflutningsmenn hennar úr
Sjálfstæðisflokki. Helgi sagði
stuðning við tillögunna ná út fyrir
þann „stóra og samstæða flokk",
sem flutningsmenn væru úr. Guð-
rún tók og jákvætt í málið en
sagði vanta heildarstefnu í skóla-
málum, sem gerði alla fram-
kvæmd erfiðari. Hún gagnrýndi
það m.a. að Háskóli íslands, sem
vera ætti akademía, þar sem
kennarar stunduðu vísinda- og
rannsóknarstörf, lægi undir ásókn
ýmiskonar starfsþjálfunarhópa,
eins og hjúkrunarfræðinga.
Undiröldur og baksviðsfundir
Þessa dagana eru margvíslegar hræringar baksviðs á Alþingi, sem ekki koma upp á yfirborð umræðna í
þingdeildum. Þingmál ýmiskonar eru í biðstöðu, meðan fjallað er milli manna og flokka um kjördæmamál og
starfshætti þings, fram til hugsanlegs þingrofs. Flokkarnir ganga sem óðast frá framboðum, enda flestra mál, að
þinghald standi stutt eitt fram yfir næstu mánaðamót og kosningar séu í sjónmáli. Hér má sjá Friðjón
Þórðarson, dómsmálaráðherra, Geir Hallgrímsson, formann Sjálfstæðisflokksins, Ólaf G. Einarsson, formann
þingflokks sjálfstæðismanna og Matthías Á. Mathiesen, fyrsta þingmann Reyknesinga. Þeir eru e.t.v. að nota
veðurútlitið.
Stuttar þingfréttir
Lögreglustöð í Mosfells-
hreppi — Fundað um
bráðabirgðalögin í dag
Fundur í neðri deild í dag
Fundur hefur verið boðaður í
neðri deild Alþingis í dag og eru
bráðabirgðalögin á dagskrá. Um-
ræðu verður væntanlega haldið
áfram en margir þingmenn eru á
mælendaskrá. Ekki skal hér um
sagt, hvort þau koma til atkvæða,
en það er þó talið ólíklegt, enda
stendur viljj fjölmargra þing-
manna til þess að kjördæmamálið,
sem er í biðstöðu fram yfir helgi,
vegna miðstjórnarfundar í Fram-
sóknarflokki, hafi forgang. Þeir
sem þaö vilja telja hættu á, ef at-
kvæðagreiðsla um bráðabirgðalög-
in fer ekki að vilja stjórnvalda, þá
verði þing rofið án þess að takist
að ná fram leiðréttingu á vægi at-
kvæða.
Lögregluvarðstöð í
Mosfellshreppi
Salome Þorkelsdóttir (S) hefur
lagt fram á Alþingi tillögu til
þingsályktunar um lögreglu-
varðstöð í Mosfellshreppi: „Al-
þingi ályktar að ríkisstjórnin
hlutist til um að komið verði á
fót lögregluvarðstöð í Mos-
fellshreppi ásamt tilheyrandi
búnaði og fjölgun í lögregluliði
sýslumannsembættis Kjósar-
sýslu, svo að unnt verði að þjóna
Kjalarneshreppi og Kjósar-
hreppi auk Mosfellshrepps."
I langri greinargerð er m.a.
vakin athygli á því að þörfin
fyrir þessa þjónustu hafi stór-
aukizt á sl. árum, en í dag búi
3.300 manns í Mosfellshreppi og
milli 500 og 600 manns í Kjal-
arnes- og Kjósarhreppum.
„Vesturlandsvegur liggur um
þéttbýlasta hluta Mosfells-
hrepps og sker raunar byggðina í
tvennt með þeim hætti, að sam-
gangur milli hverfa er ógerlegur
án umferðar yfir veginn. Opin-
ber þjónusta, svo sem skólar,
barnaheimili, íþróttasvæði o.fl.
er öll staðsett öðru megin vegar-
ins og sama gildir um verzlanir."
Þessu fylgi slysahætta sem
nauðsynlegt sé að bregðast við.
Hatton Rochall-svæðið
Utanríkismálanefnd hefur
skilað samdóma áliti um þings-
ályktunartillögu Eyjólfs Konráðs
Jónssonar o.fl. um hafs-
botnsréttindi í suðri. Nefndin
leggur til að tillagan verði sam-
þykkt lítið eitt breytt. f breyt-
ingu nefndarinnar hljóðar
tillögugreinin svo:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að vinna að sam-
komulagi við Færeyinga, Breta
og íra um yfirráð á Hatton
Rockail-hafsbotnssvæðinu í
samræmi við ákvæði hafréttar-
sáttmálans. Alþingi felur utan-
ríkismálanefnd að starfa með
ríkisstjórninni að framgangi
málsins.“
Ujóðólfshagi I í Holtahreppi
Magnús H. Magnússon, Stein-
þór Gestsson, Eggert Haukdal og
Guðmundur Karlsson flytja
frumvarp til laga, þess efnis, að
ríkisstjórninni sé heimilt að
selja Stefáni Jónssyni jörðina
Þjóðólfshaga I í Holtahreppi,
Rangárvallasýslu. Stefán hefur
byggingarbréf fyrir jörðinni og
hefur húsað hana. Hreppsnefnd
Holtahrepps mælir með sölunni.