Morgunblaðið - 02.06.1983, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. JÚNÍ 1983
Stöndum saman um nýja stjórn
eftir Friörik
Sophusson alþm.
Það eru ávallt mikilvæg tíma-
rrjót, þegar ný ríkisstjórn tekur við
völdum. Nýja stjórnin hefur með-
byr almennings. Hún nýtur skiln-
ings fólksins í landinu í barátt-
unni við mestu verðbólgu- og efna-
hagsörðugleika, sem hrjáð hafa
þessa þjóð um langt skeið.
Stjórnarmyndunarviðræður,
stóðu yfir í nokkrar vikur og allir
kostir voru kannaðir. Því miður
virtust sumir flokkarnir ekki þora
að takast á við risavaxin vanda-
mál þjóðarinnar og dæmdu sig úr
leik. Viljaskortur Alþýðubanda-
lagsforystunnar og kjarkleysi Al-
þýðuflokksþingmanna verða lengi
í minnum höfð. Eftir stendur sam-
stjórn Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks. Henni fylgja góðar
óskir, þegar hún heldur úr hlaði.
Eins og kunnugt er, valdi þing-
flokkur Sjálfstæðismanna þann
kost að fá sex ráðherra af tíu og
átta ráðuneyti í stað þess að fá
fimm ráðherra og þar á meðal for-
sætisráðherrann. Slík ákvörðun
hlýtur ávallt að vera umdeild.
Margir eru þeirrar skoðunar, að
Sjálfstæðisflokkurinn eigi undir
öllum kringumstæðum að velja
forystuna þegar hann tekur þátt í
samsteypustjórnum. Eflaust réð
það mestu um val þingflokksins,
að eftirsóknarverð ráðuneyti féllu
flokknum í skaut í þessari skipt-
ingu, þ.á m. ráðuneyti, sem flokk-
urinn hefur ekki farið með í tæpa
þrjá áratugi. Sjálfstæðisflokkur-
inn ræður nú mörgum mikilvæg-
um málaflokkum og framkvæmd
stjórnarstefnunnar er að lang-
Friðrik Sophusson
„Aðalatriöið er að ríkis-
stjórnin hafi dug til að
taka á erfiðum málum
strax í upphafi, festu til að
standast freistingar vegna
stundarvinsælda og kjark
til að leggja verk sín og
áform í dóm kjósenda, ef
öfl utan þingsins ætla að
brjóta stefnuna á bak
aftur.“
mestu leyti í höndum ráðherra
hans.
Það er ávallt erfitt fyrir stóran
þingflokk að velja úr sínum hópi
menn til að gegna ráðherrastörf-
um. í þingflokknum er fjöldi
manna, sem er vel fær til að eiga
sæti í ríkisstjórnum. Þótt margir
hafi viljað sjá einhvern fulltrúa
yngri þingmanna í stjórninni,
mótmælir því enginn, að í lýðræð-
islegu kjöri hlutu sex mjög hæfir
menn kosningu. Ekki sízt er það
ánægjuefni, að Ragnhildur Helga-
dóttir skuli vera ráðherra flokks-
ins, og sannar það enn, að Sjálf-
stæðisflokkurinn treystir konum
betur til æðstu trúnaðarstarfa en
aðrir stjórnmálaflokkar.
Ríkisstjórnin á mikla möguleika
á því að ná góðum árangri í sínu
starfi. I baráttunni við verðbólg-
una verður hún að sjálfsögðu að
kappkosta að hafa sem nánust
samskipti við forystumenn verka-
lýðshreyfingarinnar. í röðum
þeirra er ríkjandi skilningur á
nauðsyn róttækra ráðstafana.
Enginn getur láð verkalýðsforyst-
unni að mótmæla því, að samn-
ingsrétturinn sé af þeim tekinn
um stundarbil. En vonandi ber
hún gæfu til að sýna biðlund á
þeim aðlögunartíma, sem er nauð-
íslenska tónlistarfólkið í Stokkhólmi. Frá vinstri: Lilja Valdimarsdóttir,
Viðar Gunnarsson, Berglind Bjarnadóttir og Klara Óskarsdóttir.
Líflegt starf hjá
íslenzkum tónlistar-
mönnum í Stokkhólmi
Stokkholmi, 20. maí frá (iuófinnu Ragnarsdóttur.
STÆRSTI stúdentagarðurinn í Stokkhólmi nefnist l.appkárrsberget eða í daglegu
tali Lappis. Búa þar um hálft þriðja þúsund manns, og þar af eru íslendingar
tæplega fjörtíu. Nýlega var haldin feikimikil vorhátíð á garðinum. Af því tilefni
var efnt til tveggja tonleika í húsnæði Stokkhólmsháskóla, og komu íslenskir
tónlistarmenn þar mjög við sögu. Tveir íslendingar léku einleik á valdhorn, þær
Klara Oskarsdóttir og Lilja Valdimarsdóttir, en Berglind Bjarnadóttir og Viðar
Gunnarsson sungu cinsöng. Þau hafa öll húið á Lappjs í þrjú til fjögur ár. Auk
þess kom kór Islendinga í Stokkhólmi
hefur æft hann og stjórnar honum.
Berglind Bjarnadóttir syngur
sópran. Hún lauk einsöngvaraprófi
hjá Elísabetu Erlingsdóttir á íslandi
og mun Ijúka einsöngskennaraprófi
að ári liðnu. Hún hélt tónleika í
Norræna húsinu í janúar síðastliðn-
um. Klara Óskarsdóttir nam horn-
leik í tónskóla Sigursveins áður en
hún hélt til Stokkhólms til fram-
haldsnáms. Hún lek kafla úr konsert
eftir Mozart á tónleikunum, og lék
auk þess á píanó. Lilja Valdimars-
dóttir lauk námi á valdhorn við Tón-
listarskólann í Reykjavík, en nemur
nú hjá Ib Lanzky-Otto. Margir Is-
lendingar kannast við Ib og foreldra
hans, Wilhelm og Ane. Wilhelm
kenndi og spilaði á valdhorn og á
píanó í Reykjavík um sex ára skeið
skömmu eftir stríð. Þessir grónu fs-
’ landsvinir höfðu greinilega gaman
fram á báðum tónleikunum, en Berglind
af að heyra kórinn flytja íslensk
þjóðlög. Lilja lék verk eftir Saint-
Saéns, Franz Strauss og Schumann.
Viðar Gunnarsson nam í Söngskól-
anum hjá Garðari Cortes áður en
hann hélt utan. Hann syngur bassa
og flutti á tónleikunum lög eftir
Árna Thorsteinsson og Sigvalda
Kaldalóns, svo og tvær óperuaríur.
Þetta efnilega íslenska tónlistarfólk
var fengið til að koma aftur fram á
tónleikum á vegum Stúdentaráðsins
við Stokkhólmsháskóla 11. maí síð-
astliðinn. Þau hyggjast öll flytjast
heim til íslands að námi loknu. Is-
lenski kórinn, sem er starfræktur í
Stokkhólmi, átti einnig ágætan hlut
í þessum tónleikum. Kórinn hefur
sungið á skemmtunum Islendingafé-
lagsins hér.
íslenski kórinn í Stokkhólmi að syngja í háskólanum þar.
„Fyrirlitlegt smámennia
eftir Anders Hansen
Öfgar, fúkyrðaflaumur og
óheyrilegar skammir um menn
andstæðra skoðana er sem betur
fer að mestu leyti horfið úr stjórn-
málaumræðu hér á landi. Fyrir
tiltölulega fáum áratugum þótti
sjálfsagt ef ekki eðlilegt að stjórn-
málamenn ötuðu hver annan auri í
ræðu og riti, öfgafullur málflutn-
ingur var þá í mun meiri metum
en nú er, enda stjórnmálaátökin
oft á tíðum harðari. Þessar bar-
áttuaðferðir tilheyra nú fortíðinni
nær undantekningarlaust, og
sakna þess fáir. — Stundum gerist
það þó að fortíðin birtist í nútíð-
inni öllum að óvörum. Slíkt gerð-
ist í grein eftir Ólaf Ragnar
Grímsson prófessor í Dagblaðinu
Vísi nýlega.
I grein sinni ræðst þingmaður-
inn fyrrverandi a framsóknar-
menn fyrir að hafa gengið til liðs
við Sjálfstæðisflokkinn. Ekkert er
við slíku að segja, varla var von á
öðrum skoðunum frá Alþýðu-
bandalaginu. I „kaupbæti" fá les-
endur hins vegar svo rætinn og
iágkúrulegan málflutning að eins-
dæmi er. Eftir að hafa sagt, að
„Hégómi og íhaldsdaður Stein-
gríms Hermannssonar er slíkt, að
hann lætur sér nægja að vera
fundarstjóri við enda borðs þar
sem sjálfstæðisráðherrarnir fara
með völd,“ segir Ólafur R. Gríms-
son: „Hermann Jónasson hefði
haft fyrirlitningu á slíku smá-
menni. Hann hefði aldrei Jitil-
lækkað sjálfan sig og flokk sinn í
samningum við GeirsíhaJdið eins
og Steingrímur hefur gert nú.
Klókir samningamenn Sjálfstæð-
isflokksins hafa greinilega spilað
á hégómagirnd Steingríms."
Hér er að dómi undirritaðs farið
langt út fyrir allt velsæmi, jafnvel
þótt haft sé í huga að greinarhöf-
undur er enn í sárum vegna þing-
sætismissis. Að reyna að telja
fólki trú um að látinn faðir hefði
haft fyrirlitningu á gjörðum sonar
síns, er málflutningur sem ekki
hæfir öðrum en „fyrirlitlegum
smámennum".
Ólafur R. Grímsson hefur setið
á Alþingi undanfarin ár, en þó
haldið stöðu sinni sem prófessor
Anders Hansen.
við Háskóla íslands í stjórnmála-
fræði. Áðurnefnd grein í Vísi,
grein í Þjóðviljanum um helgina
um Framsóknarflokkinn og fleiri
ritsmíðar Ólafs Grímssonar und-
Upprifjun um ut
anþingsráðherra
eftir Gísla Jónsson
menntaskólakennara
Ég hef heyrt menn undrast að
Geir Hallgrímsson skuli vera ráð-
herra í nýskipaðri ríkisstjórn, þar
sem hann sé ekki þingmaður. Því
þykir ástæða til að rifja upp að
enga nauðsyn ber til þess, að ráð-
herrar eigi sæti á alþingi. Þær
raddir hafa meira að segja heyrst,
og hljóma vel í mínum eyrum, að
ráðherrar ættu að segja af sér
þingmennsku, ef þeir væru alþing-
ismenn, þegar til ráðherradóms
kemur. Þessi regla gildir í Noregi.
Ætla verður að hver ráðherra hafi
nóg að gera og fremur vaxandi en
minnkandi, svo sem þjóðfélags-
þróunin hefur orðið.
En nú skal mönnum til fróðleiks
tína til þau dæmi sem greinarhöf-
undur veit þess, að ráðherrar séu
ekki valdir úr hópi þingmanna.
1. Jón Magnússon, bæjarfógeti.
myndaði ráðuneyti 1920,
varð forsætisráðherra, eftir
að hafa fallið með örlitlum
atkvæðamun í kosningum í
Reykjavík 1919. Hann var
þrívegis forsætisráðherra,
en var þingmaður í hin
skiptin tvö.
2. Magnús Jónsson, lagapró-
fessor, var fjármálaráð-
herra rúmt ár 1922—’23.
Hann var aldrei þingmaður.
3. Klemens Jónsson, landritari,
var atvinnu- og samgöngu-
málaráðherra sama tíma
(„þriggja álna ráðuneytið").
Hann var ekki þingmaður
þá, en bæði fyrr og síðar.
4. Sigurður Kristinsson, for-
stjóri SlS, var atvinnumála-
ráðherra sumarið 1930.
Hann átti aldrei sæti á al-
þingi.
5. Sr. Þorsteinn Briem var at-
vinnu-, kennslu- og kirkju-
Gísli Jónsson
málaráðherra 1932—’34.
Hann var að ekki þingmað-
ur fyrr en eftir kosningarn-
ar frægu 1934.
6—10. Björn Þórðarson, lögmaður,
myndaði utanþingsstjórn og
var forsætisráðherra frá því