Morgunblaðið - 22.10.1983, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. OKTÓBER 1983
ást er...
... að hjálpa hon-
um að leita sér að
vinnu.
TM Reo U.S Pat Ofl.—all rights reserved
• 1980 Los Angeles Times Syndicate
Ég er þó húsbóndinn á þessu heim-
ili, þó ég sé svuntuklæddur á
sunnudögum.
HÖGNI HREKKVÍSI
Burt með þenn
an ósóma ...
Stóri bróðir skrifar:
„Ég get ekki orða bundist út af
rallinu. Fyrir löngu ætlaði ég að
leggja orð í belg, en einhvern
veginn hefir það ekki komist í
verk. Nú er enn verið að verð-
launa fólk fyrir þessa óhuggu-
legu „íþrótt", sem fjölmiðlar
segja frá eins og um stórviðburð
sé að ræða.
Að mínu mati ætti að banna
þessa „íþrótt" með öllu. Við vor-
um gáfuð, þegar við bönnuðum
hnefaleik, bönnuðum skipulegar
limlestingar og meiðingar á
manneskjum. En ættum við ekki
alveg eins að banna skipulagða
áníðslu og meiðingar á landinu
okkar?
Mikið óskaplega varð ég glað-
ur, þegar Frakkinn lýsti því yfir
í útvarpi, að hann myndi ekki
koma hingað aftur, því að við
höfðum tekið svo illa á móti hon-
um. Þar sluppum við fyrir horn.
Nú er að fylgja þessu eftir, ef
ekki er hægt að tjónka við þessa
menn, sem vilja brjálaðir spóla
upp og eyðileggja landið og auk
þess espa upp stráka, sem eru
rétt um það bil að fá ökuréttindi
og finnst þetta hámark karl-
mennskunnar að stíga bensínið í
botn. Fjölmiðlar eiga ekki að
taka við þessum fréttum, eða
láta vera að lesa þær, því að
þetta er ekki fréttnæmt nema
fyrir þessa gaura, sem eru að
hnoðast í skrípalátum og vilja
alltaf vera í blöðunum og í sjón-
varpinu.
Er engu líkara en þessir menn
fái aldrei nóg, en þeir mega vita,
að við erum ansi mörg, sem er-
um búin að fá alveg nóg og meira
en það af ýmsum uppátækjum,
sem flokkuð eru undir grín, en
eru bæði ósmekkleg og gróf.
Allt sæmilega skikkanlegt fólk
vill ekki rallið og því segi ég að
lokum: Burt með þennan ósóma,
áður en það er orðið of seint."
Lóan
mín góða
Matthildur Guðmundsdóttir
hafði samband við Velvak-
anda og sagði: — í gær (miðv.
19. okt.) spurðist Margrét
Árnadóttir fyrir um ljóð og
tilfærði tvær fyrstu Ijóðlín-
urnar. Þetta ljóð er eftir bróð-
ur minn, Hermann Guð-
mundsson frá Bæ í Stein-
grímsfirði, og heitir Lóan mín
góða:
Lóu mín góta, Ijióu mér vængi þína,
svo líón megi ég hrntt jfir Ijöllin bli.
Égtmrfnó gista sveitina sælu mína,
i sólskinsdögum fyllist ég vorsins þri.
Ji, þú hinn fjrsti fulltrúi sumarblóma,
af flejgum gestum ókunnum ströndum fri,
kotndu mér beira, er kvöldsólargeislar Ijóma.
Kvæóió min besta skalt þú aó launum fá.
Lóan mín góóa, Ijúfustu istarsöngva
littu svo hljóma hitt yfir fjöll og dal.
Fylltu af gleói friósæla dalinn þrönga,
fióu þér hvíld hji lindinni I bjarkarsal.
Þar vil ég una örlitla stund í næói,
upplifa bernsku, heillandi fagurt vor,
kanna aó nýju kosti míns dals og gæói,
kveója sem best mín léttustu ævispor.
Byltu mér veitti
bróöir hels
Fyrir nokkru skrifaði Jón Helga-
son, vistmaður á Sólvangi í Hafn-
arfirði, þættinum bréf og óskaði
þess, að rifjaður yrði upp „gaman-
samur bragur", sem hann kvaðst
ekki muna nafnið á, auk þess sem
hann væri búinn að gleyma mörgu
úr ljóðinu; minnti þó „að höfundur-
inn væri embættismaður af lands-
horni allfjarlægu Reykjavík". Jón
tilfærði loks fyrsta erindið.
Birna Guðmundsdóttir bóka-
vörður tjáði okkur að þetta væri úr
kvæðinu „Reykjavíkurbragur
yngri“, eftir langafa hennar, séra
Guðmund Torfason, siðast prest á
Torfastöðum í Biskupstungum (f. 5.
júní 1798, d. 3. apríl 1879). Benti
Birna m.a. á samantekt í Lesbók
Mbl. (1. des 1957), þar sem kvæðið
er birt í heild og sagt frá tildrögum
þess, alls 40 erindi. Verður því að
nægja að glugga í fyrrnefnda sam-
antekt og fá nokkur sýnishorn úr
bragnum.
Greinin er samnefnd kvæðinu og
þar segir í upphafskaflanum:
„Þegar Stefán Gunnlaugsson var
bæjarfógeti í Reykjavík hófst hann
handa gegn drykkjuskapnum í
bænum. Þótti kaupmönnum sér
nær höggvið með því og kærðu
fyrir stiftamtmanni. I bréfi, sem
Stefán skrifar sér til varnar, segir
hann meðal annars: „Það er kunn-
ugt að fyrrum var drykkjuskapur
dagleg iðkun allt of margra, þar á
meðal virðulegra embættismanna,
sem gáfu almúganum þar með illt
fordæmi. Það var því nauðsynlegt
að grípa í taumana og sýna alvöru.
Og hinn 29. maí 1839 var t.d. prest-
ur nokkur tekinn fastur fyrir ölæði
á götu og dæmdur til að greiða 10
rdl í sjóð fátækra prestsekkna og 4
mörk í löggæzlusjóð Reykjavíkur.
Þetta varð til þess að hann hætti
að drekka og hefir nú að makleg-
leikum fengið gott embætti“.“
„Það er almælt, að vegna ölvunar
og óstýrilætis séra Guðmundar
hafi bæjarfógeti sett hann í tugt-
húsið, en ekki er þess skilmerkilega
getið í dómsgerðinni, enda þótt
skilja megi að svo hefir verið gert.
Fer bæjarfógeti mildum orðum um
það, því að hann segir:
„Prestinum var fleirum sinnum
boðið að fara strax í burtu af göt-
um og alfaravegi bæjarins, hverju
hann með drykkjurabbi þverneit-
aði, hvers vegna honum, sem ófær-
um til að vera laus á almannafæri,
var boðið til svefns á óhultum stað.
En blárauður brennivínspeli, sem
prestur var að drekka úr hér inni í
skrifstofunni, og sem þar var eftir
skilinn, er nú afhentur Hannesi
Einarssyni til að ráðstafa honum
til eigandans."
Þessi „óhulti svefnstaður" hefir
sjálfsagt verið uppi á loftinu yfir
bæjarþingstofunni, því að þar var
hið svonefnda „svarthol", sem vant
var að stinga ölvuðum mönnum í,
einkum aðkomumönnum. Þar hefir
séra Guðmundur verið látinn dúsa
um hríð.“
Að lokum segir í Lesbókargrein-
inni, að séra Guðmundur hafi ort
langan brag um viðskipti sín og
fógeta, Reykjavíkurbrag hinn eldri,
og farið þar hörðum orðum um
yfirvaldið. „En seinna, á fyrsta eða
öðru ári Vilhjálms Finsen bæjar-
fógeta, orkti séra Guðmundur ann-
an Reykjavíkurbrag (bragarbót?)
Var hann prentaður í Landsprent-
smiðjunni 1856 og nefna útgefend-
ur sig Á og B. Segjast þeir gefa út
braginn til þess að græða á honum,
og má af því marka að mönnum
hefir þótt hann skemmtilegur.
Þorlákur bóksali Reykdal gaf út
báða bragina 1913. Kver þessi
munu nú vera í fárra manna hönd-
um, en þar sem Reykjavíkurbragur
yngri er allgóð lýsing á höfuðborg-
inni eins og hún var fyrir 100 árum,
þykir rétt að birta hann hér.“
„Reykjavíkurbragur yngri" hefst
á því, að sögumaður reikar upp á
Skólavörðuhæð. Hann lognast þar
út af í dagrenningu og veit fátt um
það, hvar hann muni vera niður

I