Morgunblaðið - 09.12.1983, Síða 8

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. DESEMBER 1983
8
Hugmyndir VSÍ um tilfærslur fjármuna til aukningar útborgaðra launa:
Hefur ekki verðbólguáhrif og
því aukning á ráðstöfunarfé
— segir Magnús Gunnarsson, framkv.stj. VSÍ
„ÞEGAR þjóðfélagið verður fyrir miklum áfollum, eins og nú hefur gerst,
er nauðsynlegt að endurskoða markmið okkar og leiðirnar að þeim og
það hefur í fór með sér endurmat á mörgum hlutum. Er þar meðal annars
endurmat á skiptingu á greiðslum fyrir vinnuafl,“ sagði Magnús
Gunnarsson, framkvæmdastjóri Vinnuveitendasambands íslands, í sam-
tali við blm. Morgunblaðsins.
„Atvinnureksturinn greiðir
hátt hlutfall í launatengdum
gjöldum og vegna frítíma, og eru
slíkar greiðslur ekki óeðlilegar í
góðæri, en þegar illa árar verður
að líta til annarra kosta. Nú sjá-
um við fram á það að við höfum
ekki möguleika á að auka kaup-
greiðslur, nema þá með því að
fara gömlu leiðina og þá með
þeim afleiðingum að verðbólgan
fer upp á sama stig og hún áður
var á, fyrirtæki verða gjaldþrota
í framhaldi af því og afleið-
ingarnar verða þær að fólk miss-
ir vinnuna og kaup lækkar. Það
hefur aldei tekist með þessari
aðferð að bæta kjör hinna lægst
launuðu, og því verðum við að
bæta kjörin eftir öðrum leiðum,"
sagði Magnús.
„Við höfum kynnt hugmyndir
um það að auka þann hlut launa
sem í umslagið fer með því að
færa fé af heildarlaunakostnaði
fyrirtækjanna og með því að
nýta niðurgreiðslufjármuni. Ég
held að allir séu sammála um
það að reyna að hjálpa því fólki
sem verst er sett og miða hug-
myndir okkar að því,“ sagði
Magnús.
Varðandi hugmyndir VSÍ um
tilfærslur launatengdra gjalda,
sagði Magnús að með því að færa
orlof aftur til fyrra horfs, eins
og var í desember 1982, myndi
orlofsdögum fækka um 4, en fólk
ynni þess í stað þessa daga og
fengi þá greidda. Launagreiðslur
vegna þessara breytinga yrðu
um 370 milljónir króna, en
launahækkunin næmi 1,8%.
Hugmynd um fækkun frídaga
þýddi 0,3% launahækkun fyrir
hvern unnin dag, og sagði Magn-
ús að vinnuveitendur byðust til
þess að kaupa sumardaginn
fyrsta og uppstigningardag af
fólki. Með því móti yrði unnt að
hækka laun um 0,6%, en pen-
ingarnir sem þannig færu á milli
eru 120 milljónir króna. Magnús
sagði að fyrrgreinda frídaga
bæri upp á fimmtudaga og slitu
þeir þannig sundur vinnuvikuna.
Slíkt væri mjög óhentugt fyrir
fyrirtæki í framleiðslugreinum
og óhagkvæmt væri að hefja
framleiðslu á ný á föstudegi.
Magnús Gunnarsson
Um þá hugmynd vinnuveit-
enda að greiða einungis dag-
vinúulaun fyrir fyrstu fimm
daga veikinda, sagði Magnús að
slík ráðstöfun myndi þýða 0,6%
hækkun launa. Ekki væri um að
ræða að svipta fólk greiðslu í
veikindatilfellum, heldur væri
aðeins Iagt til að greiða þessa
veikindadaga með öðrum hætti.
Hugmyndin væri sú að greiða
veikindagana í dagvinnu, en ekki
samkvæmt staðgengilskerfi eins
og nú.
Varðandi tillögu um að greiða
útgjöld sem farið hafa til sjúkra-
og orlofsheimilasjóða, þá myndi
sú ráðstöfnun þýða 1,25% hækk-
un launa, sem nemur um 250
milljónum króna. Nú er 1%
greitt úr sjúkrasjóði, en 0,25%
greitt í orlofsheimilasjóði.
Magnús sagði að sjúkrasjóðirnir
ættu sér langa sögu en nú hefðu
réttindi fólks til greiðslu vegna
veikinda aukist, og vinnuveit-
endur vildu benda fólki á að
möguleiki væri á að greiða þetta
fé beint til fólksins, þar sem það
er varið í samningum að þessu
leyti. í orlofheimilissjóðina eru
greidd 0,25%. Sagði Magnús að
miðað við aðstæður í dag og með
tilliti til þess að verkalýðshreyf-
ingin getur gert vel í uppbygg-
ingu orlofshúsa fyrir félagsmenn
sína vaknaði sú spurning hvort
ekki væri eðlilegra eins og nú
áraði að greiða þessa peninga
beint til fólksins.
Samkvæmt tillögum vinnu-
veitenda er með fyrrgreindum
aðferðum hægt að auka útborg-
uð laun um 4,25%, en það þýðir
um 860 milljónir króna.
„Ég vil ítreka það að hér er um
tilfærslur að ræða, en ekki um
neinar hækkanir á launagjöld-
um, en á þennan hátt er hægt að
auka það sem í umslagið fer, án
þess að það hafi verðbólguáhrif,"
sagði Magnús. „Þannig er hér
um raunverulega peninga að
ræða, peninga sem eru raun-
veruleg aukning á ráðstöfun-
arfé,“ sagði Magnús Gunnars-
son.
„Ófremdarástand“ á Kringlumýrarbraut:
Endurbætur ekki á fjárhagsáætlun
EKKI ER útlit fyrir að þær lagfær-
ingar verði gerðar á Kringlumýrar-
braut í Reykjavík, sem bæjarstjórn
Kópavogs hefur nýlega óskað eftir,
skv. upplýsingum, sem Mbl. aflaði
sér hjá Vegagerð ríkisins og á
skrifstofu gatnamálastjóra í Reykja-
vík.
Bæjarstjórnin vakti athygli yf-
irvalda „á því ófremdarástandi,
sem nú ríkir í umferð á Kringlu-
mýrarbraut". Telur bæjarstjórnin
að þar jaðri við hættuástand, sem
„augljóslega mun versna mikið á
komandi vetri með verri faerð", og
skoraði á Vegagerð ríkisins og
Reykjavíkurborg að gera nú taf-
arlaust úrbætur til að greiða fyrir
umferð á Kringlumýrarbraut, t.d.
með fjölgun akreina og lagfæringu
gatnamóta, eins og sagði í ályktun
bæjarstjórnarinnar.
Kristján Guðmundsson, bæjar-
stjóri í Kópavogi, sagði í samtali
við blm. Morgunblaðsins, að
hugmynd bæjaryfirvalda í Kópa-
vogi væri að allar vinstri beygjur
af Kringlumýrarbraut á leið úr
Kópavogi væru teknar af og t.d.
sett slaufa á mót Sléttuvegar og
Kringlumýrarbrautar í stað vink-
ilbeygju, sem þar er nú. „Þarna
eru þrjár akreinar á kafla, það
þarf að verða víðar," sagði Krist-
ján. „Það er feikilegur umferðar-
þungi á þessari götu og í gegnum
Kópavog. Það hefur til dæmis far-
ið í það, að þrjátíu þúsund bílar á
klukkustund hafa farið í gegnum
gjána hjá okkur. Við Nesti í
Fossvogi hafa mælst 25 þúsund
bílar á klukkustund. Til saman-
burðar má nefna, að þyngstu um-
ferðargötur í Kópavogi eru með
5—6000 bíla á klukkustund."
Hjá Vegagerð ríkisins fékk Mbl.
þær upplýsingar, að Kringlumýr-
arbraut heyrði ekki beint undir þá
stofnun en þó væri vitað hvað
þyrfti að gera og að áætlanir væru
til um lausn á vandanum. Þetta
væri hinsvegar mál Reykjavíkur-
borgar; hugsanlegt væri að hægt
væri að koma á samvinnu borgar-
innar og Vegagerðarinnar. ólafur
Guðmundsson hjá gatnamála-
stjóra í Reykjavík sagði fram-
kvæmdir við Kringlumýrarbraut
ekki á fjárhagsáætlun næsta árs.
„Það er svo sem ekki mjög há upp-
hæð, sem þarf til,“ sagði hann.
„Það eru undirbyggðar þrjár ak-
reinar í hvora átt á löngum kafla.
Það þyrfti að taka kanta í burtu
og taka úr graseyju, grafa úr á
kafla, fylla og malbika. Um þetta
er þó ekki til ákveðin kostnaðar-
áætlun og þar sem þetta er ekki á
fjárhagsáætlun á ég ekki von á, að
þarna verði hreyfing á næsta ári.“
Hljómplata
með leik Eddu
Erlendsdóttur
ÚT ER komin hljómplata með
Eddu Erlendsdóttur píanóleikara.
Edda spilar þar 3 Klavierstiicke D.
946 eftir Franz Schubert, Sónötu
Op. 1 efit Alban Berg og 3 Klavier-
stucke Op. 11 eftir Arnold Schön-
berg.
Upptökuna gerði Sigurður
Rúnar Jónsson í Háskólabíói, en
platan var pressuð og gefin út í
Frakklandi. Dreifingu á íslandi
annast Fálkinn.
Edda Erlendsdóttir er fædd í
Reykjavík 1950. Hún stundaði
nám við Tónlistarskólann í
Reykjavík, meðal annars hjá
Árna Kristjánssyni, lauk píanó-
kennaraprófi árið 1972 og ein-
leikaraprófi árið eftir.
Edda hlaut franskan styrk til
náms við Tónlistarháskólann í
París og lauk prófi þaðan vorið
1978. Kennari hennar var Pierre
Sancan.
Síðan hefur hún haldið fjöl-
marga tónleika, bæði í Frakk-
landi, á íslandi og víðar á Norð-
urlöndum. Hún hefur verið ein-
leikari með Sinfóníuhljómsveit
Islands, meðal annars undir
stjórn Jean-Pierre Jacquillats
og Leif Segerstrams. Þá hefur
hún gert upptökur fyrir Ríkis-
útvarpið, bæði hljóðvarp og
sjónvarp, og einnig fyrir
franska og sænska útvarpið.
Edda er nú búsett í París og
starfar þar sem píanóleikari.
Hún er einnig kennari við Tón-
listarháskólann í Lyon.
m $TENDUR: "ME9INNILE6RI Ó$K UM 6LEf>ILE6 JOL 06
FRR5ÆLT KOMRNDI ÚR. YKKUR ER HÉR MEÐ 8R6T UPP"
Stofnfundur Samtaka kvenna á vinnumarkaðnum:
„Engir launataxtar
undir 15 þúsundum“
— engin stjórn en 15 konur í „tengihóp“
Framhaldsstofnfundur Samtaka
kvenna á vinnumarkaði verður hald-
inn fljótlega eftir áramótin. Stofn-
fundur var haldinn í Reykjavík um
síðustu helgi og sóttu hann nær 200
konur. „Þetta var mjög glæsilegur
fundur og þótt hann hafi verið fjöl-
mennur er ég sannfærð um, að miklu
fleiri konur hefðu sótt hann ef marg-
ar heföu ekki verið að vinna í verslun
og iðnaði," sagði Bjarnfríður Leós-
dóttir, sem sæti á í fimmtán kvenna
„tenginefnd**, er kosin var á fundin-
um og ætlað er að samhæfa starfsemi
samtakanna.
„Ég held að mikilvægasta álykt-
un fundarins hafi verið algjör sam-
staða um að enginn launataxti
skuli vera undir 15 þúsund krón-
um,“ sagði Bjarnfríður. „Undir það
flokkast allir taxtar Verkamanna-
sambandsins og margir taxtar
BSRB.“ Hún sagði að miklar um-
ræður hefðu orðið á fundinum um
hvort konur ættu ef til vill heimt-
ingu á sérstakri launabót til að
mæta launamisréttinu, sem þær
byggju við „en það varð ekki út-
rætt, enda erfitt við það að eiga.
Það er hægara fyrir atvinnurek-
endur að fara í kringum taxta karl-
anna, þeir eru frekar yfirborgaðir
eða fá meiri yfirvinnu. Konurnar
eru hafðar á taxtakaupinu. Þetta
var mikið rætt í öllum hópum,“
sagði Bjarnfríður.
Lög fyrir samtökin voru sam-
þykkt. Markmið þeirra er að
standa að sameiginlegri baráttu
um kjör kvenna, móta stefnuna og
vera bakhjarl kvenna i trúnaðar-
störfum í launþegahreyfingunni.
Jafnframt eru konur hvattar til
aukinnar þátttöku í trúnaðarstörf-
um í hreyfingunni. Samtökin skulu
vera opin öllum konum, sem vilja
starfa að markmiðum þeirra.
Starfið mun fara fram í opnum
starfshópum, sem skiptast eftir
málefnum eða landsvæðum. Stjórn
er ekki fyrir samtökunum en 15
konur mynda „tengihóp“, sem skal
samhæfa störf starfshópanna, boða
til sameiginlegra funda og annast
framkvæmd ákvarðana fundanna.
Fimmtán konur voru og kosnar til
vara í tengihópinn.
Fyrirhugað er að stofna hópa um
allt land, að sögn Bjarnfríðar
Leósdóttur, og verður það væntan-
lega gert fljótlega eftir áramótin.