Morgunblaðið - 09.12.1983, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. DESEMBER 1983
31
Ostjórn í peningamálum
II hluti
— eftir Kristin
Pétursson
Undirritaður skrifaði grein í
Mbl. 29. nóv. sl. um óstjórn í pen-
ingamálum. Sama efni er hér með
áréttað ennfrekar.
Ragnar Halldórsson með nafn-
númeri úr Hafnarfirði ritaði fyrir
tveim dögum í „Velvakanda" og
kann sér vart læti fyrir reiði í
garð undirritaðs og að því er helst
má skilja þá er það útgerðar-
mönnum að kenna að sparifjáreig-
endur hafa verið rændir og rupl-
aðir gegn um tíðina. Talar hann
einnig um stjarnþokur himin-
geimsins og verður undirritaður
víst að viðurkenna fáfræði sína í
þeim efnum. Eina þokan sem ég
þekki er Austfjarðaþokan og hún
er svosem nóg og svört stundum.
Ætli manninum væri ekki nær
að gagnrýna þá sem tóku að sér að
geyma spariféð hans þ.e. stjórn-
endur peningamála. Eg var nú
annars að benda honum og fleir-
um á að ávöxtun sparifjár á ís-
landi er sú hæsta í heimi eða
450% hærri en í efnahagslega
sterkustu ríkjum í heimi. Það er
hlutur sem aldrei getur gengið
upp, og leiðir okkur í gapastokk-
inn.
Misskilningur mannsins sýnir
okkur að Hafnarfjarðarbrandar-
arnir hafa ekki orðið til af tilefn-
islausu.
Hagblinda Seölabankans
Að gefnu tilefni: Efnahagsað-
gerðirnar í maí voru nauðsynlegar
og áttu svo sannarlega fullan rétt
á sér. Það sem er verið að gagn-
rýna er vaxtastefnan síðan eftir
aðgerðir. Sparifjáreigendur hafa
verið rændir undanfarin ár og
fram að maíaðgerðunum. Þá snér-
ist blaðið við. Það svo hraustlega,
að vextir hér urðu samstundis
700% hærri en í Bandaríkjunum
og eru nú 450% hærri, fastgeng-
isstefnan sá til þess. Þá er miðað
við daglegan lánamarkað en ekki
eitthvert sagnfræðibull „útreikn-
að“.
Sparifjáreigendur hafa verið
arðrændir vegna óstjórna í pen-
ingamálum. Vaxtastefnan núna
mun leiað af sér mesta arðrán af
sparifjáreigendum í íslandssög-
unni verði ekki snarlega tekið í
taumana.
Um þetta snýst
gagnrýnin
Væri hér verðbréfamarkaður þá
hefði hann sennilega ekki einu
sinni verið opinn í fimm mínútur
eftir tilkynningu um slíkar að-
gerðir. Það hefði orðið hrun.
Hlutabréf hefðu hrunið í verði og
öngþveiti skapast. Markaðnum
hefði verið lokað og nýjar og
væntanlega betri ákvarðanir tekn-
ar.
Frjáls gjaldeyris- og verðbréfa-
markaður er það sem vantar fá
menn sannleikann daglega. Það er
aðhaldið sem stjórnendur pen-
ingamála vantar í dag.
Stjórnendur peningamála keyra
um í draumaheimi. I drauma-
Kristinn Pétursson
„íslenskir útgerðar-
menn og sjómenn eru
þeir bestu í heimi. Get-
urðu bent á betri?
Þessir menn hafa
ásamt undirrituðum ver-
ið neyddir í það vesæla
hlutverk að vera betl-
andi um lánsfé í stofn-
unum þeim er í daglegu
tali kallast bankar.
Þessari hlutverkaskipan
mótmæli ég enn og aft-
ur harðlega.“
heiminum eru þeir akandi á Cadil-
ack í Wall Street veifandi til fagn-
andi mannfjöldans. í rauninni eru
þeir staddir t höktandi rússajeppa
í forarpytti hér norður við
heimskautsbaug. Stjórnendurnir
eru haldnir „hagblindu". Sósial-
ismi andskotans er fólginn í sukki
með fjármuni fram og aftur,
vegna þess að það vantar gjaldeyr-
is- og verðbréfamarkaðinn.
Sumir hafa vart getað haldið
vatni fyrir illsku í garð útgerð-
armanna og annarra atvinnurek-
anda. Þeim sömu tilkynnist hér
með að íslenskir útgerðarmenn og
sjómenn eru þeir bestu í heimi.
Geturðu bent á betri?
Þessir menn hafa ásamt undir-
rituðum verið neyddir í það
vesæla hlutverk að vera betlandi
um í lánsfé í stofnunum þeim er í
daglegu tali kallast bankar. Þess-
ari hlutverkaskipan mótmæli ég
enn og aftur harðlega.
Þeir sem skópu verðmætin (75%
gjaldeyrisöflunar á ári) þeir eru í
dag neyddir til að vera labbandi
til að betla lánsfé sem þeir skópu.
Er þetta nú ekki að snúa hlutun-
um við?
Fyrst keyrir nú um þverbak
þegar lánsféð (ef fæst) er lánað
með 450% hærra gjaldi en gildir á
alþjóðamarkaði.
Bankakerfið og stjórnendur
peningamála hafa misskilið hlut-
verk sitt. Þeim hefur aldrei verið
ætlað að drcttna. Þeim hefur verið
ætlað að þjóna. Þjónusta atvinnu-
lífið, sparifjáreigendur og aðra
þjóðfélagsþegna.
Lögin um Seðlabanka eru ónot-
hæf . Þau má túlka á ýmsan hátt.
Aðallega byggjast þau á „að höfðu
samráði". Það má túlka eftir þörf-
um. Lögin um banka og sparisjóði
eru nú í endurskoðun og er það
vel. Sterklega kemur því til greina
að áliti undirritaðs að lögfesta
gengi ísl. krónunnar við gengi
Bandaríkjadollars og hafa vexti
hér svipaða og í öðrum löndum á
meðan nýju lögin eru í smíðum.
Aðalmál fyrir framtíðina er frjáls
gjaldeyrisviðskipti, frjáls verð-
bréfamarkaður. Þá verður gjald-
eyririnn ekki á útsölu heldur á því
verði sem hann kostar.
Kristinn Pétursson er útgeróar-
maður á Bakkafirði.
reglulega af
ölmm
fjöldanum!
|tlox^unXiTnt>i^
Úr Náttúnifræðistofu Kópavogs.
Náttúruverndarfélag Suðvesturlands:
Kynnisferð um Kópavogsland
Náttúruverndarfélag Suðvest-
urlands þakkar bæjarstjórn Kópa-
vogskaupstaðar glæsilegt framlag
til náttúrufræðslu og um leið nátt-
úruverndar í Kópavogi, með
opnun Náttúrufræðistofu Kópa-
vogs að Digranesvegi 12.
Við förum í kynnisferð um
Kópavogsland á morgun, laugar-
daginn 10. des. Farið verður frá
Norræna húsinu kl. 13.30, frá
Pósthúsinu í Kópavogi kl. 13.45.
Ekið verður austur eftir Kópa-
vogskaupstað og Elliðavatnsveg
yfir á Suðurlandsbraut uppundir
Bláfjöll. Til baka um Heiðmerk-
urveg, sunnan Vífilsstaðahlíðar,
niður að Kópavogi, síðan inn með
Suðurhlíð. Farið verður með
strönd Kársnessins, um Borgir og
að Náttúrufræðistofu Kópavogs,
en þar munu Árni Waag og Jón
Bogason starfsmenn Náttúru-
fræðistofunnar taka á móti okkur
og sýna okkur hina nýju stofnun.
Áætlað er að ökuferðin taki 2 til
■2'h klst. og skoðun Náttúrufræði-
stofunnar um 1 klst. Að lokum
verður ekið að Norræna húsinu og
komið þangað kl. 16.30—17.00.
Fargjald verður 150 kr., en frítt
fyrir börn í fylgd fullorðinna. All-
ir velkomnir.
Leiðsögumenn í ökuferðinni
verða: Adolf Petersen fræðimaður
um sögu og örnefni Kópavogs-
lands, Agnar Ingólfsson dýrafræð-
ingur segir okkur frá fuglum og
fjörulífi og Jón Jónsson jarðfræð-
ingur kynnir okkur jarðfræði
svæðisins.
Þó að lífríkið liggi að mestu
leyti í dróma á þessum árstíma og
yfir landi og minjum liggi ef til
vill vetrarhjúpur, geta sérfróðir
menn glætt þetta allt lífi með
frásögn sinni.
Kærar kveðjur til hinna fjöl-
mörgu sem fóru kynnisferðirnar
með okkur í sumar.
(Frá NVSV.)
KORKUR
FRÁ PORTÚGAL
Fáir vita að Portugalir eru langstærstu korkframleiðendur í veröldinni. Þeir fletta kork-
berkinum af korkeikinni á 8—10 ára fresti. Portúgalir flytja hráefniö út eða fullvinna þaö
sjálfir heima.
Ein virtasta og fullkomnasta korkverksmiöjan
INDUSTRIAS, sem framleiöir margar geröir gólf- og vegg
korkflísa, bæöi náttúrulegar cg vinylhúöaöar, í stæröinni
30x30 cm.
Teppaland hefur einkaumboð fyrir CORKMANN verksmiðjurnar á íslandi. Korkflísarnar
frá CORKMANN eru á betra veröi en annars staðar. Geríð samanburð og sannfærist.
TÉPPfíLfíND
Grensásvegi 13, Reykjavík, símar 83430 og 83577.
Tryggvabraut 22, Akureyri, sími 96-25055.