Morgunblaðið - 26.04.1984, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 1984
fHtfgtntliltiMfe
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 250 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 20 kr. eintakiö.
Vidbrögð sem
vekja spurningar
Með lögum skal land
byggja.
Þetta er grundvallarviðhorf
sem þorri þjóðarinnar hefur
virt um aldir og vill varðveita
til framtíðar.
Annað meginatriði í hugum
fólks, sem standa vill vörð um
þingræði og lýðræði í landinu,
er að allir skuli jafnir fyrir lög-
unum, bæði fólk og fyrirtæki.
Samkvæmt gildandi lögum
um vörugjald og söluskatt bar
að leggja þessi gjöld á drykkj-
arvörur sem blandaðar eru úr
mjólk eða mjólkurafurðum og
öðrum efnum, svo sem bragð-
efnum. Þessi skattakvöð hefur
verið lögbundin síðan 1978.
Þessari skattheimtu var
hinsvegar ekki framfylgt, þrátt
fyrir skýlaus lagaákvæði, gagn-
vart tilteknum aukaafurðum,
unnum úr mjólk, s.s. kókó-
mjólk, jóga og mangósopa. Það
var ekki fyrr en farið var ofan í
saumana á fyrirsjáanlegum
ríkissjóðshalla 1984 að í ljós
kemur, að lögum um álagningu
vörugjalds og söluskatts hefur
ekki verið framfylgt að þessu
leyti.
Albert Guðmundsson, fjár-
málaráðherra, gefur síðan
fyrirmæli um innheimtu þess-
ara gjalda. Hann krefur þau
hinsvegar ekki aftur í tímann,
frá 1978, eins'Og heimildir stóðu
til, heldur frá 1. apríl sl. Það
verklag var efalítið valið til að
menn gætu orðið sæmilega
sáttir, eftir sem áður.
Sú varð þó ekki raunin á.
Ákvörðun ráðherra um að
framfylgja lögum, sem hér um
ræðir, hefur mætt hinum
furðulegustu viðbrögðum. Viss
hagsmunaöfl, tengd búvöru-
sölu, hafa gert slíkt uppistand,
utan þings og innan, að fá
dæmi ef nokkur eru um hlið-
stæða framkomu. Þessi við-
brögð koma m.a. fram í eftir-
farandi:
• Býsnast er yfir sjálfsagðri
ákvörðun fjármálaráðherra um
innheimtu lögákveðinna gjalda.
• Þverkallast er við að fram-
fylgja lögstuddum fyrirmælum
ráðherra á sama hátt og aðrir,
sem undir lögin heyra, þurfa að
gera, hvort sem þeim er það
ljúft eða leitt.
• Vörur þær, sem um ræðir,
eru teknar af markaði, hvað
sem eftirspurn eða vilja neyt-
enda líður.
• Framsóknarmenn rjúka síð-
an til með flutning frumvarpa á
Alþingi, sem undanþiggja, ef
samþykkt verða, vörur þessar
viðkomandi gjöldum. Þessi
frumvarpsflutningur felur í
raun í sér viðurkenningu á
gjaldskyldu vörunnar, að
óbreyttum lögum. Engu að síð-
ur er gjörningurinn samhang-
andi þeim viðbrögðum öðrum
hjá hagsmunaöflum „mango-
liðsins" — í kjölfar ákvörðunar
um að framfylgja lögum á
sama hátt gagnvart öllum sem
undir þau heyra.
• Síðast en ekki sízt segir það
sína sögu að fjórir ráðherrar af
tíu skuli settir í sérstaka ráð-
herranefnd til að fjalla um jóg-
ann og mangósopann!
„Margt er skrítið í kýrhausn-
um“, segir máltækið. Það kem-
ur ekki sízt í Ijós þegar tilraun
er gerð til að framfylgja lögum
gagnvart þeim, sem telja að
þau eigi að gilda um alla aðra
en þá sjálfa.
Sölutækni
SÍS
að verður að telja eðlilegt
að nokkur umframfram-
leiðsla kindakjöts eigi sér stað í
góðærum, ef við eigum að vera
sjálfum okkur nógir um þessa
vöru þegar verr árar.
Það er hinsvegar ekki eðlilegt
að sláturkostnaður né geymslu-
kostnaður kjöts sé jafn hár og
raun ber vitni. Því var haldið
fram af fleirum en einum þing-
manni, er geymsla og sala
kindakjöts úr landi kom til um-
ræðu á Alþingi á dögunum, að
„það sé meiri gróðavegur að
geyma kjöt en seija það á Is-
landi“!
Það er heldur ekki rétt að Bú-
vörudeild SÍS, sem er nær eini
útflytjandi kjöts af landinu,
taki söluþóknun af mun hærra
„verði" en fyrir það fæst á er-
lendum mörkuðum. Söluverð
útflutts dilkakjöts var frá tutt-
ugu og átta til sjötíu og þrjár
krónur á kíló á sl. ári, eftir
löndum og vinnslu vörunnar.
Engu að síður fékk SÍS sölu-
þóknun af reiknuðu verði kr.
75.62 fram til 1. október sl. og
kr. 129.32 eftir það. Það er ekki
verjandi að reikna þann veg
söluþóknun af útflutningsbót-
um, sem sóttar eru í vasa
skattgreiðenda.
Það skapar ekki sterkan
hvata til að ná hærra söluverði
ef söluþóknun miðast ekki við
raunverð heldur tilbúna reikni-
tölu. Það ýtir heldur ekki undir
þá þróun í vinnslu vörunnar á
erlendan markað, sem æskileg
er. Það þjónar hvorki hagsmun-
um bænda, sem framleiðenda,
né skattgreiðenda, sem útflutn-
ingsbæturnar borga, að hokra í
sama SlS-farinu í þessu efni.
Framtíðarkönnun —
næsta aldarfjórðungi
„ÉG HELD að það sé margt sem bendir til þess að við séum í nokkuð góðri
stöðu í þessu sambandi. Við eigum t.d. miklu meira landrými en flestar
þjóðir. Varla verður hér vatnsskortur á næstunni. Hér höfum við næga
möguleika til þess að framleiða mat bæði fyrir okkur og aðra. Við höfum hér
ónýtta orku í ríkum mæli og síðast en ekki síst þá er íslenska þjóðin á háu
þekkingarstigi, sem kannski verður okkar mesta auðlind," sagði Steingrímur
Hermannsson, forsætisráðherra, á fundi með fréttamönnum í gær, þar sem
hann kynnti verkefnið „Framtíðarkönnun — ísland næsta aldarfjórðunginn“
sem verið er að hleypa af stokkunum um þessar mundir, en þessi könnun á
líklcgri framtíðarþróun og stöðu íslands næsta aidarfjóröunginn verður nú
framkvæmd í samræmi við samþykkt ríkisstjórnarinnar frá því 29. desember
sl.
Tilgangurinn með svona athugun
verður sá að gera stjórnvöidum, at-
vinnuvegum og einstaklingum kleift
að marka stefnu á ýmsum sviðum
þjóðmála til iengri tíma, og hefur
undirbúningur þessa verkefnis farið
fram að undanförnu á vegum for-
sætisráðherra. Er gert ráð fyrir að
30 til 40 manns myndi ráðgjafahóp
sem leggi drög að því hvernig að
könnuninni verði staðið, en úr hópi
ráðgjafanefndarinnar hefur aftur
verið valin 7 manna framkvæmda-
nefnd og veitir Jón Sigurðsson, for-
stjóri Þjóðhagsstofnunar nefndinni
formennsku en aðrir í nefndinni eru
Davíð Scheving Thorsteinsson, iðn-
rekandi, Guðrún Jónsdóttir arkí-
tekt, Helga Jónsdóttir lögfræðing-
ur, Ingjaldur Hannibalsson verk-
fræðingur, Tryggvi Gíslason skól-
ameistari og Vilhjálmur Lúðvíksson
verkfræðingur. Auk þess verður
ráðinn starfsmaður/verkefnisstjóri,
til tveggja ára, og mun hann hafa
aðsetur á Þjóðhagsstofnun.
Samkvæmt því sem kemur fram í
skipunarbréfi nefndarmanna, þá
verður lögð áhersla á eftirfarandi
atriði við könnunina:
1. Að greina líklega þróun næsta
aldarfjórðungs í nýtingu auðlinda
til lands og sjávar, á mannafla,
menntun og þekkingu landsmanna,
alþjóðlegum viðskiptum og verka-
skiptingu, verðlagningu á helstu að-
föngum og afurðum, og á áhrifum á
atvinnulíf og afkomu landsmanna
og samskipta við umheiminn.
2. Að benda eftir föngum á þær
þjóðfélagsbreytingar og breytingar
á gildismati og viðhorfum, sem lík-
legar eru samhliða ofangreindri
þróun.
3. Að gera tillögur um megin-
markmið á hinum ýmsu þjóðfé-
lagssviðum í ljósi framtíðarspár.
4. A-ð greina helstu leiðir, sem til
greina koma, til að ná settum
markmiðum og draga fram þau at-
riði, sem bæta þarf til þess að
tryggja sem best stöðu þjóðarinnar
á komandi árum.
Er stefnt að því að skýrsla þessi
verði lögð fyrir ríkisstjórnina fyrir
árslok 1985.
Forsætisráðherra sagði á fundin-
um í gær er hann gerði tilgang
svona athugunar að umræðuefni:
„Það er sannfæring okkar að betra
sé að vita hvert við stefnum, og
kannski nauðsynlegt ef vel á að
Hér sést hvernig kirkjan er löguð. Tvær álmur teygja sig út frá kirkjuskipinu.
Hafnarfjörður:
Víðistaðakirkja reist
Á SKÍRDAG voru þaksperrur
Víðistaöakirkju í Hafnarfirði
reistar. Við þann atburð var
messað í kirkjunni og fjögur
börn skírð.
Sr. Sigurður H. Guðmundsson
prestur í Víðistaðaprestakalli
sagði að gert væri ráð fyrir að
kirkjan yrði fokheld í vor, en
bygging kirkjunnar hefur tekið
þrjú ár. Við athöfnina var kirkj-
unni afhent gjöf frá ónefndri konu
að upphæð 500 þúsund krónur.
Bygging kirkjunnar hefur eink-
um verið fjármögnuð með sam-
skotum og framlögum úr bæjar-
sjóði. I kirkjunni verður góð að-
staða fyrir félagsstarfsemi hvers
konar, svo sem fermingarundir-
búning, og í sjálfum salnum er
rúm fyrir 250—300 manns.
Öli G.H. Þórðarson teiknaði
kirkjuna og listmálarinn Baltasar
mun annast veggskreytingu sem
verður gerð með svokallaðri
Hér messar séra Sigurður H. Guðmund|pon í Víðistaðakirkju, en undir berum
himni.
fresca-tækni, en þá er málað I
blautan múr. Sigurður sagði að
mjög góður hljómburður yrði í
kirkjunni og mjög auðvelt yrði að
koma við hvers konar safnaðar-
starfi.