Morgunblaðið - 14.06.1984, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. JÚNÍ 1984
LISTAHÁTÍÐ í REYKJAVÍK
01-17 JÚNÍ 1984
MIÐASALA:
Gimli v/Lækjargötu: Opiö frá kl. 14.00—19.30.
Sími 621155. Vörumarkaöurinn Seltjarnarnesi og
Mikligarður v/Sund:
Fimmtud. kl. 14:00—10:00
Föstud. kl. 14:00—21:00
Laugard. kl. 10:00—16:00
NYIR
TJALDVAGNAR
Nú getum viö boöiö 2 geröir af dönskum tjald-
vögnum og 2 geröir af þýskum. Vagnarnir eru|
mjög fallegir, vel útbúnir og auöveldir í uppsetn-
ingu.
Veröiö er frá 86.000,- meö öllu: dýn-
um, eldunaraðstööu o.s.frv. Viö getum hugsanlega
lánaö í vögnunum allt aö einu ári. Ath. aðeins
örfáir vagnar óseldir.
Gísli Jónsson & Co hf.,
Sundaborg 41. Sími 68-66-44.
1 « Itfpmi*!! '&lfritjfr
s Mctsl'úuHcu) á hverjum degi!
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir SVEIN SIGURÐSSON
Kosið til Evrópuþingsins:
Styrkleikapróf milli flokka og
óskin um aukið valdsvið þingsins
KOSNINGAR standa nú fyrir dyrum til þings Efnahagsbandalagsríkj-
anna, Evrópuþingsins, og munu þær ýmist fara fram í dag, 14. júní, eða
þann 17. Almennt er gert ráð fyrir, að þáttakan verði meiri nú en fyrir
fimm árum og er ástæðan fyrst og fremst þeir erfiðleikar, sem hafa
komið upp innan bandalagsins, hagsmunaárekstrar milli ríkjanna og
jafnvel efasemdir margra um framtíð EBE.
Evrópuþingið hefur fremur lítil
völd samkvæmt sáttmála EBE
en þingmennirnir líta á sjálfa
sig og stofnunina sem samvisku
Evrópu og eru hreyknir af
árangrinum í utanríkismálum
Höfuðstöðvar Efnahagsbandalagsins í Briissel.
Iskoðanakönnun, sem stjórn-
arnefnd EBE gekkst fyrir
meðal kjósenda í aðildar-
löndunum 10, kemur raunar
fram, að 64% þeirra ætla í kosn-
ingunum að láta hugmyndir sín-
ar um Evrópu sem heild ráða
meiru en þjóðmálin, en frétta-
skýrendur og talsmenn EBE
hafa ekki mikla trú á, að þannig
verði það í raun. Þeir eru vissir
um það eins og fyrr segir, að
hagsmunir einstakra ríkja muni
að lokum verða þyngstir á met-
unum.
í skoðanakönnuninni kom
einnig fram, að kosningaþátt-
takan verður um 64% nú en var
62% fyrir fimm árum. Að sjálf-
sögðu verður hún misjöfn eftir
ríkjum, hvað minnst í Bretlandi,
36%, en mest í Belgíu, 92%, en
þar er það lagaleg skylda að
kjósa í kosningum. Aöeins í Lux-
emborg fara kosningarnar til
Evrópuþingsins saman við al-
mennar þingkosningar í landinu
en þrátt fyrir það leggja flokk-
arnir mikið kapp á að standa sig
sem best enda kosningarnar
taldar vera góð vísbending um
styrkleika þeirra.
í Frakklandi er litið á kosn-
ingarnar til Evrópuþingsins sem
fyrstu lotuna í þingkosningunum
árið 1986 og Francois Miitterr-
and, forseti, á undir högg að
sækja. Vinsældir hans hafa aldr-
ei verið minni en nú og er þá
langt til jafnað enda eru hægri-
flokkarnir staðráðnir í að veita
vinstrimönnum þung slög.
Frakkar eiga 81 sæti á Evrópu-
þingingu og um þau berjast 1053
frambjóðendur 13 flokka.
{ Bretlandi, þar sem kosið
verður 14. júní, eru kosningarn-
ar nokkurs konar vinsældapróf
fyrir Margaret Thatcher og rík-
isstjórn hennar, en Verka-
mannaflokkurinn og kosninga-
bandalag jafnaðarmanna og
frjálslyndra gera sér góðar vonir
um að geta fylgt eftir þeim góða
árangri, sem þeir náðu í sveitar-
stjórnarkosningunum 3. maí sl.
Eins og oft áður er það Thatcher
sjálf, sem er aðalkosningamálið
hjá íhaldsflokknum, en miklu
skiptir einnig fyrir Neil Kinn-
ock, hinn nýbakaða leiðtoga
Verkamannaflokksins, að
flokksbræðrum hans vegni vel.
í Vestur-Þýskalandi er það
sama uppi á teningnum hvað
varðar átök milli stjórnar og
stjórnarandstöðu en á Ítalíu hef-
ur áhuginn á Evrópuþingskosn-
ingunum verið heldur lítill og
svo er einnig með írland. í Hol-
iandi setur umræðan um kjarn-
orkuvopnin sinn svip á kosn-
ingarnar, í Belgíu strangar efna-
hagsráðstafanir og í Grikklandi
verða kosningarnar prófsteinn á
vinsældir ríkisstjórnar sósíal-
ista.
í kosningunum til Evrópu-
þingsins munu Danir hafa al-
gera sérstöðu enda hafa þeir
lengi verið hinum aðildarþjóðun-
um óþægur ljár í þúfu. I Dan-
mörku verður í raun og veru tek-
ist á um áframhaldandi veru
þjóðarinnar í EBE og samkvæmt
skoðanakönnunum hefur and-
staðan við bandalagið sjaldan
verið meiri en nú.
Þegar kosningarnar verða um
garð gengnar munu flestir þing-
mennirnir að Dönum undan-
skildum sameinast um krefjast
meiri valda til handa þinginu.
og ýmsum öðrum málum, sem
ríkisstjórnirnar hafa ekki sinnt
sem skyldi. Af þeim má t.d.
nefna súrt regn, megnun af út-
blæstri bifreiða og flutning eit-
urefna.
Evrópuþingið hefur einnig
fengið framgengt ýmsum jafn-
réttismálum kvenna og fyrir
minnihlutahópa eins og sígauna
og kynvillinga en fyrst og fremst
er Evrópuþingið vettvangur þar
sem fulltrúar þjóðanna lýsa
skoðunum sínum á siðferðisleg-
um efnum. Hófsamir miðjumenn
hafa verið í meirihluta á Evr-
ópuþinginu og störf þingsins og
ályktanir hafa að sjálfsögðu ver-
ið í samræmi við það. Samt sem
áður hafa sumar samþykktir
beinst gegn hagsmunum eða
framferði einhverrar aðildaþjóð-
ar eða þjóða og þegar á allt er
litið þykir þingið hafa sýnt, að
það er sjálfstæð stofnun, sem
Íætur ekki segja sér fyrir verk-
um.
Þingmennirnir benda líka á,
að þingið njóti miklu meiri virð-
ingar á alþjóðavettvangi en
ráðherraráðið og til þess leita
þeir eftir hjálp, sem hafa orðið
fyrir ofsóknum af hendi harð-
stjóra og einræðisafla. Sem
dæmi um það má nefna „mæð-
urnar á Mayo-torgi“, argent-
ínsku konurnar, sem leitað hafa
barna sinna árum saman; flótta-
menn frá Chile og Afganistan,
fólk sem hefur hrökklast úr
landi í Nicaragua fyrir sandin-
istum, félagar í Samstöðu í Pól-
landi, stjórnarandstæðingar í
Suður-Afríku og sovéskir flótta-
menn. Evrópuþingið er líka í
raun eini vettvangurinn, þar
sem Vestur-Evrópubúar koma
saman til að ræða sameiginleg
öryggismál sín og varnarmál.
Eins og fyrr segir verður það
næsta baráttumál Evrópuþings-
ins að auka valdsvið sitt og jafn-
vel Mitterrand, Frakklandsfor-
seti, hefur látið í ljós nokkurn
stuðning við þá hugmynd. í aug-
um þingmannanna flestra er það
eina leiðin til að komast út úr
þeirri úlfakreppu, sem Efna-
hagsbandalagið er nú í, og eina
leiðin ef takast á að koma í veg
fyrir, að Vestur-Evrópa verði
bara útkjálki og annes út úr
meginlandinu.
Ágreiningur Efnahagsbandalagslandanna er hvað mestur í landbúnaö-
armálunum og hefur margoft komið til átaka af þeim sökum, einkum þó
í Frakklandi. Hér eru franskir bændur að mótmæla kjötinnflutningi frá
Bretlandi.