Morgunblaðið - 20.12.1984, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLADIÐ, FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 1984
Eimskipafélag íslands:
Lækkun farmgjalds
40 %, en ekki 50 %
L/GKKUN á farmgjöldum frysts fisks til Sovétríkjanna nemur 42,5%, en
ekki 50%, eins og sagt hefur verið frá í blöðum ad sögn 1‘órðar Sverrissonar
'ulltrúa framkvæmdastjóra Gimskipafélags íslands. Um er að ræða lækkun
úr 96 dollurum niður í 55, en ekki úr 102 dollurum cins og sagt var og hefur
Fimskipafélagið flutt tonnið af frystum fiski til Sovétríkjanna fyrir tæplega
% dollara allt þetta ár. Ástæðan fyrir þessum mismun er lækkun olíuverðs
að sögn I*órðar.
„Skýringin á því að Eimskip
getur lækkað farmgjöldin um 40
dollara er fyrir það fyrsta að ekki
er verið að bjóða út sama verkefni
og við önnuðumst áður. í útboðs-
gögnunum er ákvæði um að lestað
verði á 6—8 höfnum, en við höfum
verið að lesta á mun fleiri höfnum,
betta 14—15, sem þýðir að ferðin
verður mun styttri og þar af leið-
andi hagkvæmari. í öðru lagi hef-
■jr verið samið um þetta flutn-
ngsgjald í Bandaríkjadollurum og
sterk staða dollarans gerir okkur
íært að lækka flutningsgjaldið
reiknað í dollurum. Þá verðum við
einnig með okkar eigin skip í þess-
um flutningum. Við verðum með
Stuðlafoss sem er mjög hagkvæm-
ur í rekstri og hentar mjög vel til
þessara flutninga, en verðum ekki
með Hofsjökul, eins og við höfum
verið með að hluta til fram til
þessa.
Þetta gerir okkur fært aö lækka
flutningsgjöldin. Hitt er það að
við teygjum okkur langt í þessu
tilboði. Þarna er verið að bjóða út
frystiflutninga frá íslandi á er-
lendan markað. Staðan í Vestur-
Evrópu hvað snertir frystiflutn-
inga er þannig, að þar er ríkjandi
samdráttur og því geta erlendir
aðilar hugsanlega boðið verðlækk-
un á þessum markaði. Við vildum
ekki taka áhættuna af því að ís-
lenskir sjómenn og íslensk skipa-
félög flyttu ekki íslenskan fisk á
erlendan markað,“ sagði Þórður.
„Þessi lækkun ætti ekki að
koma mönnum svo á óvart, því
flutningsgjöld á sjávarafurðum
hafa lækkað verulega að undan-
förnu. Þar má .benda á saltfisk,
saltsíld, mjöl og lýsi. Flutnings-
gjöldin hafa lækkað um tugi pró-
senta. Við höfum getað hagrætt og
náð niður kostnaði og það hefur
komið viðskiptavinunum til góða,“
sagði Þórður að lokum.
Séð yfir verslunina. Á svölunum fyrir ofan verður sfðan seidur átnaður o.fi.
Morgunbladið/Bjarni
Nýr stórvörumarkaður í Garðabæ
GARÐAKAUP nefnist nýr stórmark-
aður sem opnaður var í miðbæ
Garðabæjar sl. þriðjudag. Fyrst um
sinn verður þar aðeins seld matvara
cn síðar er fyrirhugað að auka við
vöruúrvalið.
Kaupgarður hf. í Kópavogi hef-
ur byggt húsið sem Garðakaup er í
og er það alls um 4.700 fermetrar
að stærð. ólafur Torfason, fram-
kvæmdastjóri Kaupgarðs og versl-
unarstjóri Garðakaups, hefur
ásamt föður sínum, Torfa Torfa-
syni, tekið verslunarhúsnæðið á
leigu af Kaupgarði hf. og er stór-
vörumarkaðurinn aðeins í hluta
þess, en með vorinu verður versl-
unin stækkuð og aukið við vöru-
úrvalið.
Um 25 manns eru nú starfandi í
stórmarkaðinum þ.á m. danskur
kjötiðnaðarmaður sem hefur yfir-
umsjón með kjötborðinu.
Ólafur sagði að eftir áramótin
yrði tekin í notkun álma út frá
aðalverslunarhúsnæðinu, þar sem
yrðu ýmsar verslanir og skrifstof-
ur og á tveimur efstu hæðunum
verða íbúðir.
VSÍ neitar að staðfesta
kjarasamninga Vöku
- hefur engin áhrif segja samningsaðilar í Siglufirði
•’RA MKV/KMI)ASTJÓRN Vinnuveitendasambands íslands neitaði á fundi
íinum á þriðjudag að staðfesta nýgerðan kjarasamning verkalýðsfélagsins
Vöku á Siglufirði og Vinnuveitendafélags Siglufjarðar, sem gerður var nyrðra
nýlega. Samningurinn var staðfestur á félagsfundi í Vöku 11. desember.
Synjun VSÍ á staðfestingu samningsins mun engin áhrif hafa á virkni hans á
Siglufirði, að sögn talsmanna samningsaðila þar.
Aðalástæðan fyrir því að fram-
kvæmdastjórn VSÍ vildi ekki stað-
festa samninginn er sú, að sam-
bandið telur felast í honum for-
dæmi, sem það vill ekki bera
ábyrgð á. VSÍ mun hinsvegar ekk-
ert frekar aðhafast gagnvart
samningsaðilum á Siglufirði, skv.
upplýsingum Mbl.
„Það voru ekki peningar, sem
skiptu máli þegar þessi afstaða var
tekin heldur grundvallaratriði,"
sagði Þórarinn V. Þórarinsson, að-
stoðarframkvæmdastjóri VSI, í
samtali við blaðamann Mbl. um
málið. „1 þeim samningum, sem viö
gerðum við Alþýðusamband ís-
lands og Vaka felldi, er ákvæði um
að tvö efstu starfsaldursþrepin í
fiskvinnslu miðist við 6 og 7 ára
starf í sömu starfsgrein, þar af tvö
síðustu árin hjá sama vinnuveit-
anda. Þetta ákvæði var fellt út í
Siglufjarðarsamningunum. I öðru
lagi er fellt út ákvæði um að
starfsaldurshækkun eftir 15 ára
starf sé háð því að unnið hafi verið
hjá sama vinnuveitanda og loks var
fallist á það nyrðra að nota ekki
byrjunartaxtann, þannig að eftir 1.
maí á næsta ári verður öllum raðað
inn á taxta eftir 3 ár. Tvöfalda
kerfinu er slátrað endanlega með
þessum samningum."
Þórarinn iagði áherslu á, að af-
staða framkvæmdastjórnar VSÍ
byggðist á fordæmisgildinu, seni
fælist í samningunum, ekki þeim
fjárhæðum, sem um væri að ræða.
„Við erum ekki reiðubúnir að
skuldbinda fiskvinnsluna á þennan
hátt enda erum við viðsemjendur
um 60 almennra verkalýðsfélaga í
fiskvinnslu," sagði hann.
Sæmundur Árelíusson, formaður
Vinnuveitendafélags Siglufjarðar,
sagði aö afstaða framkvæmda-
stjórnar VSÍ breytti engu um af-
stöðu síns félags. „Þetta er inn-
ansveitarmál og við förum ekki að
setjast aftur að samningaborði
vegna þessa. Það sem gerðist í
þessum samningum var að viðtekin
venja var sett inn í samningana,"
sagði hann.
Kolbeinn Friðbjarnarson, for-
maður Vöku, sagðist ekki sjá að
Vinnuveitendasambandinu kæmi
þessi samningur við enda væri sér
vitanlega ekki búið að taka samn-
ingsrétt af félögum verkafólks og
vinnuveitenda í landinu. „Þetta
snertir okkur ekki meira en þótt
karlinn í tunglinu hefði neitað að
staðfesta samningínn," sagði hann.
Vaxtamálin í ríkisstjórn í dag:
Ekki að vænta breyt-
inga fyrr en um áramót
SKÝRSLA Seðlabankans um vaxtamál og tillögur bankans um vaxta-
breytingar verða til umfjöllunar s þingfiokkum stjórnarliða í dag og að
sögn 'orsætisráðherra, Steingríms Hermannssonar, mun ríkisstjórnin
fjalla im málið á reglulegum fundi sínum á norgun, fimmtudag.
Forsætisráðherra kvaðst bú-
ast við að forráðamenn Seðla-
bankans kæmu á fund ríkis-
stjórnarinnar á morgun,
fimmtudag. Hann var spurður
hvort hann reiknaði með að
ákvarðanir um vaxtabreytingar
iægju fyrir eftir ríkisstjórnar-
fundinn. Hann svaraði: „Nei, það
verður varla fyrr en um áramót-
in þvi það tekur tíma að koma
þeim á. Eg legg áherslu á að
þarna er um verulega lækkun á
vöxtum verðtryggðra lána að
ræða og það er nú kannski það
helst sem knýr menn til að gera
eitthvað í þessum málum."
Kosið í bankaráð fyrir jólaleyfi á Alþingi:
Bandalag jafnaöarmanna
og kvennalisti sitja hjá
KOSNINGAR fara Tam á Alþingi
nú fyrir jólaleyfi þingmanna f
bankaráð ríkisbankanna >g stjórnir
ýmissa opinberra stofnana. Að sögn
þingmanna Kvennalista og Banda-
lags jafnaðarmanna etla þeir ekki
að bjóða fram fulltrúa sína í hanka-
ráð ríkisbankanna og hyggjast sitja
hjá við kosningarnar. Það fer eftir
því með hvaða hstti öoðið verður
fram til bankaráðanna, hvort stjórn-
arflokkarnir fá þar 4 menn af 5 og
Alþýðubandalagið einn, eða Sjálf-
stsðisflokkurinn fsr tvo nenn og
Evrópubandalagið:
Tollfrelsi á þorski afnumið
13 til 20% tollar heimilir samkvæmt GATT-samþykktum
Bnisael 19. dewmber. Frá Öanu Bjarnadittur. frétUriUra MorxunblaAnina.
SJÁVARÚTVEGRÁÐHERRANEFND ráðherraráðs Evrópubandalagsins sam-
þykkti í Brussel í dag að afnema tollfrelsi á innfluttum þorski til aðildarlanda
bandalagsins frá og með 1. júlí nsstkomandi. Framkvsmdastjórn bandalags-
ins lagði þetta til í lok október í tengslum viö fyrirsjáanlega inngöngu Spánar
og Portúgals í Evrópubandalagið 1. janúar 1986. Viðskiptaráðherrar Islands og
Noregs mótmsltu tillögunni harðlega og starfsmenn sendiráða landanna héri
Brussel hafa reynt að koma í veg fyrir samþykkt hennar. Hún var með því
fyrsta, sem sjávarútvegsráðherranefndin tók fyrir á fundi sínum í dag og var
samþykkt án málalenginga.
Samkvæmt samþykktinni mun
tollfrelsi á heilum þorski, þorsk-
flökum, þurrkuðum þorski og sölt-
uðum, og af þorski i pækli verða
fellt niður. Tollfrelsið hefur gilt
síðan 1971. íslendingar og Norð-
menn hafa aðailega notið góðs af
því. f samþykktinni segir, að árlegt
kvótakerfi geti síðar komið í stað
tollanna. ónægja norsks fulltfúa á
staðnum var augljós, þegar hann sá
samþykktina. „Þetta er þá það, sem
við þurfum að berjast við,“ sagði
hann. Sendifulltrúi íslands í Bruss-
el lét viðskiptaráðuneytið strax
vita um niðurstöðu ráðherra-
nefndarinnar.
íslendingar fluttu út 13.200 lestir
af saltfiski og skreið til aðildar-
landa Evrópubandalagsins árið
1983 en samtals 33.100 lestir til
Spánar og Portúgals. Þeir bentu
Evrópubandalaginu á, að tollar á
fiskinum myndu fyrst og fremst
koma fram í hækkuðu vöruverði og
koma niður á neytendum. Þorskur
er þegar talin munaðarvara í
Frakklandi, en eftirspurn eftir ís-
lenzkum og norskum þorski er ein-
na mest á Ítalíu meðal bandalags-
landanna. Þorsksalan skiptir þó
mestu máli á Spáni og sérstaklega í
Portúgal. íslendingar og Norðmenn
óttast að eftirspurn muni dragast
verulega saman þar eftir að löndin
ganga í Evrópubandalagið. Sam-
kvæmt GATT-samþykkt um salt-
fisk og skreið má flytja 25.000 lest-
ir tollfrjálst inn til Evrópubanda-
lagslandanna á ári. Þetta helzt
óbreytt þrátt fyrir nýju samþykkt-
ina, en dugir skammt.
Norski fulltrúinn sagði í samtali
við fréttaritara, að það væri stefna
framkvæmdastjórnar bandalagsins
að reyna að hafa skipti við við-
skiptalönd sín á tollfrelsi og veiði-
réttindum. „Kanadamenn hafa ver-
ið til umræðu um svona skipti,
Grænland nýtur tollfrelsis og nú er
verið að ræða um veiðiheimildir í
lögsögu þess. Það er yfirlýst stefna
Noregs að eiga ekki í svona samn-
ingagerð og afstaða íslands er
mjög svipuð."
Starfsmaður Evrópubandalags-
ins, sem sér um málefni íslands,
sagði, að tollfrelsið hefði gilt í ein
14 ár og hefði verið eins konar gjöf
til þorskútflytjenda. Nú væru að-
stæður innan bandalagsins að
breytast og því yrði aftur farið að
fara eftir GATT-samþykktinni.
Hún heimilar 13 til 20% tolla á
saltfisk og skreið.
Alþýðubandalagið, Alþýðufiokkur og
Framsóknarflokkur einn Iiver.
Jón Baldvin Hannibalsson
formaður Alþýðuflokksins sagði,
er hann ákvað að bjóða 3Íg fram
til formennsku í Alþýðuflokknum,
að flokkurinn ’myndi undir hans
stjóm endurskoða afstöðu sína til
setu fulltrúa Alþýðuflokksins í
bankaráðum, með það fyrir augum
að aðgreina löggjafarvald og
framkvæmdavald. Hann var því
spurður, hvort Alþýðuflokkurinn
hygðist bjóða fulltrúa sína fram í
bankaráö að þessu sinni. Hann
svaraði: „Við afsölum okkur ekki
fyrirfram og að óreyndu fulltrúum
eða áhrifum í svo þýðingarmiklum
þætti ríkisbúskaparins, sem bank-
arnir eru. Hitt er annað mál, að
Alþýðuflokkurinn hefur ckki mjög
lengi kosið þingmenn í bankaráð
viðskiptabankanna og hann held-
ur fast við þá reglu og við munum
því ekki gera það. En að óbreyttu
kerfi, á meðan þetta eru ríkis-
bankar, og lög kveða á um að kjósa
beri þeim stjórnir hér á Alþingi þá
afsölum við því ekki fyrirfram.
Hins vegar höfum við uppi ýmsar
hugmyndir um breytingar." Hann
sagði að meðal hugmynda væri að
stjórnir ríkisbanka og allra ríkis-
stofnana yrðu kosnar árlega,
þannig að endurnýjun yrði örari.
Hann sagði að lokum að róttækari
breytingar yrðu að bíða, þeir væru
ekki tilbúnir til slíks.
Kristín Halldórsdóttir þing-
maður Kvennalista og Guðmund-
ur Einarsson þingmaður Banda-
lags jafnaðarmanna sögðu í við-
tali við Mbl., að þeirra þingflokkar
myndu hvorugir bjóða fram til
kjörs í bankaráð né taka þátt í
kosningum.