Morgunblaðið - 20.12.1984, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 20.12.1984, Blaðsíða 10
10 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 1984 „Því ekki það? Það gKti verið gaman að prófa einn vetur, sagði ég við sjálfan mig, þegar Guðlaug- ur Rósinkranz kom að máii við mig fyrir rúmum þremur áratugum og bað mig að koma til íslands og kenna ísiendingum listdans. Þeir urðu víst fleiri en einn veturnir, enda fékk ég strax slíka ást á landi og þjóð og því undarlega verkefni sem mér var falið að vinna, að ég hrcinlega gat ekki slitið mig í burtu,“ rifjar hann upp maðurinn sem sumir segja að hafi kennt íslendingum að dansa, eða að minnsta kosti „komið okkur á sporið“ — Daninn og heimsborg- arinn Erik Bisted. Þegar List- dansskóli Þjóðleikhússins var stofnaður haustið 1952, var Bisted ' ráðinn til þess að móta skólann og allt hans starf. Um leið varð hann fyrsti ballettmeistari Þjóðleikhúss- ins oggegndi því embætti fram til 1960. A þessum árum samdi Bisted og færði upp í Þjóðleikhús- inu sex ballettsýningar, auk dansa í fjölmargar sýningar Þjóðleik- hússins. Síðan Bisted lét af emb- Ktti sem ballettmeistari Þjóðleik- hússins og fór á flakk um Evrópu, hefur hann margoft verið kallaður hingað heim ef mikið hefur legið við til að leikstýra verkum og stjórna dansatriðum. Og nú er hann sem sé kominn rétt enn einu sinni, í þetta skipti tii að liðsinna við uppfærslu á Kardemommu- bænum, sem Þjóðleikhúsið frum-j. sýnir á annan dag jóla. „Mér hlýnar alltaf um hjarta- rætur þegar ég kem inn í Þjóð- leikhúsið," segir Bisted, „bæði af því mér finnst eins og ég eigi svolítið í því, hafi lagt nokkra steina i það, en einnig vegna þess að þar ríkir sérstök kúlt- úrstemmning, sem ekki er víða að finna. Þjóðleikhúsið hefur sál,“ segir Bisted og horfir dreyminn á mögnuð málverkin í setustofunni á Hótel Holti, þar sem hann gistir, eins og hann sé að virða fyrir sér sjálfa hússál- ina í formi ljúfrar endurminn- ingar. — Um hvað ertu að hugsa, með leyfi? „Það er von þú spyrjir," segir hann og hrekkur upp úr leiðsl- unni. „Eg var að hugsa um fyrstu sýninguna okkar, „Ég bið að heilsa“, sem var flutt árið 1953 og voru dansar við tónlist eftir Karl. O. Runólfsson. Það var auðvitað ekki „prófessional" sýning en hún gekk ótrúlega vel. Samt ert mér minnisstæðast frá þessari sýningu vandræðin með skóna. Á þessum tíma voru ekki til ballettskór á íslandi og það þurfti að sérsauma skó fyrir dansarana á saumastofu Þjóð- leikhússins. Ég hef aldrei lent í öðru eins.“ — Það hefur sjálfsagt skort margan nauðsynjahlutinn á þessum fyrstu árum? „Maður lifandi! Það var ekk- ert til af neinu tagi. Ékki bún- ingar eða æfingaskór, og það sem verst var, það var engin að- staða til æfinga. Það tók þrjú ár að koma upp sæmilegu sviði í kjallaranum. En þetta blessaðist allt og gekk ljómandi vel, enda var enginn skortur á því sem öllu máli skiptir: duglegu og hæfileikaríku fólki. Áf því var nóg.“ — Helgi Tómasson meðal annars. Þú ert eiginlega guðfað- ir hans í dansinum, er það ekki? „Það má kannski segja það. Helgi var einn af þeim 250 sem við tókum inn til prufu fyrsta starfsárið, þá aðeins smástrákur 8—9 ára gamall. Hann hafði strax mikinn áhuga og virtist hafa allt til að bera til að geta orðið góður dansari, hafði góða fætur og var sérlega músíkalsk- ur. Helgi æfði næstu árin alger- lega undir minni stjórn, ýmist í Þjóðleikhúsinu eða í Tívolíleik- húsinu í Kaupmannahöfn, þar sem ég var ballettmeistari yfir sumartímann. Helgi tók fljótt gífurlegum framförum og ég gerði mér grein fyrir því að hann ætti eftir að ná langt. Þjóðleíkhúsíö hefur sál Rætt við Erik Bisted fyrrum ballettmeistara Þjóðleikhússins Erík Bisted á Rfingii Þjóðleikhússins i KardimommubKnum. MorgunblaðiA/Bjarni — Víkjum að öðru, Bisted. Hvað hefurðu haft fyrir stafni frá því að þú lést af störfum sem ballettmeistari Þjóðleikhússins? „Það hefur verið mjög mikið að gera hjá mér, yfir vetrartím- ann hef ég flakkað á milli borga i Evrópu og fært upp verk, en á sumrin hef ég starfað sem ball- ettmeistari í Tívólíleikhúsinu í Kaupmannahöfn. Ég lét þar af störfum í fyrra, og í sumar hef ég haft það náðugt í íbúð minni á Spáni. Þetta var í fyrsta skipti í 52 ár sem ég hef tekið mér frí.“ —Hvar stendur listdansinn hæst í Evrópu um þessar mund- ir? „Þetta er erfið spurning. Það eru mjög góðir dansarar í Lond- on og Parísaróperan er góð, og Danir eru ennþá nokkuð fram- arlega, en eru þó á niðurleið." — En íslenskur ballett, hvern- ig líst þér á hann? „Það eru tvö stór vandamál sem hrjá íslenskan listdans, það vantar drengi og peninga. Ein- hverra hluta vegna hafa íslensk- ir drengir lítinn áhuga á list- dansi, þeim finnst kannski að þetta sé kvennalist fyrst og fremst. Og ef peningar eru af skornum skammti er hætt við stöðnun, bæði verða sýningar of strjálar og það er ekki ráðist í að fá erlenda listamenn til að blása nýju lífi í dansinn. En það er nauðsynlegt, ekki bara á Islandi, hedur hvar sem er í heiminum. í Þjóðleikhúsinu er mjög gott listafólk, en það verður að styðja betur við bakið á því. Menn verða að athuga það, að Þjóð- leikhús er menningarstofnun sem hefur það hlutverk að varð- veita tungumálið og menning- una. Slíkt kostar peninga og það verða allir að taka þátt í þeim kostnaði." Hversu langt var ómögulegt að segja, það færi einfaldlega eftir því hve harður og ákveðinn hann yrði við sjálfan sig. Það verður enginn góður dansari án gífur- legs sjálfsaga. Einu atviki gleymi ég aldrei frá þessum árum. Helgi var þá 14 ára gamall, minnir mig, og það fór að renna upp sú stund að hann tæki endanlega ákvörðun um framtíð sína. Móðir hans var nokkuð tvístígandi, hún var mjög stolt af syni sínum, en hafði áhyggjur af því að hann gæti ekki unnið fyrir sér sem dansari. Eitt sinn kemur hún að máli við mig í Þjóðleikhúsinu og spyr mig ráða. Gæti drengurinn lifað af dansinum, eða ætti hann að snúa sér að einhverju hag- nýtu námi, læra einhverja iðn? Nei, nei nei, sagði ég, hafðu eng- ar áhyggjur, ég skal ábyrgjast drenginn. Hann verður mikill dansari. Auðvitað gat ég ekki séð fyrirfram að Helgi næði slíkum frama sem raun ber vitni, en mikið var ég stoltur þegar ég frétti hversu vel honum vegnaði í Bandaríkjunum, og feginn að hafa tekið svo afdrátt- arlausa afstöðu." — Það hefur mikið komið til tals undanfarið að Helgi gerðist ballettmeistari við Konunglega leikhúsið í Kaupmannahöfn, en nú liggur ljóst fyrir að af því verður ekki. „Því miður. Það hefði sannar- lega orðið gaman að fá Helga þar til starfa, ekki síst fyrir mig. En Helgi gat ekki sætt sig við æfingatímana, hann vildi æfa meira, en fyrir því var ekki hægt að fá samþykki. Ég held að það sé aðalástæðan fyrir því að svona fór, frekar en peninga- málin. Helgi er vanur miklum æfingum og ströngum aga og vill strarfa á þeim grundvelli." Ræningjarnir, Kasper, Jesper og Jónatan, leggja á ráðin.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.