Morgunblaðið - 28.12.1984, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. DESEMBER 1984
39
Jafntefli í 35. einvígisskákinni:
Báðir komu
á óvart
PTTTl
Margeir Pétursson
Þróaðist það yfir í að verð helsti
vinnustaður kauptúnsins en fjár-
skortur stóð því löngum fyrir þrif-
um. Á árunum fyrir 1968 hófst
uppbyKKÍng hjá fyrirtækinu sem
ekki mátti stöðvast, því þar við lá
framtíð þess og raunar alls byKfjð-
arlassins. Stjórnendum frysti-
hússins var því ærinn vandi á
höndum, staða framkvæmdastjór-
ans var aunlýst ojí um hana sóttu
margir tusir manna. Úr hinum
fjölmenna hópi umsækjenda var
valinn til starfsins Ásnrímur
Pálsson. ÁsKrímur var þá maður á
besta starfsaldri, tæpra 38 ára,
hann átti allfjölþættan starfsferil
að baki en hafði síðustu árin verið
framkvæmdastjóri við frystihúsið
Jökul í Keflavík.
Hinn nýi framkvæmdastjóri tók
þegar til starfa, ok áður en mörn
ár liðu var mönnum orðið ljóst að
val hans í stöðuna var hið mesta
gæfuráð fyrir Hraðfrystihús
Stokkseyrar og raunar með
happasælli ákvörðunum sem tekn-
ar hafa verið í málefnum Stokks-
eyringa.
Var starfið næstu árin ein óslit-
in sókn til uppbyggingar í fyrir-
tækinu. Er Asgrímur kom til
starfa var verið að smíða í Stykk-
ishólmi tvo 50 smál. báta fyrir
Hraðfrystihús Stokkseyrar, fylgdi
hann þeirri framkvæmd eftir og
komu bátarnir til veiða árið 1969.
Árið 1970 var samið um smíði á
tveimur bátum til viðbótar af
sömu stærð og á sama stað, og
komu þeir til veiða 1972.
Á árunum 1969 til 1974 var
nærri árlega ráðist í miklar bygg-
ingarframkvæmdir hjá Hrað-
frystihúsinu, rúmuðu þær meiri-
hluta af rekstri fyrirtækisins og
voru vel við vöxt.
Þá keypti Hraðfrystihús
Stokkseyrar einnig mörg gömul
hús er stóðu í nánd við athafna-
svæði þess, voru sum rifin til að
rýma fyrir nýbyggingum en önnur
tekin til afnota fyrir starfsemina.
í maí 1979 varð stórbruni hjá
Hraðfrystihúsi Stokkseyrar, eyði-
lagðist þá flökunarsalurinn með
meiru. Endurbygging eftir þann
bruna gekk undraskjótt og var
byggt á tveimur hæðum, stækkuðu
þá húsakynni enn og aðstaða
starfsfólks batnaði.
Auk byggingarframkvæmdanna
var á sömu árum lagt stórfé í véla-
kaup vegna fiskvinnslunnar.
Einnig eignaðist Hraðfrystihús-
ið vörubifreiðir sem að mestu réðu
við flutningaþörfina að og frá því,
en hún var og er ærin þar sem
aðalfiskihöfnin er Þorlákshöfn í
nær 50 km fjarlægð en aðalútskip-
unarhöfnin Reykjavík í rúmlega
70 km fjarlægð. Segja þessar fjar-
lægðir sitt um þá aðstöðu sem
Hraðfrystihús Stokkseyrar á við
að búa.
Á árunum 1973 til 1981 keypti
Hraðfrystihúsið 5 báta er allir
voru yfir 100 smál. að stærð, og
eru 4 þeirra enn í eigu þess, þeir
gátu ekki komið til hafnar á
Stokkseyri og voru alfarið gerðir
út frá Þorlákshöfn. Með komu
þeirra var enn ljósari en áður þörf
bættra samgangna við Þorláks-
höfn um brú í Óseyrarnesi. Var
Ásgrímur ötull baráttumaður
fyrir þessu mikla hagsmunamáli
Stokkseyringa sem nú hillir undir
lausn á. Ásgrímur lagði mikið
kapp á að afla hráefnis fyrir
frystihúsið, svo vinnslan og at-
vinna starfsfólksins mætti vera
stöðug og jöfn og var stundum ær-
ið langt sótt til fanga í þessu
skyni.
Um miðjan síðasta áratug hóf
hann baráttu fyrir þvi að Stokks-
eyringar gerðust aðilar að togara-
útgerð til að tryggja hráefnisöfl-
un, beitti hann sér fyrir að stofnað
var útgerðarfélagið Árborg með
þátttöku þriggja sveitarfélaga,
Stokkseyrar, Eyrarbakka og Sel-
foss. Lét félagið smíða í Póllandi
togskipið Bjarna Herjólfsson sem
kom til veiða 1977. Ásgrímur lagði
fram mikla vinnu við stofnun
þessa félags, smíði skipsins og
fjárútvegun til þess, og átti sæti í
stjórn Árborgar frá upphafi.
Togskipið Bjarni Herjólfsson
flutti að landi mikinn afla til
vinnslu í strandþorpunum Stokks-
eyri og Eyrarbakka, en þó var
rekstur þess jafnan erfiður sökum
fjárskorts og ýmissa óhappa, og
varð að lokum Ásgrími til sárra
vonbrigða.
Hér hefir að framan verið lýst
þeirri uppbyggingu og fram-
kvæmdum sem urðu hjá Hrað-
frystihúsi Stokkseyrar undir
stjórn Ásgríms Pálssonar. Á fáum
árum hófst fyrirtækið í hóp hinna
umsvifameiri í landinu með út-
gerð og alhliða fiskverkun, hverja
þýðingu það hefir fyrir atvinnu
fólks á Stokkseyri þarf ekki að tí-
unda, hún er augljós.
Einnig styrkir uppbygging
Hraðfrystihúss Stokkseyrar veru-
lega stöðu Stokkseyrar sem
byggðarlags í landinu en hún hefir
verið erfið undanfarna áratugi
sökum breytinga á þjóðfélags- og
atvinnuháttum.
Erfiðleikar síðustu ára í sjávar-
útvegi vegna aflatakmarkana og
fjármagnskostnaðar hafa ekki
farið fram hjá Hraðfrystihúsi
Stokkseyrar. Er þó furða hve vel
hefir tekist að afstýra áföllum og
halda uppi atvinnu. Ásgrímur
hafði miklar áhyggjur af þessari
þróun enda var skapgerð hans
þannig að honum lét betur sókn en
vörn, og starfaði hann raunar
lengstum eftir máltækinu sókn er
besta vörnin.
Fram til hins síðasta hafði hann
opin augun fyrir nýjungum í at-
vinnurekstri. Á þessu hausti vann
hann að því ásamt fáum öðrum
mönnum að reisa fiskeldisstöð í
landi Stokkseyrar rétt austan við
kauptúnið, var hann forgöngu-
maður í þeim framkvæmdum og
gekk að þeim með sömu atorku og
öðru því er hann tók sér fyrir
hendur.
Störf Ásgríms Pálssonar á
Stokkseyri voru að mestu bundin
við Hraðfrystihús Stokkseyrar, þó
tók hann nokkurn þátt i sveitar-
stjórnarmálum. Átti hann sæti i
sveitarstjórn Stokkseyrarhrepps
tvö kjörtímabil, 1970 til 1978, þá
var hann fulltrúi Stokkseyrar-
hrepps í sýslunefnd Árnessýslu
frá 1974 og til æviloka. Varð hann
þegar áhrifamaður á þeim vett-
vangi, og starfið í sýslunefnd hon-
um kærkomið til kynna af mönn-
um og málefnum vítt um héraðið.
Ásgrimur Pálsson var gæddur
óvenjulegum dugnaði og vilja til
forystu. Þeir eiginleikar hefðu
kvatt hann til forystu hvert sem
ævistarfið hefði orðið. Hann var í
meira en sextán ár framkvæmda-
stjóri Hraðfrystihúss Stokkseyr-
ar, mannsævín er stutt og sextán
ár er langur tími af starfsævi
manns. Persona Ásgríms var fyrir
löngu orðin svo samgróin fyrir-
tækinu í vitund folks að í umræð-
um um það var nafn hans oftlega
nefnt í stað heitis frystihússins þá
er menn ræddu málefni þess.
Framkvæmdastjórinn og fyrir-
tækið var orðið eitt í hugum
manna. Starf það sem Ásgrímur
hafði forystu um á Stokkseyri
vann hann vissulega ekki einn í
stjórn og starfsfólk Hraðfrysti-
húss Stokkseyrar stóðu þétt að
baki honum og einnig stjórn sveit-
arfélagsins í því er til hennar kom.
En hann var stjórnandinn er réð
mestu um málefni Hraðfrystihúss
Stokkseyrar allan þann tíma sem
hann veitti því forstöðu. Það
traust er Ásgrímur naut innan
samtaka fiskiðnaðarins og seta
hans í stjórn Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna og Coldwater
var honum einnig ómetanlegur
styrkur í starfi.
Nú er kveðjustund. Samstarfs-
menn og vinir þakka veitta for-
ystu og mikið starf, þakka sam-
vinnu og samfylgd á vegferð lífs-
ins.
Sú er leiðin augljós til að heiðra
minningu Ásgríms Pálssonar að
allt verði gert sem má til að efla
og styrkja Hraðfrystihús Stokks-
eyrar þannig að lífsstarf hans þar
megi ávaxtast íbúum staðarins til
farsældar. Taki hamingjan jafn
þétt í hönd þeim er að því vinna og
hún gerði fyrir meira en sextán
árum er Ásgrímur Pálsson var
ráðinn til Stokkseyrar þá er vel.
Við fráfall Ásgríms Pálssonar
hafa margir mikils í misst. ís-
lenskur sjávarútvegur hefir misst
einn af sínum helstu forystu-
mönnum.
Stokkseyringar sjá á bak úr sín-
um hópi umsvifamesta fram-
kvæmdamanni sem þar hefir
starfað um daga þeirra er nú lifa,
en mestur er missir nánustu
vandamanna, eftirlifandi eigin-
konu, Ragnheiðar Hermannsdótt-
ur, og barna hans þriggja, hjá
þeim dvelur hugur okkar með
hlýrri samúð og þeirri von að þar
megi drottinn leggja líkn með
þraut. Helgi ívarsson
Kveðja frá stjórn Sölumió
stöóvar hraðfrystihúsanna
í dag, föstudaginn 28. desember
verður gerð frá Fríkirkjunni í
Hafnarfirði útför Ásgríms Páls-
sonar, framkvæmdastjóra Hrað-
frystihúss Stokkseyrar.
Ásgrímur fæddist á Siglufirði
13. ágúst 1930 og var því aðeins 54
ára að aldri, er hann andaðist á
heimili sinu hinn 17. desember sl.
Hann var sonur hjónanna Páls
Ásgrímssonar, verkamanns og síð-
ar verslunarmanns á Siglufirði, og
konu hans, Sigríðar Indriðadóttur.
Móður sína missti Ásgrímur 5
ára gamall og var þá komið í fóst-
ur að Grund í Svarfaðardal til föð-
ursystur sinnar, Dagbjartar Ás-
grímsdóttur, og manns hennar,
Stefáns Björnssonar.
Að loknu gagnfræðaprófi frá
Menntaskólanum á Akureyri 1948
hélt hann áfram námi við sama
skóla en hætti námi 1950.
Sjómennsku stundaði Ásgrímur
um nokkurra ára skeið, fyrst á
togurum og síðar á bátum, hóf
nám í Stýrimannaskóla íslands og
lauk þaðan stýrimannaprófi. Eftir
það var hann í millilandasigling-
um og var m.a. stýrimaður á far-
skipum skipadeildar StS.
Eftir að hafa stundað sjó-
mennsku um árabil, fór Ásgrímur
til Bandaríkjanna og lagði stund á
nám í flugumsjón og lauk þaðan
prófi í þeirri grein. Starfaði hann
um skeið við flugumsjón.
Árið 1961 hóf Ásgrímur störf
við útgerð og fiskvinnslu í Kefla-
vik og varð brátt annar tveggja
framkvæmdastjóra hraðfrysti-
hússins Jökuls í Keflavík. Árið
1968 var Ásgrímur ráðinn fram-
kvæmdastjóri Hraðfrystihúss
Stokkseyrar, og gegndi hann því
starfi allt til dauðadags.
Ásgrímur var tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Anna Þorgríms-
dóttir. Börn þeirra eru Páll og Er-
ika, bæði uppkomin. Áður hafði
Ásgrímur eignast dóttur, Birgitt,
búsett í Danmörku. Þau Ásgrímur
og Anna skildu.
Eftirlifandi kona Ásgríms er
Ragnheiður Hermannsdóttir úr
Hafnarfirði.
Ásgrími voru falin margvísleg
trúnaðarstörf í samtökum sjávar-
útvegsins. Hann sat m.a. í stjórn
Sölumiðstöðvar hraðfrystihús-
anna frá 1977 og hafði áður setið
um margra ára skeið í varastjórn
samtakanna. í stjórn Coldwater
Seafood Corporation sat hann frá
1982. Auk þess hafði hann setið
um árabil í stjórn Umbúðamið-
stöðvarinnar hf. og Sambands
fiskvinnslustöðvanna.
Ásgrímur var heilsteyptur
drengskaparmaður, hæglátur að
eðlisfari og hið mesta prúðmenni.
Honum var lítið að skapi að hafa
sig mikið i frammi, en glöggur var
hann á leiðir við úrlausn hinna
ýmsu vandamála, er til hans var
leitað.
Með fráfalli Ásgríms er skarð
fyrir skildi í því byggðarlagi, sem
Ásgrímur helgaði starfskrafta
sína, en Hraðfrystihús Stokkseyr-
ar er langstærsta atvinnufyrir-
tækið á staðnum, og skiptir því
byggðarlagið miklu, að hæfir og
duglegir menn haldi um stjórnvöl-
inn. Óhætt er að fullyrða, að það
hafi verið lán fyrir íbúa Stokks-
eyrar að fá til sín slíkan ágætis-
mann sem Ásgrím Pálsson. Undir
hans stjórn óx og dafnaði fyrir-
tækið, þótt almennt hafi nú sl.
2—3 ár syrt svo mjög í álinn í
sjávarútv hér á landi.
Við samstarfsmenn Ásgríms í
stjórn SH minnumst hans með
þakklæti fyrir ánægjulegt og
heillaríkt samstarf.
Eftirlifandi eiginkonu hans,
börnum og öðrum aðstandendum
er vottuð dýpsta samúð.
Jón Ingvarsson
EITIR Ivær frestanir í röð var 35.
skák þeirra Karpovs og Kasparovs
í einvíginu um heimsmeistaratitil-
inn í skák loks tefld á miövikudag-
inn var, annan í jólum. Kapparnir
hoföu þvi haft heila viku til aó und-
irbúa sig, enda komu þeir líka báó-
ir á óvart. Karpov lék nú í fyrsta
sinn kóngspeóinu í fyrsta leik síó-
an í 5. skákinni og Kasparov svar-
aói meó afbrigói af Sikileyjarvörn
sem hann hefur sárasjaldan eóa
aldrei beitt áöur.
Þetta kom Karpov greinilega
mjög á óvart og hann notaði
mikinn tíma. Heimsmeistarinn
valdi síðan þann kost að hreyta
út af troðnum slóðum og í 17.
leik bauð hann jafntefli sem
Kasparov þáði. Þá hafði Karpov
notað klukkustund og 45 mínút-
ur af umhugsunartima sínum, en
Kasparov aöeins hálftíma.
Síðan Kasparov hlaut sinn
fyrsta vinning, í 32. skákinni,
hefur hann teflt af mun meiri
ferskleika en áður og ætti nú að
eiga dágóða möguleika á því að
minnka muninn áður en Karpov
nær sínum sjötta og síðasta
sigri.
35. skákin:
llvítt: Anatoly Karpov
Svart: Gary Kasparov
Sikileyjarvörn
I. e4 — c5, 2. Rf3 — d6, 3. d4 -
cxd4, 4. Rxd4 — Rf6, 5. Rc3 —
Rc6.
Venjulega teflir Kasparov
Najdorf-afhrigðið (5. — a6) eða
Scheveningen afbrigðið (5. —
e6). Karpov svarar með hinni
svonefndu Richter-Rauzer-árás.
6. Bg5 — e6, 7. I)d2 — Be7, 8.
(WMI — 0-0, 9. f4
UNDANFARNAR vikur hefur veör-
áttan hér um slóóir veriö meó ein-
damium góó. Varla aó sézt hal'i snjór
eóa komió frost svo aó heifió geti.
Snjór hefur þó verió til fjalla og hafa
menn talsvert ferðasl á vélsleóum um
heiöar, ba'ói sér til skemmtunar og lil
aó svipast um eftir fé. Allmargar kind-
ur hafa fundizt.
Aðventukvöld var haldið í Val-
þjófsstaðarkirkju 13. des. i mjög
góðu veðri. Söngfólk úr Vallasókn
og Valþjófsstaðarsókn söng undir
stjórn Árna tsleifs tónlistarkenn-
ara og börn úr barna- og ungl-
læikurinn 9. Rb3!? hefur átt
töluverðum vinsældum að fagna
að undanförnu.
9. — h6, 10. Bh4 — e5, 11. Rf5 —
Bxf5, 12. exf5 — exM, 13. Kbl
Robert Byrne lék 13. Dxf4
gegn Karli Þorsteins á síðasta
Reykjavíkurskákmóti, en svart-
ur stóð sizt lakar eftir 13. — d5,
14. Bb5 - a6, 15. Ba4 — b5, 16.
Bb3 - d4.
13. — d5, 14. Bxf6 — Bxf6, 15.
Rxd5 — Be5
16. g3!?
Áður var talið að 16. Bc4 gæfi
hvítum l>etri stöðu, en það álit
breyttist eftir skákina Grun-
feld-Korchnoi, San Bernardino
1983 sem tefldist: 16. Bc4 —
Dd6!, 17. c3 - Ra5, 18. Bb.3 -
Rxb3, 19. axb3 - Hfe8, 20. Hhfl
- Dc6, 21. Hf3 - a5, 22. Dc2 -
a4 og svartur náði sókn. læikur
Karpovs hefur ekki sézt áður í |
stöðunni.
16. — fxg.3, 17. hxg3 — Re7! Jafn
tefli að boði Karpovs.
Svartur hefur greinilega jafn t
að taflið og með tilliti til mislitu
hiskupanna er jafntefli auðvitað
líklegustu úrslitin þegar allt
kemur til alls, en það hefði mátt
reyna.
ingaskólanum á Hallormsstað
sungu, einnig undir stjórn Árna.
Sigurður Óskar Pálsson skjalavörð:
ur á Egilsstöðum flutti ræðu og
börn í Tónlistarskóla Fljótsdalshér-
aðs léku á blásturshljóðfæri undir
stjórn Magnúsar Magnússonar.
Rögnvaldur Erlingsson fiutti fruni-
samið kvæði og sr. Bjarni Guð-
jónsson las kvæði eftir Davíð Stef-
ánsson.
Fjölmenni var við kirkjuna og
meðal kirkjugesta voru born og
starfsfólk frá skólanum á llall-
ormsstað. G.V.Þ.
Mortfunblaðið/Guttormur Þormar
Börn úr barna- og unglingaskólanum á Hallormsstað sungu.
Vel heppnað að-
ventukvöld í Val-
þjófsstaðarkirkju
(rtMUgerði, 15. de>n“mlH‘r.