Morgunblaðið - 27.08.1985, Qupperneq 18

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. ÁGÚST 1985
Frá ferjustað við Sognfjörð, lengsta og dýrasta fjörð í heimi.
Á leið til Galdhupiggen, næsthæsta fjalls Noregs, 2.469 m.
I UtU i J
Eyjólfur Guðmundsson skrifar frá Noregi:
Noregur — ferðamannaland
Sem ferðamannaland hefur
Noregur verið framarlega. Stór
hluti af þeim ferðamönnum sem
koma til landsins er hópferðafólk,
og af þjóðerni mest Englendingar,
Þjóðverjar, Bandaríkjamenn og
Frakkar. Þessir ferðamenn hafa í
mörgum tilvikum ferðast áður um
sólarlönd Suður-Evrópu, og óska
nú eftir að sjá eitthvað annað.
Norðmenn auglýsa land sitt,
sem land djúpra fjarða, brattra
fjalla og land miðnætursólar.
Síðustu sumur hefur ferjan
Norröna verið í siglingum á milli
íslands og Noregs, en með við-
komu í Danmörku, Hjaltlandi og
Færeyjum. Rétt er að geta þess að
ferjan rúmar um 1100 farþega og
um 240 bíla. Mikil eftirspurn hef-
ur verið eftir fari með ferjunni og
hefur rekstur hennar gefið mikinn
hagnað. Tilkoma hennar kemur
ekki eingöngu Norðmönnum að
góðu, heldur einnig íslendingum
og Færeyingum, en síðastnefndu
þjóðirnar fá á þennan átt mun
fleiri ferðamenn en ella.
Meginhluti þeirra ferðamanna
sem til Noregs koma, hafa ann-
aðhvort komið gegnum Danmörku
eða Svíþjóð, og hafa þá stundum
bifreiðar með sér. Þeir sem draga
á eftir sér hjólhýsi, gista venju-
lega á tjaldstæðum og skilja
sjaldnast eftir sig mikla fjármuni.
Ferðamenn sem koma flugleiðis,
gista á hótelum og horfa síður í
fjármuni sína.
Samanburður á íslandi og Nor-
egi sem ferðamannalöndum, er
kannski ekki auðveldur. Sameig-
inlegt er að báðar þjóðirnar aug-
lýsa lönd sín sem náttúruskoðun-
arlönd, þótt landslag sé næsta
ólíkt. Á Islandi er hinn blái litur
fjallanna í fjarlægð ráðandi, en í
Noregi er það græni litur skóg-
anna sem er áberandi. Þeir sem
ekki hafa farið lengra norður eftir
Noregi en til Þrændalaga, hafa
misst af miklu. Landslag fyrir
norðan er fegurra og vel þess virði
að menn leggi leið sína norður
fyrir heimsskautsbaug og njóti
þar miðnætursólar.
Norska ferðafélagið (Den
Norske Turistforening), rekur
fjöldann allan af sæluhúsum, stór-
um og smáum, sem dreifð eru um
allt landið. Hægt er að fá lykil
sem passar að öllum þessum hús-
um og kaupa þar matvæli og gist-
ingu. Sæluhús þessi, eða skálar,
eru oft troðfullir af ferðamönnum
yfir sumarið og þar mikil þrengsli.
Að vetri til er gestagangur þar
mun minni. Margir þeirra sem
reika um „merkur og skóga", velja
sér þessa fyrirgreiðslu og ganga
þá frá einu sæluhúsinu til annars.
Telja má að 4—8 tíma gangur sé
hæfileg dagleg fyrir flest fólk, en
göngugarpar, em vanir eru útivist,
láta sig ekki muna um 14—16 tíma
göngu eða meir.
Hausttíminn er tími veiðiferða
en leyfilegt er að fella vissan
fjölda skógardýra. Hér er þá m.a.
um að ræða hreindýr, elgdýr og
hjartardýr. Að meginhluta eru
það Norðmenn sem þessar veiðar
stunda en erlendir ferðamenn
slæðast þó með og koma ár eftir
ár.
Lax- og silungsveiði er meira
stunduð af útlendingum sem í
sumum tilvikum eru hástéttarfólk
sem eyðir miklum fjármunum í
Noregsferðir sínar.
Veiðiferðir að hausti til eru oft
slarkferðir, hvort sem það eru
dýraveiðar eða veiðar i ám og
vötnum. Þetta er vegna mikillrar
úrkomu og hráslagalegrar veðr-
áttu á þessum tíma árs.
Ferðamönnum þeim sem til
llaustið er tími dýraveiða. Árlega er
leyft að skjóta allmörg hreindýr.
Einnig elgdýr og hjartardýr.
Noregs koma má skipta í þessa
meginflokka:
1. Hópferðamenn, oft fjölskyldu-
fólk eða eldra fólk.
2. Ökumenn sem oft eru einnig
fjölskyldufólk og gistir þá á
tjaldstæðum.
3. Bakpokamenn sem veifa bílum.
Fjárlítið fólk , oft skólafólk,
sem reynir að lifa ódýrt.
4. Náttúruskoðendur sem gista í
tjöldum, skálum ferðafélagsins
eða undir berum himni.
5. Þeir sem koma flugleiðis. Bæði
einstaklingar og fjölskyldufólk.
Gistir á hótelum og notar mikla
fjármuni í skemmtanalíf
o.s.frv.
Frá tjaldstæði í A-Noregi
Opna bandaríska meistaramótið:
Spassky, Seirawan
og Benjamin efstir
ÞEIR Yasser Seirawan, Boris
Spassky og Joel Benjamin skiptu
með sér fyrstu verðlaununum á
opna bandaríska meistaramótinu,
sem lauk í síðustu viku. Þeir hlutu
allir 10 vinninga af 12 mögulegum
og keppnin jöfn og hörð eins og
venjulega á hinum stóru opnu mót-
um í Bandaríkjunum. 500 þátttak-
endur voru á mótinu, sem fram fór
í Hollywood í Flórída, sem er langt
í burtu frá samnefndri kvikmynda-
borg, þar af fimm íslendingar, þeir
Sævar Bjarnason, Dan Hansson,
Jóhann Þórir Jónsson, Þorsteinn
Gauti Sigurðsson sem er búsettur í
Florida og Ingvar Ásmundsson.
Lokaumferðin á mótinu var
sérstaklega spennandi. Fyrir
hana var Seirawan einn efstur
með 9 V2 vinning, en Spassky,
Benjamin og óþekktur rússnesk-
ur innflytjandi, Dozorets, höfðu
9 vinninga. Strax og taflmennsk-
an hófst kom í ljós að Seirawan
hafði beygt sig fyrir þeim sann-
indum að einn fugl í hendi væri
betri en tveir í skógi, því hann
bauð Dozorets jafntefli eftir að-
eins 13 leiki. Benjamin gersigr-
aði síðan alþjóðlega meistarann
Kogan og skákmeistara Banda-
ríkjanna, Lev Alburt, náði sér
aldrei á strik með svörtu gegn
Spassky. Sigur þeirra Seirawans
og Spasskys kemur engum á
óvart, en hinn 22ja ára gamli al-
þjóðameistari Joel Benjamin er
minna þekktur. Hann er mjög
harður í opnum mótum sem
þessu, en sækir sjaldan mót út
fyrir heimalandið og orðstír
hans því að mestu bundinn við
það.
Röð efstu manna varð þessi:
1.—3. Yasser Seirawan, Boris
Spassky og Joel Benjamin 10 v.
4.-7. Robert Byrne, Sandeep
Joshi, Anatoly Dozoretsky og
Eduardo Celorio 9% v.
8,—13. James Rizzitano, Dmitri
Gurevich, Anatoly Lein, Stuart
Rachels, Miles Ardaman og
Chares Braun 9 v.
Sigurvegararnir hlutu 3333
dali hver. Allir ofantaldir eru
Bandaríkjamenn nema Spassky,
en eins og nöfnin benda til af
misjöfnum uppruna.
Enginn íslendinganna náði að
vinna til verðlauna. Sævari
skorti þó aðeins herzlumuninn,
hann hlaut 8Vfe v., Dan 8 v., Jó-
hann Þórir 7 v. og Þorsteinn
Gauti 5'/2 v., en hann er reyndar
þekktari fyrir píanóleik en tafl-
mennsku. Ingvar Ásmundsson
hafði hlotið sex vinninga úr
fyrstu sjö skákunum og var þá
mjög ofarlega, en þurfti fyrir-
varalaust að snúa heim vegna
andláts nákomins. Ingvar hefur
áður gert það gott á opnu móti
vestanhafs, hann varð efstur
ásamt fleirum á World Open-
mótinu árið 1978 og árið eftir lék
Haukur Angantýsson þetta af-
rek eftir honum.
Boris Spassky hefur hin síðari
ár verið friðsamur með afbrigð-
um og jafnan gert fjölda stór-
meistarajafntefla. Fyrr á þessu
ár gaf hann þá yfirlýsingu að í
næstu heimsmeistarakeppni
myndi hann reka af sér slyðru-
orðið og leggja sig allan fram.
Við þetta verður hann að reyna
að standa á áskorendamótinu í
Montpellier í haust. Af eftirfar-
andi skák að dæma, sem tefld
var í síðustu umferð í Holly-
wood, virðist hann eiga dágóða
möguleika á því:
Hvítt: Boris Spassky
Svart: Lev Alburt
Drottingarpeósbyrjum:
1. Rf3 - Rf6, 2. d4 - e6, 3. Bg5
— c5, 4. e3 — Be7,5. Rbd2 — b6,
6. c3 — O—O, 7. Bd3 - Ba6?
Spassky gæti gert stóra hluti á
áskorendamótinu, ef honum tekst
að venja sig af stórmeistarajafn-
teflunum.
Slík umskipti á „góða“ biskup
hvíts eru þekkt úr frönsku vörn-
inni, en hér hefur svartur lítið
annað en leiktöp upp úr krafs-
inu.
8. Bxafi — Rxa6, 9. De2 — Rb8,
10. e4 — cxd4, 11. Rsd4
Svartur jafnar taflið eftir 11.
cxd4 — d5,12. e5 — Rfd7. Nú gaf
11. — Rc6 góða möguleika á
tafljöfnun, en Alburt velur aðra
leið.
d6, 12. f4 —Rfd7, 13. R2Í3 — a6,
14. 0—0 — Bxg5?
Eftir þennan leik nær Spassky
taki sem hann sleppir ekki.
Betra var því 14 — h6
15. Rxg5 — De7,16. e5! — Ha7
16 — dxe5? var auðvitað svarað
með tvöfaldri hótun á h7 og a8:
17. De4. Nú þvingar Spassky
andstæðing sinn til að veikja
kóngsstöðuna og tryggir jafn-
framt Rg5 í sessi.
17. Dd3 — g6, 18. Dh3 — h5, 19.
Dg3 - Kh8, 20. Hael — Hg8?
Svartur var að vonum hrædd-
ur við hótunina 21. excd — Dxd6,
22. Rgxe6 og vildi því valda g6
peðið betur, en nú tapar hann
peði, án þess að sóknina lægi.
21. exd6 — Df8
22. f5
Upphafið á glæsilegri fléttu
sem tryggir sigurinn. Einhver
hefði fremur kosið að hanga á
umframpeðinu.
22. - gxf5, 23. Rxf5! - exf5, 24.
Hxf5 — 16, 25. DI3 - Hxg5, 26.
Hxg5 —fxg5, 27. Dxh5+ — Kg8,
28. He8 — Dxe8, 29. Dxe8+ —
Kg7, 30. De7+ — Kh6, 31. De6+
- Kg7, 32. Dc4+ - a5, 33. Dc7!
— Ha6, 34. a4 — Kf6, 35. Kf2 —
Ke6, 36. Ke3 — b5, 37. axb5 —
Hb6, 38. c4 — a4, 39. h3 - Kf5,
40. g3 — Re5, 41. Dh7+ — Rg6,
42. Df7+ og svartur gafst upp.